Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖
Krótki opis książki:
Transakcja wojny chocimskiej lub krócej: Wojna chocimska to wierszowany epos opowiadający o zwycięstwie Polski nad Turkami pod Chocimiem w 1621 roku.
Treść utworu została oparta o kroniki Jakuba Sobieskiego oraz inne manuskrypty. W dziele występują postaci historyczne (np. Karol Chodkiewicz, Stanisław Lubomirski), jednak autor wprowadza elementy fikcji literackiej, wplata również własne komentarze, dygresje, uzupełnia o mowy wodzów. Opisana historia opowiada o przygotowaniach do bitwy oraz o jej przebiegu (tj. w barokowej polszczyźnie pełnej łacińskich zapożyczeń: „transakcji”). Autor podkreśla wielkość narodu polskiego, który pomimo śmierci wodza podczas bitwy stawił czoła kilkukrotnie większemu wojsku najeźdzcy. Wyraża jednak krytykę wobec współczesnej mu Polski i chce obudzić w Polakach dawnego ducha.
Wacław Potocki to jeden z najważniejszych polskich autorów okresu baroku. Znany przede wszystkim jako autor Wojny chocimskiej oraz wierszy o charakterze patriotycznym i moralizatorskim.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Wacław Potocki
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Wacław Potocki
class="foreign-word">asystencja (daw.) — otoczenie, straż. [przypis redakcyjny]
2253. Osmanów — dawna forma dzierżawcza, dziś: Osmana. [przypis edytorski]
2254. powinny (daw.) — należny. [przypis edytorski]
2255. pan — tu: kasztelan. [przypis edytorski]
2256. bzdyś — określenie pogardliwe. [przypis redakcyjny]
2257. wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
2258. w namiecie — dziś popr. forma Msc.lp: w namiocie. [przypis edytorski]
2259. przyschnąć — przylgnąć. [przypis redakcyjny]
2260. kinąć (daw.) — rzucić. [przypis redakcyjny]
2261. zbyć (daw.) — stracić. [przypis edytorski]
2262. czule — czujnie. [przypis redakcyjny]
2263. zgadni — dziś popr. forma trybu rozkazującego: zgadnij. [przypis edytorski]
2264. sukienka — tu ogólnie: szata, strój. [przypis edytorski]
2265. murza — książę. [przypis redakcyjny]
2266. nie uwijając słów mych bawełnicą — mówiąc prosto z mostu. [przypis edytorski]
2267. hospodar — władca mołdawski a. wołoski. [przypis edytorski]
2268. nicem — na nice, na opak. [przypis redakcyjny]
2269. licem (daw.) — na gorącym uczynku. [przypis redakcyjny]
2270. ustawnie sprawować (daw.) — ustawicznie się uniewinniać. [przypis redakcyjny]
2271. Na pomstę Urynowa i mojej Soroki — spustoszonych doszczętnie przez Kozaków, por. III 926–8. [przypis redakcyjny]
2272. pryncypał — przywódca, herszt. [przypis redakcyjny]
2273. obesłany — tu: ogłoszony. [przypis edytorski]
2274. pośli — dziś popr. forma trybu rozk.: poślij. [przypis redakcyjny]
2275. jeżeli — czy. [przypis redakcyjny]
2276. Jeżeli tam Nuradyn buduje — Tak samo Tatarzy niszczą, nie budują. [przypis redakcyjny]
2277. wierę (daw.) — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
2278. takimże mirem — w ramach tej samej umowy pokojowej. [przypis edytorski]
2279. miałki — płytki, głupi. [przypis edytorski]
2280. «Cóż było po Żółkiewskim — rzecze — na Cecorze? — Co wam było z Żółkiewskiego, co ze słania posiłków dla Austrii? [przypis redakcyjny]
2281. suplementy (daw.) — posiłki. [przypis edytorski]
2282. ślicie — dziś popr. forma trybu rozk.: ślijcie; przed Wysoką Portę turecką. [przypis redakcyjny]
2283. durny (daw.) — szalony. [przypis redakcyjny]
2284. sylogizm — wniosek. [przypis redakcyjny]
2285. afekt (daw.) — uniesienie. [przypis redakcyjny]
2286. tyr (daw.) — docinek. [przypis redakcyjny]
2287. kęs (daw.) — trochę. [przypis edytorski]
2288. płocho — lekko. [przypis edytorski]
2289. mir (daw.) — pokój. [przypis redakcyjny]
2290. liga (daw.) — spółka, sojusz. [przypis redakcyjny]
2291. Nie masz szczerości, bowiem w sicie szukasz sęku — przysłowie łacińskie, sens: robić trudności. [przypis redakcyjny]
2292. animusz (z łac.) — duch, umysł. [przypis redakcyjny]
2293. cecorską — bitwę cecorską. [przypis edytorski]
2294. ścierw (pogardl.) — zwłoki. [przypis edytorski]
2295. naskuść — dziś popr.: naskubać. [przypis redakcyjny]
2296. sierści — w rękopisie dla rymu: sierci; tak też najczęściej pisze poeta. [przypis redakcyjny]
2297. awo (daw.) — oto. [przypis redakcyjny]
2298. antecessor (z łac.) — poprzednik. [przypis redakcyjny]
2299. kantar (daw.) — munsztuk, wędzidło. [przypis redakcyjny]
2300. łęk — tu ogólnie: siodło. [przypis redakcyjny]
2301. replika — odpowiedź. [przypis redakcyjny]
2302. durować (daw.) — szaleć. [przypis redakcyjny]
2303. kinąć (daw.) — rzucić. [przypis redakcyjny]
2304. burkułab — rumuński urzędnik, burgrabia. [przypis redakcyjny]
2305. zrzęda — tu: upór. [przypis redakcyjny]
2306. widomie (daw.) — w sposób widoczny. [przypis edytorski]
2307. hustem (daw.) — gęsto. [przypis redakcyjny]
2308. infamia (daw., z łac.) — niesława. [przypis edytorski]
2309. miasto (daw.) — zamiast. [przypis edytorski]
2310. gunia — wełniana kurtka. [przypis redakcyjny]
2311. doszto — domacano. [przypis redakcyjny]
2312. hipokryta — obłudnik. [przypis redakcyjny]
2313. strzelić — tu: posłać wiadomość. [przypis redakcyjny]
2314. prezenta (daw., z łac.) — okazałość. [przypis redakcyjny]
2315. imo (daw.) — mimo, obok. [przypis redakcyjny]
2316. kobuz — mały ptak drapieżny. [przypis redakcyjny]
2317. Ulisses na Frygi — Ulisses nadaje się na głupich Frygów (ale nie na nas!). [przypis redakcyjny]
2318. szwajca — szydło; złota szwajca — przekupstwo. [przypis redakcyjny]
2319. foch — tu: fortel, sztuczka. [przypis redakcyjny]
2320. beloarda — tu: baszta. [przypis redakcyjny]
2321. okryty znak — pełna chorągiew, szwadron. [przypis redakcyjny]
2322. nachynąć (daw.) — skłonić się, nachylić. [przypis redakcyjny]
2323. pompa — uroczystość. [przypis edytorski]
2324. kartaony — działa (ciężkie). [przypis redakcyjny]
2325. podszywać — dokuczać. [przypis edytorski]
2326. przegraje — dziś popr.: przegrywa. [przypis redakcyjny]
2327. doma — w domu. [przypis redakcyjny]
2328. impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]
2329. przejęty — tu: przejmujący, dotkliwy. [przypis redakcyjny]
2330. telej (daw.) — kaftan. [przypis redakcyjny]
2331. cwelich — rodzaj tkaniny. [przypis edytorski]
2332. tuszyć (daw.) — mieć nadzieje. [przypis edytorski]
2333. Kiedy minie szczodry dzień i dacie za Hryca itd. — kiedy minie dzień szczodrości sułtańskiej i zapłacicie za prostych Kozaków. [przypis redakcyjny]
2334. podarza (daw.) — podarunki. [przypis redakcyjny]
2335. siła (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
2336. presumpta (daw.) — zarozumiałość. [przypis redakcyjny]
2337. sumpty — koszty. [przypis redakcyjny]
2338. kałauz — przewodnik. [przypis redakcyjny]
2339. impet — zawziętość. [przypis redakcyjny]
2340. antypast (z wł.) — przekąska. [przypis redakcyjny]
2341. wet (daw.) — smakołyk, deser. [przypis redakcyjny]
2342. szłyk (daw.) — wysoka czapka. [przypis redakcyjny]
2343. zarydzał (daw.) — zaczerwienił się. [przypis redakcyjny]
2344. kęs (daw.) — nieco, odrobina. [przypis redakcyjny]
2345. kondycje (daw., z łac.) — warunki. [przypis redakcyjny]
2346. kazać (daw.) — okazywać się, prawić. [przypis redakcyjny]
2347. płazać — dziś: pełzać. [przypis redakcyjny]
2348. rosół — tu: gniew, zły humor. [przypis redakcyjny]
2349. złożyć (daw.) — ustąpić. [przypis redakcyjny]
2350. zdać się (daw.) — zejść się. [przypis redakcyjny]
2351. zdolić — zdołać, zwyciężyć. [przypis redakcyjny]
2352. do podobieństwa (daw.) — prawdopodobne. [przypis redakcyjny]
2353. dywan — rada sułtańska. [przypis redakcyjny]
2354. tenor — tu: brzmienie. [przypis redakcyjny]
2355. niemieszkanie (daw.) — bezzwłocznie. [przypis edytorski]
2356. Już gońcem tego posła idzie do Stambołu — przed posłem wysyłano do Stambułu zawsze gońca. [przypis redakcyjny]
2357. czausz — cesarski goniec. [przypis redakcyjny]
2358. w tąż — tak samo. [przypis redakcyjny]
2359. ordyniec — Tatarzyn. [przypis redakcyjny]
2360. przebieg — przesmyk. [przypis redakcyjny]
2361. tryby — tu: zwyczaje. [przypis redakcyjny]
2362. pas (daw.) — prawo przejścia. [przypis redakcyjny]
2363. pamroczyć się (daw.) — zmierzchać się. [przypis redakcyjny]
2364. obojętny — jak wielokrotnie wcześniej: wątpliwy, niepewny wyniku. [przypis redakcyjny]
2365. na dzień — w dzień. [przypis redakcyjny]
2366. pokotem — hurmem. [przypis redakcyjny]
2367. na czasie — (dla rymu w rękopisie: na czasie), w samą porę. [przypis redakcyjny]
2368. ostępem — obstąpiwszy, okrążywszy. [przypis redakcyjny]
2369. nie trawiący — nie marnując. [przypis edytorski]
2370. aga (z tur.) — naczelnik, dowódca. [przypis redakcyjny]
2371. dywan (tur.) — sofa. [przypis edytorski]
2372. baldekin — dziś: baldachim. [przypis redakcyjny]
2373. wedle niego — obok niego. [przypis edytorski]
2374. beg ( z tur.) — gubernator. [przypis redakcyjny]
2375. zawód (daw.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]
2376. Brona — Porta. [przypis redakcyjny]
2377. wiekować — trwać. [przypis edytorski]
2378. tyli (daw.) — tak wielki. [przypis redakcyjny]
2379. pobrat (daw.) — pobratymstwo, zbratanie się. [przypis redakcyjny]
2380. pan — tu: kasztelan. [przypis edytorski]
2381. transakcja — tu: układ. [przypis redakcyjny]
2382. płowa — dziś: plewa. [przypis redakcyjny]
2383. cale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
2384. przecza (daw.) — sprzeczka. [przypis redakcyjny]
2385. wezyr — minister. [przypis redakcyjny]
2386. rum — nuże. [przypis redakcyjny]
2387. snażyć się (daw.) — silić się. [przypis redakcyjny]
2388. do znaku (daw.) — do cna, zupełnie. [przypis redakcyjny]
2389. wiecha — tu: broda. [przypis redakcyjny]
2390. kieca — tu: płaszcz. [przypis redakcyjny]
2391. kozera (daw.) — karta atutowa, bijąca inne. [przypis redakcyjny]
2392. puszyć (daw.) — kryć (o futrze). [przypis redakcyjny]
2393. buzdygan — laska, buława. [przypis redakcyjny]
2394. rynkiem (daw.) — w koło. [przypis redakcyjny]
2395. antykamera (daw.) — przedpokój. [przypis redakcyjny]
2396. Króciciel wschodu — tj. Aleksander Macedoński. [przypis redakcyjny]
2397. kobiercy — dziś popr. form N.lm: kobiercami. [przypis edytorski]
2398. okrom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
2399. kortygarda — z fr. corps de garde, odwach, budynek straży. [przypis redakcyjny]
2400. spezy (daw.) — koszty. [przypis redakcyjny]
2401. wiersza (daw.) — więcierz na ryby (jako żaba w wiersze — przysłowie). [przypis redakcyjny]
2402. impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]
2403. ambit — tu: okręg. [przypis redakcyjny]
2404. trzcie — trzcina (tu przenośnie: mnóstwo). [przypis redakcyjny]
2405. brodafiasz (daw., pot.) — brodacz. [przypis redakcyjny]
2406. rum — (z niem. Raum) miejsce wolne. [przypis redakcyjny]
2407. ożenąć (daw.) — opędzić. [przypis redakcyjny]
2408. cień — tu: kształt, maska, kukła. [przypis redakcyjny]
2409. rozjazd (daw.) — szeroka sieć. [przypis redakcyjny]
2410. grzeczność (daw.) — tu: dzielność. [przypis redakcyjny]
2411. trzebień — kastrat. [przypis edytorski]
2412. Alep — Aleppo, miasto w Syrii. [przypis redakcyjny]
2413. wałach — kastrat. [przypis edytorski]
2414. rad (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
2415. Istotna komedyja, gdy Jupiter młody/ Konfunduje przyprawne owych starców brody — porównanie wzięte z widowisk szkolnych. [przypis redakcyjny]
2416. fastrzyga — fastryga, ścieg, nić. [przypis redakcyjny]
2417. podle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
2418. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
2419. koncent (daw., z łac.) — współbrzmienie, harmonia, muzyka. [przypis redakcyjny]
2420. Cyceronem daruje żaki i studenty — Na w. 666 urywa się autograf Potockiego aż do w. 762; z braku jednej karty (197–8) Brückner posłużył się tu kopią Ossolińskich nr. 1348. [przypis redakcyjny]
2421. cyrk (daw.) — okręg, koło. [przypis redakcyjny]
2422. kocha — po tym słowie opuszczone „się”. [przypis redakcyjny]
2423. wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
2424. afekt (daw.) — uczucie, życzliwość. [przypis redakcyjny]
2425. mir (daw.) — pokój. [przypis redakcyjny]
2426. polskiemu narodu — dziś popr.: polskiemu narodowi. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)