Jego zasady - Adolf Abrahamowicz (biblioteka w .txt) 📖
Rodzicom dziewczyny, o której rękę stara się Anzelm, zapowiada się z wizytą wuj młodzieńca. Anzelm ostrzega, że krewny ma swoje dziwne zasady — nie chce jednak do końca zdradzić, jakie.
Spotkanie z wujem, który niedawno wrócił z Ameryki, przerywa przybycie innego mężczyzny. Ten przedstawia się jako wuj Anzelma. Okazuje się również, że młodzieniec nie do końca porozumiał się z przyszłymi teściami, którą z córek ma zamiar pojąć za żonę…
Adolf Abrahamowicz był polskim komediopisarzem pochodzenia ormiańskiego, tworzącym w drugiej połowie XIX wieku. Zasłynął jako autor dramatów popularnych, atrakcyjnych ze względu na doskonałe prowadzenie obserwacji przez autora oraz dobrze wyważony komizm. Komedia Jego zasady została po raz pierwszy wydana w 1882 roku.
- Autor: Adolf Abrahamowicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Jego zasady - Adolf Abrahamowicz (biblioteka w .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Adolf Abrahamowicz
Widzisz jak nawet władze ustawodawcze piętnują takich jak ty małżonków...
WINCENTYAle mój Boże! Ja państwa nudzę... a to ranna godzina... pewnie pani Dobrodziejce zabieram czas drogocenny?
AGNIESZKAJeśli pan Dobrodziej pozwoli pójdę zajrzeć do obory... czynię to zawsze dla zasady. Mężu, może oprowadzisz tymczasem pana po twojem gospodarstwie; lecz uprzedzam, że dział ten pozostawia nieco do życzenia.
WINCENTYZ przyjemnością służę państwu; może razem oglądniemy? Podaje rękę Agnieszce Zaczniemy jednak od obory... jak pani Dobrodziejka powiada dla zasady. Bardzo to dobra zasada samemu wszystkiego doglądać.
AGNIESZKASłużę, bardzo chętnie! n. s. Podobały się moje zasady. Mądrej głowie dość na słowie... a tak się lękałam...
FILCDo obory na czczo? Chryste Panie! co ona ze mną wyprawia!...
Cóż to? W całym domu jak po dżumie, nikogo nie ma; czy się może co do miejscowości pomyliłem? wyciąga list i czyta Na tem przedmieściu są trzy dworki: „dom pomalowany na żółto, dach na czerwono, tam są aniołki” do siebie z rożkami — „mój wybór padł na starszą” Niewątpliwie tu, ale szałaput, siostrzeniec pewnie nie uprzedził o mojem przybyciu. Ileż tu jest tych aniołków? zapewne dwa; wybrał starszą. Nie lubię jak kto afektuje... aniołki? Ślamazarnik czułostkowy.
Co Wielmożny pan sobie życzy?
DYONIZYGdzież państwo? Czy nie oczekiwano tu nikogo?
JANOwszem, zapowiedziany był przyjazd wuja pana Anzelma.
DYONIZYPrzecież uwiadomił ich ten roztrzepaniec.
JANLecz tenże przed kwadransem właśnie co przyjechał. Państwo wyszli razem do gospodarstwa.
DYONIZYA to szczególne zdarzenie; cóż to za wuj Anzelma? przecież drugiego nie ma. do służącego Oświadcz natychmiast państwu, iż pragnąłbym widzieć się z niemi; wiedzą już o mojem przybyciu... tymczasem podaj cygaro; sam się tu rozgoszczę.
Zabawne zdarzenie! Drugi wuj Anzelma! To niepodobna; musiało się niedołędze przesłyszeć. Ale gdzież Anzelm? powinien był mnie tu, na miejscu, oczekiwać. Sprzeciwiać się jego woli nie będę; nic nie mam przeciw temu małżeństwu, byle były zasady i takt w tym domu. ogląda się po pokoju Cóż to za bohomazy? o ile z pomieszkania sądzić mogę... biórko stare, cygaro liche... O mój panie siostrzeńcze, zdaje mi się, że prócz błogosławieństwa i nędznej zapewne wyprawy z tego domu nic nie wyniesiesz.
SCENA XNie wątpię, iż mój siostrzeniec uprzedził państwa o mojem przybyciu; mam zaszczyt przedstawić się, jestem wujem i opiekunem Anzelma. Zapewne z szanownym gospodarzem mówię? Podaje rękę Filcowi, zwracając się do Agnieszki A to zapewne przezacna małżonka?
FILCKochany wuj Anzelma, czy być może, czy podobna?
DYONIZYTo pana tak dziwi? powtarzam wuj, i opiekun; zwracając się do Wincentego zapewne szanowny członek rodziny?
FILCTakże wuj nowo przybyły.
AGNIESZKACóż to, aż dwóch wujów? wyraźnie mówił, że ma tylko jednego....
WINCENTYO! wuj panie Dobrodzieju, wuj zatracony i odszukany.
AGNIESZKAPrawdziwie nie pojmuję, Anzelm miałby mieć aż dwóch wujów?
DYONIZYJa znam tylko jednego wuja Anzelma, a tym jestem tylko ja.
AGNIESZKAA jakimże pan wujem jesteś?
WINCENTYW najlepszym gatunku, wujem nielada, bo samego gospodarza. zwraca się, łapiąc muchę Oho! znowu mucha! Nie, to bąk; ukłuł mnie w sam nos.... czekaj kanaljo!
Co to? warjat? Co to wszystko znaczy?
FILCTo wuj amerykański.
AGNIESZKANigdy mi o nim nie wspominałeś.
DYONIZYTem milszą jest niespodzianka....
FILCTo ja ci nie mówiłem, że pisał do mnie przed miesiącem?
AGNIESZKAAni słowa.
FILCWidocznie zapomniałem.... do siebie cóż dziwnego, człowiek cały dzień na czczo....
DYONIZYSpodziewana niespodzianka.
AGNIESZKAZapewne, zapewne....
Kogo pan tak goniłeś?
WINCENTYBąka?
DYONIZYHę?
WINCENTYAle omyliłem się, to była mucha, z gatunku zjadliwych; taką trzeba natychmiast dusić. Raz po bankructwie mojem w Ameryce, niemając nic do roboty, wyliczyłem, że z dwóch takich much, samca i samiczki w przeciągu tygodnia 1311 młodych się wywiodło.
DYONIZYO! o!
WINCENTYZaręczam. Ah, panie Dobrodzieju, szczęśliwy ten nasz kraj, gdzie much mało a owadów, ani gadów zjadliwych niema wcale; bo trzeba panu Dobrodziejowi wiedzieć, że ja wracam od antypodów... Czerwonoskóry i tubylcy już są oswojeni z temi plagami — ja oswoić się niemogłem!
DYONIZYWiem już, że pan Dobrodziej jesteś amerykańskim wujem; tacy bywają często w rodzinie pożądani.
WINCENTYCo do mnie łaskawy panie, to rzecz wątpliwa, bo ja nie przywiozłem ze sobą ani bryły złota rodzimego, ani dyamentu ważącego 2½ funta, ale natomiast złote, prawdziwie wujowskie serce!
DYONIZYUpewnić pana mogę, że to ma znacznie mniejszą wartość.
WINCENTYJa też panie dobrodzieju skarbów tych nie przeceniam.
AGNIESZKACo ty narobiłeś?
FILCWszystko by się dało jeszcze naprawić, gdybym tego nieproszonego, amerykańskiego wuja mógł za drzwi wyrzucić.
AGNIESZKATeraz nie można; w tej chwili trzeba go uszanować. O niedołęgo!
DYONIZYA więc państwu prócz mnie przybył drugi wuj z Ameryki... prawdziwie urodzajna gleba... n. s. na chwasty!
FILCTak, jakkolwiek żadnych na to familijnych dowodów niemamy, ale tytuł wuja z zasady tak szanujemy....
DYONIZYPrzyznam się państwu, że jestem wprost przeciwnego zdania. Bez aluzyi.... wuj w rodzinie jest często prawdziwą plagą. Jako nieproszony doradca zakłóca spokój domowy, a umiera zwykle bez testamentu, z czego proces o spadak.... dlatego też wyraźnie zastrzegam się, iż w tej chwili nie występuję jako wuj, lecz jako opiekun mego siostrzeńca.
FILCWidzisz, że miałem racyę, chcąc tego amerykanina za drzwi wyrzucić.
WINCENTYSytuacya się gmatwa; coś mi się kwaśno robi....
DYONIZYO ile z listu mego siostrzeńca wyrozumiałem, macie państwo dwie córeczki; mają to być anielskiej dobroci i piękności dziewczątka?
FILCTrzy panie Dobrodzieju, wprawdzie liczba nierówna, ale to dla zasady. do siebie Już mu drugą zasadę zaaplikowałem....
WINCENTYZ zasady ćwierć tuzina?
AGNIESZKANie do pana mówią.
WINCENTYAha!
Zapewne dwie młodsze bliźniaczki, w innym bowiem razie musiałaby być najstarsza, średnia i najmłodsza.
AGNIESZKARzeczywiście tak jest; Eufrozyna jest starszą, a między Hortenzyą a Rozaliną jakkolwiek mała różnica w wieku, zawsze jednak nie bliźniaczki.
DYONIZYWięc panna Eufrozyna jest starsza — może nawet i znacznie od swych sióstr? do siebie Rozumiem.
FILCWielkiej różnicy niema, bośmy się zresztą nie tak dawno pobrali....
DYONIZYZapewne, przed laty trzydziestu....
AGNIESZKACoś około....
FILCJak uciął 35.
AGNIESZKANie mieliśmy jednak długo potomstwa.
WINCENTYCóż to za błogosławiony kraj; w każdej chwili można uciąć drzemkę, ani much, ani jadowitych gadów.
Uważam, że wuj amerykański nie cierpi na brak snu, każdemu serdecznie go zazdroszczę, ja bowiem sypiać nie mogę, jak zwykle stary kawaler.
AGNIESZKAA tak świeżo pan Dobrodziej wygląda, powiem, że może nawet lepiej jak mój mąż, gdy go pierwszy raz poznałam.
DYONIZYWolne żarty pani Dobrodziejko; te czasy minęły już niepowrotnie, postarzeliśmy się, przepraszam za otwartość... i pani musiałaś być kiedyś bardzo piękną...
FILCNadzwyczajnie nigdy; to nasze pobranie się, tak się jakoś skleiło...
AGNIESZKACo to za mąż, świat się kończy!
DYONIZYMąż pani musiał być również niebrzydki, skoro zdecydowałaś się wyjść za niego.
AGNIESZKAPrzyrzekł mi, że będę konsyliarzową apelacyjną.... ale dlaczego to pan Dobrodziej nie ożeniłeś się?
DYONIZYMoje starokawalerstwo zawdzięczam wyłącznie moim zasadom. Kilkakrotnie w życiu kochałem się, bah! nawet i z wzajemnością, lecz zawsze najnieszczęśliwiej w osobie, w której domu nie wyznawano zasad, które jako jedyną gwarancję szczęścia małżeńskiego uważam.
AGNIESZKABardzo słusznie.
DYONIZYRaz nawet zakochałem się szalenie i byłem nawzajem kochany, w chwili jednak gdy się oświadczyłem, cała rodzina panny taką mi radość okazała, iż uważałem za stosowne cofnąć się natychmiast, w zbytniej bowiem radości upatrywałem brak taktu po chwili Nie wątpię, iż państwo mieliście dość aspirantów, pragnących poślubić wasze córeczki?...
FILCWyznam szczerze, że mieliśmy nadto konkurentów rozmaitego gatunku, lecz wszyscy starali się o młodsze, podczas gdy żona postanowiła wydawać nasze córki po kolei; to była jedyna przeszkoda; do siebie Ta sama manipulacya co z masłem.
AGNIESZKAPalnąłeś głupstwo! do Dyonizego Tak, rzeczywiście — ale w wyjątkowym razie....
DYONIZYNie pani, nigdy przenigdy! Zasada słuszna lub nie, raz w domu przyjęta, musi być uszanowaną! Podobny wypadek sam w życiu miałem; oświadczyłem się raz o najmłodszą i zostałem przyjęty. Przy hucznych zaręczynach wygadał się ojciec mojej narzeczonej, iż wydając pierwej młodszą, jedynie dla mnie czyni to ustępstwo. Postępek ten uznałem jako naruszenie zasad domowych, zerwałem!.... Zasady domowe uszanować należy!
FILCHe! He! Kochany wujaszek miał serduszko gorące....
DYONIZYMiałem i mam; lata serca nie oziębiają.
AGNIESZKAOh! to prawda! Święte słowa....
DYONIZYWidocznie zeszliśmy na zbyt poważną rozmowę, bo amerykanin chrapie w najlepsze.
FILCMoże go zbudzić?
DYONIZYZ zasady nie przerywam nikomu snu. Lecz co się to dzieje z moim sowizdrzałem Anzelmem, na którego państwo tak łaskawi jesteście?
AGNIESZKATylko nie dziękuj, bo gotów zerwać.... do Dyonizego Pan Anzelm jest bardzo miłym młodzieńcem...
DYONIZYSzczególnie w towarzystwie córek pani, które pragnę poznać jak najprędzej.
AGNIESZKAO! z przyjemnością. otwiera drzwi wołając Kochane turkaweczki prosimy.
Pan Dobrodziej pozwoli, że przedstawię po koleji. Eufrozyna, pierwszy kwiat naszego związku, Hortenzya najdroższa, najukochańsza Hortenzya, istny karmeleczek, wskazując na trzecią a to, luba Rozalinka.
DYONIZYNiezmiernie ucieszony jestem taką znajomością, istne kwiateczki, lilija, róża i pączek.... do siebie Mój siostrzeniec wybrał znacznie starszą od siebie, widocznie poszanował zasady, to dobrze, to mu się chwali...
AGNIESZKAWszystkie je zarówno kochamy, bo też poczciwe to dziatki, przytem utalentowane. Hortenzya gra bardzo ładnie na fortepianie, Eufrozynka na gitarze i śpiewa....
DYONIZYAle nie fałszywie? bo powiem państwu, że niczego się bardziej nie obawiam, jak fałszywej muzyki.
AGNIESZKAOsądzisz pan dobrodziej sam najlepiej.
DYONIZYI będę otwarty, znam się bowiem na muzyce, bah! nawet sam grywam na wiolonczeli.
FILCTo najpiękniejszy instrument.
DYONIZYJak w czyjej ręce; lecz może pozwolicie państwo, abyśmy usiedli.... przystawia krzesła w półkole O tak w półkolu będzie najlepiej; brakuje nam tylko w pośrodku kominka; Co to za chwila urocza!.. Takie kółko rodzinne, dla mnie zupełnie nie znane. Panna Eufrozyna oczywiście usiądzie koło mnie, tak porządek rzeczy wskazuje.
EUFROZYNANajchętniej.
DYONIZYPanno Eufrozyno, mój siostrzeniec nieraz wspominać musiał, jakiego ma wuja nudziarza, egoistę, pedanta... I ja jak zwykle wszyscy starzy kawalerowie wzbudzam u pań tylko politowanie, cóż nieprawda?
EUFROZYNAPański siostrzeniec z Hortenzyą częściej o panu mówił, ze mną mniej....
DYONIZYOtwarcie, szanowna panno Eufrozyno.
Uwagi (0)