Powrót posła - Julian Ursyn Niemcewicz (jak czytac ksiazki za darmo w internecie TXT) 📖
Krótki opis książki:
Powrót posła to komedia polskiego poety, dramaturga, historyka Juliana Uryna Niemcewicza z 1790 roku. Na scenie została wystawiona rok później.
Autor ukazuje konflikt między dwoma obozami politycznymi – konserwatystami oraz reformatorami. Akcja utworu dzieje się we dworku w czasie przerwy w obradach Sejmu Wielkiego, zaś autor przedstawia omawiane tam problemy. Był on zwolennikiem reform i chciał pokazać w utworze ich słuszność. W dziele poruszone są takie problemy jak prawa innych grup społecznych, polityka zagraniczna Polski, sukcesja tronu czy liberum veto.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Julian Ursyn Niemcewicz
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Powrót posła - Julian Ursyn Niemcewicz (jak czytac ksiazki za darmo w internecie TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Julian Ursyn Niemcewicz
ich podległość ze dniem dzisiejszym ustanie,
Ciebie i włość mą całą wolnością nadaję.
JAKUB
Panie dobry, łaskawy, pod rządy twojemi
My i rodzice nasi byli szczęśliwemi.
W dobrej i złej przygodzie z tobą razem wspólni,
Nie porzucim cię nigdy, choć będziemy wolni.
PODKOMORZY
Agatko, żona moja los twój zabezpieczy,
do Jakuba
Ja ciebie nie zapomnę.
STAROSTA
Potrzebne to rzeczy!
Do czego to znów przypiąć to ich uwolnienie?
To tylko waćpan robisz dla drugich zgorszenie.
Jak wszystko, akt ten chcecie odbyć nowomodnie.
Ja go chcę odbyć dawnym zwyczajom dogodnie,
Naprzód proszę, niech się to odprawi przy świécy,
Antał starego wina każ dobyć z piwnicy;
Niechaj moździerze huczą za każdym wiwatem,
Niech panna młoda z kumem, a pan młody z swatem,
Ukłoniwszy się wprzódy, idą w pierwszą parę:
Jak zaś dobrze zagrzeje głowę wino stare,
Jak się tylko da słyszeć kochana bandurka162,
Człek choć stary, z gosposią wytnie się mazurka.
STAROŚCINA
Vraiment163 mnie się nie bardzo chce być na tej fecie164,
Wy sobie bourgeoisement165 tańcować będziecie,
Ja się koło północy pokażę na chwilę.
STAROSTA
Ale czemuż tak późno?
STAROŚCINA
Nie jest to w mej sile,
Nie lubię tego zgiełku i tego hałasu,
Wiesz, co n’est pas du bon ton166, przyjeżdżać zawczasu.
PODKOMORZY
Te tak chlubne dla syna mego zjednoczenie,
Najczulsze serca mego dopełni życzenie,
W niem wszyscy znajdziem szczęścia naszego przyczyny.
Bodajbyśmy wraz dzieląc pomyślne godziny,
Między słodkiem staraniem krewnym i domowi,
I tem co się należy własnemu krajowi,
Cnotliwie wszyscy w zgodzie i jedności żyli,
A na szczęście ojczyzny i dzieci patrzyli.
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Przypisy:
1. koligat (z łac.) — daleki krewny a. powinowaty. [przypis edytorski]
2. kozak — tu: służący Ukrainiec, lokaj. [przypis edytorski]
3. suponować (z łac.) — przypuszczać, przyjmować. [przypis edytorski]
4. limita a. limitacja (daw.) — zakończenie, skrócenie a. odroczenie sesji sejmowej a. sądowej. [przypis edytorski]
5. imość (daw.) — skrót od: jej miłość pani. [przypis edytorski]
6. zapyrzony — dziś: zaperzony. [przypis edytorski]
7. miesiąc (daw.) — księżyc. [przypis edytorski]
8. kańczug — bicz z plecionego rzemienia na krótkim kiju. [przypis edytorski]
9. czyli (daw.) — tu: czy też. [przypis edytorski]
10. Sicz Zaporoska — Zaporoże, kraina zamieszkana przez Kozaków zaporoskich; także: ich wędrowna stolica, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis edytorski]
11. nieprzytomność (daw.) — nieobecność. [przypis edytorski]
12. pod Augustami — za panowania królów Augusta II Mocnego (1670–1733) i Augusta III Sasa (1696–1763). [przypis edytorski]
13. Liberum Veto (łac., dosł.: wolne „nie pozwalam”) — przywilej szlachecki, pozwalający jednemu posłowi zablokować pracę sejmu nad ustawą. [przypis edytorski]
14. swywole — dziś: swawole. [przypis edytorski]
15. popisować się (daw.) — dziś: popisywać się. [przypis edytorski]
16. niedziela (daw.) — tu: tydzień. [przypis edytorski]
17. panowi — dziś popr. forma C. lp: panu. [przypis edytorski]
18. głowa źle mi robiła — kalka z fr. la tête m’a fait mal; sens: bolała mnie głowa. [przypis edytorski]
19. feblesa (neol., z fr. faiblesse) — słabość, choroba, złe samopoczucie. [przypis edytorski]
20. będę lepiej — kalka z fr. je serai mieux; sens: lepiej się poczuję, będę zdrowsza. [przypis edytorski]
21. słowy — dziś popr. forma N. lm: słowami. [przypis edytorski]
22. Vestris, Gaetano (1729–1808) — wł. tancerz i choreograf, dyrektor baletu opery paryskiej. [przypis edytorski]
23. stadło (daw.) — małżeństwo, para. [przypis edytorski]
24. ulgnąć — dziś: ulec. [przypis edytorski]
25. gotowych — gotowych pieniędzy, tj. gotówki. [przypis edytorski]
26. klucz — duży majątek ziemski. [przypis edytorski]
27. tytuń — dziś popr.: tytoń. [przypis edytorski]
28. kontent (daw., z łac.) — zadowolony. [przypis edytorski]
29. intrata (z łac.) — dochód, zysk. [przypis edytorski]
30. ujrzemy — dziś popr.: ujrzymy. [przypis edytorski]
31. schowany — tu: wychowany. [przypis edytorski]
32. ustawnie — tu: utawicznie, stale. [przypis edytorski]
33. podziwienie — tu: zdziwienie. [przypis edytorski]
34. kobylica — przeszkoda. [przypis edytorski]
35. jeśli mi nie zechcesz ubliżyć twej ręki — tj.: jeśli nie odrzucisz moich oświadczyn. [przypis edytorski]
36. barwa — tu: mundur woźnicy. [przypis edytorski]
37. znak — tu: chorągiew, jednostka wojskowa, licząca ok. 500 do 2000 jeźdźców. [przypis edytorski]
38. trosków — dziś popr. forma D. lm: trosk. [przypis edytorski]
39. ustawny — ustawiczny, ciągły. [przypis edytorski]
40. nieprzytomność — tu: nieobecność. [przypis edytorski]
41. czcicielów — dziś popr. forma D. lm: czcicieli. [przypis edytorski]
42. wdzięki — dziś popr. forma N. lm: wdziękami. [przypis edytorski]
43. cierpiemy — dziś popr.: cierpimy. [przypis edytorski]
44. halsztuk (z niem. Hals: szyja; Tuch: chustka) — chustka na szyję, noszona przez mężczyzn w końcu XVIII i w XIX w., poprzednik krawata. [przypis edytorski]
45. leciech — dziś popr. forma Ms. lm: latach. [przypis edytorski]
46. konwikt — klasztor; tu: szkoła przyklasztorna. [przypis edytorski]
47. usiedzić — dziś popr.: usiedzieć. [przypis edytorski]
48. desynować się (z łac. desino, desinere: zaniechać, zostawić) — wstrzymać się. [przypis edytorski]
49. teatra — dziś popr.: teatry. [przypis edytorski]
50. foksal (z ang. Fox Hall: nazwa domu handlowego) — sala, hala; dworzec. [przypis edytorski]
51. Kale — Calais; port w płn. Francji nad kanałem La Manche. [przypis edytorski]
52. kursa — tu: wyścigi. [przypis edytorski]
53. Angielczyk — dziś: Anglik. [przypis edytorski]
54. bezpieczny — tu: pewien. [przypis edytorski]
55. kariolka (z fr.) — lekki dwukołowy odkryty powóz. [przypis edytorski]
56. morelów — dziś popr. forma D. lm: morel. [przypis edytorski]
57. statek — tu: stateczność, powaga. [przypis edytorski]
58. kozak — tu: służący z Ukrainy. [przypis edytorski]
59. Maju, pane (ukr.) — mam, panie. [przypis edytorski]
60. szarawary — szerokie, bufiaste spodnie, modę na nie przejęła od Turków w XVII w. polska szlachta, a także Kozacy. [przypis edytorski]
61. Jej Bohu, ne znaju (ukr.) — na Boga, nie wiem. [przypis edytorski]
62. Potierał za cholewu (z ros.) — zgubiłem za cholewą. [przypis edytorski]
63. w dezabilu (z fr. déshabiller: rozbierać) — w bieliźnie, w niepełnym stroju. [przypis edytorski]
64. dobrodzika — dobrodziejka. [przypis edytorski]
65. pomięszanie (daw.) — pomieszanie, zmieszanie. [przypis edytorski]
66. Parlez plus bas (fr.) — proszę mówić ciszej. [przypis edytorski]
67. La tête me fait mal (fr.) — głowa mnie boli. [przypis edytorski]
68. turniura (z fr. tournure: obrót rzeczy; zwrot; postać) — tu: postawa, sposób bycia. [przypis edytorski]
69. Quel ton (fr.) — co za ton. [przypis edytorski]
70. C’est assez drôle (fr.) — to dosyć zabawne. [przypis edytorski]
71. suwniry (z fr. souvenir: wspomnienie, pamiątka) — wspomnienia. [przypis edytorski]
72. Comme vous êtes bon, honnête (fr.) — jaki pan dobry, uczciwy. [przypis edytorski]
73. supir (z fr. soupir) — westchnienie. [przypis edytorski]
74. Une perte cruelle (fr.) — okrutna strata. [przypis edytorski]
75. Quelle figure et quels talents (fr.) — co za twarz i co za talenty. [przypis edytorski]
76. Parki (mit. gr.) — trzy boginie przeznaczenia: Kloto, Lachesis i Antropos, przędły i przecinały nić ludzkiego życia. [przypis edytorski]
77. pulares — pugilares, portfel. [przypis edytorski]
78. Alciona (mit. gr.) — nawiązanie do księżniczki Alkiony, córki boga wiatrów Eola, która po stracie męża rozpaczała tak bardzo, że bogowie zamienili ją w ptaka zimorodka. [przypis edytorski]
79. Febus (mit. gr. i rzym.) — przydomek Apollina, boga piękna, życia i śmierci. [przypis edytorski]
80. Adonis (mit. gr.) — otaczany kultem piękny młodzieniec, w którym kochały się boginie Afrodyta i Persefona. Na skutek sprzeczki bogów Adonis zginął stratowany przez dzika, po czym został wskrzeszony przez Zeusa. [przypis edytorski]
81. Dydona (mit. rzym.) — założycielka i królowa Kartaginy, popełniła samobójstwo, aby nie narażać Kartaginy na wojnę i uniknąć niechcianego małżeństwa. Według Eneidy Wergiliusza wzgardzona kochanka Eneasza. [przypis edytorski]
82. Eurydyka (mit. gr.) — ukochana żona Orfeusza, wielkiego poety i śpiewaka, który po śmierci żony poszedł po nią do krainy umarłych. [przypis edytorski]
83. Parys (mit. gr.) — zwany też Aleksandrem, syn króla Troi. Boginie zwróciły się do niego, aby rozstrzygnął, która z nich jest najpiękniejsza. Młodzieniec wybrał Afrodytę, ponieważ obiecała mu miłość najpiękniejszej kobiety na ziemi. Parys uwiódł więc i porwał piękną Helenę, żonę króla Sparty, wywołując w ten sposób wojnę trojańską. [przypis edytorski]
84. w plętach (z fr. plainte: skarga, jęk rozpaczy) — w skargach, w rozpaczy. [przypis edytorski]
85. O vous ombre cherie (fr.) — o wy, drogie cienie. [przypis edytorski]
86. le reste de mes jours (fr.) — resztę mych dni. [przypis edytorski]
87. malgré moi (fr.) — wbrew mojej woli. [przypis edytorski]
88. attandryssować (neol., z fr.) — wzruszać. [przypis edytorski]
89. fryjor (daw.) — spław wiosenny; przewożenie towarów rzeką na tratwach. [przypis edytorski]
90. Podkomorzyc — syn Podkomorzego, Walery. [przypis edytorski]
91. en vain (fr.) — na próżno. [przypis edytorski]
92. Nowa Heloiza — sentymentalna powieść epistolograficzna, napisana w 1761 r. przez Jeana Jacquesa Rousseau. Składa się z listów nauczyciela Saint-Preux i jego uczennicy Julii, których łączy niespełniona miłość. Tytuł nawiązuje do autentycznej historii z okresu średniowiecza: miłości teologa Abelarda i jego uczennicy Heloizy. [przypis edytorski]
93. en verité (fr.) — faktycznie, rzeczywiście. [przypis edytorski]
94. bientôt (fr.) — wkrótce. [przypis edytorski]
95. suis fière de mon choix (fr.) — jestem dumna z mojego wyboru. [przypis edytorski]
96. Zaraz mu Starościanka musi dać swe włosy — nawiązanie do obyczaju, zgodnie z którym panna nosi długie włosy, a mężatka krótkie (lub schowane pod czepkiem). [przypis edytorski]
97. tandressa (neol., z fr. tendresse) — tkliwość, czułość. [przypis edytorski]
98. ils sont passés pour moi (fr.) — dla mnie już przeminęły. [przypis edytorski]
99. cyprys — drzewo symbolizujące grób, żałobę. [przypis edytorski]
100. groby — dziś popr. forma N. lm: grobami. [przypis edytorski]
101. Jung — własc. Young, Edward (1681–1765), poeta angielski, autor poematów białym wierszem Night-Thoughts, opisujących rozważania na temat życia, śmierci i nieśmiertelności. [przypis edytorski]
102. mon coeur (fr.) — moje serce. [przypis edytorski]
103. frisson (fr.) — dreszcz. [przypis edytorski]
104. menażować (neol., z fr. ménager) — oszczędzać, szanować. [przypis edytorski]
105. tout à fait garçon brave (fr.) — całkiem dzielny chłopiec. [przypis edytorski]
106. tandressa (neol., z fr. tendresse) — czułość, tkliwość, delikatność uczuć. [przypis edytorski]
107. vraiment (fr.) — naprawdę. [przypis edytorski]
108. refiuzować (neol., z fr. refuser)
Darmowe książki «Powrót posła - Julian Ursyn Niemcewicz (jak czytac ksiazki za darmo w internecie TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)