Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖
Krótki opis książki:
Transakcja wojny chocimskiej lub krócej: Wojna chocimska to wierszowany epos opowiadający o zwycięstwie Polski nad Turkami pod Chocimiem w 1621 roku.
Treść utworu została oparta o kroniki Jakuba Sobieskiego oraz inne manuskrypty. W dziele występują postaci historyczne (np. Karol Chodkiewicz, Stanisław Lubomirski), jednak autor wprowadza elementy fikcji literackiej, wplata również własne komentarze, dygresje, uzupełnia o mowy wodzów. Opisana historia opowiada o przygotowaniach do bitwy oraz o jej przebiegu (tj. w barokowej polszczyźnie pełnej łacińskich zapożyczeń: „transakcji”). Autor podkreśla wielkość narodu polskiego, który pomimo śmierci wodza podczas bitwy stawił czoła kilkukrotnie większemu wojsku najeźdzcy. Wyraża jednak krytykę wobec współczesnej mu Polski i chce obudzić w Polakach dawnego ducha.
Wacław Potocki to jeden z najważniejszych polskich autorów okresu baroku. Znany przede wszystkim jako autor Wojny chocimskiej oraz wierszy o charakterze patriotycznym i moralizatorskim.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Wacław Potocki
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Wacław Potocki
— na nic. [przypis redakcyjny]
2081. do upaści (daw.) — do upadłego. [przypis redakcyjny]
2082. niżli (daw.) — raczej niż. [przypis redakcyjny]
2083. łupież (daw.) — skóra (złupiona ze zwierzęcia). [przypis redakcyjny]
2084. gdzie — tu: gdy. [przypis redakcyjny]
2085. mierziony (daw.) — obmierzły, tj. wywołujący wstręt i obrzydzenie. [przypis redakcyjny]
2086. przejęty — tu: przejmujący, dokuczliwy. [przypis redakcyjny]
2087. wyżgać (daw.) — wygonić. [przypis redakcyjny]
2088. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
2089. go — je. [przypis redakcyjny]
2090. werteby — dziś: wertepy. [przypis edytorski]
2091. potrzeba (daw.) — potyczka. [przypis edytorski]
2092. nawałność — tu: niepokój. [przypis redakcyjny]
2093. zmykać — tu: sprowadzać ze stanowisk. [przypis redakcyjny]
2094. beloard (daw.) — szaniec. [przypis redakcyjny]
2095. brona (daw.) — brama. [przypis redakcyjny]
2096. larmo — alarm. [przypis redakcyjny]
2097. równia (daw.) — równina. [przypis redakcyjny]
2098. parapet — przedpiersie. [przypis redakcyjny]
2099. boczyć — tu: ustępować na bok. [przypis redakcyjny]
2100. masłok — napój odurzający. [przypis redakcyjny]
2101. impet — rozpęd, rozmach. [przypis redakcyjny]
2102. krotofila a. krotochfila (daw.) — żart, zabawa. [przypis edytorski]
2103. majdan — plac obozowy. [przypis redakcyjny]
2104. dziryt — włócznia. [przypis redakcyjny]
2105. missurka — misiurka, hełm lekkiej jazdy. [przypis redakcyjny]
2106. chynąć — rzucić; być może należy czytać: chynąc się. [przypis redakcyjny]
2107. czesie — dziś popr.: czasie. [przypis edytorski]
2108. kugle (daw.) — figle, sztuki. [przypis redakcyjny]
2109. krztoń — dziś: krtań, gardło. [przypis redakcyjny]
2110. komunnik a. komunik — konnica. [przypis redakcyjny]
2111. imo — mimo, obok. [przypis redakcyjny]
2112. flejtuchy — szarpie (materiał opatrunkowy z nitek wyszarpanych z płótna). [przypis redakcyjny]
2113. Pełne ptaków, pełne psów i kotek fundusze — wedle zwyczaju tureckiego. [przypis redakcyjny]
2114. turnieja (daw.) — walka. [przypis redakcyjny]
2115. siadło — tu: legowisko. [przypis edytorski]
2116. wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
2117. transakcja (daw.) — rozprawa. [przypis redakcyjny]
2118. aza (daw.) — może, czy. [przypis edytorski]
2119. smarowniej (daw.) — łatwiej. [przypis edytorski]
2120. armatura (daw.) — uzbrojenie. [przypis redakcyjny]
2121. niespodziany — w rękopisie dla rymu: niespodziony. [przypis redakcyjny]
2122. głodać (daw.) — gryźć. [przypis redakcyjny]
2123. Odtoczę im od czopa, zastąpię od spasi! — por. VIII 117, przeszkodzę im. [przypis redakcyjny]
2124. brona (daw.) — brama. [przypis redakcyjny]
2125. pokawić (daw.) — pomylić. [przypis redakcyjny]
2126. delicje (daw.) — rozkosze. [przypis redakcyjny]
2127. po trzecie — po raz trzeci. [przypis redakcyjny]
2128. gdzie — gdy. [przypis redakcyjny]
2129. Nie wesół, jakoby mu psi pojedli krupy — przysłowie o straconej niespodzianie rzeczy, por. wyżej. [przypis redakcyjny]
2130. Febus — przydomek Apolla, boga słońca. [przypis edytorski]
2131. meta (daw.) — cel. [przypis redakcyjny]
2132. jasyr — jeńcy uprowadzeni przez Turków a. Tatarów. [przypis redakcyjny]
2133. komunnik a. komunik — konnica. [przypis redakcyjny]
2134. impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]
2135. masłocznik — szaleniec, szalbierz (od masłoku, napoju odurzającego). [przypis redakcyjny]
2136. supliki — modły błagalne, prośby. [przypis redakcyjny]
2137. roście — dziś popr.: rośnie. [przypis redakcyjny]
2138. buje (daw.) — skrzydła. [przypis redakcyjny]
2139. Febe — księżyc (Diana, siostra Feba, czyli Apolla). [przypis redakcyjny]
2140. Hem — Bałkan. [przypis redakcyjny]
2141. Tatry — w znaczeniu ogólnym: góry. [przypis redakcyjny]
2142. Już Hemu wysokiego, Tatr i przykrej Ety/ Złotym słońce promieniem oświeciło grzbiety,/ A na krzakach Idejskich (...) — Eta i Ida, góry w Tesalii i na Krecie. [przypis redakcyjny]
2143. gomoły (daw.) — bezrogi. [przypis redakcyjny]
2144. wytchnieć — odechce mu się. [przypis redakcyjny]
2145. cyga (daw.) — bąk. [przypis redakcyjny]
2146. Słowik we dnie i w nocy przy strumieniu wodnym/ Po swej duma czystości akcentem łagodnym — z mitu o Filomeli, por. III 56 i 156. [przypis redakcyjny]
2147. mech — tu: pierze. [przypis edytorski]
2148. tirile — trele. [przypis redakcyjny]
2149. powłokiem (daw.) — przeciągle. [przypis redakcyjny]
2150. Euros — wiatr wschodni. [przypis redakcyjny]
2151. zazionąć (daw.) — owiać. [przypis redakcyjny]
2152. jąć (daw.) — chwycić. [przypis edytorski]
2153. Albo dający obrok swej myśliwej duszy — pasąc duszę. [przypis redakcyjny]
2154. dziardyn (daw., z wł.) — ogród. [przypis redakcyjny]
2155. winohrad (daw.) — winnica. [przypis redakcyjny]
2156. zapusty — tu: gąszcze. [przypis redakcyjny]
2157. cuch — (terminologia myśliwska) węch. [przypis redakcyjny]
2158. rozgardiasz — wrzawa. [przypis redakcyjny]
2159. klucze składać — (o zwierzęciu) kluczyć, mylić pogoń. [przypis redakcyjny]
2160. herap a. harap (daw.) — koniec polowania. [przypis redakcyjny]
2161. wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
2162. brydnia — dziś popr.: brednia. [przypis redakcyjny]
2163. płużyć (daw.) — sprzyjać, godzić się. [przypis redakcyjny]
2164. portyra — portiera, zasłona drzwi. [przypis redakcyjny]
2165. stołek — tu w sensie dostojeństwa, urzędu. [przypis redakcyjny]
2166. fawor (daw.) — życzliwość, łaska. [przypis redakcyjny]
2167. tablatura — nuty; stawiać pięty z tablatury: być wyniosłym. [przypis redakcyjny]
2168. tymże zawodem — równocześnie. [przypis edytorski]
2169. wmiece — (od: miotać) wrzuci. [przypis redakcyjny]
2170. żuć — tu: pleść. [przypis redakcyjny]
2171. pospólstwo — pospolitowanie się, poufałość. [przypis redakcyjny]
2172. kuflowa łaska — od kufla, pijatyki. [przypis redakcyjny]
2173. do diaska — do diabła. [przypis redakcyjny]
2174. wierę (daw.) — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
2175. Megiera — Furia. [przypis redakcyjny]
2176. rwi — dziś popr. forma 2.os.lp trybu rozkazującego: rwij. [przypis redakcyjny]
2177. wczas (daw.) — na czas, w porę. [przypis edytorski]
2178. szłapią — truchtem. [przypis redakcyjny]
2179. Alcydowe słupy — słupy Heraklesa. [przypis edytorski]
2180. Sezostrys — król egipski. [przypis redakcyjny]
2181. Midas i Polikrates — znani z mitów i podań (pierścień Polikratesa). [przypis redakcyjny]
2182. zapaszysty — pachnący. [przypis redakcyjny]
2183. dalekim świata tego burze — dalekim od burzy tego świata. [przypis edytorski]
2184. wczas (daw.) — wygoda, wypoczynek. [przypis redakcyjny]
2185. fortunat (daw., z łac.) — szczęśliwiec. [przypis redakcyjny]
2186. rug (daw.) — rumor, hałas. [przypis redakcyjny]
2187. komunnik — konnica. [przypis redakcyjny]
2188. impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]
2189. Niedobór — góry Miodoborskie na Podolu. [przypis redakcyjny]
2190. język — wieści (od jeńca). [przypis redakcyjny]
2191. wspomni — dziś popr. forma 2.os.lp trybu rozk.: wspomnij. [przypis redakcyjny]
2192. zaszczyt — obrona. [przypis redakcyjny]
2193. kazać na (daw.) — liczyć na. [przypis redakcyjny]
2194. hustem (daw.) — gęsto. [przypis redakcyjny]
2195. Śreniawa — herb, czerwona rzeka w białym polu. [przypis redakcyjny]
2196. archangelski — archanielski. [przypis edytorski]
2197. indygenat (daw.) — szlachectwo. [przypis redakcyjny]
2198. spalił ktoś kościół w Efezie Dianie — mowa o Herostratesie, za swój wyczyn skazanym (nieskutecznie) na wieczne zapomnienie. [przypis redakcyjny]
2199. delara (daw.) — delia, płaszcz. [przypis redakcyjny]
2200. Jako topór zawiłe w dębie mija sęki — śmierć mija serce jako topór twarde („zawiłe”) sęki. [przypis redakcyjny]
2201. na łęku — w siodle. [przypis redakcyjny]
2202. drogą miłość — w rękopisie: drugą. [przypis redakcyjny]
2203. język — jeniec schwytany dla uzyskania informacji o siłach przeciwnika. [przypis edytorski]
2204. udać się — spodobać się. [przypis redakcyjny]
2205. kibić — tu: kształt. [przypis redakcyjny]
2206. na powodzie (daw.) — na lejcu. [przypis redakcyjny]
2207. impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]
2208. rum — (z niem. Raum) przestrzeń, miejsce. [przypis edytorski]
2209. dziryt — włócznia. [przypis redakcyjny]
2210. impet — tu: zamach, uderzenie. [przypis redakcyjny]
2211. kiścień — broń tatarska, bicz z kulą ołowianą. [przypis redakcyjny]
2212. osuć (daw.) — osypać. [przypis redakcyjny]
2213. Tatry — tu ogólnie: góry. [przypis redakcyjny]
2214. flejtuchy — szarpie, rodzaj opatrunku. [przypis redakcyjny]
2215. odwód — tu: odwrót. [przypis redakcyjny]
2216. świat — tu: wolność. [przypis redakcyjny]
2217. morzyć (daw.) — trapić, martwić. [przypis redakcyjny]
2218. odchylisko (daw.) — otchłań. [przypis redakcyjny]
2219. wyjechać (daw.) — napaść. [przypis redakcyjny]
2220. komunnik (daw.) — konnica. [przypis redakcyjny]
2221. myłka (daw.) — pomyłka, błąd. [przypis edytorski]
2222. sak — osaczenie, pułapka (dosł.: worek). [przypis redakcyjny]
2223. pola stawić (daw.) — walczyć. [przypis redakcyjny]
2224. klucze — od zwierza, mylącego łowcę zmianą kierunku biegu. [przypis redakcyjny]
2225. równia (daw.) — równina. [przypis redakcyjny]
2226. kazać (daw.) — mówić. [przypis edytorski]
2227. krom (daw.) — bez. [przypis edytorski]
2228. masłok — napój odurzający. [przypis redakcyjny]
2229. skarpa — tu: rów. [przypis redakcyjny]
2230. wodze — cugle. [przypis redakcyjny]
2231. zawrzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
2232. sparzyć — tu: ustrzelić. [przypis redakcyjny]
2233. zawój — tu: turban. [przypis edytorski]
2234. bajtko — batko (batiuszka), duchowny prawosławny. [przypis redakcyjny]
2235. semen — żołnierz z gwardii przybocznej sułtańskiej (pierwotnie: myśliwy sułtański). [przypis redakcyjny]
2236. puścić cug — ustąpić. [przypis redakcyjny]
2237. fozy — mody; przysłowie łacińskie o śmierci tchórza: si morieris minis, asini bombis tu tumulaberis: kto z strachu umiera, temu osioł na pogrzeb zadek swój otwiera (satyra z r. 1646). [przypis redakcyjny]
2238. potrzeba (daw.) — walka, potyczka. [przypis redakcyjny]
2239. kurzyniec (daw.) — kurnik. [przypis redakcyjny]
2240. biera — tu: los (dosł.: kostka do gry). [przypis edytorski]
2241. zżenąć (daw.) — spędzić, zegnać. [przypis redakcyjny]
2242. troje (daw.) — potrójne. [przypis redakcyjny]
2243. wznijść (daw.) — wzejść. [przypis edytorski]
2244. spi — dziś popr. forma 2.os. lp. trybu rozk.: śpij. [przypis redakcyjny]
2245. duchna (daw.) — pierzyna. [przypis redakcyjny]
2246. namiecie — dziś popr. forma Msc.lp: namiocie. [przypis edytorski]
2247. mir (daw.) — pokój. [przypis redakcyjny]
2248. odsaczyć — tu: oddalić, odciąć. [przypis redakcyjny]
2249. Kto z nami nie chce chleba, my z nim i kołaczy — przysłowie. [przypis redakcyjny]
2250. respekt — tu: wzgląd. [przypis redakcyjny]
2251. fast (daw.) — przepych. [przypis redakcyjny]
2252.
Darmowe książki «Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)