Myśli - Blaise Pascal (access biblioteka txt) 📖
Krótki opis książki:
Myśli to najważniejsze dzieło Blaise'a Pascala o charakterze teologicznym. Autor w nim dowodzi, że wiara w Boga i religia nie stoją w sprzeczności z logiką i światem nauki.
Pascal podejmuje próbę przedstawienia rozumowych dowodów na istnienie Boga, a także przedstawia chrześcijaństwo jako religię dającą człowiekowi pełnię szczęścia. Dzieło to zbiór aforyzmów, wydane na podstawie notatek Pascala po jego śmierci. Myśli zostały wydane po raz pierwszy w 1670 roku, ale badacze uznają, że zostały ono zmienione i za właściwą uznają edycję z 1841 roku.
Blaise Pascal był siedemnastowiecznym matematykiem, fizykiem i filozofem chrześcijańskim. Po pewnym czasie zarzucił działalnosć naukową i poświęcił się teologicznej. Na jego myśl duży wpływ miał jansenizm, odłam potępiony przez papieża.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Blaise Pascal
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Myśli - Blaise Pascal (access biblioteka txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Blaise Pascal
to, co jest sprawiedliwe (...) — Prawdopodobnie aluzja do prześladowań Port-Royalu ze strony króla i Sorbony. [przypis tłumacza]
169. a większość dla innych — Tj. nieprzewidzianych prawem. [przypis tłumacza]
170. Kiedy silny a uzbrojony posiada swoje dobro, posiada je w pokoju — Łk 11, 21. [przypis tłumacza]
171. Ponieważ ten, który zechce tańczyć na linie, będzie sam (...) — Epictet III, 12. [przypis tłumacza]
172. Król i tyran (...) — Powyższe wiersze to skróty odnoszące się do zamierzonej Rozprawy o stanie możnych. [przypis tłumacza]
173. Zaiste, mówi, skąd pochodzi — Montagne, I, 42. [przypis tłumacza]
174. ile że wojna domowa jest największym nieszczęściem — W tym i w wielu poprzedzających ustępach mieszczą się aluzje do frondy, którą Francja przebyła i od której wiele ucierpiała. [przypis tłumacza]
175. Kanibale śmieją się z króla dziecka — Aluzja do ustępu z Montaigne’a I, 30. [przypis tłumacza]
176. Iż pracuje dla niepewnego zysku; puszcza się na morze; przebywa je na desce — Por. fragment 234. [przypis tłumacza]
177. siedziba — siège, które to słowo niektórzy czytają jak sagesse (mądrość). [przypis tłumacza]
178. ci — Te fałszywe półmędrki. [przypis tłumacza]
179. jak na przykład umieć — Fragment ten jest w dwóch swoich częściach niejasno sformułowany: w pierwszej redakcji było nie umieć. [przypis tłumacza]
180. Jest to złe — „Nie umiem grać na lutni”. [przypis tłumacza]
181. rozmaite izby — Różne klasy ludzi. [przypis tłumacza]
182. te odezwania są fałszywe, tyrańskie (...) wiedzy — Znowu aluzje do prześladowań Port-Royalu. [przypis tłumacza]
183. poddał ich tym szaleństwom — Te szaleństwa to prawa świata i władze ustanowione wśród ludzi. [przypis tłumacza]
184. Omnis creatura subjecta est vanitati. Liberabitur (łac.) — Rz 8, 20–21: „Wszelakie stworzenie podległe jest próżności. Będzie oswobodzone”. [przypis tłumacza]
185. ustęp św. Jakuba — Jk 2, 1. [przypis tłumacza]
186. machina arytmetyczna — Pascal był wynalazcą takiej maszyny, na którą w roku 1649 otrzymał patent od króla sformułowany w wielce pochlebnych wyrazach. [przypis tłumacza]
187. Książę de Liancourt — żarliwy poplecznik Port-Royal’u: „historia”, którą wspomina Pascal, nie jest bliżej znana. [przypis tłumacza]
188. Gdyby zwierzę czyniło z rozumu to, co czyni z instynktu — Odnosi się do poglądów Kartezjusza na zwierzęta. [przypis tłumacza]
189. trzcina myśląca — roseau pensant: wyrażenie, które stało się sławnym. [przypis tłumacza]
190. Owe wielkie wysiłki, do których dusza wspina się niekiedy (...) — por. Montaigne, II, 2. i II. 29. [przypis tłumacza]
191. Cnoty człowieka nie powinno się mierzyć jej wyskokiem, ale jej pospolitą miarą — Montaigne, Próby II, 1; III, 2; II, 29. [przypis tłumacza]
192. jak u Epaminondasa (...) nadzwyczajną łagodność — Montaigne, Próby II, 36; III, 4. [przypis tłumacza]
193. Plerumque gratae principibus vices (łac.) — Horacy Pieśni, III. 29, 13: „Często zmiany miłe są książętom”. [przypis tłumacza]
194. itus et reditus (łac.) — Przypływ i odpływ. [przypis tłumacza]
195. Tak odbywa się przypływ morza; i słońce zdaje się iść w ten sposób — W rękopisie myśl ta zilustrowana jest linią łamaną. [przypis tłumacza]
196. Człowiek nie jest ani aniołem ani bydlęciem (...) — Słynne to zdanie inspirowane jest widocznie ustępem z Montaigne’a, III. 13. [przypis tłumacza]
197. Ut sis contentus temetipso et ex te nascentibus bonis (łac.) — Seneka, List XX. 8 de Haer. Pelag. V, 1. „Abyś był zadowolony z siebie samego i z dóbr rodzących się z ciebie”. [przypis tłumacza]
198. Jest w tym sprzeczność, ostatecznie bowiem radzą się zabić — Montaigne, II. 3. [przypis tłumacza]
199. Och! cóż za szczęśliwe życie, od którego trzeba się wyzwolić jak od morowej zarazy — O vitam scilicet beatissimam sapientis, qua ut fruatur mortis quaerit auxilium. (Jansenius, De statu purae naturae II, 8.). [przypis tłumacza]
200. Ex senatus-consullis et plebiscitis scelera exercentur (łac.) — Seneca Epist. 95. cyt. u Montagne’a III. 1. „Wedle uchwał senatu i ludu praktykuje się zbrodnie”. [przypis tłumacza]
201. Nihil tam absurde dici potest quod non dicatur ab aliquo filosophorum (łac.) — Cicero de Divin. II, 58; cyt. u Montagine’a (Apologia Rajmonda Sebonda): „Nie można powiedzieć niczego tak niedorzecznego, czego by jakiś filozof nie powiedział”. [przypis tłumacza]
202. Quibusdam destinatis sententiis consecrati quae non probant coguntur defendere (łac.) — Cicero Tasc. II, 2; cyt. jw. „Oddani jakimś uporczywym zdaniom, muszą bronić tego, czego nie pochwalają”. [przypis tłumacza]
203. Ut omnium rerum sic litterarum quoque intemperantia laboramus (łac.) — Seneca Epist., 106; cyt. u Montaigne’a, III. 12. „Chorujemy na niepowściągliwość, jak we wszystkich innych rzeczach, tak i w literaturze. [przypis tłumacza]
204. Id maxime quemque decet, quod est cuiusque suum maxime (łac.) — Cicero de Off. I, 31; cyt. u Montaigne, Próby, III, 1. „To najbardziej każdemu przystoi, co jest przede wszystkim jego właściwością”. [przypis tłumacza]
205. Hos natura modos primum dedit (łac.) — Virgilus Georg. II, 20; cyt. u Montaigne, Próby I, 30, „Tę miarę najpierw dała natura”. [przypis tłumacza]
206. Paucis opus est litteris ad bonam mentem (łac.) — Sen. Ep. 106, cyt. u Montaigne, Próby III, 12. „Niewielkiego potrzeba wykształcenia, by mieć zdrową myśl”. [przypis tłumacza]
207. Si quando turpe sit, tamen est non turpe quum id a multitudine laudetur (łac.) — Cic. de Fin. II, 15; cyt u Montaigne, Próby II, 16. „Choćby co było kiedy haniebne, nie jest haniebne jeśli zyskuje poklask u ogółu”. [przypis tłumacza]
208. Mihi sic usus est, tibi opus est facto, fac (łac.) — Ter. Heautont. I, 1., 18; cyt. u Montaigne, Próby I. 27. „Moim zwyczajem jest, jak ci trzeba, to zrób”. [przypis tłumacza]
209. Rarum est enim ut satis se quisque vereatur (łac.) — Quint. X, 7; cyt. u Montaigne, Próby I. 37. „Rzadko się zdarza, aby ktoś miał dość poszanowania dla siebie”. [przypis tłumacza]
210. Tot circa unum caput tumultuantes deos (łac.) — Seneca Suasoriae I, 4; cyt. u Montaigne, Próby II. 13 „Tylu bogów hałasujących koło jednej głowy”. [przypis tłumacza]
211. Nihil turpius quam cognitioni assertionem praecurrere (łac.) — Cicero Acad. I. 13. 45; cyt u Montaigne, Próby III. 13. „Nie ma nic haniebniejszego jak gdy pewne twierdzenie poprzedza poznanie”. [przypis tłumacza]
212. Nec me pudet, ut istos, fateri nescire quid nesciam (łac.) — Cicero Tusc. I, 25; cyt. u Montaigne, Próby III, 13. „I nie wstyd mnie, jak owym, wyznać, że nie wiem tego, czego nie wiem”. [przypis tłumacza]
213. Melius non incipient (łac.) — Seneca Epist. 72; cyt. u Mont III 10. „Lepiej, by nie zaczynali”. [przypis tłumacza]
214. takie — błędy. [przypis edytorski]
215. Potęga much; wygrywają bitwy — Montaigne, Próby Apologia Rajmonda Sebonda (Próby II, 12.). [przypis tłumacza]
216. Kiedy nam powiadają — Kartezjusz. [przypis tłumacza]
217. conatus recedendi (łac.) — siła odśrodkowa. [przypis tłumacza]
218. duchy — Les esprits, wedle terminologii Desartesa najsubtelniejsze cząstki krwi krążące w nerwach i będące zasadą czucia i ruchu. [przypis tłumacza]
219. zdarzało mi się niekiedy... — Luka w rękopisie. [przypis tłumacza]
220. pirronizm — sceptycyzm. [przypis tłumacza]
221. a nie wina sztuki — Sztuki życia. [przypis tłumacza]
222. Nic bardziej nie umacnia pirronizmu jak to (...) — Tzn. niesłusznie wykazaliby słabość natury ludzkiej, skoro ludzie wznieśliby się do tego, co wedle nich jest najwyższą mądrością. [przypis tłumacza]
223. Ta sekta — Pirronizm. [przypis tłumacza]
224. Przeczenie jest lichą oznaką prawdy — Tzn. to, iż coś spotyka się z zaprzeczeniem nie zmienia faktu, iż może być prawdą. [przypis tłumacza]
225. Małżeństwo? nie, powściągliwość stoi wyżej — [por.] 1 Kor 7, 38. [przypis tłumacza]
226. Por. Montaigne, Próby II. 20. [przypis tłumacza]
227. życie bowiem jest snem nieco mniej niestałym — Por. Montaigne’a Apologia Rajmonda Sebonda. (Próby II,12). [przypis tłumacza]
228. Eklezjasta wskazuje, iż człowiek bez Boga jest nieświadom wszystkiego — Koh 8, 17. [przypis tłumacza]
229. cóż to za głupie gadanie (...) poskromi tę pychę — To jest: sądzić o sprawiedliwości Boga znaczy przypuszczać, iż posiadamy określenie bezwzględnej sprawiedliwości. [przypis tłumacza]
230. Osobliwa to rzecz, iż nie można określić tych rzeczy bez zaciemnienia ich — „Geometria uczy tego doskonale. Nie określa żadnej z tych rzeczy, przestrzeni, czasu, ruchu, liczby, równości ani tym podobnych, których jest wiele, ponieważ terminy te oznaczają w tak naturalny sposób rzeczy, które oznaczają, iż objaśnienie przyniosłoby więcej zaciemnienia niż światła” (Uwagi o duchu geometrii). [przypis tłumacza]
231. założyliby się — [w oryg.] gagé; niektórzy czytają gagné. [przypis tłumacza]
232. Ego vir videns (łac.) — Lm 3, 1: „Ja, mąż widzący”. [przypis tłumacza]
233. Wielkość człowieka w samejże jego chciwości (...) — „Cóż by to było za miłosierdzie zbudować cały dom dla drugiego, umeblować, wysłać i oddać mu klucze do ręki? chciwość uczyni to rada... Trzeba było tedy sztuki, aby umiarkować chciwość, a sztuka polega na porządku społecznym, który powściąga ją siłą i kieruje ku rzeczom użytecznym dla społeczności” (Traktat o miłosierdziu i miłości własnej.). [przypis tłumacza]
234. A ci, którzy najbardziej gardzą ludźmi i równają ich z bydlętami (...) — Por. Montaigne, Próby II, 16. [przypis tłumacza]
235. Duma (...) Gdy w Madianie grzmiał miecz Gedeona — Dumna tutaj jest, zdaje się, złośliwość ludzi światowych, którzy radzi obracają w śmieszność wysiłki ascetyzmu. [przypis tłumacza]
236. ale pewien rodzaj zła (...) aby dojść do niego, jak do dobra — Pascal ma, zdaje się, na myśli wielkie postaci historii jak np. Cezar, etc. [przypis tłumacza]
237. Perseusz, król Macedonii, Paweł Emilian — Cicero Tuscul. V. 40. cyt. u Montaigne, Próby I, 19. [przypis tłumacza]
238. dwie sekty — Stoików i epikurejczyków. [przypis tłumacza]
239. Des Barreaux (1602–1672) — głośny ze swego epikureizmu. [przypis tłumacza]
240. Ludzie są tak nieodzownie szaleni, iż nie być szalonym znaczyłoby być szalonym innym krojem szaleństwa — Montaigne, Próby III, 7; III, 3. [przypis tłumacza]
241. wedle mnogości — I wedle pospolitego ogółu. [przypis tłumacza]
242. drudzy przeciwnie — Tj. gdyby człowiek nie był wielkim z natury, nie czułby się tak nędznym w obecnym stanie. [przypis tłumacza]
243. doświadczenie — Expérience, co niektórzy komentatorowie uważają za pomyłkę, czytając, iż ma być espérance: nadzieja. [przypis tłumacza]
244. pory — Czczone u Egipcjan. (Jud. XX. 9.) [przypis tłumacza]
245. Jedni szukają go — Wciąż szczęścia. [przypis tłumacza]
246. Inni — Stoicy. [przypis tłumacza]
247. wszystko staje się jego — Człowieka. [przypis tłumacza]
248. Niezrozumiałe — Pierwszy zarzut podnoszony przeci religii chrześcijańskiej. [przypis tłumacza]
249. Niewiarygodne, aby Bóg łączył się z nami — Drugi zarzut. [przypis tłumacza]
250. Nie ma wątpienia, iż wie przynajmniej że jest — Kartezjusz. [przypis tłumacza]
251. czego udziela innym przez miłosierdzie, które się im nie należy — Czyli Łaskę. [przypis tłumacza]
252. powiada Epiktet — Diss. I. 18,20. [przypis tłumacza]
253. Quod ergo ignorantes, quaeritis, religio annuntiat vobis (łac.) — „,Czego tedy nieświadomi szukacie, religia wam to zwiastuje”. [przypis tłumacza]
254. Skoro nie mamy pewności (...) złego ducha — Zarzut ten stawia sobie Kartezjuesz. [przypis tłumacza]
255. z jednej i drugiej strony — Tj. ze strony dogmatystów i pirrończyków. Fragment ten zawiera jedynie argumentacje tych
Darmowe książki «Myśli - Blaise Pascal (access biblioteka txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)