Listy wybrane - Zygmunt Krasiński (czytaj online za darmo .TXT) 📖

class="foreign-word">Od kiedyś się ożenił — St. Krasiński był żonaty z Dorotą Jabłonowską. [przypis redakcyjny]

295. Ta, która go kochała (...) — narzeczona Danielewicza, pani Delfina Heel-Handley, znakomita pianistka, dama dworu królowej bawarskiej. [przypis redakcyjny]

296. bo należeli już do 3-ciej epoki — por. wstęp do Przedświtu. [przypis redakcyjny]

297. angustia (łac.) — trudne położenie, kłopoty. [przypis redakcyjny]

298. second view (ang.) — powtórny widok, przeczucie. [przypis redakcyjny]

299. Antytetyczna (gr.) — wynikająca z antytezy, z przeciwstawiania się czemuś. [przypis redakcyjny]

300. Jerzy — Jerzy Lubomirski, przyjaciel Krasińskiego (1817–1872), pod koniec życia kurator Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. [przypis redakcyjny]

301. Ostatnia prelekcja — Mickiewicza w Collège de France, z dnia 1 lipca 1842 r. [przypis redakcyjny]

302. A. F. Villemain (1790–1870) — pisarz francuski, ówczesny minister oświecenia. [przypis redakcyjny]

303. Dziwny obywatel — Towiański. [przypis redakcyjny]

304. Lutecja — rzymska nazwa Paryża. [przypis redakcyjny]

305. Quod vis credere, crede (łac.) — wierz, w co chcesz wierzyć. [przypis redakcyjny]

306. Twój od dawna i do zgonu — celem zjechania się było przepisanie i oddanie do druku Przedświtu, który wyszedł jako dzieło Gaszyńskiego. [przypis redakcyjny]

307. amaritudinis plena (łac.) — pełna goryczy. [przypis redakcyjny]

308. zdrowie Aleksandra — Branickiego. [przypis redakcyjny]

309. Montfort — Hieronim Napoleon Karol ks. de Montfort. [przypis redakcyjny]

310. Topolina — Polska. [przypis redakcyjny]

311. kurmacher — słowo niemieckie, urobione przez poetę na wzór francuskiego faire la cour: nadskakiwać, ubiegać się o względy. [przypis redakcyjny]

312. Dis à ton ami, mon cher Alexandre (...) (fr.) — Powiedz swemu przyjacielowi, mój kochany Aleksandrze, że przyjmuję i że z głębi serca mówię „tak”, jeżeli moi rodzice się zgodzą — lecz pragnę bardzo rozmówić się z nim przedtem, bo mam w sercu tysiąc spraw. [przypis redakcyjny]

313. Ah, si seulement c’était possible (fr.) — Jeżeli tylko będzie to możliwe. [przypis redakcyjny]

314. devoré d’ambition — pożerany ambicją, pragnieniem sławy. [przypis redakcyjny]

315. 1-o Je sais qu’il est malade (...) — Po pierwsze: Wiem, że jest chory. Po drugie: Jeżeli jest smutny, będę się starała rozweselić go. Po trzecie: Jeżeli jest ambitny, będę się starała podzielić z nim tę ambicję, gdyż jest ona szlachetna. [przypis redakcyjny]

316. somnabulka (z łac.) — lunatyczka. [przypis redakcyjny]

317. Dawid Strauss — autor dzieła naukowego o życiu Chrystusa. [przypis redakcyjny]

318. Et rien, rien ne pourra jamais vous consoler (...) (fr.) — I nic, nic nie potrafi nigdy Pana pocieszyć? Nic. [przypis redakcyjny]

319. Comment, vous n’avez jamais (...) Qui j’ai eu d’immenses phases (...) — Jak to, czy Pan nigdy w swem życiu nie był szczęśliwym? Tak, miałem mnóstwo chwil szczęścia, ale to już nie wróci nigdy. [przypis redakcyjny]

320. Et m’aimerez vous un peu, après la Topola? — A będzie mnie Pan kochał troszeczkę, po Topoli (Polsce)? [przypis redakcyjny]

321. wraz z wyżywitami — jezuitami. [przypis redakcyjny]

322. aerumnarum plena est (łac.) — jest pełna trosk. [przypis redakcyjny]

323. Jędrzej — Andrzej Towiański. [przypis redakcyjny]

324. Władysław — Władysław Zamojski. [przypis redakcyjny]

325. idea wszystkich spaja i wiąże — mowa tu o protestacji emigrantów polskich przeciw Mirskiemu. [przypis redakcyjny]

326. Tam jest metempsychoza — mowa tu o prelekcjach Mickiewicza w Collège de France. [przypis redakcyjny]

327. zastałem już u siebie Bohdana — Zaleskiego. [przypis redakcyjny]

328. missale Romanum (łac.) — mszał rzymski; prawdopodobnie oznacza to Przedświt. [przypis redakcyjny]

329. Que votre règne d’amour arrive (fr.) — że wasze królestwo miłości zbliża się. [przypis redakcyjny]

330. mens divinior (łac.) — duch natchniony; tu: mowa o Towiańskim. [przypis redakcyjny]

331. renowacja (z łac.) — odnowienie. [przypis redakcyjny]

332. skoniurowany (łac.) — sprzysiężony. [przypis redakcyjny]

333. Mądrej głowie dość na dwie słowie (...) — mowa tu o bliskim ślubie Poety z panną Elizą Branicką. [przypis redakcyjny]

334. w Dreźnie — gdzie miał się odbyć ślub Poety. [przypis redakcyjny]

335. vale et ama (łac.) — bądź zdrów i kochaj. [przypis redakcyjny]

336. l’autel et le trône (fr.) — ołtarz i tron. [przypis redakcyjny]

337. Resurrekcja — Stoffelsa. [przypis redakcyjny]

338. ce pacte scellé, où l’âme s’est incorporé une autre âme (fr.) — przypieczętowany układ, w którym dusza wciela się w drugą duszę. [przypis redakcyjny]

339. chwilę, w której zrobił dla ojca to — mowa o ślubie z hr. Elizą Branicką, dokonanym w Dreźnie, 24 lipca 1843 r. [przypis redakcyjny]

340. pani de la Haye — wspólna bona francuska Z. Krasińskiego i A. Cieszkowskiego. [przypis redakcyjny]

341. Paszkiewicz — Namiestnik Królestwa Polskiego. [przypis redakcyjny]

342. Zapewnieś czytał przeczucie Mickiewicza o Tobie — w wykładach Collège de France z d. 6 i 13 czerwca 1843. [przypis redakcyjny]

343. Polska Chrystusowa — pismo poświęcone zasadom społecznym, wydawane staraniem L. Królikowskiego, tomów 2, Paryż 1843. [przypis redakcyjny]

344. Veni Creator Spiritus (łac.) — Przyjdź, Duchu Stworzycielu. [przypis redakcyjny]

345. Aerumnarum plenus (łac.) — pełen trosk. [przypis redakcyjny]

346. p. Adam — Mickiewicz. [przypis redakcyjny]

347. księżyc piołuniowy — miesiąc poślubny. [przypis redakcyjny]

348. list od Augusta — Augusta Cieszkowskiego. [przypis redakcyjny]

349. p. Branicki — teść poety. [przypis redakcyjny]

350. oktobris — października. [przypis edytorski]

351. nada (z ros.) — wolno. [przypis edytorski]

352. in aeternum (łac.) — na wieczność. [przypis redakcyjny]

353. Pani Arturowa — Zofia z Branickich Arturowa Potocka. [przypis redakcyjny]

354. divination poétique (fr.) — proroctwo poetyckie. [przypis redakcyjny]

355. bottomless perdition (ang.) — zupełna zguba. [przypis redakcyjny]

356. Malheur à votre mère qui vous a mis au monde (...) vous-même (fr.) — Przekleństwo twej matce, która cię wydała na świat, przekleństwo mnie, który cię spłodziłem, przekleństwo kobiecie, która cię poślubiła, przekleństwo tobie samemu. [przypis redakcyjny]

357. Vous êtes un egoiste qui, pour cuire son oeuf, brulerait la maison de son meilleur ami (fr.) — Jesteś egoistą, który, aby upiec swą pieczeń, gotów spalić dom najlepszego swego przyjaciela. [przypis redakcyjny]

358. ta panna — żona poety. [przypis redakcyjny]

359. Freg. — Fregata; tak nazywa poeta stale swą, teściową. [przypis redakcyjny]

360. que je garde certaines convenances (fr.) — żebym zachowywał przyjęte formy towarzyskie. [przypis redakcyjny]

361. un conte de Fée (fr.) — baśń o wróżce. [przypis redakcyjny]

362. Listy z Krakowa — dzieło Kremera. [przypis redakcyjny]

363. czem bym mógł obarczyć Augusta — Cieszkowskiego. [przypis redakcyjny]

364. Debaty — „Journal des Debats”, wielki dziennik paryski, założony w r. 1789. [przypis redakcyjny]

365. Nemury — Ks. de Nemours, drugi syn Ludwika Filipa. [przypis redakcyjny]

366. p. Amorowski — car Mikołaj. [przypis redakcyjny]

367. Jan — Jan Zamoyski. [przypis redakcyjny]

368. I knew the perfect Beauty and therefore I am alone on the earth (ang.) — Poznałem doskonałą piękność i dlatego jestem samotny na ziemi. [przypis redakcyjny]

369. The shiver of unhappiness (ang.) — drżenie na myśl o nieszczęściach. [przypis redakcyjny]

370. meliorem partem elegit (łac.) — wybrał lepszą część. [przypis redakcyjny]

371. Reszta rzeczy, które Ci przesyłam, niech się dostanie Czajce (...) — sześćdziesiąt dukatów posłano Czajkowskiemu, na ręce księcia Adama w grudniu 1843 r. [przypis redakcyjny]

372. Com Ci radził, pamiętaj przeczytać, przeczytaj, poznasz głos przyjaciela, daj Boże, by nie na puszczy wołający — Przedświt. [przypis redakcyjny]

373. Vale et ama (łac.) — bądź zdrów [a. zdrowa] i kochaj. [przypis redakcyjny]

374. Consuelo — bohater powieści pani George Sand pod tymże tytułem. [przypis redakcyjny]

375. Rozpędowska — panna respektowa matki poety. [przypis redakcyjny]

376. Henryk Lubomirski — ojciec Jerzego Lubomirskiego, przyjaciela poety. [przypis redakcyjny]

377. Iles Britanniques (fr.) — wyspy brytyjskie. [przypis redakcyjny]

378. eximius (łac.) — wyjątkowy, znakomity. [przypis redakcyjny]

379. omnipraesentia (łac.) — wszechobecność. [przypis redakcyjny]

380. vulgi cingentem coronam (łac.) — wieniec (otrzymany od) ludu, otaczający (skronie). [przypis redakcyjny]

381. Legi satisfactum est (łac.) — stało się zadość prawu (domyślnie: małżeńskiemu). [przypis redakcyjny]

382. lex (łac.) — prawo. [przypis edytorski]

383. od dnia tego otchłannego, bezdennego, horrorycznego w Dreźnie — tj. od dnia ślubu poety. [przypis redakcyjny]

384. briefträger (niem.) — listonosz. [przypis redakcyjny]

385. come corpo morto cade (wł.) — jak pada umarłe ciało. [przypis redakcyjny]

386. Bardesanes — gnostyk II wieku, żyjący w Edessie. [przypis redakcyjny]

387. entelechia (z gr.) — u filozofa Arystotelesa przemiana zawartych w kimś lub czemś możliwości w rzeczywistość. [przypis redakcyjny]

388. Cel zaś do osiągnienia zupełnie ten sam, jaki wyraziłeś, że żądany przez nią (...) — mowa tu o procesie rozwodowym Delfiny Potockiej. [przypis redakcyjny]

389. ratunek tylko z góry — tj. z Petersburga. [przypis redakcyjny]

390. modus in rebus (łac.) — sposobu. [przypis redakcyjny]

391. γνώσις χατ’ έξοχήν (gr.) — doskonała wiedza. [przypis redakcyjny]

392. pugilat (łac.) — walka na pięści. [przypis redakcyjny]

393. Rogierek — Raczyński. [przypis redakcyjny]

394. πατρός άγνώστον (gr.) — patros agnoston; nieznanego ojca. [przypis redakcyjny]

395. pisz mi o Siostrze — Delfinie Potockiej. [przypis redakcyjny]

396. dolor artriticus ambiens et volalilis (łac.) — ból artretyczny latający i przejściowy. [przypis redakcyjny]

397. czytałem „Czarnieckiego” — mowa o dziele Kajetana Koźmiana pt. Stefan Czarniecki. Poemat w 12-tu pieśniach wydanym dopiero po śmierci autora w Poznaniu w r. 1858. [przypis redakcyjny]

398. w liście do Jędrzeja — Jędrzeja Koźmiana. [przypis redakcyjny]

399. sine ira et studio (łac.) — bez gniewu i bez przychylności, tj. bezstronnie. [przypis redakcyjny]

400. Ecce Deus (łac.) — oto Bóg. [przypis redakcyjny]

401. conscientia (łac.) — świadomość. [przypis redakcyjny]

402. Więc Ty tak chodzisz po świecie, trzymając w ręku trzech umarłych (...) — na lasce, pamiątce po Rajeckim, są dwie tarcze; na jednej wyryte: „Rajecki, Danielewicz”, na drugiej kilka słów Zygmunta. [przypis redakcyjny]

403. Divide et impera (łac.) — rozdzielaj i panuj; [dziel i rządź; red. WL]. [przypis redakcyjny]

404. non est saltus in natura (łac.) — nie ma skoku w przyrodzie. [przypis redakcyjny]

405. w szufladzie Twojej leży — Przedświt. [przypis redakcyjny]

406. universum (łac.) — wszechświat. [przypis redakcyjny]

407. schowaj go do szuflady, niech leży obok siostry — jeden z Psalmów Przyszłości, zapewne pierwsza redakcja Psalmu Miłości. [przypis redakcyjny]

408. Tłumaczenie też „Dziewicy Orleańskiej” (...) — przekład Odyńca, zawarty w IV tomie jego Tłumaczeń (Wilno, 1843). [przypis redakcyjny]

409. Czajka — Michał Czajkowski, znany powieściopisarz. [przypis redakcyjny]

410. Robert — Robert Diabeł, opera Mayerbeera. [przypis redakcyjny]

411. Meliorem, meliorem elegit (łac.) — wybrał lepszą, lepszą [część]. [przypis redakcyjny]

412. (...) królów naszych groby rytuje — odlewy metalowe, przedstawiające grobowce królów polskich na Wawelu. [przypis redakcyjny]

413. novembris — listopada. [przypis edytorski]

414. Sylfida — Delfina Potocka. [przypis redakcyjny]

415. novembra — listopada. [przypis edytorski]

416. list Aleksandra — Aleksandra Komara, brata p. Delfiny. [przypis redakcyjny]

417.