Stalky i spółka - Rudyard Kipling (książki w bibliotece .TXT) 📖

Podczas tych pytań kij wciąż podnosił się i opadał.

— Tak, masz piękne oczy.

— Piękne orzechowe, nieprawda?

— Tak — aj — tak!

— Co za blagier! Przecie ja mam oczy niebieskie! Może nie niebieskie?

— Niebieskie! Niebieskie!

— Nie można tak wciąż zmieniać zdania! Trzeba się uczyć — uczyć!

— Beetle, nie wariuj! — mitygował go Stalky. — Zachowaj zimną krew.

— Nie bój się, nauczono mnie zimnej krwi nie tracić! — odpowiedział Beetle. — A teraz co się tyczy kanalii...

— Pax! Ach, pax! — krzyknął Sefton. — Niech będzie pax! Poddaję się! Dajcie mi już spokój. Nie mogę dłużej! Nie wytrzymam!

— Masz! Właśnie kiedyśmy zaczęli! — mruknął M’Turk. — Clewerowi z pewnością nie daliby pardonu.

— Przyznaj się do wszystkiego — przepraszaj — natychmiast — rozkazał Stalky.

Z podłogi przyszło bezwarunkowe poddanie się, jeszcze bardziej uniżone niż poddanie się Campbella. Sefton nigdy nikogo już nie tknie. Przez całe życie nie będzie nikogo zaczepiał.

— Chyba możemy się już na poddanie zgodzić! — rzekł Stalky. — Niech będzie, Sefton. Masz już dość? Bardzo dobrze. Kusz, Beetle! Ale zanim cię z Campbellem wypuścimy, bądź tak uprzejmy i zaśpiewaj nam à la Clewer Kitty of Coleraine.

— To niesprawiedliwe! — odezwał się Campbell. — Myśmy się poddali.

— Pewnie, że tak, i właśnie dlatego będziecie robili teraz wszystko, co wam każemy, tak samo jak Clewer. Gdybyście się nie poddali, wzięlibyśmy was na tortury. A ponieważ poddaliście się — uważasz Seffy? — musicie śpiewać hymny pochwalne na cześć zwycięzców. Prędzej!

Rozsiedli się wygodnie w fotelach. Campbell i Sefton spojrzeli po sobie i bynajmniej swym widokiem niepocieszeni zaczęli śpiewać Kitty of Coleraine.

— Bardzo kiepsko! — zganił Stalky, kiedy ten nędzny skowyt ustał. — Gdybyście się nie poddali, musielibyśmy książkami wbić wam w głowę melodię. Teraz dość.

Wyzwolił ich z więzów, ale przez kilka chwil nie mogli wstać. Pierwszy, z zakłopotanym uśmiechem, podniósł się Campbell. Sefton zatoczył się ku stołowi, padł na krzesło, ukrył głowę w ramionach i wybuchnął łkaniem. Nie śniło się im już nawet o walce; byli tylko zdumieni, zawstydzeni, upokorzeni.

— Czy... czy on może się przed podwieczorkiem ogolić? — zapytał Cambell. — Za dziesięć minut zadzwonią na herbatę.

Stalky potrząsnął głową przecząco. Chciał w tym stanie wprowadzić Seftona na salę.

M’Turk ziewnął rozparty w swym fotelu, Beetle obcierał pot z czoła. Drżeli z podniecenia i znużenia.

— Jeśli cokolwiek o was usłyszę, pogadam z wami! — rzekł Stalky surowo.

— Nie zawracaj głowy; przecie już się poddali! — odezwał się M’Turk.

— Takie „moralne oddziaływanie” jest trochę męczące!

— Widzicie, jak względni byliśmy dla was? Mogliśmy tu zawołać Clewera i kazać mu się przyglądać. Bek koźlęcia rozbestwia tygrysa. Myśmy tego jednak nie zrobili. Moglibyśmy teraz powiedzieć o tym paru tylko chłopcom, a zaczęliby wami w całej budzie pomiatać jak psami. Nie wytrzymalibyście tego. Ale my i tego nie zrobimy. My zrobiliśmy to wszystko dla moralności, Campbell, tylko dla moralności. Toteż, jeśli wy nie rozgadacie, z nas żaden nic o tym nie powie.

— Dobry chłop z ciebie, Stalky! — rzekł Campbell. — Przyznaję, że Clewerowi trochę zanadto dokuczałem.

— Ja też tak myślę! — odpowiedział Stalky. — Więc Sefton nie musi się też zjawiać we wspólnej sali z tymi faworytami w frędzlach. Okropność, gdyby go tak mikrusy zobaczyły! Może się ogolić. Sefton, nie dziękujesz?

Głowa nie podniosła się. Sefton usnął głęboko.

— Komiczne! — zauważył M’Turk, słysząc łkanie zmieszane z chrapaniem. — Mnie się zdaje, że to komedia, on udaje.

— Wcale nie! — wmieszał się Beetle. — Kiedy Molly Fairburn torturował mnie czasem godzinę, padałem na ławkę i zasypiałem jak kamień. Biedak! Ostatecznie nazwał mnie poetą — nędznym, bo nędznym — ale przecie poetą.

— No, chodźmy! — rzekł stłumionym głosem Stalky. — Do widzenia, Campbell. Pamiętaj, że jeśli wy sami nie rozgadacie, z nas żaden ani nie piśnie.

Mieli prawo do zatańczenia tańca wojennego, byli jednak tak strasznie zmęczeni, że zaraz po herbacie udali się do swej pracowni, gdzie spali aż do korepetycji.

*

— Nadzwyczaj dziwny list. Czy wszyscy rodzice są nieuleczalnie chorzy? Cóż ksiądz na to powie? — mówił rektor, podając wielebnemu Johnowi list napisany maczkiem na ośmiu stronach.

— „To mój jedyny syn, a w dodatku ja jestem wdową...”. Najnierozumniejszy rodzaj ludzi!

Kapelan czytał, zagryzając wargi.

— Gdyby połowa tych zarzutów była prawdziwa, chłopak powinien by leżeć w lazarecie; a tymczasem wygląda znakomicie. Prawda, ogolił się. Sam zauważyłem.

— Pod przymusem, jak matka zaznacza. Znakomite! I jak zbawienne!

— Łatwo panu mówić! Pan jej odpisywać nie potrzebuje.79 Rzadko kiedy się zdarza, abym nie wiedział, co się dzieje w szkole — ale w tym wypadku istotnie nie rozumiem.

— Gdyby mnie pan pytał o zdanie, powiedziałbym, że pan nie potrzebuje się usprawiedliwiać. Jeśli się jest zmuszonym do brania uczniów w drodze konkursowej z pensjonatów korepetytorów...

— Dziś rano na lekcji ze mną trzymał się bardzo dobrze — rzekł rektor zamyślony. — Prócz tego zachowywał się także nadzwyczaj przyzwoicie...

— Otóż, że wrócę jeszcze do tych wybiórków z bud konkursowych: albo oni wychowują szkołę, albo też, jak w tym wypadku, szkoła wychowuje ich. Ja jestem zwolennikiem naszej własnej metody! — zakonkludował kapelan.

— Więc pan sądzi, że to to?

Brwi rektora uniosły się z lekka.

— Jestem pewien. A on nie ma najmniejszego prawa do oczerniania zakładu.

— To samo chciałem mu powiedzieć! — odrzekł rektor.

Augurowie mrugnęli do siebie.

*

W parę dni później w Nr. 5 pojawił się wielebny John.

— Padre, czemu ksiądz tak długo nie przychodził? — rozległy się okrzyki.

— Obserwowałem czasy, pory roku, wydarzenia, ludzi i — chłopców! — odpowiedział. — Jestem z mej Legii X zadowolony i dziękuję jej. Dziś rano Clewer, zamiast pisać zadanie, strzelał po klasie kulkami atramentowymi. Dostał pięćdziesiąt wierszy za... niesłychane zuchwalstwo.

— To już nie nasza wina, Padre — rzekł Beetle. — Ksiądz kazał nam usunąć... usunąć ucisk. Czego się można spodziewać po smarkaczu?

— Pamiętam ja dobrze, jak starsi dziś od niego o pięć lat chłopcy rzucali kulki atramentowe, Beetle. Jednemu z nich dałem za to dwieście wierszy — nie bardzo nawet dawno temu. À propos — czy te wiersze mi oddano?

— Turkey, oddano czy nie? — spytał bezwstydnie Beetle.

— Czy księdzu nie zdaje się, że Clewer wygląda trochę czyściej? — przerwał Stalky.

— Widział ksiądz kiedy takich reformatorów moralności? — chełpił się M’Turk.

— Właściwie zrobił wszystko Stalky, ale to była szopa dla wszystkich!

— Wyniki tej reformy moralnej zauważyłem w paru miejscach. Czy nie mówiłem wam, że jeśli zechcecie, możecie mieć nadzwyczajny wpływ na chłopaków z liceum?

— Tylko że system moralnego oddziaływania — częściej stosowany — trochę męczy. A prócz tego — widzi ksiądz — Clewer się rozzuchwalił.

— Nie myślałem o Clewerze; miałem na myśli drugich, Stalky.

— Och, my tam dużo o drugich nie myślimy! — odezwał się Turkey. — Nieprawdaż?

— Ale ja — myślałem od samego początku!

— To znaczy, że ksiądz wiedział?

Kłąb dymu zjechał ku ziemi.

— Mówią, że chłopcy sami się wychowują lepiej i surowiej, niż my możemy i śmiemy. Gdybym ja użył połowy argumentów, jakieście wy zastosowali, czy nie...

— Z jak najlepszymi motywami w świecie! Padre, proszę nie zapominać o naszych motywach! — wołał M’Turk.

— Jestem pewny, że jęczałbym teraz w bidefordzkim kryminale, wierzcie mi. Prawdę mówiąc, by zacytować wyrażenie rektora w pewnej drobnej sprawie, o której postanowiliśmy zapomnieć, uderza mnie to jako krzycząca niesprawiedliwość... Z czego się śmiejecie, młodzi grzesznicy? Może to nieprawda? Nie przyszedłem tu po to, żeby się ze mnie naśmiewano. Wstąpiłem do tej otchłani wszelkich nieprawości po to tylko, aby znaleźć kogoś, kto by chciał iść ze mną kąpać się do Pebbleridge. Ale widzę, że nikomu ani w głowie!

— Jak to nie? Przeciwnie! Proszę chwileczkę poczekać, Padre sahib! Weźmiemy tylko ręczniki i nous sommes avec vous80.