Darmowe ebooki » Tragedia » Faust - Johann Wolfgang von Goethe (czy można czytać książki w internecie za darmo .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Faust - Johann Wolfgang von Goethe (czy można czytać książki w internecie za darmo .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Johann Wolfgang von Goethe



1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 33 ... 51
Idź do strony:
class="kwestia">
Żyjesz w spokoju, niemej ciszy —; 
mnie bezruch mierzi580, jam nie głaz. 
  MANTO
Ja trwam, a mnie okrąża czas; 
lecz ten — kto zacz? — 
  CHIRON
Jego noc gwiezdna, 
jak przypływ wyrzuciła z bezdna —; 
Heleny szuka oszalały — 
rękę wyciąga po nią śmiały, 
lecz nie wie, jak, lecz nie wie, gdzie; 
lek mu wyszukaj w świętym śnie, 
w nocy obłędnej, żądzą głuchej — 
i ulecz jątrzącą ranę. 
  MANTO
Chironie! kocham wszystkie duchy 
niemożliwością opętane. 
Już w oddali słychać tętent cwałującego Chirona. 
Wejdź do świątyni mężu śmiały; 
to przejście wprost do Persefony581, 
co śni w otchłani ociemniałej, 
wiosenny łan, łan ukwiecony. 
Tędy szedł Orfej z pieśnią wdałą582 — 
darz Bóg! W otchłanie! Naprzód! Śmiało! 
 
Zstępują w podziemia. NAD ŹRÓDŁAMI PENEJU SYRENY
W Peneju płynnej zieleni 
kołysać się z fali na falę, 
rozgwarem pluszczących pieni 
zagłuszać niewodne żale —! 
Czymże jest życie bez wody — 
płyńmy z podhali i wzgórz — 
w blaskach srebrzystej urody 
do złotych egejskich mórz. 
Trzęsienie ziemi. 
Fala wraca, drży i pieni 
z pluskiem skacze nurt z łożyska, 
z dna najgłębszych nor i cieni 
rzeka żwirem na brzeg ciska. 
Uciekajmy — wszystkie siostry — 
grzmią podziemia — wicher ostry! 
Uciekajmy! Na wesele 
w sennych jezior ciche tonie, 
kędy łuska fal się ściele 
po kwiecistych brzegów błonie! 
Tam w poświacie księżycowej 
rosa lśni jak diamenty — 
Naprzód! Naprzód! Na dzień nowy — 
tutaj straszy huk przeklęty, 
tutaj gniewy lżą złowrogie — 
naprzód w życie płynne, błogie! 
  SEISMOS583
w głąbiach dudniąc i pohukując
Jeszcze raz ramiona sprężę 
z podziemi głuchego zmierzcha — 
barki wzniosę i zwyciężę! 
Seismos idzie — wszystko pierzcha! 
  SFINKSY
Jakież wstrętne, głuche drżenie! 
Burza w głębi ziemi dysze, 
drżą wód tonie, grzmią kamienie, 
glob się tam i sam kołysze! 
Niebo łuną się oblekło, 
przestwór przemawia niemy! 
Choćby wychynęło piekło — 
my stąd nigdzie nie pójdziemy! 
Góra z ziemi rośnie łoża! 
Ach, to on, ten siwiec stary, 
co swoimi wyniósł bary 
wyspę Delos z głębi morza, 
jako pewny schron dla dziewy584. 
Pręży ręce, grzbiet prostuje, 
w oczach czają się złe gniewy, 
ziemię rwie i darnie pruje, 
piachy, żwiry, gruzy, glinę 
wznosi! — Kopiec w górę rośnie! 
Jakże całą nam dolinę 
zaprzepaścił przeżałośnie; 
dźwiga olbrzym zwał kamieni, 
— kariatyda585 niezniżona — 
wynurza się z mroków, z cieni — 
po pas wyrósł z ziemi łona! 
Dalej wyjść się nie poważy — 
Sfinksy leżą tu na straży. 
  SEISMOS
Wszystko to jeno moje czyny, 
temu zaprzeczyć nikt nie może;  
mym dziełem góry i doliny 
i każdy szczyt, co niebo porze. 
Jakżeż by świat wyglądał marnie 
bez wbitych w błękit nieba turni, 
z których wzrok jasną dal ogarnie, 
kędy się żyje mocniej, górniej. 
Ongi w praczasach z tytanami 
Pelionem, Ossą586 jak piłkami 
rzucałem dziarsko i wytrwale 
w rozkwicie sił, w młodzieńczym szale. 
Aż wreszcie zdarzonego czasu, 
jak czapę obie znaczne góry 
włożyłem na sam szczyt Parnasu587; 
odtąd dwurożem bodzie chmury. 
Apolla przebyt któż wysłowi! 
Muzy z nim mają modry schron; 
i pośród gromów Jowiszowi 
wzniosłem wyniosły tron. 
A oto teraz w nowym szczycie 
moc moja pręży się i cudni — 
mieszkańcy nowi! Nowe życie! 
Niech wasza radość ląd zaludni! 
  SFINKSY
Dziw nad dziwy, nie do wiary! 
jakby dawny świat, prastary — 
oto w naszych oczach kłębi. 
Bór podszyty drogi grodzi, 
skały z hukiem rosną w głuszy,  
lecz cóż Sfinksy to obchodzi — 
nas nikt z miejsca nie poruszy.  
  GRYFY
Złote żyły, złota gleba, 
z szczelin jarzą się błyskoty; 
strzeżcie skarbów, zbierać trzeba, 
mrówki — nuże do roboty!  
  CHÓR MRÓWEK
Ląd ten podniosły siły ponure; 
nuże! nóżkami wznośmy się w górę! 
 
Trzeba nam wszystkie szczeliny zbadać, 
każdą drobinę warto posiadać.  
 
Zwijajmy, prężmy postać swą giętką, 
po wszystkich kątach myszkujmy prędko.  
 
Chmary i roje! — Niech wre robota, 
niechajcie góry; — szukajcie złota!  
  GRYFY
Zbierajcie w kupę złote odłamki, 
my nasze łapy położym na nie — 
najlepsze zamki, rygle i klamki; 
nam skarb wasz dajcie na przechowanie. 
  PIGMEJCZYCY
Weszliśmy na nowy ląd, 
sami nie wiemy jak; 
nie pytajcie się nas, skąd 
przyszliśmy; no i tak! 
Radość Bóg nam w serca wlał, 
każdy z nas zawsze rad — 
mała rysa pośród skał — 
już tam jest mały skrzat. 
Skrzat z skrzatową, w to nam graj 
— dzieci są — parka cna — 
kto wie, czy sam widział raj, 
aby tak praca szła. 
Ląd ten piękny chwali lud — 
wczesny czas — istny cud! 
Czy to zachód, czy to wschód, 
ziemia nam rodzi w bród. 
  TOMCIOPALUCHY
Ziemia, co z nocy okrycia 
wydała tych małych zuchów, 
najmniejszych też woła do życia: 
lud krasnych Tomciopaluchów. 
  STARSZYZNA PIGMEJCZYKÓW
Precz z pogawędką, 
tu trza harować, 
zwinnie i prędko 
miejsca zajmować. 
Kuźnie budować, 
niech każdy bieży, 
rynsztunki kować 
trza dla żołnierzy.  
 
Mrówki gromadą —  
ej — do roboty! 
Niechaj nam kładą 
kruszce pod młoty. 
A wy, Paluchy, 
naplujcie w łapy,  
idźcie w bór głuchy, 
przynoście szczapy. 
Niech się nie leni 
nikt w tym kolisku, 
trzeba płomieni 
dużych w ognisku! 
  WÓDZ NACZELNY
Łuki i strzały 
gotować zbroje, 
już przyleciały 
żurawi roje.588 
Raźno i skoro 
idźcie do boju, 
tam, gdzie jezioro 
śpi w fal ukoju. 
Razem! Zwycięstwo! 
Na wroga! Ura! 
hełmy za męstwo 
ozdobim w pióra. 
  IMZOWIE589 I TOMCIOPALUCHY
Któż nas zratuje! 
cały świat głuchy! 
Skrzat dla nas kuje 
twarde łańcuchy. 
Gdzież nasza wina? 
praca nas morzy, 
przyjdzie godzina, 
będzie sąd boży. 
  ŻURAW IBIKUSA590
Wrzawa nagła, jęk, wołanie, 
trzepocących skrzydeł trwogi, 
rozgwar, szczęk, zarwane łkanie, 
walka, bitwa, bój wre srogi! 
 
Oto skrzaty rozmach biorą: 
pod strzałami ptaki giną, 
krwią rumieni się jezioro, 
zmiera klangor591 nad doliną. 
 
Padły! Padły już żurawie 
pod pigmejów wrażą zbroją592, 
a zwycięzcy w pustej sławie 
piór zdobyczą hełmy stroją. 
 
Podły, karli pomiot skrzaci! 
hej, wyraju593 ptasi, z nami! 
Skrzatom sojusz nasz odpłaci, 
co dziś chełpią się kitami! 
 
Zemsta! Zemsta! Ku pomocy 
zwołujemy rzeszę bratnią, 
będziem walczyć, ile mocy 
po serdeczną krew ostatnią! 
 
Z klangorem krążą koliście. MEFISTOFELES
na równinie
Nie ma to wśród czarownic jak północna jędza, 
tu mnie w obczyźnie wszystko w kozi róg zapędza. 
Łysa Góra, wyrosła wśród skalnego złomu, 
to ojczyzna! — Tam jestem jak u siebie w domu. 
Łysa? cóż z tego! — niech się na kamieniu rodzą, 
choć łyse, ale chutne! — — nie drwią i nie zwodzą; 
zresztą łysa czy babia, a niechby i świnna, 
byleby nie obmierzła jak te — byle inna! 
Tu ciebie nikt nie słucha, cudactwo oniemia, 
idziesz — a nuż przed tobą rozewrze się ziemia? 
nie ma żadnej pewności; ot — szedłem wądołem, 
aż tu góra wyrasta lesistym wierzchołem, 
góra wprawdzie nieduża, obły pagór raczej, 
lecz już Sfinksów nie widzę, już wszystko inaczej. 
Tu nigdy nie wiadomo gdzie głębie, gdzie brody, 
na każdym kroku nowe czyhają przygody. 
Tak i teraz — znów nozdrza łechce ten wiaterek 
wiejący stamtąd, kędy tańczy chór frajerek — 
Kuszą mnie! muszę podejść! — wreszcie któż zabrania? 
kto przywykł, nie oduczy się już łasowania. 
  LAMIE
otaczają i pociągają ku sobie Mefistofelesa
Prędzej! a dalej! — prędko, prędziutko — 
troszkę podrażnić — wstrzymać się — krótko, 
paplać, chichotać, a potem zmamić, 
starego wygę oszklić, scyganić!  
Hej! kuternożka! — kuśtyk — kuśtyka, 
nóżką pociąga — lećmy! — pomyka! 
  MEFISTOFELES
przystanął
To los! — tak się uganiać za hałastrą śmiałą, 
co chyba za Adama sprzedawała ciało. 
Cóż, żem sam stary? — idą! — idę! — dalej? — — dalej? 
Dobre przysłowie! w starym piecu diabeł pali. 
 
Wiem dokładnie, że kłamstwem karesy, zaloty, 
że się sznurują, gęby szminkują huncfoty, 
że nie mają ni jednej zdrowej części ciała, 
że pod ręką pierś, biodra, jak huba spróchniała; 
wszystko to wiem, a jednak utopiony w czarze, 
tańczę — niech jeno która zagra na gitarze! 
  LAMIE
zatrzymują się
Hola! stańmy! — coś zwleka, zatrzymał się, stoi, 
ośmielmy go kapinkę — może się i boi. 
  MEFISTOFELES
idzie
Dalejże! — smęcę, że aż milo, 
to mnie tak antyk usposobił; 
toć gdyby czarownic nie było, 
cóżby, do diabła, diabeł robił!  
  LAMIE
przymilnie
Krążmy wkoło kaduka przymilnie, a zwiewno, 
do którejś z nas go serce pociągnie na pewno. 
  MEFISTOFELES
O ile w mętnym świetle mogę trochę zoczyć, 
piękne jesteście, trudno mi się na was boczyć. 
  EMPUZA594
wpadając
I na mnie też się nie bocz, stoję tu na przodzie, 
pozwólcie mi wziąć udział w waszym korowodzie. 
  LAMIE
Nie, nie chcemy, oślica! — oczy twe kaprawe; 
ilekroć z nami igra, psuje nam zabawę. 
  EMPUZA
do Mefistofelesa
Pozdrawia cię Empuza — z oślej główki słynie — 
a że masz końską nóżkę — mówię ci: kuzynie!  
  MEFISTOFELES
Przyczyniasz mnie, obcemu, wiele wzruszeń rzewnych, 
widzę, że to od Łysej po Grecję mam krewnych. 
  EMPUZA
Decyduję się prędko, żądzą zmiany pałam; 
na twoją cześć głowinę oślą dziś przywdziałam. 
  MEFISTOFELES
Parantela595 w tym kraju fawor widać znaczny, 
lecz z osłem być krewniakiem — los jakiś opaczny.  
  LAMIE
Ostaw to szkaradzieństwo! — Co piękne i miłe, 
pod jej dotykiem w brzydkie zmienia się i zgniłe. 
  MEFISTOFELES
I te krewniaczki zgrabne też coś podejrzane, 
kto wie, jaką dotknięcie w nich wywoła zmianę. 
  LAMIE
Spróbuj! Wybór masz duży; miłość to loteria — 
wyciągasz los: — noc czarna lub świetlna feeria. 
Patrzcie no lubieżnika! sznuchta596, co wziąć w łoże, 
jak pedogryczny597 zrzęda, co kochać nie może. 
Lecz idzie coraz bliżej, snadź już ma ochotę, 
baczność! — pora, by poznał ciał naszych istotę. 
  MEFISTOFELES
Ta piękna! — Jak sarenka mizdrzy się598, umyka... 
obejmuje ją 
Ha! Kroćset diabłów! — wychudła jak tyka... 
chwyta inną 
A ta? — ależ to ryło obrzydliwe! 
  LAMIE
Wybredniś! — może brzydkie, lecz chutliwe.  
  MEFISTOFELES
Ta strzelioczka599 wcale hoża... 
— brr — co? — toć w ręce mam węgorza! 
Tę smukłą pokocham hołyszkę... 
A! — kij mam w ręku, suchą szyszkę?! 
Co robić?!... a no do tej! — tłusta — 
przyznam się, miewam wschodnie gusta — 
brzuch wzdęty, kłęby, kupa sadła... 
Ta mi specjalnie w oko wpadła; 
na wściekłą rujkę coś zakrawa... 
Pękła mi w ręku! Tfu! — purchawa! 
  LAMIE
A teraz rozbiegnijmy się, unośmy w górę 
błyskawicznie — zarzućmy gęstą, czarną chmurę 
na tego piekielnika! — Lotem, lotem, gacki600! 
Na sucho jeszcze wyszedł z opresji wariackiej. 
  MEFISTOFELES
otrząsa się
Mądry Polak po szkodzie, lecz jam nie mądrzejszy; 
od północnego absurd południa nie mniejszy; 
tu i tam takie same obmierzłe upiory, 
wylęgłe z mroków głuchych, z wyobraźni chorej. 
Dla ludu są postrachem, dla poetów wstrętem, 
porubstwem601 są i zmysłów zmamieniem przeklętem! 
Czegom ja się dotykał? zgroza! — Daj to katu, 
zmarnować tyle czasu — i bez rezultatu... 
Zabłąkał się pośród skał. 
Gdzież jestem? zagubiony? mrokiem opętany? 
na próżno szukam ścieżki z nagła zgruchotanej, 
odłamkami kamieni zasutej602 i piachem; 
co nieco od tych dziwactw zalatuje strachem 
Gdzież moje Sfinksy? w jakiej szukać stronie?! 
— w noc jedną góra rośnie, inna w wodach tonie! 
Piękną by pracę nasze czarownice miały, 
gdyby tak Łysą Górę tam a sam suwały! 
  OREADA603
ze skały
Do mnie chodź! Ta skała moja 
przedwiekowa, samorodna.  
Pozdrów ją, bo to ostoja, 
siostra gór wieczystych godna! 
Wieki mrą, historia mija, 
ja trwam; słuszna we mnie buta — 
to, co obok się rozwija, 
zdmuchnie lada krzyk koguta! 
Już nieraz na ląd nowy patrzały me oczy — 
zanim raz drugi spojrzę — ląd tonie w pomroczy. 
  MEFISTOFELES
Cześć tobie, stojącej na czacie, 
cześć tobie, wieńcu dębowy! 
W srebrnej księżyca poświacie, 
cichną ponure parowy. — 
Lecz oto leszczyn poszycie 
rozbłyska magicznym blaskiem, 
rozwianym niesamowicie 
jak światło przed szklanym obrazkiem. 
To on na hali obrusie, 
toczy się szklany i miękki; 
witaj mi, Homunkulusie, 
dokądże zmierzasz, maleńki? 
  HOMUNKULUS
To tu, to tam się chybocę 
z tą myślą: — jakby się stać?! 
lecz to, co widzę w pomroce, 
ach! — tego nie chcę znać. 
Ach, gdybym dojrzał w ciemności 
dla czynów mych wdzięczne tło, 
ach, w wielkiej
1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 33 ... 51
Idź do strony:

Darmowe książki «Faust - Johann Wolfgang von Goethe (czy można czytać książki w internecie za darmo .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz