Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska to wspomnienia spisane przez niego pod koniec XVII wieku.
Podzielone są na dwie części — w pierwszej (1655–1666) opowiada o swoich przeżyciach związanych z wojnami ze Szwecją, Siedmiogrodem i Moskwą oraz rokoszem Lubomirskiego. Druga część (1667–1688) to zapis wspomnień Paska-ziemianina, po osiedleniu na wsi w Krakowskiem. Ze względu na to, że Pasek spisywał wspomnienia w ostatnich latach życia, niekiedy myli fakty historyczne, w drugiej części ukrywa również niewygodne wydarzenia ze swojego życia. Niemniej jednak są cennym dziełem epoki baroku, stanowiły również źródło inspiracji w literaturze XIX i XX wieku.
Jan Chryzostom Pasek był mazowieckim szlachcicem, wykształconym w kolegium jezuickim, żołnierzem prowadzącym awanturniczy tryb życia. Jeden z najsłynniejszych pamiętnikarzy polskich.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Jan Chryzostom Pasek
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Chryzostom Pasek
winogrona. [przypis redakcyjny]
3861. jarzyna — t. j. jare zboea. [przypis redakcyjny]
3862. dubas — szkuta, statek, który bierze na siebie 8–14 ludzi i do 20 łasztów (łaszt — waga okrętowa polska = 1865. 60 klg.). [przypis redakcyjny]
3863. in Maio (łac.) — w maju. [przypis redakcyjny]
3864. altero tanto (łac.) — drugie tyle. [przypis redakcyjny]
3865. eodem anno (łac.) — w tymże roku. [przypis redakcyjny]
3866. deputat — sędzia na trybunał kor. [przypis redakcyjny]
3867. ratione (łac.) — z przyczyny. [przypis redakcyjny]
3868. supponendo (łac.) — przypuszczając. [przypis redakcyjny]
3869. succedaneus (łac.) — następca. [przypis redakcyjny]
3870. Myszkowski, Józef — Władysław ożeniony z Anną Mohilanką, wdową po Czarnkowskim. [przypis redakcyjny]
3871. takem się zawiodł na nadziei, jako owa baba (...) — jest to, jak słusznie zauważył prof. Bruückner (Kwart. Hist. XII, 1898, 866), owa baba, co to w obawie przed nowym, gorszym panem, modliła się o zdrowie dla starego tyrana (Valer. Max. V. Ext. 2). Pobałamucił jednak Pasek, wkładając prośbę Fedrowych żab w usta baby. [przypis redakcyjny]
3872. ad Septembrem (łac.) — do września. [przypis redakcyjny]
3873. ekspektatywa — wyglądanie, wyczekiwanie. [przypis redakcyjny]
3874. Augusti (łac.) — sierpnia. [przypis redakcyjny]
3875. periculose (łac.) — niebezpiecznie. [przypis redakcyjny]
3876. sufficit (łac.) — dość. [przypis redakcyjny]
3877. convalescentia (łac.) — wyzdrowienie. [przypis redakcyjny]
3878. stróż szpichlerzowy — tu: z Nowego Miasta Korczyna. [przypis redakcyjny]
3879. Augusti (łac.) — sierpnia. [przypis redakcyjny]
3880. 7ma Septembris (łac.) — siódmego września. [przypis redakcyjny]
3881. in habitu Minorum sancti Francisci (łac.) — w habicie braci mniejszych św. Franciszka (tj. bernardyńskim). [przypis redakcyjny]
3882. rektyfikować — rozpoznać. [przypis redakcyjny]
3883. cum stupore (łac.) — ze zdumieniem. [przypis redakcyjny]
3884. supponebat (łac.) — sądził. [przypis redakcyjny]
3885. totaliter (łac.) — całkowicie. [przypis redakcyjny]
3886. debilitatem mentis (łac.) — osłabienie umysłu. [przypis redakcyjny]
3887. Najświętszej Panny — święto Narodzenia Najświętszej Marii Panny obchodzone 7 września. [przypis redakcyjny]
3888. garmatka — polewka dość gęsta z wody i tartego chleba lub z chleba, piwa i żółtka. [przypis redakcyjny]
3889. sadz — zagrodzone miejsce, gdzie złowione ryby chowają. [przypis redakcyjny]
3890. kancerz (z niem.) — rodzaj siatki do chwytania ryb. [przypis redakcyjny]
3891. i rzeźwość (...) — z powodu uszkodzenia karty kilku słów brak. [przypis redakcyjny]
3892. sanus mente et corpore (łac.) — zdrów na duszy i ciele. [przypis redakcyjny]
3893. dubitować — powątpiewać. [przypis redakcyjny]
3894. pojechał — tu: nad Wisłę. [przypis redakcyjny]
3895. wigor — rzeźwość. [przypis redakcyjny]
3896. intendo (łac.) — zamierzam. [przypis redakcyjny]
3897. necessaria (łac.) — potrzebne rzeczy. [przypis redakcyjny]
3898. poodkładać — odbić, odpłynąć. [przypis redakcyjny]
3899. legumina — żywność, strawa (mąka, kasza, groch itp.). [przypis redakcyjny]
3900. droga — tu: z Olszówki do Nowego Miasta Korczyna, gdzie Pasek miał spichlerz nad Wisłą. [przypis redakcyjny]
3901. trafta — tratwa. [przypis redakcyjny]
3902. pojechałem do franciszkanów — w Nowym Mieście Korczynie. [przypis redakcyjny]
3903. rotman — starszy flisak, przewodnik, który w czółnie wyprzedza i bada głębokość wody. [przypis redakcyjny]
3904. Leniwka — jedno ramię Wisły w Gdańsku. [przypis redakcyjny]
3905. 7bris (łac.) — skrót od Septembris (łac.): września. [przypis redakcyjny]
3906. Łęka — wieś nad Wisłą w pobliżu Nowego Miasta Korczyna. [przypis redakcyjny]
3907. 7bris (łac.) — skrót od Septembris (łac.): września. [przypis redakcyjny]
3908. instantanee (łac.) — nagle, obcesowo. [przypis redakcyjny]
3909. suplikować — błagać. [przypis redakcyjny]
3910. aflikcja — utrapienie. [przypis redakcyjny]
3911. eodem anno (łac.) — tegoż roku. [przypis redakcyjny]
3912. zakon augustiański — znajdował się na Kazimierzu pod Krakowem. [przypis redakcyjny]
3913. in frequentia (łac.) — licznym zgromadzeniem. [przypis redakcyjny]
3914. ad votum (łac.) — do ślubu. [przypis redakcyjny]
3915. cenzura — tu: krytyka, nagana. [przypis redakcyjny]
3916. fawory (lm) — ponęty. [przypis redakcyjny]
3917. bona licita (łac.) — dozwolone. [przypis redakcyjny]
3918. Dawca — (dóbr) tu: Bóg. [przypis edytorski]
3919. Proiecisti sermonem Dei, proiecit te Dominus (łac.) — Odrzuciłeś słowo Pana, odrzucił cię Pan. [przypis edytorski]
3920. ne sis rex super Israel (łac.) — abyś nie był królem nad Izraelem (1 Król. 15, 26). [przypis redakcyjny]
3921. potrociny — odpadki, rzeczy nic niewarte, marności. [przypis redakcyjny]
3922. Sapiens et circumspectus animus etiam minutissimos praevidet cuniculos, incautus etiam in visibilem incidit Charybdim (łac.) — Człowiek przezorny i mądry nawet najmniejsze spostrzega dołki, niebaczny nawet w widoczną wpada Charybdę. [przypis redakcyjny]
3923. korespondencja — związek, styczność. [przypis redakcyjny]
3924. konwersacja — tu: zabawa. [przypis redakcyjny]
3925. servire Deo regnare est (łac.) — służyć Bogu jest to królować. [przypis redakcyjny]
3926. konferowany — dany. [przypis redakcyjny]
3927. legitima (łac.) — prawowita. [przypis redakcyjny]
3928. haeredissa (łac.) — dziedziczka. [przypis redakcyjny]
3929. subsequi (łac.) — nastąpić. [przypis redakcyjny]
3930. abrenuntiat (łac.) — wyrzeka się. [przypis redakcyjny]
3931. primotina (...) fundit vota (łac.) — wczesne składa śluby. [przypis redakcyjny]
3932. rodowitość — ród, rodzina. [przypis redakcyjny]
3933. przejrzany — tu: przeznaczony. [przypis redakcyjny]
3934. wiktyma — ofiara. [przypis redakcyjny]
3935. transfundować — przelewać. [przypis redakcyjny]
3936. instytucja — tu: nauka. [przypis redakcyjny]
3937. denegować — odmówić. [przypis redakcyjny]
3938. Ianuarii (łac.) — stycznia. [przypis redakcyjny]
3939. in Februario (łac.) — w lutym. [przypis redakcyjny]
3940. Wielkanoc — w roku 1686 wypadała 14 kwietnia. [przypis edytorski]
3941. supra usum (łac.) — niesłychane. [przypis redakcyjny]
3942. Augusti (łac.) — sierpnia. [przypis redakcyjny]
3943. 7ma — septima (łac.): siódmego. [przypis edytorski]
3944. 7bris (łac.) — skrót od Septembris: września. [przypis redakcyjny]
3945. eodem anno (łac.) — tegoż roku. [przypis redakcyjny]
3946. Madziarów — dziś: Magierów; wieś pod Stobnicą. [przypis redakcyjny]
3947. modo obligatorio (łac.) — prawem zastawnym. [przypis redakcyjny]
3948. eodem anno (łac.) — tegoż roku. [przypis redakcyjny]
3949. Budziak — Besarabia, równina między Dniestrem i Morzem Czarnym. [przypis redakcyjny]
3950. św. Iwan przeniósł się na rezydencję z Wołoch do Polski — po zwycięstwie chocimskim zajmuje Sobieski Suczawę (1673); kiedy później Turcy mieli zająć znów miasto, uwieziono przedtem zwłoki św. Iwana suczawskiego do Żółkwi, skąd je sprowadzono na nowo do Suczawy dopiero za panowania austriackiego z polecenia cesarza Józefa II. [przypis redakcyjny]
3951. cum tota argentea supellectili (łac.) — ze wszystkim sprzętem srebrnym. [przypis redakcyjny]
3952. poufałych czerńców — zaufanych mnichów. [przypis redakcyjny]
3953. ekspirować — kończyć się. [przypis redakcyjny]
3954. in eadem qualitate (łac.) — w tymże stanie. [przypis redakcyjny]
3955. raritas (łac.) — rzecz rzadka. [przypis redakcyjny]
3956. evictiones in fundo (łac.) — zabezpieczone na majątku. [przypis redakcyjny]
3957. successores (łac.) — spadkobiercy. [przypis redakcyjny]
3958. de domo (łac.) — z domu. [przypis redakcyjny]
3959. iure (łac.) — kroki sądowe. [przypis redakcyjny]
3960. wniosek — tu: posag. [przypis redakcyjny]
3961. uterque (łac.) — obie strony. [przypis redakcyjny]
3962. proprietatem (łac.) — własność. [przypis redakcyjny]
3963. warownie — tu: niezbicie, z wszelkimi formalnościami. [przypis redakcyjny]
3964. de iure debebatur (łac.) — prawnie należało się. [przypis redakcyjny]
3965. dyskwizycja (łac.) — dochodzenie, spór. [przypis redakcyjny]
3966. consequenter (łac.) — w następstwie. [przypis redakcyjny]
3967. litigia (łac.) — kłótnie. [przypis redakcyjny]
3968. pro memento (łac.) — dla przestrogi. [przypis redakcyjny]
3969. wyderek a. wyderkaf — suma pożyczona na zastaw, z warunkiem odkupu. [przypis redakcyjny]
3970. wesela, obłoczyny, profesje — trochę przesady: wesele było jedno, obłóczyn zaś i profesji trzy: Barbara i Marianna (młodsza) zostały bernardynkami w klasztorze św. Józefa w Krakowie, Aleksandra koletką na Stradomiu, a czwarta, Marianna (najstarsza) jeszcze za życia ojca wstąpiła do klasztoru św. Józefa i została przez niego wyposażona; wszystkie cztery miały posagi, ubezpieczone na Smogorzewie. [przypis redakcyjny]
3971. zmowa — tu: zaręczyny. [przypis redakcyjny]
3972. quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]
3973. incarcerata (łac.) — uwięziona. W procesie z margrabią chodziło o dalsze zatrzymanie dzierżawy Olszówki, z której Pasek, roszcząc sobie pewne należności u Myszkowskiego, ustąpić nie chciał; wyrzucony gwałtem, zostawia tam na posterunku żonę, niby to przez przeciwnika „uwięzioną”. [przypis redakcyjny]
3974. Ianuarii (łac.) — stycznia. [przypis redakcyjny]
3975. pro parte mea militantes (łac.) — moją stronę popierających. Znamy taki artykuł w instrukcji dla posłów sejmowych z województwa krakowskiego, uchwalonej 16 grudnia 1687 w Proszowicach: „Differentiam iniuriatis w dobrach margrabskich IMć P. Jana z Gosławic Paska, komornika ziemskiego krak., aby powagą pańską JKMci i Rzpltej uspokojona była, instabunt Ich MM. panowie posłowie”. [przypis redakcyjny]
3976. prima Martii (łac.) — pierwszego marca. [przypis redakcyjny]
3977. quidem (łac.) — niby to. [przypis redakcyjny]
3978. on — tu: Myszkowski. [przypis redakcyjny]
3979. strażnik — Bidziński, Stefan; miał za żonę Teresę Myszkowską. [przypis redakcyjny]
3980. lelek — kozodój, nocny ptak. [przypis redakcyjny]
3981. rozdąwszy [się] (...) — miejsce uszkodzone w rękopisie. [przypis redakcyjny]
3982. kondemnata — myśl: „Ponieważ nie otrzymałeś w trybunale kondemnaty na Myszkowskim, więc starasz się mu w inny sposób szkodzić, rujnując margrabię”. [przypis redakcyjny]
3983. eo ipso (łac.) — tym samym. [przypis redakcyjny]
3984. oppressor nobilitatis et raptor substantiarum (łac.) — ciemiężca szlachty i wydzierca majątków. [przypis redakcyjny]
3985. sine activitate (łac.) — bez czynnego udziału. [przypis redakcyjny]
3986. interim consilia (łac.) — tymczasem obrady. [przypis redakcyjny]
3987. Słuszka, Józef Bogusław — hetman polny litewski, miał prywatną urazę (o zajechanie dóbr) do Stanisława Kazimierza Dąbrowskiego, posła wileńskiego; zaraz więc w początkach sejmu popierał swym świadectwem nieprawność wyboru Dąbrowskiego. [przypis redakcyjny]
3988. consilium (łac.) — rady. [przypis redakcyjny]
3989. fremitus (łac.) — krzyk. [przypis redakcyjny]
3990. respectum (łac.) — względy. [przypis redakcyjny]
3991. praefixionem (łac.) — oznaczony termin. [przypis redakcyjny]
3992. pro ultima siti (łac.) — na ostateczną ucieczkę. [przypis redakcyjny]
3993. recurro supplex (łac.) — uciekam się pokornie. [przypis redakcyjny]
3994. deprecor primum (łac.) — przepraszam naprzód. [przypis redakcyjny]
3995. Maiestatem (łac.) — Majestat. [przypis redakcyjny]
3996. privato (łac.) — prostakowi. [przypis redakcyjny]
3997. et multis (...) curis (łac.) — wielu troskami. [przypis redakcyjny]
3998. non per intervalla (łac.) — nie z przerwami. [przypis redakcyjny]
3999. continue (łac.) — ciągle. [przypis redakcyjny]
4000. florem aetatis cum dispendio (łac.) — kwiat wieku z utratą. [przypis redakcyjny]
4001. cicatrices (łac.) — blizny. [przypis redakcyjny]
4002. in ordine equestri (łac.) — w stanie rycerskim. [przypis redakcyjny]
4003. ex bene placito (łac.) — samowolnie. [przypis redakcyjny]
4004. reliquias (łac.)
Darmowe książki «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)