Myśli - Blaise Pascal (access biblioteka txt) 📖
Krótki opis książki:
Myśli to najważniejsze dzieło Blaise'a Pascala o charakterze teologicznym. Autor w nim dowodzi, że wiara w Boga i religia nie stoją w sprzeczności z logiką i światem nauki.
Pascal podejmuje próbę przedstawienia rozumowych dowodów na istnienie Boga, a także przedstawia chrześcijaństwo jako religię dającą człowiekowi pełnię szczęścia. Dzieło to zbiór aforyzmów, wydane na podstawie notatek Pascala po jego śmierci. Myśli zostały wydane po raz pierwszy w 1670 roku, ale badacze uznają, że zostały ono zmienione i za właściwą uznają edycję z 1841 roku.
Blaise Pascal był siedemnastowiecznym matematykiem, fizykiem i filozofem chrześcijańskim. Po pewnym czasie zarzucił działalnosć naukową i poświęcił się teologicznej. Na jego myśl duży wpływ miał jansenizm, odłam potępiony przez papieża.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Blaise Pascal
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Myśli - Blaise Pascal (access biblioteka txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Blaise Pascal
wszyscy wydawcy włączyli go do Myśli. [przypis tłumacza]
74. Człowiek jest tedy jeno przebraniem (...) — Myśl Pascala zmierza ku temu, że człowiek jest naturą skażoną, co może objaśnić jedynie grzechem pierworodnym. [przypis tłumacza]
75. Lustravit lampade terras (łac.) — „Oświeciło pochodnią ziemię” (Lukrecjusz). [przypis tłumacza]
76. Humor mój w małym stopniu zależy od pogody — Pascal odpowiada tu na ustęp z Montaigne’a (Próby II, 12). [przypis tłumacza]
77. Niestałość i dziwaczność. — Żyć jedynie ze swej pracy (...) — Wedle tradycji, której ślad znajduję się jeszcze w Emilu Rousseau’a, ks, III. [przypis tłumacza]
78. Czy to wszystko? (...) — Por. Montagne, II, 37. [przypis tłumacza]
79. i to są Francuzi, ale nie ci sami — Aluzja do minionych wojen Ligi. [przypis tłumacza]
80. Cezar był zbyt stary, o ile mi się zdaje (...) dojrzalszy — Por. Montaigne, Próby II, 34. [przypis tłumacza]
81. Lada co nas pociesza, lada co bowiem nas zasmuca — Por. Montaigne, Próby III, 4. [przypis tłumacza]
82. Człowiek z natury pobijaczem dachów lub jakiekolwiek inne powołanie (...) — Objaśnienie w następnym paragrafie. [przypis tłumacza]
83. Próżność, przyjemność pokazywania drugim... — To zdanie było na marginesie [przypis tłumacza]
84. Trzeba, aby się rozpalał (...) same umazały — [por.] Montaigne, Próby II, 14. [przypis tłumacza]
85. Rozrywka jest dla ludzi światowych rzeczą tak potrzebną (...) — Przekreślone ręką Pascala zapewne dlatego, iż zużytkowane gdzie indziej. [przypis tłumacza]
86. aby zatrudniać jego duszę troską o dostrojenie kroku do rytmu melodii — Aluzja do zamiłowań tanecznych Ludwika XIV. [przypis tłumacza]
87. skąpy zakres obcowania — Skąpa liczba ludzi, z którymi można obcować w tym zakresie. [przypis tłumacza]
88. Nie zadowalamy się życiem (...) — Por. Montaigne, Próby II, 16. [przypis tłumacza]
89. A jeżeli posiadamy albo spokój (...) — Por. Montaigne, Próby I, 41. [przypis tłumacza]
90. Port-Royal — Siedziba jansenistów. [przypis tłumacza]
91. Nie mam przyjaciół (ku waszej korzyści) — Zdanie to wykreślone w rękopisie pozostaje w związku z następującym paragrafem [przypis tłumacza]
92. Ferox gens, nullam esse vitam sine armis rati. (łac.) — Tit. Liv. XXXIV.17 [Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu; Red. WL]; cyt. u Montaigne’a I. 40. „Dziki lud sądził, że nie ma życia bez wojny”. [przypis tłumacza]
93. na str. 184 — Wydanie Montaigne’a, którym się Pascal posługiwał. (I, 40.). [przypis tłumacza]
94. potrzeba — W Pierwszej wersji poprawiono na rozkosz. Jest to aluzja do ustępu z Montaigne’a. (Próby III, 5 i 6). [przypis tłumacza]
95. coś dziwnego (Corneille) — [por.] Medea, II. 6; Rodoguna I, 5: „je ne sais quoi”. [przypis tłumacza]
96. In omnibus rebus quaesivi (łac.) — Koh 14, 11: „We wszystkich rzeczach szukałem”. [przypis tłumacza]
97. król wrócił, na tron — Karol II w r. 1660. [przypis tłumacza]
98. Gdyby ktoś posiadał przyjaźń króla angielskiego (...) — Karola I ścięto w r. 1649; królowa Krystyna złożyła koronę w r. 1654; Jan Kazimierz musiał uchodzić z kraju w 1635 r. [przypis tłumacza]
99. perpetuum mobile (łac.) — Tzn. zarówno nieosiągalne. [przypis tłumacza]
100. List — czyli rozdział, jaki Pascal zamierzał napisać w tym przedmiocie. [przypis tłumacza]
101. terrorem potius quam religionem (łac.) — Raczej postrach niż religię. [przypis tłumacza]
102. Ne si terrerentur et non docerentur, improba quasi dominatio videretur (łac.) — Aby w razie, gdyby działano postrachem, a nie nauką, panowanie nie wydało się niegodziwym. [przypis tłumacza]
103. Trzeba we wszelkiej dyspucie (...) — Odnosi się zapewne do Prowincjałek [przypis tłumacza]
104. Quid fiet hominibus qui minima contemnunt, majora non credunt (łac.) — „Co zdarzy się ludziom, którzy lekceważą rzeczy bardzo małe, a nie wierzą większym?”. [przypis tłumacza]
105. Deus absconditus (łac.) — Iz 45, 15: „Bóg ukryty”. [przypis tłumacza]
106. jedno z mniemań Kościoła — Że Bóg jest ukryty i religia ciemna. [przypis tłumacza]
107. drugie (z mniemań Kościoła) — Że religia jest jasna dla tych, którzy szukają szczerze. [przypis tłumacza]
108. którzy nie mają o niej żadnej wiedzy — W ciągu życia. [przypis tłumacza]
109. tej lekturze — Tzn. lekturze tego dzieła. [przypis tłumacza]
110. dowodami (...) które zebrałem tutaj i w których przestrzegałem (...) tego porządku — Ustęp ten miał widocznie wchodzić w Przedmowę do dzieł Pascala. [przypis tłumacza]
111. Zbudujemy z nich pierwszy argument, że istnieje coś nadnaturalnego — To ma być pierwszy argument; po czym udowodni się im, że to coś to Jezus Chrystus i jego religia. [przypis tłumacza]
112. akademiści — sceptycy z zasady. [przypis tłumacza]
113. Dobry ton (...) zbożność — le bon ton, la bonne piete. [przypis tłumacza]
114. Fascinatio nugacitatis (łac.) — „Urzeczenie głupstwami”. [przypis tłumacza]
115. Memoria hospitis unius diei praetereuntis (łac.) — Mdr 5, 15: „Pamięć przechodnia o jednym dniu przemijającym”. [przypis tłumacza]
116. pan pieści cię, a zbije cię niebawem — Aluzja do pogrążonych w rozkoszy. [przypis tłumacza]
117. Wyobraźmy sobie spadkobiercę, który znajduje papiery rodzinne — Człowiek, któremu religia podsuwa swoje dogmaty i dowody na nie. [przypis tłumacza]
118. Więzienie — Tytuł ten pozostaje w związku z nr. 200. [przypis tłumacza]
119. Godzę się, iż kto nie zgłębia poglądów Kopernika — Z tego widać, że naukę Kopernika uważał Pascal wyłącznie za „pogląd”. [przypis tłumacza]
120. Platon — Platon stara się oprzeć moralność na nieśmiertelności duszy. [przypis tłumacza]
121. Fałsz filozofów (...) u Montaigne’a — Apologia (Próby II, 12.). [przypis tłumacza]
122. Czyż nie widzimy (...) Czy to jest przeciwne Pismu? — [por.] Koh 3, 18–22; J 16, 9 etc.; Mt 7, 15 etc., Mt 13, 30 etc. [przypis tłumacza]
123. Niechże się zapytają tej właśnie religii (...) — Mówiąc, iż Bóg chciał zaślepić potępionych. [przypis tłumacza]
124. Zazdroszczę tym (...) — Ustęp ten należy uważać za dalszy ciąg poprzednich paragrafów i za cudzysłów w ustach autora. [przypis tłumacza]
125. Wiemy, że istnieje nieskończoność (...) — Uwagi nad Duchem geometrycznym: „Za każdym razem, kiedy jakieś twierdzenie jest nie do pojęcia trzeba zawiesić sąd co do niego i nie przeczyć mu z tego powodu, ale rozpatrzyć twierdzenie przeciwne; jeżeli się okaże jawnym fałszem, można śmiało uznać za pewnik pierwsze, mimo jego niezrozumiałości”. [przypis tłumacza]
126. chwałę — chwałę jaka przypadnie wybranym w niebie. [przypis tłumacza]
127. stultitiam (łac.) — Św. Paweł, 1 Kor 1, 19. Quia in Dei sapientia non cognovit mundus, non cognovit mundus per sapientiam Deum, placuit Deo per stultitiam praedicationis salvos facere credentes. [przypis tłumacza]
128. nieskończony chaos nas oddziela — Od zasady wszechrzeczy. [przypis tłumacza]
129. Ale tu chodzi o wieczność życia (...) nieskończenie szczęśliwego — To zdanie wydaje się komentatorom niejasne (Havet), a cały ten ustęp nosi cechy pospiesznej redakcji. [przypis tłumacza]
130. Montaigne (...) zwyczaj może wszystko — [Montaigne, Próby] III, 8. [przypis tłumacza]
131. Rem viderunt, causam non viderunt (łac.) — „Widzieli rzecz, nie widzieli przyczyny”. Św. Aug. Contr. Jul. Pelag. IV, 60: Rem vidit, causam nescivit. [przypis tłumacza]
132. Nemo novit Patrem nisi Fillus, et cui voluerit Filius revelare. (łac.) — Mt 11, 27: „Nikt nie zna Ojca jak tylko Syn, i ten, któremu Syn zechciał objawić”. [przypis tłumacza]
133. Vere tu es Deus absconditus (łac.) — „Zaprawdę, ty jesteś Bóg ukryty”. [przypis tłumacza]
134. Ne evacuetur crux Christi (łac.) — 1 Kor 1, 17: „Aby krzyż Chrystusa nie był opuszczony”. [przypis tłumacza]
135. Na to odpowiedzieć mu: mechanicznie — To znaczy, jeżeli będziesz wykonywał mechanicznie pobożne praktyki, pobożność i wiara przyjdą same. [przypis tłumacza]
136. Justus ex fide vivit (łac.) — Św. Paweł, Rz 1, 18. [przypis tłumacza]
137. fides ex auditu (łac.) — Rz 10, 17. [przypis tłumacza]
138. nie scio ale credo (łac.) — Nie wiem, ale wierzę. [przypis tłumacza]
139. poddał się teraz stworzeniu — tj. ciału automatowi. [przypis tłumacza]
140. automat — Termin przejęty od Kartezjusza. [przypis tłumacza]
141. Inclina cor meum, Deus (łac.) — „Nachyl serce moje, Boże” (Ps 118, 36). [przypis tłumacza]
142. Nierzadka to rzecz, iż trzeba przyganiać ludziom zbytnią uległość — Port Royal zajmował stanowisko bynajmniej nieuległe wobec najwyższej władzy kościelnej. [przypis tłumacza]
143. Heretycy zarzucają nam — Tj. katolikom. [przypis tłumacza]
144. Unusquisque sibi Deum fingit (łac.) — „Każdy sobie wymyśla Boga”. [przypis tłumacza]
145. nasi — katolicy. [przypis tłumacza]
146. Sto sprzeczności byłoby prawdą — domyślnie: gdyby regułą był autorytet. [przypis tłumacza]
147. Jeżeli powszechna zgoda, cóż byłoby, gdyby ludzie zaginęli — Pascal godzi się tu w zewnętrzne kryteria prawdy, autorytet i powszechną zgodę, które przyjmowała scholastyka. [przypis tłumacza]
148. Fałszywa pokora — Fałszywą pokorą jest tu chowanie się za sąd drugich; jest to pycha, ponieważ nie chce się poddać rozumowi. [przypis tłumacza]
149. ósma szczęśliwość — osiem błogosławieństw, Mt 5, 1. [przypis tłumacza]
150. Zaczepiano wręcz Pismo św. co do ilości gwiazd — Jr 32, 22. [przypis tłumacza]
151. tysiąc i dwadzieścia dwie — Cyfra podana przez Ptolemeusza [przypis tłumacza]
152. Są zioła na ziemi (...) ale nie myśleć jak oni — Pascal przeprowadza tu dyskusję z niedowiarkiem [przypis tłumacza]
153. Św. Augustyn — Epist. CXX. 3. [przypis tłumacza]
154. Nisi efficiamini sicut parvuli (łac.) — Mt 18, 33. „Jeśli się nie staniecie jako dzieci”. [przypis tłumacza]
155. serce — Serce w znaczeniu uczucia. [przypis tłumacza]
156. Incline cor meum. Deus, in... (testimonia tua) (łac.) — „Skłoń serce moje Boże do Twoich świadectw”. [przypis tłumacza]
157. Skoro bowiem Bóg rzekł w swoich proroctwach (...) — Jl 2, 28. [przypis tłumacza]
158. znają — Boga, prawdę. [przypis tłumacza]
159. oporu, jaki znajdują — W pysze będącej zasadą skażonej natury. [przypis tłumacza]
160. Mój przyjacielu, urodziłeś się z tej strony góry — Montaigne Apologia Rajmonda Sebonda. Chodzi tu o różnice praw w różnych krajach, czyli „z tej lub tamtej strony góry”. [przypis tłumacza]
161. To pewna, iż gdyby ją znał, nie ustanowiłby tej zasady (...) — Wszystkie te myśli zaczerpnięte są w dalszym ustępie Montaigne’a. [przypis tłumacza]
162. Nihil amplius nostrum est (...) (łac.) — Seneka, Listy 95; cyt. Montaigne, III. 1: „Nic więcej nie jest naszym; co naszym nazywamy, jest rzeczą sztuki. Według uchwał senatu i ludu praktykuje się zbrodnie”. [przypis tłumacza]
163. Ut olim vitiis (...) (łac.) — Tacyt, Roczniki III. 25; cyt. Montaigne. III. 13: „Jak niegdyś na zbrodnie, tak teraz chorujemy na prawa”. [przypis tłumacza]
164. a możni korzystają z tego ku zgubie państwa — Aluzja do niedawnych wypadków politycznych we Francji. [przypis tłumacza]
165. najmędrszy z prawodawców — Platon, cyt. u Montaigne’a II, 12. [przypis tłumacza]
166. Cum veritatem qua liberetur ignoret, (...) (łac.) — Św. Augustyn De civ. Dei. IV, 27: „Gdy nie zna prawdy, która by go wyzwoliła wystarczy mu to, co by go oszukało”. [przypis tłumacza]
167. Veri juris (łac.) — Veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus; umbra et imaginibus utimur. Cicero De Off. III, 17, cyt. Montaigne III. 1. [przypis tłumacza]
168. I tak, nie mogąc zdziałać, aby
Darmowe książki «Myśli - Blaise Pascal (access biblioteka txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)