Darmowe ebooki » Tragedia » Joyzella - Maurice Maeterlinck (biblioteka darmowa online txt) 📖

Czytasz książkę online - «Joyzella - Maurice Maeterlinck (biblioteka darmowa online txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Maurice Maeterlinck



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
to wiedział... JOYZELLA

Lanceorze, miej litość! Błagam cię, Lanceorze!... Całe nasze szczęście kładziesz na szalę przypadku... Nie myśl tylko o sobie... Pójdę, dokąd zechcesz, abyś tylko opuścił tę kratę. Zobaczymy się gdzie indziej, później, innego dnia... Potrzeba nam czasu, potrzeba ostrożności, przygotowań... Patrz, ręce wyciągam do ciebie... Mów, co mam uczynić... Co mam ci obiecać?

LANCEOR

Otwórz furtę.

JOYZELLA

Nie, nie, nie mogę!

LANCEOR

Otwórz, otwórz, Joyzello, jeżeli chcesz, bym żył.

JOYZELLA

Dlaczego chcesz, bym otworzyła?

LANCEOR

Chcę cię widzieć z bliska, chcę dotknąć twoich rąk, których nie dotknąłem, patrzeć na ciebie jeszcze, jak patrzałem wtedy pierwszego dnia... Otwórz albo się zgubię sam... Nie odejdę...

JOYZELLA

Czy odejdziesz, kiedy?...

LANCEOR

Zapowiadam ci, Joyzello... kiedy tylko otworzysz, zanimby jaskółka, zanimby myśl miała czas dolecieć z miejsca, gdzie on jest, zanimby ta myśl zapragnęła ująć mą rękę, która dotknie twojej... Błagam cię, Joyzello, to zbyt okrutne... Stoję u tej furty jak ślepy żebrak... Widzę tylko twój cień poprzez liście. Te kraty są ohydne, bo mi twoją twarz zakrywają... Jedno spojrzenie, Joyzello, bym cię ujrzał całą, a potem odejdę jak złodziej z wielkim skarbem, co strumieniami leje się poza nim. Nikt nie będzie wiedział — i będziemy szczęśliwi.

JOYZELLA

Lanceorze, to straszne... Nie drżałam nigdy, ale dziś drżę... Może ja drżę o życie — i może już nie o swoje własne.... Cóż to za światło, co nagle zabłysło?... Ono nas zdradza...

LANCEOR

Ależ nie, to słońce wschodzące za murem. To niewinne słońce, dobre słońce majowe, schodzi do nas, by nas rozweselić... Otwórz więc, otwórz szybko, każda chwila mijająca dodaje niebezpieczeństwa do niebezpieczeństw, których się lękasz... Jeden gest, Joyzello, jeden ruch twojej dłoni, a otwierasz mi naprawdę wrota życia!

Joyzella obraca klucz; furta się otwiera; Lanceor przestępuje próg. LANCEOR
chwytając Joyzellę w ramiona

Joyzello!

JOYZELLA

Oto jestem.

LANCEOR

Oto mam twoje ręce i oczy, twoje włosy i usta w tym samym pocałunku i w tej samej chwili, wszystkie dary miłości, których nigdy nie miałem i całą jej obecność... Ramiona moje są tak zdumione, że nie mogą unieść tych skarbów, a moje życie całe ich nie ogarnie. Nie odwracaj twarzy, nie oddalaj ust, Joyzello!

JOYZELLA

To nie po to, by uciec od ciebie, lecz by się lepiej przybliżyć.

LANCEOR

Nie odwracaj głowy; nie wydzieraj mi cienia twych rzęs, światła twych oczu; nie godziny, minuta każda grozi temu szczęściu.

JOYZELLA

Szukałam twego uśmiechu...

LANCEOR

A twój uśmiech go spotyka w pierwszym pocałunku, który łączy nasze usta, aby złączyć nasze przeznaczenia... Zdaje mi się dzisiaj, że cię zawsze widziałem i że cię zawsze całowałem... i że powtarzam w rzeczywistości, u progu raju, to, co czyniłem na ziemi, gdym twój cień obejmował...

JOYZELLA

Całowałam cię w nocy, gdym całowała swe marzenia.

LANCEOR

Nie miałem wątpliwości...

JOYZELLA

Nie znałam trwogi...

LANCEOR

I wszystko mi jest dane...

JOYZELLA

I wszystko mnie uszczęśliwia...

LANCEOR

Jak twe oczy są głębokie i pełne ufności!...

JOYZELLA

A twoje oczy jak czyste i pełne pewności!...

LANCEOR

Jakże rozpoznaję te oczy!...

JOYZELLA

Jakże je odnajduję!...

LANCEOR

Twoje ręce spoczywają na mych ramionach tak samo, jak kiedy czekałem na nie, nie śmiejąc się obudzić...

JOYZELLA

A twoje ramię na mej szyi dawne swe miejsce znów zajmuje...

LANCEOR

Tak właśnie niegdyś źrenice twoje zamykały się na tchnienie miłości...

JOYZELLA

Tak właśnie łzy ci błyskały w oczach, gdyś je otwierał...

LANCEOR

Gdy szczęście jest tak wielkie...

JOYZELLA

Nieszczęście nie przychodzi, póki go miłość trzyma na uwięzi...

LANCEOR

Kochasz mnie?

JOYZELLA

Kocham!

LANCEOR

O, jakżeś mi powiedziała „kocham”! Do samej głębi mego serca, do samej głębi mych myśli, do samej głębi mej duszy... Może ja o tym wiedziałem, ale trzeba to było powiedzieć... I same nasze pocałunki niczym były bez tego słowa. Teraz dość. To słowo żywić będzie moje życie. Wszystka nienawiść świata nie byłaby w stanie go zmazać, a trzydzieści lat nieszczęść nie mogłoby go wyczerpać... W światłości jestem, a wiosna mnie przytłacza. Spoglądam na niebo, a ogród się budzi... Słyszysz ptaki, od których śpiewu rozdzwoniły się drzewa i powtarzają twój uśmiech i twe czarodziejskie „kocham”?... I patrz, jak złote promienie słońca pieszczą twe włosy, niby diamenty igrające wśród płomieni, a tysiące kwiatów chyli się ku nam, by w naszych oczach schwycić na gorącym uczynku tajemnicę miłości, której nie znały.

JOYZELLA
otwierając oczy

Ach, były tu tylko biedne kwiatki półumarłe...

Patrzy dokoła siebie zdumiona, gdyż od chwili wejścia Lanceora, choć nie baczyli na to, ponury ogród powoli a magicznie się przemienił. Dzikie rośliny, nikczemne zioła, co zatruwały jego powietrze, urosły ogromnie, i każda, podług swego rodzaju, rozwinęła cudownie swoje kwiaty wybujałe. Lichy powój stał się potężną lianą, której przedziwne kielichy girlandami otoczyły drzewa, zginając się pod ciężarem tysiąca dojrzałych owoców i zaludnione gromadą cudnych ptaków. Biała mokrzyca2 jest teraz wielkim krzakiem gorąco i łagodnie zielonej barwy, a na nim błyszczą kwiaty większe niż lilie. Blada skabioza wydłużyła swe łodygi, na których rozrosły się kity podobne teraz do słoneczników ślazowych. Motyle krążą po powietrzu, pszczoły brzęczą, ptaki śpiewają, owoce kołyszą się i opadają, światło rozlewa się dokoła. Perspektywa ogrodu rozszerzyła się w nieskończoność: i widać na prawo cysternę marmurową, na pół ukrytą za żywopłotem różowych laurów i heliotropów3, wyciętych w arkady. LANCEOR

Są tu już tylko kwiaty życia. Patrz!... One schodzą ku nam, rozsypują się koło nas. Błyszczą na gałęziach, zginają drzewa, plączą nasze kroki, cisną się nawzajem, duszą się, pękają w całym ogromie jedne w drugich, zasłaniają liście, rozlśniewają trawę... Nie znam żadnego z tych kwiatów, a wiosna jest w upojeniu... Nigdy nie widziałem roślinności tak bezładnej, tak świetnie wybujałej...

JOYZELLA

Gdzież jesteśmy?

LANCEOR

Jesteśmy w ogrodzie, którego nie chciałaś otworzyć memu szczęściu.

JOYZELLA

Cóżeśmy uczynili?

LANCEOR

Dałem pocałunek, który się daje raz tylko jeden w życiu... A ty wyrzekłaś słowo, którego się nigdy nie powtarza.

JOYZELLA
omdlewając

Lanceorze, jestem szalona albo umrzemy oboje.

LANCEOR
podtrzymując ją

Joyzello, ty bledniesz, a twoje drogie ramiona cisną mnie, jakbyś była w trwodze, że ukryty wróg...

JOYZELLA

Więc tyś nie widział?

LANCEOR

Co?

JOYZELLA

Jesteśmy w zasadzce, a te kwiaty nas zdradziły. Ptaki milczały, drzewa były martwe, były tu jedynie złe zioła, których nikt nie zrywał. Poznaję je wszystkie, znam ich nazwy, przypomina mi się jeszcze ich dawna nędza... Oto jaskier upadający pod ciężarem złotych kręgów, oto biedna mokrzyca zmieniona w olbrzymi krzak lilii, wielkie skabiozy, które ocieniają nas swymi liśćmi, a te purpurowe dzwony, co ponad mur się wznoszą, aby całemu światu zdradzić, żeśmy się widzieli, to naparstnica, która biednie rosła w cieniu. Rzekłbyś, niebo rozsypało kwiaty. Nie patrz na nie: one tu są dla naszej zguby. Ach, teraz za późno rozważam, a powinnam była rozumieć... Szeptał niewyraźne groźby... Tak, tak, wiedziałam, że on ma do dyspozycji uroki. Mówiono mi o tym, ale nie wierzyłam. Teraz nadeszła jego godzina. Dobrze! Za późno, ale zobaczymy, że miłość umie też...

Słychać odgłos rogu. LANCEOR

Słuchaj.

JOYZELLA

To tętent koni i róg strażniczy... On powraca... Uchodź!

LANCEOR

Ale ty?...

JOYZELLA

Ależ ja się nie lękam niczego, oprócz jego ohydnej miłości... Uchodź!

LANCEOR

Zostanę przy tobie, a gdyby jego przemoc...

JOYZELLA

Zgubisz nas oboje... Uchodź!... Ukryj się tam, za ostromlecze4... Cokolwiek powie, cokolwiek uczyni, nie zdradzaj się. Nie lękaj się o mnie, potrafię się obronić... Uchodź... On już idzie... Uchodź... Słyszę jego głos.

Lanceor się ukrywa za gęstwiną wysokich ostromleczów. Furta się otwiera i Merlin wchodzi do ogrodu. SCENA II
Merlin, Joyzella, Lanceor ukryty. MERLIN

On tu jest, Joyzello?...

JOYZELLA

Nie ma go.

MERLIN

Te kwiaty nie kłamią; zdradzają miłość... Były przy was na straży i zachowały mi wierność... Nie jestem okrutny i przebaczam niejeden raz. Możesz go uratować, pokazując krzak, w którym się ukrył.

Joyzella nieruchoma.

Nie patrz na mnie tym pełnym nienawiści okiem. Pokochasz mnie kiedyś, bo drogi miłości są ciemne i szlachetne... Czy nie wierzysz, że dopełnię swych przyrzeczeń?

JOYZELLA

Nie wierzę.

MERLIN

Nie uczyniłem nic, co by zasługiwało na taką nienawiść i podobną obelgę. Ponieważ tego pragniesz, los niechaj za mnie działa.

Słychać krzyk bólu za krzakiem ostromlecza. JOYZELLA
rzuca się za krzewy

Lanceorze!

LANCEOR

Joyzello!... Jestem zraniony!... Wąż mnie ukąsił...

JOYZELLA

To nie wąż... to zwierz przerażający... Pełznie ku tobie... Depcę go nogą... pianę toczy... zdycha... Lanceorze, ty bledniesz... Oprzyj się na mej piersi... Nie lękaj się niczego, jestem silna... Pokaż mi swą ranę... Lanceorze, jestem tutaj... Lanceorze, odpowiedz!

MERLIN
zbliża się i ogląda ranę

Rana jest śmiertelna... Trucizna to powolna, a działanie jej dziwne... Nie rozpaczaj... Ja jeden tylko znam lekarstwo...

JOYZELLA

Lanceorze, Lanceorze! Odpowiedz mi, odpowiedz!...

MERLIN

Nie odpowie nic, śpi głęboko.... Usuń się, Joyzello, jeżeli nie chcesz, aby ten prosty sen nie zakończył się śmiercią.... Usuń się, Joyzello, nie zdradzasz go w ten sposób, tylko śmierć usuwasz.

JOYZELLA

Uczyń przedtem znak, co mu wróci życie.

MERLIN
patrząc na nią poważnie

Uczynię to, Joyzello.

Joyzella wychodzi powoli, odwraca się i wreszcie znika na surowy i rozkazujący gest Merlina. Pozostawszy sam, Merlin klęka przed Lanceorem i przewiązuje mu ranę. MERLIN

Nie lękaj się, mój synu. Dla twego szczęścia czynię to wszystko — i niechaj moje serce się otworzy w pierwszym pocałunku, jaki ci dać mogę.

Długi pocałunek. Ariella wchodzi. SCENA III
Merlin, Lanceor, Ariella. ARIELLA

Mistrzu, należy się śpieszyć, nową gotować zasadzkę.

MERLIN

Myślisz, że w nią wpadnie?

ARIELLA

Człowiek zawsze w nią wpada, gdy instynkt go prowadzi; ale zasłońmy mu rozum, zmieńmy jego charakter; będziemy mieli widok, co śmiech wywoła.

MERLIN

Ja się nie uśmiechnę, bo to widok smutny, i nie lubię patrzeć, gdy piękna i szlachetna miłość, miłość, która się uważa za wyrocznię jedyną, pryska za pierwszą próbą, w ramionach widma...

ARIELLA

Lanceor nie jest wolny, bo nie jest już sobą samym, i od godziny oddaję go na pastwę instynktu...

MERLIN

Powinien by go zwyciężyć.

ARIELLA

Mówisz tak, bo ci jestem uległa; ale przypomnij sobie te czasy, kiedy byłam mniej posłuszna.

MERLIN

Uważasz się za uległą, bo cię zwyciężyłem; ale nawet w światłości, w której cię potrafiłem wychować, pozostaje w tobie wiele cienia i spostrzegam w tobie coś okrutnego, co nazbyt urąga słabościom ludzkim.

ARIELLA

Słabości ludzkie często są konieczne do przeznaczeń życiowych...

MERLIN

Cóż się stanie, jeżeli ulegnie pokusie?...

ARIELLA

Ulegnie, to zapisane... Idzie o to, czy miłość Joyzelli przeważy tę próbę.

MERLIN

A ty o tym nie wiesz?

ARIELLA

Nie wiem. Dusza jej nie całkiem się mieści w moim kole, zależy od pierwiastka, którego nie znam, który widzę tylko w niej, a który zmienia przyszłość... Starałam się ją poddać swej władzy, ale ona słucha mnie tylko w drobiazgach. Jednak czas działać. Idź, poszukaj Joyzelli, a mnie pozostaw syna. Idź, aby próba nie była chybiona. Ożywię go, odnowię i pogłębię, i bardziej jeszcze zaślepię upojenie, w którym go pogrążyłam, i stanę się widzialna jego oczom, aby okłamać jego pocałunki.

MERLIN
z uśmiechniętym wyrzutem

Ariello!

ARIELLA

Idź, pozwól mi działać!... Ty wiesz, że pocałunki, które się daje biednej Arielli, są jak muśnięcie skrzydła, co się zamyka nad wartką wodą...

Merlin odchodzi. Ariella idzie do marmurowej cysterny, tam, pół ukryta za gąszczem laurów, zwija skrzydła, które ją osłaniają, siada na stopniach darniowych koło cysterny i powoli rozpuszcza swe długie włosy. Tymczasowo Lanceor budzi się z wolna, po omacku. LANCEOR

Gdzież to ja usnąłem? Nie wiem, co za trucizna weszła w moje serce... Już nie jestem ten sam, a rozum mój się obłąkał... Walczę przeciw upojeniu i nie wiem, dokąd idę...

ujrzawszy Ariellę

Ale cóż to za kobieta — tam — za gąszczem wawrzynów...

zbliża się i spogląda

Jest piękna... Jest półnaga, a nóżka jej zgięta niby kwiat przezorny, z lekka pluszcze się w wodzie, co się uśmiecha, okrążając ją pianką pereł... podnosi ramiona, aby związać włosy; światłość niebieska jaśnieje u jej ramion, jak woda promienista na skrzydłach z marmuru...

zbliża się jeszcze

Ona jest piękna! Muszę ją zobaczyć... Oto się odwraca, a jedna z jej nagich piersi — poprzez włosy — dodaje promienie do promieni, co ją ozłociły... Nasłuchuje, słyszy... jej oczy się rozszerzyły, rozmawiają z kwiatami. Spostrzegła mnie, kryje się, chce uciekać...

przeskakując przez gąszcz

Nie, nie, nie uciekaj ode mnie... Widziałem cię... Za późno...

porywa Ariellę w ramiona

Chcę znać imię tego czystego zjawiska, które w noc pogrąża wszystko, com kochał... Chcę wiedzieć też, jaki cień zbyt zazdrosny, jaka kryjówka zbyt głęboka taiła cudo, które mam w objęciu... Jakie drzewa, jakie groty, jakie wieże, jakie mury mogły dusić promienistość tego

1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Joyzella - Maurice Maeterlinck (biblioteka darmowa online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz