Bambi - Feliks Salten (biblioteka na zamówienie .TXT) 📖

i jasnoszarą falą, i był szczęśliwy.

— To bardzo ładnie z pańskiej strony, że myślał pan o mnie... bardzo ładnie... — mruknął czule. — Dawno się nie widzieliśmy.

— Bardzo dawno — powiedział Bambi.

— Nie chadza pan już widocznie dawnymi drogami? — zapytał teraz puszczyk.

— Nie... — Bambi mówił bardzo wolno — dawnymi drogami już nie chadzam.

— I ja zapuszczam się teraz dalej w świat niż dawniej — powiedział puszczyk wyniośle.

Przemilczał, że został ze swego dawnego obrębu, w którym trwał od urodzenia, wypędzony przez młodszego, bezwzględnego rywala.

— Nie można trwać wiecznie na tym samym miejscu — dodał jeszcze.

Potem zaczekał na odpowiedź.

Ale Bambiego już nie było. Prawie tak samo jak starzec znał teraz sztukę nagłego i bezszelestnego znikania.

Puszczyk był oburzony.

— Bezczelność... — mruknął do siebie.

Otrząsnął się, wcisnął dziób w pierze na piersi i począł filozofować w duchu:

„Nie wolno wierzyć, że z wytwornymi panami może istnieć przyjaźń. Choćby byli najbardziej uprzejmi... kiedyś jednak stają się bezczelni... a wtedy siedzi się tak głupio, jak ja teraz siedzę...”

Nagle spadł pionowo jak kamień na ziemię. Dojrzał mysz, która teraz jeden jedyny raz tylko zdążyła pisnąć w jego szponach. Poszarpał ją na kawały, gdyż był bardzo rozgniewany.

Szybciej niż zwykle przełknął niewielki kąsek. Potem odleciał.

„Co mnie obchodzi ten Bambi?” — pomyślał. „Co mnie obchodzi to całe wytworne towarzystwo? Wcale mi na nim nie zależy!”

Zaczął znowu krzyczeć. Tak donośnie, tak wytrwale, że kilka turkawek, obok których przefrunął, obudziło się i z głośnym szelestem skrzydeł zerwało się ze swoich miejsc.

 

Przez wiele dni jeszcze burza szalała po lesie, zrywając ostatnie liście z gałęzi. Wreszcie drzewa były zupełnie ogołocone.

Bambi szedł o brzasku porannym w stronę domu, aby się przespać w dole razem ze starcem.

Jakiś cieniutki głosik zawołał go dwa czy trzy razy szybko po kolei. Bambi zatrzymał się. I oto wiewiórka jak błyskawica mignęła w dół spomiędzy gałęzi i usiadła przed nim na ziemi.

— Więc to pan naprawdę! — zagwizdała z pobożnym zdumieniem. — Od razu pana poznałam, kiedy pan przechodził, ale nie chciałam wierzyć własnym oczom...

— Skąd się pani tutaj bierze?... — zapytał Bambi.

Wesoła mała twarzyczka wiewiórki przybrała zatroskany wyraz.

— Nie ma już dębu... — poczęła się żalić — mego pięknego, starego dębu... przypomina pan sobie? Było to okropne... ON go wywrócił.

Bambi ze smutkiem spuścił głowę. W duszy uczuł żal po wspaniałym, starym drzewie.

— Tak szybko się to stało — opowiadała wiewiórka. — My wszyscy, którzy mieszkaliśmy na drzewie, musieliśmy uciekać i patrzyliśmy, jak ON olbrzymim, połyskującym zębem przegryzł stary dąb. Drzewo krzyczało głośno otwartą raną. Nieustannie krzyczało, a ząb krzyczał także... straszne było słuchać tego. A potem piękne, stare drzewo padło. Upadło na łąkę... a my wszyscy płakaliśmy.

Bambi milczał.

— Tak... — westchnęła wiewiórka — ON może wszystko... ON jest wszechmocny...

Spojrzała na Bambiego szeroko rozwartymi oczyma i nastroszyła uszy, ale Bambi milczał.

— A teraz wszyscy jesteśmy bez dachu nad głową... — mówiła dalej wiewiórka — nie wiem wcale, gdzie rozproszyli się inni... Ja przybyłam tutaj... ale takiego drzewa prędko nie znajdę...

— Stary dąb... — powiedział Bambi jakby do siebie — znałem go od dni dzieciństwa.

— No... ale że też to pan jest naprawdę!

Wiewiórka była niezmiernie zadowolona.

— Wszyscy myśleli, że pan chyba dawno nie żyje. Niekiedy co prawda mówiono, że pan jeszcze żyje... niekiedy opowiadano, że ten czy ów widział pana... ale niczego określonego nie można się było dowiedzieć, uważano więc to wszystko za zwykłe pogłoski...

Wiewiórka spojrzała na niego badawczo.

— No tak... dlatego, że pan już nie powrócił!...

Kiedy tak siedziała i czekała na jego odpowiedź, widać było wyraźnie jej zaciekawienie.

Bambi milczał. Ale i w nim zbudziła się cicha, nieśmiała ciekawość. Chciał pytać. O Falinę, o ciotkę Enę, o Ronna i Karusa, o wszystkich towarzyszy swojej młodości.

Ale milczał.

Wiewiórka ciągle jeszcze siedziała przed nim, przyglądając mu się.

— Co za korona! — zawołała z podziwem. — Co za korona! Nikt prócz starego księcia, nikt w całym lesie nie ma takiej korony!

Dawniej taka pochwała zachwyciłaby Bambiego i pochlebiła mu. Teraz powiedział tylko niedbale:

— Tak... Możliwe...

Wiewiórka szybko skinęła głową.

— Naprawdę! — zawołała ze zdumieniem. — Naprawdę. Zaczyna pan już siwieć.

Bambi poszedł dalej.

Wiewiórka zauważyła, że rozmowa jest skończona, i wspięła się między gałęzie.

— Do widzenia! — zawołała z góry. — Niech się panu dobrze wiedzie! Bardzo mi było miło. Jeżeli spotkam kogoś z pańskich dawnych znajomych, opowiem mu, że pan jeszcze żyje... Wszyscy będą się bardzo cieszyli.

Bambi usłyszał jej słowa i uczuł znowu owo lekkie wzruszenie w sercu. Ale nie powiedział nic. Trzeba być samotnym, nauczał go starzec, wtedy gdy Bambi był jeszcze dzieckiem. Później, aż do dnia dzisiejszego, starzec ujawnił mu wiele tajemnic, wiele wiedzy. Ale ze wszystkich jego nauk ta była najważniejsza: być samotnym. Jeśli się chce zachować siebie, jeśli się chce pojąć byt, jeśli się chce dojść do mądrości, trzeba być samotnym!

— Ale — zapytał niegdyś Bambi — ale my dwaj jesteśmy przecież teraz stale razem?...

— Już niedługo — odpowiedział na to starzec.

Było to dopiero przed kilku tygodniami.

Teraz Bambiemu przypomniało się to znowu i przypomniało mu się też nagle, że i pierwsze słowa starca, pierwsze, jakie od niego usłyszał, mówiły o samotności. Owego dnia, kiedy Bambi był jeszcze dzieckiem i wołał matki. Wówczas starzec zbliżył się do niego i zapytał:

— Czy nie potrafisz być sam?

Bambi poszedł dalej.

 

Las był znowu okryty śniegiem i zamilkł pod gęstym, białym całunem. Słychać było tylko nawoływania wron, tylko od czasu do czasu zatroskany krzyk sroki, tylko zalęknioną, cichą rozmowę ćwierkających sikor.

Potem mróz przybrał jeszcze na sile i wszystko zamilkło. Teraz powietrze poczęło dźwięczeć z zimna.

Pewnego ranka głęboką ciszę przerwało szczekanie psa.

Było to nieprzerwane, śpieszne szczekanie, które szybko przebiegało po lesie, ochrypłe, głośne, przeciągłe, załamujące się, kłótliwe.

W dole pod zwalonym pniem bukowym Bambi podniósł głowę i spojrzał na starca, który leżał obok niego.

— To nic — odpowiedział starzec na spojrzenie Bambiego — to nas nie dotyczy.

Mimo to obaj nasłuchiwali.

Leżeli więc w swoim dole, mając nad sobą ochronny dach starego pnia bukowego, wysoki śnieg nie dopuszczał do nich lodowatego podmuchu, a splątane gałęzie krzaków niby gęsta krata chroniły ich przed wszelkim śledzącym okiem.

Szczekanie przybliżyło się, gniewne, sapiące, rozgorączkowane. Musiał to być mały pies.

Zbliżało się coraz bardziej. Teraz słyszeli już podwójne czerpanie oddechu, słyszeli poprzez kłótliwe szczekanie cichy, bolesny warkot.

Bambi stał się niespokojny, ale starzec ułagodził go znowu:

— To nas nie dotyczy.

Leżeli cicho w swojej ciepłej izbie i wyglądali w świat.

Wtem coś zaszeleściło bliżej w gałęziach, śnieg spadł z trąconych nagle konarów, śnieg wzniósł się z ziemi.

Teraz można też było rozpoznać, kto się zbliżał.

Poprzez śnieg i krzaki, gałęzie i korzenie skakał, pełzał i skradał się stary lis.

Tuż za nim nadbiegł pies. Był to istotnie mały pies na krótkich nogach.

Lis miał zmiażdżoną jedną przednią łapę, a tuż nad nią poszarpane futro. Zranioną nogę trzymał wysoko przed sobą, krew płynęła mu z ran, oddech świszczał, oczy były rozszerzone z przerażenia i wysiłku. Był zupełnie nieprzytomny z trwogi i gniewu, był zrozpaczony i wyczerpany.

I nagle odwrócił się. Był to niespodziewany ruch, który zaskoczył psa, tak że cofnął się o kilka kroków.

Lis przysiadł na tylnych nogach. Nie mógł iść dalej. Uniósłszy żałośnie postrzeloną przednią łapę, z rozwartym pyskiem, z drgającymi wargami parskał w stronę psa.

Ale pies nie zamilkł ani na chwilę. Jego wysoki, ochrypły głos stał się teraz tylko pełniejszy i głębszy.

— Tu! — wołał. — Tu! Tu jest! Tu! Tu! Tu!

Nie złorzeczył teraz lisowi, nie mówił do niego w tej chwili zupełnie, lecz najwidoczniej przywoływał kogoś innego, kto był jeszcze bardzo oddalony.

Zarówno Bambi jak starzec wiedzieli, że pies przywoływał JEGO.

Lis wiedział to także.

Krew spływała teraz po nim, kapała z jego piersi na śnieg i tworzyła na białej, lodowatej powłoce ogniście czerwoną plamę, która parowała lekko.

Wreszcie lisa opadło osłabienie. Jego zmiażdżona łapa bezsilnie opuściła się w dół, ale przy zetknięciu z zimnym śniegiem przeniknął ją palący ból. Lis z wysiłkiem podniósł ją znowu i drżąc, trzymał ją w powietrzu.

— Puść mnie... — zaczął mówić. — Puść mnie...

Mówił cicho i błagalnie. Był zupełnie wyczerpany i zupełnie pokorny.

— Nie! Nie! Nie! — wrzasnął pies gniewnie.

— Proszę cię... — powiedział lis — nie mogę już biec dalej... koniec ze mną... Puść mnie... pozwól mi uciec... pozwól mi wrócić do domu... pozwól mi przynajmniej umrzeć w spokoju...

— Nie! Nie! Nie! — wył nadal pies.

Lis począł prosić jeszcze natarczywiej.

— Jesteśmy przecież krewniakami... — skarżył się — jesteśmy niemal braćmi... Puść mnie do domu... pozwól mi umrzeć wśród swoich... my... przecież... jesteśmy prawie braćmi... ty i ja...

— Nie! Nie! Nie! — szalał pies.

Wówczas lis wyprostował się i usiadł zupełnie sztywno. Jego piękny, spiczasty pyszczek pochylił się aż do krwawiącej piersi, oczy uniosły się w górę i spojrzał psu prosto w twarz. Zupełnie zmienionym głosem, spokojnie, smutno i z rozgoryczeniem mruknął:

— Nie wstydzisz się?... Zdrajco!

— Nie! Nie! Nie! — krzyczał pies.

Ale lis ciągnął:

— Zbiegu... odstępco!

Jego poszarpane ciało wyprężyło się w nienawiści i pogardzie.

— Pachołku! — syczał. — Nędzniku... tropisz nas tam, gdzie ON nie potrafiłby nas znaleźć, ścigasz nas tam, gdzie ON nie zdołałby nas dogonić... Wydajesz nas na łup... nas, którzy jesteśmy twoimi krewnymi... mnie, który jestem niemal twoim bratem... i stoisz jednak przede mną i nie wstydzisz się?

Nagle rozległy się dokoła liczne głosy.

— Zdrajca! — wołały sroki z drzew.

— Pachołek! — zaskrzeczała kraska.

— Nędznik! — zasyczała łasica.

— Odstępca! — parsknął tchórz.

Ze wszystkich drzew i ze wszystkich krzaków rozlegały się syki i piski i okrzyki, a z powietrza krakały wrony:

— Pachołek!

Wszyscy zbiegli się, obserwując spór z drzew albo z bezpiecznych kryjówek na ziemi. Oburzenie, które wybuchło z lisa, rozpętało i w nich wszystkich zadawnione, rozgoryczone oburzenie, a krew, rozlana na śniegu i dymiąca przed ich oczyma, wprawiała ich w szaleństwo i kazała im zapomnieć o lęku.

Pies rozejrzał się dokoła.

— Wy! — krzyknął. — Czego chcecie? Co wy wiecie? Co mówicie? Wszystko należy do NIEGO, jak ja do NIEGO należę! Ale ja... ja GO kocham, ja GO uwielbiam! Ja MU służę! Wy się buntujecie... nędznicy, przeciwko NIEMU? ON jest wszechmocny! ON jest ponad nami! Wszystko, co posiadacie, pochodzi od NIEGO! Wszystko, co tu rośnie i żyje, od NIEGO!

Pies drżał z zapału.

— Zdrajca! — krzyknęła wiewiórka.

— Tak! — syknął lis. — Zdrajca! Nikt inny, tylko ty... ty jeden!...

Pies aż podrygiwał w świętym podnieceniu.

— Ja jeden?... Kłamco! Czy nie służy MU także wielu, wielu innych?... Koń... krowa... owca... kury... spośród was wszystkich, ze wszystkich waszych rodów wielu jest u NIEGO i uwielbiają GO... i służą MU!...

— Hołota! — parsknął lis w bezgranicznej pogardzie.

Ale teraz pies nie mógł już dłużej wytrzymać i skoczył mu do gardła. Warcząc, plując, sapiąc, potoczyli się po śniegu, drgający, miotający się dziko kłębek, z którego leciały włosy, wznosił się śnieg i krew tryskała drobnymi kropelkami.

Ale lis nie mógł długo walczyć. Po kilku sekundach leżał już na grzbiecie, pokazał biały brzuch, zadygotał, rozciągnął się i umarł.

Pies wstrząsnął się jeszcze kilka razy, potem rzucił go na zdeptany śnieg, rozstawił szeroko nogi i zawołał donośnym, głębokim głosem:

— Tu! Tu! Tu jest!

Inni z przerażenia rozbiegli się na wszystkie strony.

— Okropność... — powiedział Bambi w swoim dole do starca.

— Najokropniejsze — odpowiedział starzec — jest to, że oni wszyscy wierzą w słowa psa. Wierzą w nie i spędzają całe życie w lęku, nienawidząc JEGO i siebie samych... i zabijając się dla NIEGO.

 

Mróz załamał się, pośrodku zimy powstała wyrwa. Ziemia piła wielkimi łykami topniejący śnieg, tak że wszędzie ukazały się już szerokie płaty nagiego gruntu. Kosy jeszcze nie śpiewały, ale kiedy podlatywały teraz z ziemi, gdzie szukały czerwi, albo kiedy przefruwały z drzewa na drzewo, rozlegał się ich przeciągły, radosny gwizd, który był już niemal jak śpiew.

Dzięcioł zaczynał się już od czasu do czasu śmiać, sroki i wrony stały się rozmowniejsze, sikory gawędziły ze sobą weselej, a bażanty, gdy zlatywały z drzew, na których spały, zatrzymywały się teraz na miejscu prawie jak za dobrych czasów, wstrząsając piórami w porannym słońcu i wydając metaliczny okrzyk, powtarzający się raz po raz w krótkich odstępach.

Takiego właśnie ranka Bambi powędrował po lesie dalej niż zwykle. O pierwszym brzasku przybył nad skraj rowu. Po drugiej stronie, tam, gdzie mieszkał niegdyś, coś się poruszyło. Bambi stał ukryty w krzakach i spoglądał w to miejsce. Tak, ktoś z jego gatunku chodził tam powoli w tę i tamtą stronę, szukając wolnych od śniegu miejsc i pochylając się nad przebijającymi się przedwcześnie trawami.

Bambi chciał się właśnie odwrócić obojętnie i odejść, kiedy poznał Falinę. Pierwszym jego odruchem było wyskoczyć z ukrycia i zawołać ją. Ale stał w miejscu jak przykuty. Tak długo nie widział Faliny. Serce jego poczęło bić mocno.

Falina szła powoli, jakby była zmęczona lub smutna. Była teraz podobna do swojej matki, wyglądała jak ciotka Ena, a Bambi