Darmowe ebooki » Tragedia » Joyzella - Maurice Maeterlinck (biblioteka darmowa online txt) 📖

Czytasz książkę online - «Joyzella - Maurice Maeterlinck (biblioteka darmowa online txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Maurice Maeterlinck



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
ponieważ idzie tu o istotę najdroższą, droższą mi nawet od samego siebie, ponieważ mam tylko jednego syna i ponieważ on może stać się tym, czym, jak wiesz, ja bym nie mógł już być, czy niepodobna wykonać niesłychanego wysiłku, rozpaczliwego niemal wysiłku w przyszłość, zgwałcić czas, wydrzeć latom — choćby miały się za to pomścić na nas obojgu — tajemnicę, ukrytą tak surowo, a która mieści w sobie więcej niż nasze własne życie i nasze własne szczęście. ARIELLA

Nie, wysilam się na próżno, dalej już nie sięgam... Przyszłość to świat, którego granicą jesteśmy my sami: odkrywamy w nim tylko to, co nas dotyczy, a czasami, przypadkowo, i to, co dotyczy najdroższych nam osób... Widzę jasno to, co się rozwija koło Lanceora, aż do chwili, gdy jego ścieżka krzyżuje się ze ścieżką Joyzelli. Ale dokoła Joyzelli lata są zasłonięte. Zasłona to świetna, zasłona promienna, ale kryje dni jutra równie głęboko, jak zasłona mroku... Życie się przerywa... A potem poza zasłoną stoją Śmierć i Szczęście, które czekają, jak dwoje gospodarzy niezmiennych, obojętnych, nieprzeniknionych... I nie mogę rzec, który jest bliższy i bardziej przeważający. Nie mogę przeniknąć, czy Joyzella jest właśnie tą przeznaczoną. Wszystko zapowiadać się zdaje, że to ona, lecz nic tego nie potwierdza... Oblicze jej skierowane ku czasom, które nadchodzą... na próżno całą swoją moc przyzywam: nie odpowiada i nie odwraca się do mnie. Nic jej uwagi nie rozstroi i nigdy nie widziałam rysów jej ducha, choć je przeczuwam... Jeden znak jest pewny: znak prób, wyraźnych i okrutnych, które będzie musiała przezwyciężyć. Po tych próbach ją poznamy.

MERLIN

Musimy zatem, począwszy od tego punktu, który mogę przestąpić, musimy poddać się nieznanym potęgom i pytać wypadków tak, jak inni ludzie, czekać ich odpowiedzi i starać się je pokonać, gdyby chciały unieszczęśliwić naszych ukochanych...

ARIELLA

Ale spójrz, oto idą, ku zorzy powstającej... Śpieszmy się, zbliżają się ku sobie... Przeznaczeniu ich, które już rozpoczyna swe dzieło, pozostawmy samotność i milczenie, jakich ono wymaga.

Merlin i Ariella wychodzą. W kilka chwil potem, gdy światło dzienne szybko się powiększa, wchodzą i spotykają się Joyzella i Lanceor. SCENA II
Joyzella, Lanceor. JOYZELLA
zdziwiona, zatrzymuje się przed Lanceorem

Czego szukasz?

LANCEOR

Nie wiem, gdzie jestem. Szukam schronienia. Któż ty jesteś?

JOYZELLA

Nazywam się Joyzella.

LANCEOR

Joyzella... Powtarzam twe imię... Ono pieści jak poszmer skrzydeł, jak tchnienie kwiatu, jak oddech wesela, jak promień światła... Maluje ciebie całą, śpiewa w sercu, opromienia usta...

JOYZELLA

A ty kto jesteś?

LANCEOR

Już sam nie wiem, kto jestem... Przed paru dniami nazywałem się Lanceor, wiedziałem, gdzie jestem, i znałem samego siebie... Dziś szukam siebie, wnikam w siebie, dokoła siebie, ale wciąż błądzę we mgle wśród widziadeł...

JOYZELLA

Co za mgły? Co za widziadła?... Od kiedy jesteś na tej wyspie?

LANCEOR

Od wczoraj.

JOYZELLA

To dziwne, nic mi o tym nie mówiono.

LANCEOR

Nikt mnie nie widział... Zrozpaczony, błądziłem po wybrzeżu...

JOYZELLA

Ach, dlaczego?

LANCEOR

Byłem daleko stąd, daleko od mego starego ojca, gdy nagłym listem zawiadomiono mnie, że mój rodzic umiera... Wyjeżdżam natychmiast... Płyniemy długo. Potem w pierwszej przystani, gdzie się okręt zatrzymuje, nowy list mi donosi, że już jest za późno, że ojciec mój już nie żyje. Płynę dalej, aby przynajmniej oczy mu zamknąć i spełnić jego ostatnią wolę...

JOYZELLA

Dlaczegóż więc tu jesteś?

LANCEOR

Dlaczego, nie wiem, i jak, nie wiem... Morze było tak jasne, niebo tak czyste... Widać było tylko wodę drzemiącą w lazurze... Naraz, bez żadnego powodu, wielkie błękitne piany rozwichrzyły fale... Wschodziły niby opary mgliste, czepiając się rąk, masztów, twarzy... Potem zahuczał wiatr, a ślepy okręt, popychany strasznym wirem, znalazł się wieczorem w nieznanej przystani tej nieoczekiwanej wyspy... Smutny i zrozpaczony schodzę tu na wybrzeże; usnąłem w grocie zwróconej ku morzu, a gdym się obudził, tumany opadły; spoglądam: okręt jak białe skrzydło znika na widnokręgu fal!

JOYZELLA

Cóż się stało?

LANCEOR

Nie wiem... Chciałem płynąć za nim, ale nie znalazłem łodzi w przystani... Muszę więc czekać zjawienia się innego okrętu.

JOYZELLA

To szczególne. To tak jak ja...

LANCEOR

Jak ty?

JOYZELLA

Tak, i mnie tak samo gęsta mgła zaciągnęła na tę wyspę... Ale mój okręt się rozbił...

LANCEOR

Kiedy i jak? Skąd tu przybyłaś, Joyzello?

JOYZELLA

Przybyłam z innej wyspy.

LANCEOR

Dokąd płynęłaś?

JOYZELLA

Tam, gdzie ktoś mnie oczekiwał.

LANCEOR

Kto?

JOYZELLA

Ten, który sądził, że mam być jego wybranką.

LANCEOR

Byłaś zaręczona?

JOYZELLA

Tak.

LANCEOR

Kochasz go?

JOYZELLA

Nie.

LANCEOR

A więc?

JOYZELLA

Matka życzyła sobie.

LANCEOR

Chciałaś być jej posłuszna?

JOYZELLA

Nie.

LANCEOR

To dobrze... To mi się podoba... I mnie też ojciec mój w chwili śmierci nakazał wybrać tę, którą on wybrał... Miał, jak się zdaje, swoje powody, bardzo poważne. A ponieważ on sobie życzył, a nie ma go już na ziemi, muszę mu być posłuszny.

JOYZELLA

Dlaczego?

LANCEOR

Nie wolno się sprzeciwiać nakazom umarłych.

JOYZELLA

Dlaczego?

LANCEOR

One są niezmienne. Trzeba mieć litość, trzeba je szanować.

JOYZELLA

Nie.

LANCEOR

Ty byś nie słuchała?

JOYZELLA

Nie.

LANCEOR

Joyzello, to okropne!

JOYZELLA

Umarli są okropni, gdy wymagają, abyśmy kochali tych, których nie kochamy...

LANCEOR

Joyzello, ja się lękam ciebie.

JOYZELLA

Powiedziałam. Cóż powiedziałam? Może jestem zbyt porywcza?

LANCEOR

Joyzello, oczy twoje łzawią na wspomnienie umarłych i kłamią twoim słowom.

JOYZELLA

Nie, to nie z tej przyczyny... Może byłam zbyt surowa... A jednak oni nie mają słuszności...

LANCEOR

Nie mówmy już o umarłych... Nie powiedziałaś mi jeszcze, jak się rozbił twój okręt.

JOYZELLA

Gęsta mgła nas sprowadziła na manowce. Mgła tak gęsta, że zapełniała ręce jakby białym pierzem... Sternik się omylił, zgubił drogę. Sądził, że widzi latarnię... Okręt uderzył o podwodne skały... Ale nikt nie zginął... Fale mnie uniosły; a potem widziałam dokoła wodę błękitną, jakbym się zsuwała w głąb jakiegoś dusznego nieba... Zsuwałam się wciąż... Potem ktoś mnie pochwycił za rękę i straciłam przytomność...

LANCEOR

Któż cię pochwycił?

JOYZELLA

Pan tej wyspy.

LANCEOR

Kto to jest ten pan?

JOYZELLA

Starzec jakiś, który błądził jak cień niespokojny po tym marmurowym pałacu.

LANCEOR

O, gdybym tam był!

JOYZELLA

Cóż byś uczynił?

LANCEOR

Uratowałbym cię.

JOYZELLA

Czyż nie jestem uratowana?

LANCEOR

To co innego. Nie cierpiałabyś i nic by cię nie dotknęło. Poniósłbym cię po grzbiecie fal... Ach, nie wiem, nie wiem, jak by to było!... Niósłbym cię jak czarę pełną drogocennych pereł, z których żadnej cień nie powinien musnąć, jak cudny kwiat jutrzni, w którym boimy się zakołysać kroplę rosy... Gdy myślę o niebezpieczeństwach, na jakie byłaś narażona, ty, tak piękna, tak wiotka, wśród wzburzonych fal i surowych urwisk, w ramionach tego starca... To, co uczynił, jest piękne; uczynił rzecz niemożliwą... Ale to nie dość... Jak w końcu dotarłaś do brzegu?

JOYZELLA

Po przebudzeniu leżałam na piasku... Starzec był przy mnie. Potem kazał mnie zanieść do pałacu.

LANCEOR

Czy on jest królem tej wyspy?

JOYZELLA

Wyspa jest prawie bezludna, nie widać na niej nikogo prócz kilku sług, którzy błądzą w milczeniu. Za poddanych miałby on tylko drzewa, kwiaty i szczęśliwe ptaki, których ta wyspa zdaje się pełna...

LANCEOR

To, co uczynił, było dobre.

JOYZELLA

Jest on dobry i ludzki; przyjął mnie jakby ojciec rodzony... A jednak go nie lubię...

LANCEOR

Dlaczego?

JOYZELLA

Zdaje mi się, że on mnie kocha.

LANCEOR

Jak to? Czyżby śmiał?... Nie, to niepodobna!... Albo wiek nie jest ciężarem, jakim być powinien, a rozum od nas uchodzi, gdy śmierć się zbliża...

JOYZELLA

A jednak ja się boję. Dał mi to do zrozumienia. Jest osobliwy i smutny. Podobno daleko stąd ma syna, który może i zginął... Myśli o nim ciągle... Gdy przypuszcza, że go zobaczy, twarz jego się rozjaśnia... on... Oto on...

Wchodzi Merlin. SCENA III
Lanceor, Joyzella, Merlin. MERLIN

Szukałem cię, Joyzello!

zwraca się do Lanceora i patrzy nań groźnie

Co do ciebie, to wiem, kim jesteś, i znam powody, które cię sprowadziły na tę wyspę, znam też fortel rzekomego rozbicia i wiem, jaki wróg cię tu przysłał.

LANCEOR

Mnie? Ależ na te brzegi rzucił mnie przypadek...

MERLIN

Nie wymawiajmy słów bezużytecznych.

JOYZELLA

Cóż on zrobił?

MERLIN

Chciał, niestety, zrobić to, co człowiek uczynić może najnędzniejszego: zdradzić dobroć, okłamać przyjaźń i wrogom sprzedać gospodarza zbyt szlachetnego, który go miał przygarnąć.

JOYZELLA

Nie.

MERLIN

Dlaczego nie? Czy ty go znasz?

JOYZELLA

Tak.

MERLIN

Od kiedy?

JOYZELLA

Odkąd go ujrzałam.

MERLIN

A dawnoś go ujrzała?

JOYZELLA

Od chwili, gdy wszedł do tej sali.

MERLIN

To zbyt mało.

JOYZELLA

To wystarcza.

MERLIN

Nie, Joyzello, i wnet ci wypadki dowiodą, że to nie dosyć i że otwarte wejrzenie, uśmiech niewinny, łagodne słowa kryją nieraz zasadzkę niebezpieczniejszą niż siwy włos niewdzięcznej starości albo uczucie bez nadziei.

JOYZELLA

Cóż zamierzasz uczynić?

MERLIN

Czekam pewności ostatecznej, a wtedy uczynię to, co prawowite i konieczne, aby już się nie lękać wroga, co gotów się nie cofnąć przed niczym. Nielitościwe środki, jakie przedsięwezmę, tyleż są ważne dla twego bezpieczeństwa, co i dla mojego. Bo ta sama kabała nas otacza, a los wiąże nas... Nie mogę dziś mówić ci więcej. Ufaj mi. Może już wiesz, że twoje szczęście jest moim.

JOYZELLA

Uratowałeś mi życie, pamiętam o tym.

MERLIN

Wspominasz o tym bez życzliwości, ale sądzę, że kiedyś oddasz mi sprawiedliwość.

do Lanceora

A ty idź. Wieść, którą otrzymałem, jest niewątpliwa. Gdy wypadki, których się lękam, wieść tę potwierdzą, zacznę działać. Tymczasem jesteś moim więźniem. Wskażę ci miejsce zachowane dla ciebie w pałacu. Gdybyś przestąpił zakreśloną granicę, sam siebie będziesz zmuszony sądzić i sam na siebie wydasz wyrok. Będzie on nieodwracalny. Idź, oto moje rozkazy.

LANCEOR

Jestem posłuszny, ale w nadziei, że uznasz swój błąd. Do widzenia, Joyzello.

MERLIN

Nie, powiedz jej: „żegnam”, bo wątpię, czy się kiedykolwiek zobaczycie. Tymczasem, Joyzello, może cię kiedyś przypadek postawi wobec tego człowieka. Wtedy, mówię ci, uchodź: życie twoje i jego zależą ściśle od twojej rychłej ucieczki. Gdy się dowiem, żeście się widzieli, jesteście nieodwołalnie zgubieni.

do Lanceora

Czy mi obiecujesz, że będziesz jej unikał?

LANCEOR

Jeżeli idzie o jej życie, tak!

MERLIN

A ty, Joyzello?

JOYZELLA

Nie!

Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
AKT II
Ogród dziki, opuszczony, pełen cierni i traw jadowitych. Na prawo wielka ponura ściana z rozwartą bramą. SCENA I
Joyzella, potem Lanceor. JOYZELLA
wchodząc

To ogród nieodwiedzany przez nikogo. Słońce tu nie dochodzi, biedne dzikie kwiaty, które niszczy się dlatego, że nie są piękne, oczekują tu rychłej śmierci, a ptaki milczą... Oto fiołek pozbawiony już zapachu, złoty jaskier, drżący i smutny!... i mak, którego płatki wciąż opadają... Oto skabioza1 spragniona odrobiny wody, jadowity ostromlecz, co ukrywa swe zielone liście, dzwonek błękitny, co porusza milcząco swe kwiaty bezużyteczne. Poznaję was wszystkie, pokorne i wzgardzone, tak dobre i tak brzydkie... Mogłybyście być piękne; mało co brak do tego: promienia szczęścia, chwili łaski, uśmiechu nieco śmielszego, aby tu ściągnąć pszczoły... Ale żadne was oko nie widzi, żadna ręka was nie zrywa... Jakże tu wszystko zmartwiało! Trawa opuszczona i sucha, liście chore, stare drzewa zamierają, a wiosna sama i zorza poranna lękają się zarazić żałością tej samotni...

Lanceor ukazuje się za drzwiami. LANCEOR

Joyzello!

JOYZELLA
odwraca się nagle

Lanceorze!

LANCEOR

Joyzello!

JOYZELLA

Uchodź, uchodź! Strzeż się! Gdyby cię ujrzał, zginąłeś.

LANCEOR

Nie zobaczy nas. Jest daleko stąd.

JOYZELLA

Gdzie?

LANCEOR

Widziałem go, wychodził. Śledziłem jego odejście ze szczytu tej wieży, gdzie siedzę zamknięty jako więzień. Jest na krańcu wyspy koło sinego lasu, który zamyka widnokrąg.

JOYZELLA

Ale może powrócić albo mu ktoś o tym powie. Uchodź, uchodź, mówię ci. Idzie o twoje życie.

LANCEOR

Pałac jest pusty. Przebiegłem sale, ogrody, podwórce, długie szeregi bukszpanów, schody marmurowe.

JOYZELLA

Uchodź... To tylko zasadzka... Sprzysiągł się na twoje życie. Wiem o tym, powiedział mi... Podejrzewa, że cię kocham. Szuka tylko pozoru, aby wykonać swój zamiar. Uchodź... To już za wiele...

LANCEOR

Nie.

JOYZELLA

Jeżeli ty nie chcesz, to ja odejdę.

LANCEOR

Jeżeli odejdziesz, Joyzello, to ja pozostanę tu przy bramie, póki go noc nie sprowadzi do domu... Znajdzie mnie tu na zakazanym progu... Przestąpiłem granicę mi wyznaczoną, a więc byłem nieposłuszny, i chcę, aby to widział, i chcę, aby

1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Joyzella - Maurice Maeterlinck (biblioteka darmowa online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz