Hrabia Monte Christo - Aleksander Dumas (ojciec) (biblioteka szkolna online .txt) 📖

strażnik usiadł przodem do drzwi celi, wyciągnął z torby pajdę czarnego chleba, parę cebul, kawał sera i zaczął łapczywie je pochłaniać.

— Niech mnie diabli wezmą — wzdrygnął się Danglars rzucając okiem przez szparę na obiad bandyty — jeśli rozumiem, jak można jeść podobne świństwa.

I usiadł na koźlich skórach, których woń przypominała mu smród wódki poprzedniego strażnika. Danglars mógł sobie jednak mówić, co chciał — sekrety natury są niezbadane; ileż jest wymowy w zaproszeniu, jakie ślą najordynarniejsze nawet potrawy wygłodniałym żołądkom!

Danglars poczuł nagle, że ma pusto w żołądku; człowiek wydał mu się mniej brzydki, chleb mniej czarny, a ser świeższy. A zresztą te surowe cebule — obrzydliwa strawa, iście dla dzikusów — przypominały mu niektóre sosy od Roberta i sztukę mięsa, którą jego kucharz przyrządzał mu po mistrzowsku, gdy Danglars mówił mu: Panie Deniseau, proszę przyrządzić mi dzisiaj jakieś dobre świństewko.

Podniósł się i zastukał do drzwi. Bandyta podniósł głowę. Danglars zastukał ponownie.

— Che cosa? — spytał bandyta.

— Mój przyjacielu — rzekł Danglars, bębniąc palcami w drzwi — wydaje mi się, że czas, aby mi dano jeść!

Prawdopodobnie olbrzym nie zrozumiał lub nie miał rozkazów w kwestii wyżywienia Danglarsa, bo powrócił do swego obiadu. Duma Danglarsa poczuła się urażona; nie chcąc dłużej kompromitować się przed tym chamem, bankier położył się znów na swoich koźlich skórach i nie wypowiedział już ani słowa.

Minęły cztery godziny. Olbrzym został zastąpiony przez innego bandytę. Danglars, któremu żołądek aż skręcał się z głodu, podniósł się po cichu, przystawił oko do szpary w drzwiach i rozpoznał inteligentne oblicze przewodnika.

Peppino właśnie czynił przygotowania do tego, by warta upłynęła mu jak najprzyjemniej. Usadowił się twarzą do drzwi i wcisnął sobie między uda gliniany gar gorącej, pachnącej ciecierzycy, dobrze omaszczonej słoniną. Obok garnka Peppino położył jeszcze koszyczek winogron z Velletri i butelkę orvieto. Peppino stanowczo był smakoszem.

Na widok tych przygotowań kulinarnych Danglarsowi ślinka napłynęła do ust.

„No — pomyślał więzień — zobaczymy, czy ten będzie bardziej do rzeczy niż tamten”.

I zastukał grzecznie do drzwi.

— Idę, idę — rzekł bandyta, który jako częsty gość hotelu Pastriniego przyswoił sobie w końcu francuski. I otworzył drzwi.

Danglars poznał, że to on krzyczał do niego rozkazująco: „Schować głowę!”.

Nie był to jednak moment na wyrzuty. Przybrał więc swój najmilszy uśmiech i rzekł:

— Przepraszam pana, ale czy ja nie dostanę obiadu?

— Jak to?! — krzyknął Peppino. — Czyżby ekscelencja był przypadkiem głodny?

— Przypadkiem — mruknął Danglars — a to urocze. Nie jadłem już całą dobę. Ależ tak, proszę pana — dodał głośniej — jestem głodny i to bardzo.

— I ekscelencja chciałby coś zjeść?...

— Natychmiast, jeśli to tylko możliwe.

— Nic prostszego — odrzekł Peppino. — Można tu dostać wszystko, na co się ma ochotę, oczywiście za odpowiednią opłatą, jak to bywa zawsze u porządnych ludzi.

— Rozumie się — krzyknął Danglars — choć po prawdzie ludzie, którzy kogoś porywają i zamykają w celi powinni przynajmniej karmić swoich więźniów.

— O, ekscelencjo, nie mamy takiego zwyczaju.

— To niezbyt przekonywający argument — odrzekł Danglars, który liczył, że uda mu się przejednać strażnika uprzejmością — ale się nim zadowolę. Dajcie mi jeść.

— Natychmiast, ekscelencjo, czego pan sobie życzy? — rzekł Peppino, odłożywszy miskę na ziemi, w taki sposób, że zapach wzniósł się prosto do nozdrzy Danglarsa. — Proszę rozkazywać.

— Więc macie tu kuchnię? — zdumiał się baron.

— Co proszę? Czy mamy kuchnię? Ależ wyborną i kucharzy wspaniałych.

— No to poproszę o kurczę, rybę, mięso... cokolwiek, bym tylko mógł coś zjeść.

— Jak sobie ekscelencja życzy. Powiedzmy kurczę, dobrze?

— Dobrze, niech będzie kurczę.

Peppino wstał i krzyknął na całe gardło:

— Kurczę dla ekscelencji!

Głos Peppina rozbrzmiewał jeszcze echem pod sklepieniami, gdy ukazał się piękny, wysmukły chłopak, półnagi niczym antyczny handlarz ryb. Niósł na głowie srebrny półmisek, a na nim kurczę.

— Jakbyśmy byli w Café de Paris — mruknął Danglars.

— Do usług, ekscelencjo — odparł Peppino, odbierając kurczaka z rąk młodego bandyty i kładąc go na spróchniałym stole, który stanowił wraz z zydlem i posłaniem z koźlich skór całe umeblowanie celi.

Danglars poprosił o nóż i widelec.

— Proszę, ekscelencjo — rzekł Peppino, podając nożyk o tępym czubku i bukszpanowy widelec.

Danglars wziął nóż i widelec i zabierał się do krojenia mięsa.

— Ekscelencja wybaczy — rzekł Peppino, kładąc rękę na ramieniu bankiera — u nas płaci się przed posiłkiem... Wychodząc od nas, klient mógłby okazać niezadowolenie.

„Ho, ho — pomyślał Danglars — to już nie tak jak w Paryżu, nie mówiąc o tym, że prawdopodobnie obedrą mnie ze skóry. Ale nie bądźmy drobiazgowi. No, toć zawsze słyszałem, że życie we Włoszech jest tanie, kurczak powinien kosztować w Rzymie nie więcej niż dwanaście su”.

— Proszę! — rzekł, rzucając Peppinowi ludwika.

Bandyta podniósł pieniążek. Danglars zbliżył nóż do kurczaka.

— Chwileczkę, ekscelencjo — rzekł Peppino, prostując się — chwileczkę, ekscelencja jest mi jeszcze coś winien.

— A nie mówiłem, że obedrą mnie ze skóry! — mruknął Danglars.

A zdecydowany bronić się, spytał:

— No dobrze, ile jestem panu winien za tę wątłą ptaszynę?

— Ekscelencja dał ludwika zaliczki.

— Ludwika zaliczki za kurczę?

— No tak, a conto.

— Cudownie... E, dajżesz pan spokój!

— Ekscelencja jest mi dłużny jeszcze tylko cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć ludwików.

Danglars otworzył szeroko oczy: to był jakiś olbrzymi żart.

— Hm, hm, naprawdę, bardzo śmieszne — wymruczał.

I już chciał się zabrać do krojenia kurczęcia, ale Peppino przytrzymał mu rękę i nadstawił dłoń w oczekiwaniu:

— Czekam — rzekł.

— Co? To pan nie żartuje? — zdziwił się Danglars.

— My nie żartujemy, ekscelencjo — odpowiedział Peppino, poważny niczym kwakier.

— Jak to, sto tysięcy franków za kurczę?

— Ekscelencja nie uwierzy, jak trudno hodować drób w tych przeklętych grotach.

— No, no — żachnął się Danglars — śmieszne, bardzo zabawne, naprawdę, ale chce mi się jeść i proszę dać mi spokój. O, macie tu jeszcze, przyjacielu, jednego ludwika.

— Teraz pański dług będzie wynosił tylko cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem ludwików — rzekł Peppino, zachowując zimną krew. — Cierpliwości, dojdziemy do porozumienia.

— Jak tak, to nic z tego — zawołał Danglars oburzony tymi drwinami. — Idźcie do diabła. Nie wiecie, z kim macie do czynienia.

Peppino dał znak, chłopak błyskawicznie zabrał kurczę. Danglars rzucił się na posłanie ze skór.

Peppino zamknął drzwi i wrócił do swojej ciecierzycy.

Danglars nie mógł go widzieć, ale mlaskanie bandyty nie pozostawiało mu żadnych wątpliwości co do czynności, jakiej oddawał się bandyta. Bandyta jadł i to jadł głośno, jak jedzą ludzie źle wychowani.

— Cham — warknął Danglars.

Peppino udał, że nie słyszy i nie odwróciwszy nawet głowy, jadł sobie dalej, niespiesznie, jak to czynią ludzie rozumni.

Danglarsowi zdawało się, że żołądek jego zmienił się w beczkę Danaid i że nigdy nie będzie w stanie go napełnić. Zdobył się jednak na cierpliwość. Brał na cierpliwość jeszcze przez pół godziny, ale trzeba zaznaczyć, że owe pół godziny trwało dla niego wieki.

Podniósł się i podszedł ponownie do drzwi.

— Proszę pana — rzekł — proszę mnie dłużej nie męczyć! Czego ode mnie chcecie?

— Ależ ekscelencjo, niech pan nam raczej powie, czego sobie życzy... Proszę wydawać nam rozkazy, a my je wykonamy.

— Więc proszę najpierw otworzyć drzwi.

Peppino otworzył.

— Chcę... — rzekł Danglars — do diabła, ja chcę jeść!

— Co ekscelencja pragnąłby zjeść?

— Kawałeczek chleba, jeśli kurczęta w tych przeklętych grotach mają ceny z księżyca.

— Chleb... Dobrze — rzekł Peppino. — Ej tam, chleba! — krzyknął.

Chłopak przyniósł bułkę.

— Proszę — rzekł Peppino.

— Ile? — spytał Danglars.

— Cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem ludwików, odliczając dwa ludwiki zaliczki.

— Jak to, sto tysięcy franków za chleb?

— Sto tysięcy franków — potwierdził Peppino.

— Ależ chciałeś pan tyle samo za kurczę!

— Nie podajemy à la carte, ceny są stałe. Czy dużo się je, czy mało, czy zamawia się dziesięć dań czy jedno, cena jest zawsze ta sama.

— I znowu żartujecie. Mój drogi, oświadczam, że to jest absurdalne, to niedorzeczność! Od razu mi powiedzcie, że chcecie, abym tu umarł z głodu: im prędzej tym lepiej.

— Ależ nie, ekscelencjo, to pan chce popełnić samobójstwo. Zapłaci pan, to i pan zje.

— Czym mam zapłacić, ty bydlaku? — wrzasnął zrozpaczony Danglars. — Czy ty myślisz, że noszę ot tak, w kieszeni, sto tysięcy franków?

— Ekscelencja ma w kieszeni pięć milionów pięćdziesiąt tysięcy franków — odparł Peppino — będzie za to pięćdziesiąt kurczaków po sto tysięcy franków i jeszcze jedna połówka za pięćdziesiąt tysięcy.

Danglars zadrżał. Łuski spadły mu z oczu: żart był ten sam, ale nareszcie zrozumiał, o co chodzi. Trzeba przyznać, że już nie uważał tego żartu za płytki, jak mu się zdawało.

— No, pomyślmy — rzekł — jak dam te sto tysięcy, będziemy kwita i najem się do woli?

— Oczywiście.

— Ale jak mam je dostarczyć? — spytał bankier oddychając swobodniej.

— Nic prostszego. Masz pan kredyt otwarty u panów Thomsona i Frencha na via dei Banchi w Rzymie. Proszę mi dać bon na cztery tysiące dziewięćdziesiąt osiem ludwików, płatny u nich, a nasz bankier podejmie dla nas pieniądze.

Danglars chciał przynajmniej pokazać, że ma dobrą wolę; wziął pióro i papier, które podał mu Peppino, wypisał cedułę i podpisał.

— Proszę — rzekł — oto pański bon, na okaziciela.

— A oto pańskie kurczę

Danglars kroił kurczę, wzdychając: wydało mu się nader chude jak za taką słoną cenę. Peppino przeczytał uważnie dokument, włożył go do kieszeni i wrócił do swojego grochu.