Cyd - Pierre Corneille (gdzie czytać książki w internecie za darmo txt) 📖
Krótki opis książki:
Młodziutki syn rycerza staje przed straszliwą decyzją: jeśli chce ratować dobre imię rodziny, musi w pojedynku zabić ojca swojej ukochanej, wodza kastylijskiej armii.
W średniowiecznej Hiszpanii dla honoru trzeba poświęcić osobiste szczęście, ale jeśli Rodrigo pokona wrogów ojczyzny, ma szansę odzyskać zarówno łaskę króla, jak i przychylność narzeczonej.
Bohaterskie czyny Rodriga Díaz de Vivar, zwanego Cydem Walecznym, który przyczynił się do wygnania Maurów z Hiszpanii, inspirowały tak anonimowych autorów legend ludowych i eposu rycerskiego, jak i dwudziestowiecznych ludzi kina. Nowatorska sztuka Pierre'a Corneille'a, akcentująca konflikty wewnętrzne bohaterów, zdobyła wielką popularność, mimo że niechętny dramaturgowi kardynał Richelieu skłonił Akademię Francuską do ogłoszenia druzgocącej krytyki. Tłumaczenie dokonane przez Stanisława Wyspiańskiego w wielu miejscach oddaje bardziej ducha niż literę oryginału, czyni to jednak z wielką finezją i wyrazistością.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Pierre Corneille
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Cyd - Pierre Corneille (gdzie czytać książki w internecie za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Pierre Corneille
mi.
DON RODRYGO
Bywaj zdrowa. Może śmierć łaskawą
ześle los. Utraciłem już do szczęścia prawo.
SZIMENA I ELWIRA
Oddalają się.
SCENA 5
DON RODRYGO, DON DIEGO.
DON DIEGO
Nareszcie! Niebo pozwala cię spotkać.
DON RODRYGO
Niestety.
DON DIEGO
Syn mój winien się oprzeć był czarom kobiety.
DON RODRYGO
Nie mów mi więcej, ojcze, czylim co powinien.
Com był winien, spełniłem! I coż mi zostało?
Li śmierci szukam teraz za nagrodę całą.
DON DIEGO
Nie na to czas. Co inne mówić tobie spieszę.
Sądzę, że kilku słowy ognia z ciebie skrzeszę:
Król twój, ojczyzna twoja żądają pomocy!
Wieść, że okręty wroga widziano tej nocy
na naszej rzece, ta wieść jest prawdziwą.
Maurowie zniszczą miasto grabieżą straszliwą,
jeśli kto nie pochwyci tej chwili ster w dłonie,
by ratować tę nawę, którą fala chłonie.
Zewsząd lamenty słychać, płacz i narzekanie:
Bo któż Maurów nawale oprzeć się jest w stanie?
Król i Dwór w tej nagłości potracili głowy
i temu masz zawdzięczyć, że wyrok surowy
jeszcze niewykonany, że nikt cię nie ściga. —
Hańbą dla mego rodu byłoby więzienie.
Zjednałem więc przyjaciół moich — w sprzysiężenie,
by cię wydobyć z kaźni, gdybyś był schwytany.
Miałem ich w pogotowiu. Lecz dziś inne plany
obmyślam, by przyspieszyć twoje ocalenie.
Miast, byś domową wojną imię, ród niesławił;
spiesz na przyjaciół czele, byś ojczyznę zbawił!
I właśnie tak się zdarza, że pięciuset męża,
którzy w sprawie mej hańby dobyli oręża,
zaprzysięgło się ująć za krzywdę mą zgodnie.
Przeto gdzie indziej zwrócę zapęd ich i miecze,
niech wstrzymają ćmę Maurów, co na nas się wlecze.
Ty staniesz na ich czele, na śmierć pojrzysz z bliska,
albo przydasz laur nowy do sławy nazwiska.
Padniesz na polu walki, lub zwycięzcą wrócisz.
Tak tem najlepiej zawiść i zazdrość ukrócisz.
Dziełem wielkiem król skłoni się do przebaczenia.
Czynem wielkim Szimenę zmusisz do milczenia.
Ale czas chyżo bieży, — tracę go na słowa;
bodaj się już spełniło to, o czem tu mowa.
Chcę, byś chyżo pospieszył. Chodź ze mną tej chwili
a zobaczą niebawem i król, i ojczyzna,
że odzyskają w tobie, co w hrabi stracili!
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
AKT IV
SCENA 1
SZIMENA, ELWIRA.
SZIMENA
Elwiro, czyli to może
pogłoski, wrzawa fałszywa,
że się Rodrygo znów sławą
wybawcy ojczyzny okrywa?
Dłoń, co mi ojca wzięła,
Ojczyzny zbawicielką?
Okrył się, mówisz, sławą?
ELWIRA
I jeszcze jaką wielką!
Maurowie przed nim pierzchli w lot;
on łamie ich jak młot,
że precz musieli zbiec.
Trzy godzin ledwo walka trwa,
on już zwycięski precz ich gna.
W niewolę bierze królów dwóch.
Rozbija wszystko w puch.
SZIMENA
I cóż, że Maurów ściga precz,
gdy ojca zabił ten sam miecz.
I cóż, że Maurów dłoń ta gnie,
gdy szczęście moje wydarł mnie.
Chociażby nawet królów stu
w niewolę wziął, w kajdany skuł,
niedoli nie przebaczyć mu:
on, niegdy miłość dla mnie czuł. — —
I któż te wieści głosi?
ELWIRA
Lud.
Uważa go za cud.
Sława się szerzy z miast do miast.
Zda się, że niebios sięgnie czołem,
że czołem sięgnie gwiazd.
SZIMENA
Cóż na to mówi król?
Zazdrośnie może zmarszczył brew
i skrycie waży gniew?
ELWIRA
O nie! Król wdzięczen za przysługę,
rad laurem przyjmie sługę.
Jednak Rodrygo po dziś dzień
na dworze sam nie stawił się.
Don Diego zdobycz przywiódł zań,
by ją królowi złożyć w dań.
Błaga, że wart litości syn,
co Maurów wyciął w pień;
litości godzien za ten czyn,
wart zapomnienia dawnych win.
SZIMENA
Czyli jest ranny może?
ELWIRA
Nie.
Nic o tem nikt nie mówił mnie.
Może... Cóż z lic ubiegła krew?
Nikt o tem nic nie mówił mnie.
SZIMENA
Co się z nim dzieje, nie wiesz o tem?
Czy może co się stało?
Tam śmierć ich kładła w krwi pokotem;
czy jego szczęście mu sprzyjało?
Tylu poległych tam zostało?
Ty nie wiesz, czyli on z powrotem? — —
Czyli się w zgonie okrył chwałą,
czyli zwycięskim wraca lotem?
Wyrzekłaś, żem na licu zbladła:
Miłość z rumieńców mnie okradła. — —
Lecz wstyd. Przygasaj, w twarzy płomię11;
wszakci żałobne noszę szaty,
żałoba w całym moim domie;
niezastąpionej płaczę straty.
Przecz12 z żarem igram nieświadomie;
więzień, za ciężkie pchnięta kraty,
żagiew gasnąca w ruin złomie, —
wszakże dług zemsty mam do spłaty?!
Całun żałości, strój złowrogi:
przepych dziś dla mnie cały.
Dar ten rzucają mi pod nogi
ręce, co lauru w krwi sięgały.
Jakoż się z losem serce zgodzi?
Całunie, dzierż nienawiść w sile!
Niech myśl o zemście nie przygasa,
choć serce zbudzi się przez chwilę.
ELWIRA
Pani, Infantka tu nadchodzi.
SCENA 2
SZIMENA, ELWIRA, INFANTKA, ELEONORA.
INFANTKA
Nie myśl, Szimeno, choć się spieszy
księżniczka twoja, by cię witać,
że cię szczebiotem słów pocieszy.
Los twój bolesny i straszliwy.
Lecz, gdybyś znała serce moje,
w niem byś odgadła niepokoje:
jaką z tajemnic lica kryją,
co przemilczają moje usta,
dlaczego uśmiech niewesoły?
Przychodzę westchnąć z tobą społy,
gdy o Rodryga będziesz pytać.
Wszak wiesz to, iż dokonał cudu?
SZIMENA
Nie mnie brać udział w chwalbie ludu,
ni wspólnem wam weselu.
Was niechaj cieszy nagłość cudu;
wróg dla mnie w waszym przyjacielu.
On ci was wczora wywiódł z matni;
gdy wiara ludu weń uwierzy
i król w nim ufność swą położy,
na pewno wieniec, co go zdobi,
pierwszy w szeregu, nie ostatni!
Gdy chwała cześci mu przymnoży —
któż sprawiedliwość mnie wymierzy?
INFANTKA
Szimeno! syn Don Diega
dokonał wielkich rzeczy.
SZIMENA
Już uszu mych dobiega
zła wieść, wieść niewołana.
INFANTKA
Czemu złą wieścią mienisz,
gdy wszystkim pożądana?
Czy złość jej twoja przeczy?
Rodrygo, Mars młodzieńczy,
wszak twoim był kochankiem.
Czy mściwość serce leczy?
Wszak zdobył twoje względy,
wszak w nim widziałaś rada
przyszłego twego pana.
SZIMENA
Może być chwalon wszędy
i naród przed nim mnogi
paść może na kolana:
Był niegdy dla mnie drogi.
Dziś dla mnie kaźń i klęska,
gdy przy mnie wychwalana
dłoń wroga — a zwycięska.
Na jedno to pamiętna,
com ojcu memu winna, —
choć serce kęs13 przymiera,
będę go pomstą ścigać.
INFANTKA
Dwór cały miał cię w cenie,
żeś w zemście twej namiętna,
by honor domu dźwigać,
w żądzy o kaźń Rodryga
stawała się natrętna.
Dziś czas, byś była inna.
Miałabym dla cię słowo,
lecz nie chcę cię urażać
ni mową zbyt surową, —
ni wiem, czy myśl tę nową