Listy wybrane - Zygmunt Krasiński (czytaj online za darmo .TXT) 📖

Eli, Eli, Lama Sabachtani! (hebr.) — Panie, Panie, czemuś mnie opuścił. [przypis redakcyjny]

418. Alfons — Hr. Alfons Sierakowski, zięć Sołtana. [przypis redakcyjny]

419. w Nicei zastanę jeszcze cel mojej podróży — Delfinę Potocką. [przypis redakcyjny]

420. Rogier przyjechał starać się o Kasię — Branicką, późniejszą Adamową Potocką. [przypis redakcyjny]

421. Kochalby se seznati pana Krasinskeho (czes.) — pragnąłby poznać [pana Krasińskiego; red. WL]. [przypis redakcyjny]

422. Crasne — Krasiński. [przypis redakcyjny]

423. dalsze Ci przyszlę moje zawiadomienia i prośby — Krasiński przywiózł ze sobą pierwsze trzy Psalmy Przyszłości do druku. [przypis redakcyjny]

424. Leone Leoni — rzeźbiarz i medalier XVI w. [przypis redakcyjny]

425. augusta (z łac.) — sierpnia. [przypis edytorski]

426. Czerski i Ronge — ks. Jan Czerski (1813–1893) i ks. Jan Ronge (1813–1887), propagatorzy neokatolickiego kościoła w Niemczech, czyli katolików niemieckich. [przypis redakcyjny]

427. amalgamiert sich mit dem Herrn nicht körperlich, sondern indentificiert sich mit Ihm geistig (niem.) — nie stapia się z Panem cieleśnie, lecz jednoczy się z Nim duchowo. [przypis redakcyjny]

428. priesterlich (niem.) — kapłańskim. [przypis redakcyjny]

429. François Mignet — historyk francuski, wydał 1845 roku dzieło pt. Antonio Perez et Philippe II. [przypis redakcyjny]

430. en pature spirituelle (fr.) — na pokarm duchowy. [przypis redakcyjny]

431. (...) każ ojcu „Moniki” — Ary Scheffer. [przypis redakcyjny]

432. z Tapanowiczem — „Tapanowicz” oznacza Paskiewicza (?). [przypis redakcyjny]

433. le moment de quiétude (fr.) — chwila spokoju, ciszy. [przypis redakcyjny]

434. shrink away from immortality (ang.) — oddalać się od nieśmiertelności. [przypis redakcyjny]

435. Wróciłem teraz do zameczku mego, w tym rodzaju — w liście dość nieudolny rysunek piórem zameczku gotyckiego w Opinogórze, postawionego przez jen. Krasińskiego dla syna, a spalonego w czasie wojny światowej. [przypis redakcyjny]

436. cavaliere che puzza (wł.) — szlachcic, który śmierdzi. [przypis redakcyjny]

437. M... — Mycielski. [przypis redakcyjny]

438. Sobolewskich nie ma (...) — Sobolewscy: ojciec, Ignacy, były sekretarz stanu do spraw Królestwa Polskiego, i synowie jego: Józef i Jerzy. [przypis redakcyjny]

439. Mais dans ce cas c’est bien ma femme (fr.) — Ale w takim razie to jest zapewne moja żona. [przypis redakcyjny]

440. Antoś — Antoni Wojtach, służący. [przypis redakcyjny]

441. August i principino — August Cieszkowski i Jerzy Lubomirski. [przypis redakcyjny]

442. Hodie mihi, cras tibi (łac.) — dzisiaj mnie, jutro tobie. [przypis redakcyjny]

443. te panie — Eliza Krasińska i Delfina Potocka. [przypis redakcyjny]

444. być z Tobą, Wojewodo, w Ο Campów Elis — [chodzi o] Rond-point, pl. na Polach Elizejskich w Paryżu. [przypis redakcyjny]

445. papież widział papieża i uścisk dwu-papieski widziany był w Watykanu sali — Mowa o wizycie cara Mikołaja w Watykanie. [przypis redakcyjny]

446. odpadnie ostatecznie serce od kopuły pękniętej — Kościół św. Piotra, aluzja do Legendy Krasińskiego. [przypis redakcyjny]

447. starca — Papieża Grzegorza XVI. [przypis redakcyjny]

448. Mowa pana Adama do księcia Adama, o panu Andrzeju — tj. A. Mickiewicza do A. Czartoryskiego o A. Towiańskim. [przypis redakcyjny]

449. Czy nic nie wspominał ci o Ps. — o Psalmach Przyszłości, które pojawiły się pod koniec 1845 r. [przypis redakcyjny]

450. Powiedz mi, czy mam do Juliusza — Juliusza Słowackiego. [przypis redakcyjny]

451. Izydora — Sobańskiego. [przypis redakcyjny]

452. żeś rad z władysławowej przemiany — Wł. Zamojskiego. [przypis redakcyjny]

453. ten autor szalonym był — mowa o autorze Psalmów Przyszłości, a zatem o Krasińskim. W ten sposób ostrzega poeta przed zdradzeniem komukolwiek jego autorstwa. [przypis redakcyjny]

454. kurs — kurs literatury słowiańskiej Cypriana Roberta w zastępstwie Mickiewicza. [przypis redakcyjny]

455. od kiedym przeczytał we wszystkich gazetach, co się stało — mowa o rzezi galicyjskiej. [przypis redakcyjny]

456. August — Cieszkowski. [przypis redakcyjny]

457. Smutne proroctwo ktoś im wypsalmował (...) — aluzja do Psalmu Miłości. [przypis redakcyjny]

458. za antropofagów (z gr.) — ludożerców. [przypis redakcyjny]

459. Ary Scheffer (1795–1858) — malarz holendersko-francuski, twórca portretów Krasińskiego i jego rodziny. [przypis redakcyjny]

460. iusticia regnorum fundamentum (łac.) — sprawiedliwość podwaliną państw. [przypis redakcyjny]

461. napisałem dziś zaraz do pana Adama w Wiedniu — Adama Potockiego. [przypis redakcyjny]

462. ideé orientale (fr.) — pomysł wschodni. [przypis redakcyjny]

463. moja Hierozolima — Psalmy Przyszłości. [przypis redakcyjny]

464. list do Augusta — Zamoyskiego. [przypis redakcyjny]

465. Orcio — Jerzy Lubomirski. [przypis redakcyjny]

466. ze Świtem — mowa o dziele Cieszkowskiego Ojcze nasz. [przypis redakcyjny]

467. sunt lacrimae rerum et mentem mortalia tangunt (łac.) — istnieją łzy (wypłakane przez) rzeczy a cierpienia ludzkie wstrząsają sercem. [przypis redakcyjny]

468. owego piszczyka, który do Metternicha list o tem napisał — tj. Aleksandra Wielopolskiego. [przypis edytorski]

469. salto mortale (wł.) — skok śmiertelny, grożący śmiercią. [przypis redakcyjny]

470. p. Adam — Mickiewicz. [przypis redakcyjny]

471. odbiega od pana Andrzeja — Towiańskiego. [przypis redakcyjny]

472. Mais que Diable voulez vous que j’y fusse? (fr.) — Ale cóż, do diabła, chcecie, abym uczynił? [przypis redakcyjny]

473. Ten Adam — Gurowski. [przypis redakcyjny]

474. cave (łac.) — strzeż się. [przypis redakcyjny]

475. Twój Thiers — Thiers J. L. A. (1797–1877) znany historyk i polityk, zwalczający wówczas namiętnie Guizota. [przypis redakcyjny]

476. by obalić Gu-a — Guizota, wówczas prezesa ministrów francuskich. [przypis redakcyjny]

477. Bądź łaskaw 1500 fr. panu A. — Mickiewiczowi. [przypis redakcyjny]

478. (...) co potrzeba u Th. — bankiera Thurneyssena. [przypis redakcyjny]

479. Sieraw-mu — jenerałowi Sierawskiemu na emigracji. [przypis redakcyjny]

480. cynkować — drukować swe dzieło pt. Ojcze Nasz. [przypis redakcyjny]

481. malle-pocztą (fr.) — pocztą listową. [przypis redakcyjny]

482. środek, przydatny do celu owego; zda się, że 800 fr. wystarczą (...) — Trentowski w r. 1847 napisał Wizerunki duszy narodowej (wyszły w Paryżu 1848 r.). W tej pracy, równie jak w poprzednio wydanej przez Trentowskiego Przedburzy politycznej, znajdują się ustępy pióra Z. Krasińskiego. [przypis redakcyjny]

483. mowę Montalemberta — wygłoszoną w sprawie Polski dn. 21 stycznia 1817 w paryskiej Izbie Panów. [przypis redakcyjny]

484. sat est (łac.) — dosyć. [przypis redakcyjny]

485. żywy duch przystanie na śmierć swoją — tj. na stały pobyt w Królestwie. [przypis redakcyjny]

486. jeszcze przeszlę Ci więźnia — poemat Ostatni. [przypis redakcyjny]

487. Celina — tj. Krasiński. [przypis redakcyjny]

488. okpił J-go — Jerzego Lubomirskiego. [przypis redakcyjny]

489. Panna Katarzyna — Branicka. [przypis redakcyjny]

490. Scena w nr 38 — u Delfiny Potockiej. [przypis redakcyjny]

491. o Adamie — Mickiewiczu. [przypis redakcyjny]

492. sui generis (łac.) — w swoim rodzaju, oryginalny. [przypis redakcyjny]

493. G-ał — generał, tj. Maurycy Mycielski. [przypis redakcyjny]

494. gotowość do przyjęcia botanicznego zielnika — rękopisów Krasińskiego. [przypis redakcyjny]

495. Kocio Br. żeni się z córką Hermana — Konstanty Branicki z Jadwigą, córką Hermana Potockiego i żony jego z Mokronowskich. [przypis redakcyjny]

496. juste-milieu (fr.) — sprawiedliwy, słuszny środek. [przypis redakcyjny]

497. sacrosanctum (łac.) — najwyższa świętość. [przypis redakcyjny]

498. tłumaczenie Danta — urywek przekładu Piekła przez C. Norwida. [przypis redakcyjny]

499. Kłaniaj mu — Norwidowi. [przypis redakcyjny]

500. pan Stefan — Witwicki, chory śmiertelnie na ospę; umarł 19 kwietnia 1847 r. [przypis redakcyjny]

501. Co do matki M. — matka Makryna Mieczysławska, rzekoma przeorysza i męczenniczka z Mińska, w rzeczywistości niezmiernie sprytna oszustka. [przypis redakcyjny]

502. książę świata tego — Car Mikołaj I. [przypis redakcyjny]

503. Super aspicum et basiliscum — właściwie: super aspicon (lub aspicem) et basiliscum (ambulabis), cytat z średniowiecznego hymnu łacińskiego znaczy: „(będziesz się przechadzał) na żmii i bazyliszku”. [przypis redakcyjny]

504. De litteratura res erat (łac.) — chodziło o literaturę. [przypis redakcyjny]

505. Makryna — Makryna Mieczysławska. [przypis redakcyjny]

506. nieboszczyk Grzegórz — papież Grzegorz XVI. [przypis redakcyjny]

507. Chwała Bogu, że tak po Turczech i Ameryce latasz (...) — mowa o utworze Gaszyńskiego pt. Reszty pamiętników Macieja Rogowskiego, rotmistrza konfederacji barskiej, Paryż, 1847. [przypis redakcyjny]

508. Rogier — Raczyński. [przypis redakcyjny]

509. August — Cieszkowski. [przypis redakcyjny]

510. Ojczyźniak — pod tym pseudonimem ogłosił Trentowski Wizerunki duszy narodowej. [przypis redakcyjny]

511. Dieu dispose (fr.) — Bóg rozporządza. [przypis redakcyjny]

512. ścierki ich — korekty Dnia Dzisiejszego. [przypis redakcyjny]

513. kuzynek zająca — Królikowski, wydawca Dnia Dzisiejszego. [przypis redakcyjny]

514. l’ordre regne à V... (...) l’ordre regne à hôtel Praslin (fr.) — „porządek panuje w Warszawie” (słynne słowa ministra K. Periera o zdobyciu Warszawy przez Paskiewicza), a drugie „porządek panuje w pałacu Praslin”. [przypis redakcyjny]

515. L’Echo du Ciel (fr.) — Echo nieba. [przypis redakcyjny]

516. a Domino factum est istud (łac.) — owa rzecz jest stworzona przez Boga. [przypis redakcyjny]

517. tylko tej ofierze jednej swojej zły i okrutny — Teobald Książę Praslin zamordował 18 sierpnia 1847 r. swoją żonę, córkę marszałka Sebastianiego, a w więzieniu odebrał sobie życie przy pomocy trucizny. [przypis redakcyjny]

518. co słychać o koźmianowym „Dniu dzisiejszym” — Dzień dzisiejszy, Krasińskiego wyszedł jako utwór „Autora wiersza Do Mistrzów Słowa”, czyli Stanisława Koźmiana. [przypis redakcyjny]

519. myśli obrzydliwe — o samobójstwie. [przypis redakcyjny]

520. πόδας ώχύς (gr.) — szybkonogi. [przypis redakcyjny]

521. Jest Wład., jest Orpisz., jest Kajs. — Władysław Zamoyski, Ludwik Orpiszewski, ks. Hieronim Kajsiewicz. [przypis redakcyjny]

522. haeret lateri letalis arundo (łac.) — tkwi w boku śmiertelna strzała. [przypis redakcyjny]

523. fiat lux (łac.) — niech się stanie światło. [przypis redakcyjny]

524. utinam sim falsus vates! (łac.) — obym był fałszywym wieszczem. [przypis redakcyjny]

525. quos perdere vult, prius dementat (łac) — tych, których chce zgubić, (Bóg) najpierw ogłupia. [przypis redakcyjny]

526. p. Kajetan — K. Koźmian. [przypis redakcyjny]

527. Weyssenhof — Lucjan Weyssenhof. [przypis redakcyjny]

528. opowiadając o widzeniu się z Panem Adamem — Mickiewiczem. [przypis redakcyjny]

529. o Henryku — tj. o Zygmuncie Krasińskim. [przypis redakcyjny]

530. Pani D. — Delfina Potocka. [przypis redakcyjny]

531. Ah! comme je voudrais aller avec vous (fr.) — Ach, jakżebym chciała pojechać z panem. [przypis redakcyjny]

532. Je ne puis pas (fr.) — nie mogę. [przypis redakcyjny]

533. Emmenez moi avec vous comme je voudrai (fr.) — niech mnie pan weźmie z sobą, jakżebym chciała itd. [przypis redakcyjny]

534. jak w Władysławie — generale Zamoyskim. [przypis redakcyjny]

535. August — Cieszkowski. [przypis redakcyjny]

536. emeuta (z fr. emeute) — zbiegowisko, tumult, rozruch. [przypis redakcyjny]

537. pan Adam — Adam Mickiewicz. [przypis redakcyjny]

538. dzieło o Modlitwie Pańskiej (...) przeczytaj — Ojcze nasz Augusta Cieszkowskiego. [przypis redakcyjny]

539. sprawdzi się „Sen” — mowa o Legendzie. [przypis redakcyjny]

540. August — Cieszkowski. [przypis redakcyjny]

541. reprezentować Topolinę — tj. Polskę. [przypis redakcyjny]

542. wiesz, kogo — cara Mikołaja I. [przypis redakcyjny]

543. stroskanych onych i sędziwych