Adam Zagajewski, Świat nieprzedstawiony - Julian Kornhauser (biblioteka dla dzieci txt) 📖

105. Łukasiewicz, Jacek (ur. 1934) — poeta, krytyk literacki. [przypis edytorski]

106. Łukasiewicz, Laur i ciało, Warszawa 1971, s. 153. [przypis autorski]

107. Staff, Leopold (1878–1957) — poeta i dramaturg, początkowo tworzący pod wpływem poetyki Młodej Polski, z czasem stał się przedstawicielem klasycyzmu; często wprowadzał do swoich wierszy elementy codzienności. [przypis edytorski]

108. J. Błoński, Poeci i inni, Kraków 1956. [przypis autorski]

109. Whitman, Walt (1819–1892) — jeden z ważniejszych poetów amerykańskich, prekursor wiersza wolnego, autor m. in. zbioru wierszy Źdźbła trawy (Leaves of grass). [przypis edytorski]

110. Pound, Ezra (1885–1972) — wybitny amerykański poeta modernistyczny, erudyta, autor cyklu Cantos (Pieśni), postać kontrowersyjna ze względu na fascynację włoskim faszyzmem. [przypis edytorski]

111. dychotomia (z gr.) — podział na dwie wzajemnie wykluczające się części. [przypis edytorski]

112. T. Różewicz, Zdjęcie ciężaru, w tomie: Poezje zebrane, Wrocław 1971, s. 508. [przypis autorski]

113. Hebbel, Friedrich (1813–1863) — niemiecki poeta i dramaturg, autor m. in. dramatu Judyta. [przypis edytorski]

114. Rimbaud, (Jean) Arthur (1854–1891) — francuski poeta, zaliczany do tzw. poetów wyklętych, wybitny przedstawiciel symbolizmu; w ostatnim okresie życia zamiast poezją zajmował się handlem bronią w Afryce. [przypis edytorski]

115. ze ściśniętym gardłem — z uwagi na krótkie wersy Różewiczowi przypisywano „poetykę ściśniętego gardła”. [przypis edytorski]

116. Coleridge, Samuel Taylor (1772–1834) — ang. poeta, prekursor romantyzmu zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]

117. R. Wellek i A. Warren, Teoria literatury, Warszawa 1970, s. 249. [przypis autorski]

118. Lem, Stanisław (1921–2006) — autor fantastyki naukowej o światowej renomie, futurolog i filozof. [przypis edytorski]

119. Kuśniewicz, Andrzej (1904–1993) — prozaik, eseista i poeta. [przypis edytorski]

120. Parnicki, Teodor (1908–1988) — autor powieści historycznych (np. Srebrne orły), niekiedy z elementami fantastyki i historii alternatywnej (np. Koniec „Zgody Narodów”), z czasem dążący w stronę powieści eksperymentalnej (np. I u możnych dziwny). [przypis edytorski]

121. Bocheński, Jacek (ur. 1926) — prozaik, autor tzw. Trylogii rzymskiej (Boski Juliusz, Nazo poeta, Tyberiusz Cezar) oraz (pod pseudonimem Adam Hosper) tekstów piosenek. [przypis edytorski]

122. Herbert, Zbigniew (1924–1998) — poeta, eseista i dramaturg, często odwołujący się do elementów kultury antycznej i tradycji malarskiej, autor m. in. rozciągniętego między kilka książek poetyckich cyklu Pan Cogito. [przypis edytorski]

123. Grochowiak, Stanisław (1934–1976) — poeta, prozaik, dramaturg, autor scenariuszy filmowych. Jego wiersze, mocno wystylizowane, mieściły się w estetyce turpizmu (od łac. turpis: brzydki), wprowadzającej do literatury tematy powszechnie uznawane za brzydkie i oddziałującej na czytelnika z pomocą szoku estetycznego. [przypis edytorski]

124. Karpowicz, Tymoteusz (1921–2005) — poeta, prozaik i dramaturg, przedstawiciel tzw. poezji lingwistycznej, autor m. in. poematu Odwrócone światło (1972). [przypis edytorski]

125. long short story (ang.) — długie opowiadanie (innym ang. określeniem na dłuzszy utwór jednowątkowy jest novella). [przypis edytorski]

126. S. Lem, Bezsenność, Kraków 1971. [przypis autorski]

127. tamże, s. 103. [przypis autorski]

128. Skarga, Piotr (1536–1612) — jezuicki teolog i kaznodzieja, autor Żywotów świętych i Kazań sejmowych. [przypis edytorski]

129. Gombrowicz, Witold (1904–1969) — pisarz i dramaturg, autor powieści Ferdydurke i Trans-atlantyk, dramatu Ślub oraz Dzienników. Charakterystyczna była dla niego przekorna pochwała niedojrzałości oraz zwrócenie uwagi na rolę narzuconej zewnątrz formy („gęby”) w kontaktach międzyludzkich. [przypis edytorski]

130. Leśmian, Bolesław (1877–1937) — poeta, tłumacz (m. in. opowiadań Edgara Allana Poe), dla którego twórczości charakterystyczny jest erotyzm, zwrot w stronę natury oraz nietypowa wizja zaświatów. [przypis edytorski]

131. funkcja autoteliczna — skupienie się języka poetyckiego (czy szerzej: języka sztuki) na samym sobie. [przypis edytorski]

132. ludyczność (z łac.) — związek z zabawą. [przypis edytorski]

133. Stańczyk (ok. 1480–1560) — błazen na dworze kilku polskich królów z dynastii Jagiellonów; przypisuje się mu cięty dowcip i polityczną mądrość. [przypis edytorski]

134. alikwot — składowa harmoniczna dźwięku, proporcjonalna do tonu podstawowego. [przypis edytorski]

135. Dante Alighieri (1265–1321) — jeden z najwybitniejszych poetów włoskich, autor poematu Boska Komedia, przedstawiającego wizję wędrówki poety przez trzy światy pozagrobowe: Piekło, Czyściec i Raj. [przypis edytorski]

136. „Współczesność” — dwutygodnik literacko-artystyczny, wydawany w Warszawie w latach 1956–1971. [przypis edytorski]

137. Białoszewski, Miron (1922–1983) — poeta, prozaik, zajmował się także teatrem. Jako poeta skupiał się na przedstawianiu codzienności, posługując się skondensowaną i przesadną formą języka potocznego. Jego najważniejszym dziełem prozatorskim jest antyheroiczny Pamiętnik z powstania warszawskiego. [przypis edytorski]

138. Grochowiak, Stanisław (1934–1976) — poeta, prozaik, dramaturg, autor scenariuszy filmowych. Jego wiersze, mocno wystylizowane, mieściły się w estetyce turpizmu (od łac. turpis: brzydki), wprowadzającej do literatury tematy powszechnie uznawane za brzydkie i oddziałującej na czytelnika z pomocą szoku estetycznego. [przypis edytorski]

139. Harasymowicz, Jerzy (1933–1999) — poeta, związany z Bieszczadami, odwołujący się do kultury łemkowskiej. [przypis edytorski]

140. Nowak, Tadeusz (1930–1991) — poeta i prozaik, przedstawiciel nurtu chłopskiego w literaturze polskiej, często odwołujący się w swojej twórczości do motywów ludowych a. baśniowych. [przypis edytorski]

141. J. Kwiatkowski, Klucze do wyobraźni, Warszawa 1964, s. 80. [przypis autorski]

142. Kwiatkowski, Jerzy (1927–1986) — krytyk literacki, historyk literatury i tłumacz, pracownik Instytutu Badań Literackich. [przypis edytorski]

143. tamże, s. 69. [przypis autorski]

144. Nowak, Tadeusz (1930–1991) — poeta i prozaik, przedstawiciel nurtu chłopskiego w literaturze polskiej, często odwołujący się w swojej twórczości do motywów ludowych a. baśniowych. [przypis edytorski]

145. Błoński, Jan (1931–2009) — historyk literatury i wpływowy krytyk, badacz poezji Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego, twórczości St. I. Witkiewicza i literatury współczesnej, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. [przypis edytorski]

146. w zmianę, jaka nastąpiła po 1956 roku — mowa o tzw. odwilży gomułkowskiej, wiążącej się ze zmianą ówczesnych władz Polski. [przypis edytorski]

147. tamże, s. 72. [przypis autorski]

148. Maciąg, Włodzimierz (1925–2012) — krytyk literacki, powieściopisarz i historyk literatury. [przypis edytorski]

149. Czachorowski, Stanisław (1920–1994) — pseudonim Swen, poeta, prozaik i aktor, w projektach teatralnych współpracował z Mironem Białoszewskim. [przypis edytorski]

150. Śliwiak, Tadeusz (1928–1994) — krakowski poeta i aktor. [przypis edytorski]

151. Herbert, Zbigniew (1924–1998) — poeta, eseista i dramaturg, często odwołujący się do elementów kultury antycznej i tradycji malarskiej, autor m. in.rozciągniętego między kilka książek poetyckich cyklu Pan Cogito. [przypis edytorski]

152. Bryll, Ernest (ur. 1935) — poeta oraz autor tekstów piosenek, jak również dziennikarz, tłumacz i dyplomata. W swoich tekstach poetyckich często odnosił się do historii Polski, posługując się przy tym stylizowanym, archaicznym językiem. [przypis edytorski]

153. Rymkiewicz, Jarosław Marek (ur. 1935) — poeta, eseista, badacz poezji romantycznej, we własnej twórczości łączący tradycję romantyzmu z neoklasycyzmem. [przypis edytorski]

154. Czycz, Stanisław (1929–1996) — awangardowy prozaik i poeta. [przypis edytorski]

155. Peiper, Tadeusz (1891–1969) — poeta, krytyk i teoretyk sztuki, przedstawiciel awangardy, redaktor czasopisma „Zwrotnica”, twórca koncepcji „zdania rozkwitającego”. [przypis edytorski]

156. Gałczyński, Konstanty Ildefons (1905–1953) — poeta, znany z absurdalnego poczucia humoru, ujawniającego się m. in. w serii Teatrzyk Zielona Gęś. [przypis edytorski]

157. Borowski, Tadeusz (1922–1951) — poeta, prozaik, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, autor opowiadań wojennych i obozowych (m. in. Pożegnanie z Marią, Proszę państwa do gazu). [przypis edytorski]

158. Różewicz, Tadeusz (1921–2014) — poeta, dramaturg, w historii poezji polskiej zapisał się ascetycznymi wierszami zdającymi sprawę z doświadczenia II wojny światowej i Holokaustu, przedstawiciel teatru absurdu, często odwołujący się do rzeczywistości przedstawianej w prasie i do malarstwa awangardowego. [przypis edytorski]

159. Bursa, Andrzej (1932–1957) — poeta, a także prozaik, dziennikarz i dramaturg; określany mianem „poety przeklętego” z uwagi na przedwczesną śmierć oraz brutalność i antyestetyzm poetyki. [przypis edytorski]

160. Mandalian, Andrzej (1926–2011) — poeta i tłumacz literatury rosyjskiej. [przypis edytorski]

161. J. Błoński, Zmiana warty, Warszawa 1961, s. 40. [przypis autorski]

162. Norwid, Cyprian Kamil (1821–1883) — poeta, dramatopisarz, prozaik, tworzył także grafiki i obrazy. Twórczość Norwida, początkowo niedoceniana, na nowo została odkryta przez Miriama Przesmyckiego i udostępniana drukiem od roku 1901. Uznawany za jednego z czterech największych twórców doby romantyzmu. Dzieła: cykl liryków Vade-mecum, Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem, Ad leones!, Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko. [przypis edytorski]

163. Liebert, Jerzy (1904–1931) — polskie poeta, często sięgający po tematykę religijną i filozoficzną. [przypis edytorski]

164. Morsztyn — nazwisko kilku poetów polskiego baroku: Jana Andrzeja (1621–1693), Zbigniewa (ok. 1625–1689), Hieronima (ok. 1581–ok. 1623) i Stanisława (ok. 1650–1725). [przypis edytorski]

165. Kochanowski, Jan (1530–1584) — czołowy poeta polskiego renesansu, autor m. in. Trenów i Pieśni; latynista, humanista; twórca pierwszej polskiej tragedii renesansowej, Odprawy posłów greckich (1578) [przypis edytorski]

166. manieryzm — nurt w sztuce europejskiej XVI wieku, funkcjonujący na pograniczu renesansu i baroku, cechujący się wyrafinowaniem formalnym; przen.: sztuka wyrafinowana formalnie. [przypis edytorski]

167. Drozdowski, Bohdan (1931–2013) — poeta, prozaik i publicysta, autor sztuk teatralnych, tłumacz dramatów Shakespeare’a. [przypis edytorski]

168. Kwiatkowski, Jerzy (1927–1986) — krytyk literacki, historyk literatury i tłumacz, pracownik Instytutu Badań Literackich. [przypis edytorski]

169. J. Kwiatkowski, Jest Gałczyński, „Życie Literackie” 1957, nr 3. [przypis autorski]

170. Trznadel, Jacek (ur. 1930) — krytyk literacki, poeta i publicysta, autor m. in. głośnego zbioru wywiadów Hańba domowa, opisującego postawy polskich twórców w czasach stalinizmu. [przypis edytorski]

171. Gauguin, Paul (1848–1903) — francuski malarz, postimpresjonista, związany z tzw. szkołą Pont-Aven, część życia spędził na Tahiti. [przypis edytorski]

172. Rozmowa z poetą, „Gazeta Krakowska” 1957, nr 130. [przypis autorski]

173. Muszyna — miasto w Małopolsce, w powiecie nowosądeckim; także: grupa poetycka funkcjonująca w Krakowie w latach 1957–1961, założona przez Jerzego Harasymowicza. [przypis edytorski]

174. J. Kwiatkowski, loc. cit. [przypis autorski]

175. Prokop, Jan (ur. 1931) — poeta, prozaik, tłumacz i eseista. [przypis edytorski]

176. J. Prokop, Fantazyjność i groteska, „Tygodnik Powszechny” 1957, nr 7. [przypis autorski]

177. J. Kwiatkowski, loc. cit. [przypis autorski]

178. J. Błoński, Dwa rodzaje dziwności, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 23. [przypis autorski]

179. J. Trznadel, Poezja ulotnej baśni, „Nowa Kultura” 1958, nr 29. [przypis autorski]

180. J. Prokop, loc. cit. [przypis autorski]

181. J. Łukasiewicz, Harasymowicza sobole wyobraźni, „Tygodnik Powszechny” 1964, nr 15. [przypis autorski]

182. Wyka, Kazimierz (1910–1975) — krytyk i historyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. [przypis edytorski]

183. K. Wyka, W krainie łagodności — smutno, „Życie Literackie” 1957, nr 33. [przypis autorski]

184. J. Kwiatkowski Pierwsze potyczki, „Życie Literackie” 1958, nr 11. [przypis autorski]

185. K. Wyka, loc. cit. [przypis autorski]

186. J. Kwiatkowski, Wizja przeciw równaniu (Nowa walka romantyków z klasykami), „Zycie Literackie” 1958, nr 3. [przypis autorski]

187. W. P. Szymański, Sentymentalne powielanie lasu, „Współczesność” 1966, nr 14. [przypis autorski]

188. J. Kwiatkowski, Wizja przeciw równaniu, loc. cit. [przypis autorski]

189. K. Wyka, loc. cit. [przypis autorski]

190. J. Błoński, loc. cit. [przypis autorski]

191. J. Kwiatkowski, Klucze do wyobraźni, Warszawa 1964, s. 103. [przypis autorski]

192. Ibidem, s. 122. [przypis autorski]

193. J. Prokop, Euklides i barbarzyńcy, Warszawa 1964, s. 23. [przypis autorski]

194. ociepkowatość — krytyczne określenie stylu malarskiego Teofila Ociepki (1891–1978), malarza samouka (z zawodu górnika), teozofa i okultysty, chętnie używającego jaskrawych i przesadnie różnorodnych kolorów. [przypis edytorski]

195. Bieńkowski, Zbigniew (1913–1994) — poeta, tłumacz literatury francuskiej i rosyjskiej, żołnierz Armii Krajowej. [przypis edytorski]

196. Z. Bieńkowski, Poezja i niepoezja, Warszawa 1967, s. 108. [przypis autorski]

197. tamże, s. 110. [przypis autorski]

198. tamże, s. 119. [przypis autorski]

199. J. Błoński, Zmiana warty, op. cit., s. 73. [przypis autorski]

200. J. Trznadel, Róże trzecie, op. cit., s. 117. [przypis autorski]

201.