Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖
Krótki opis książki:
Pamiątki Soplicy to zbiór gawęd szlacheckich zebranych przez Henryka Rzewuskiego i publikowanych w latach 1839–1841 w Paryżu i 1844–1845 w Wilnie.
Narrator, Seweryn Soplica, cześnik, to typowy szlachcic silnie przywiązujący wagę do szlacheckiego etosu. Stan szlachecki wraz z jego wartościami jest, według gawęd, gwarantem zachowania ładu i porządku w państwie. Soplica opowiada o czasach Konfederacji barskiej i panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Gawędy spisane przez Rzewuskiego inspirowały kolejne pokolenia autorów oraz spotkały się z bardzo entuzjastycznym przyjęciem, ze względu na pragnienie zachowania narodowych tradycji i pamięci o przodkach.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Rzewuski
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Rzewuski
tożsama z r.m.: ponurym, gorzkim. [przypis edytorski]
696. cum bonis bonus eris, cum malis perverteris (łac.) — z dobrymi będziesz dobry, ze złymi skazisz się. [przypis edytorski]
697. ladaszczyce — dziś: ladacznice. [przypis edytorski]
698. starem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: starym. [przypis edytorski]
699. Polszcze — dziś popr. forma N., Msc.lp: Polsce. [przypis edytorski]
700. przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
701. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
702. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
703. czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
704. wszystkiem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]
705. interesa — dziś popr. forma M.,B.lm: interesy. [przypis edytorski]
706. nie dostawać (daw.) — nie starczać. [przypis edytorski]
707. nie stawać (daw.) — nie wystarczać, brakować. [przypis edytorski]
708. Polszcze — dziś popr. forma N.,Msc.lp: Polsce. [przypis edytorski]
709. czyżem zasłużył — czyż zasłużyłem. [przypis edytorski]
710. szlub — dziś popr.: ślub. [przypis edytorski]
711. potrzebny — dziś w tym znaczeniu: potrzebujący. [przypis edytorski]
712. turbować się — martwić się. [przypis edytorski]
713. delinkwenci — dziś popr.: delikwenci. [przypis edytorski]
714. temi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: tymi. [przypis edytorski]
715. innemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: innymi. [przypis edytorski]
716. starożytnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: starożytnymi. [przypis edytorski]
717. naszem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: naszym. [przypis edytorski]
718. ośmnastą laty — dziś: osiemnastoma laty. [przypis edytorski]
719. którymem najmował — który najmowałem. [przypis edytorski]
720. interesa — dziś popr. forma M.,B.lm: interesy. [przypis edytorski]
721. percept — przyjęcie, wpływ, dochód. [przypis edytorski]
722. ekspens — wydatek. [przypis edytorski]
723. żeniny — dziś: żoniny. [przypis edytorski]
724. Klasztor surlański — gawęda znana także pod tytułem Klasztor człuchowski. [przypis edytorski]
725. najsilniejszem (...) twórczem — daw. forma Msc. i N. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: najsilniejszym, twórczym. [przypis edytorski]
726. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
727. starownie — z wielkim staraniem; starannie. [przypis edytorski]
728. silnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: silnymi. [przypis edytorski]
729. czem — daw. forma zaimka w Msc. i N.lp r.n.; dziś: czym. [przypis edytorski]
730. czem się (...) podniesie — daw. składnia; dziś: dzięki czemu się podniesie. [przypis edytorski]
731. tać (gw.) — przecież. [przypis edytorski]
732. dotuszać komuś — podjudzać, podżegać kogoś. [przypis edytorski]
733. niczem — daw. forma N. i Msc. lp r.n.; dziś: niczym. [przypis edytorski]
734. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
735. teraźniejszemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: teraźniejszymi. [przypis edytorski]
736. któremi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: którymi. [przypis edytorski]
737. zamienić go w potwór — dziś z D. w potwora. [przypis edytorski]
738. do zbytku — nadmiernie, zbytecznie. [przypis edytorski]
739. rozpaczającego — dziś: rozpaczliwego; skłaniającego do rozpaczy. [przypis edytorski]
740. trzymać miejsce — dziś: mieć miejsce. [przypis edytorski]
741. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
742. Surły — w innej wersji: Człuchy. [przypis edytorski]
743. leżącem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: leżącym. [przypis edytorski]
744. była zaprowadziła — daw. czas zaprzeszły. [przypis edytorski]
745. puszcza surlańska — w innej wersji: puszcza człuchowska. [przypis edytorski]
746. kilkaniedzielny — dziś: kilkutygodniowy. [przypis edytorski]
747. opatrzyć — tu: zaopatrzyć (w potrzebne rzeczy, pożywienie i pieniądze na drogę). [przypis edytorski]
748. którymem się był zaciągnął — daw. czas zaprzeszły z ruchomą końcówką czas.; dziś: w którym się zaciągnąłem. [przypis edytorski]
749. mi się było podobało — daw. czas zaprzeszły; dziś: podobało mi się. [przypis edytorski]
750. fundacja — tu: ufundowanie, założenie (klasztoru). [przypis edytorski]
751. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
752. ledwo że nie cały dwór księcia składał — stanowił niemal cały dwór księcia. [przypis edytorski]
753. temi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: tymi. [przypis edytorski]
754. W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
755. konsens (z łac.) — zgoda, zezwolenie. [przypis edytorski]
756. ledwo nie całego — niemal całego. [przypis edytorski]
757. zrękowiny — dziś: zaręczyny. [przypis edytorski]
758. stateczny (daw.) — stały, niezmienny. [przypis edytorski]
759. przed grodem — przed sądem grodzkim. [przypis edytorski]
760. assystencyja — dziś: asystencja; obecność, towarzyszenie komuś. [przypis edytorski]
761. sromota (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]
762. wszelkiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszelkimi. [przypis edytorski]
763. kalumniator — rzucający kalumnie; oszczerca. [przypis edytorski]
764. fołdrować (daw.) — nastawać. [przypis edytorski]
765. swoję — dziś popr. forma D.lp r.ż.: swoją. [przypis edytorski]
766. affekt — dziś: afekt; uczucie. [przypis edytorski]
767. kara gardłowa — kara śmierci. [przypis edytorski]
768. powtórnem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: powtórnym. [przypis edytorski]
769. straconą została — dziś z M.: stracona została. [przypis edytorski]
770. wszystkiem — daw. forma N. i Msc. lp. przymiotników, liczebników, zaimków r.n.; dziś popr. forma tożsama z r.m..: wszystkim. [przypis edytorski]
771. wicesgerent — namiestnik królewski. [przypis edytorski]
772. z sześcią synami (daw.) — dziś: z sześcioma synami. [przypis edytorski]
773. światło — tu: światłość, uczoność. [przypis edytorski]
774. Szląsk — dziś: Śląsk. [przypis edytorski]
775. temi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: tymi. [przypis edytorski]
776. et separavit Deus gentes, secundum linguas earum (łac.) — i rozdzielił Bóg narody według ich języków. [przypis edytorski]
777. swojem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: swoim. [przypis edytorski]
778. dziatwa — dzieci. [przypis edytorski]
779. jurgielt (z niem.) — pensja. [przypis edytorski]
780. publicznem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: publicznym. [przypis edytorski]
781. któremi — daw. forma N. i Msc. lm r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: którymi. [przypis edytorski]
782. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
783. Alwar — pot. nazwa podręcznika gramatyki łacińskiej używanego od XVI w. [przypis edytorski]
784. jeneralny — dziś: generalny. [przypis edytorski]
785. siedmdziesiąt (daw.) — dziś: siedemdziesiąt. [przypis edytorski]
786. ośm (daw.) — dziś: osiem. [przypis edytorski]
787. male parta idzie do czarta — od łac. przysłowia male parta male dilabuntur: co źle nabyte ginie. [przypis edytorski]
788. tertius heres non gaudebit (łac.) — trzeci spadkobierca nie będzie się cieszył. [przypis edytorski]
789. Deus me custodiat — Boże, chroń mnie. [przypis edytorski]
790. traktament — poczęstunek dla gości. [przypis edytorski]
791. assystować — dziś: asystować. [przypis edytorski]
792. delacja — denuncjacja. [przypis edytorski]
793. si vis pacem, para bellum (łac.) — jeśli chcesz pokoju, gotuj wojnę. [przypis edytorski]
794. niemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: nimi. [przypis edytorski]
795. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
796. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
797. mojem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: moim. [przypis edytorski]
798. kassa — dziś: kasa. [przypis edytorski]
799. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
800. possesorka — posesorka; właścicielka. [przypis edytorski]
801. skarbowemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: skarbowymi. [przypis edytorski]
802. odeszle — dziś popr. forma: odeśle. [przypis edytorski]
803. samem — daw. forma N. i Msc. r.n.; dziś tożsama z r.m.: samym. [przypis edytorski]
804. takiemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: takimi. [przypis edytorski]
805. wszystko — tu: ciągle. [przypis edytorski]
806. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
807. swojem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: swoim. [przypis edytorski]
808. popadzia — popadia, żona popa (duchownego prawosławnego). [przypis edytorski]
809. diaczek — zdrbn. od: diak; śpiewak cerkiewny. [przypis edytorski]
810. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
811. plugawem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: plugawym. [przypis edytorski]
812. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
813. wypogodzonem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wypogodzonym. [przypis edytorski]
814. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
815. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
816. podobnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: podobnymi. [przypis edytorski]
817. wywołaniec — banita, wygnaniec. [przypis edytorski]
818. nad inwentarz — ponad to, co ustalone jako powinność chłopa i zapisane w inwentarzu. [przypis edytorski]
819. zażywać — tu: używać, wykorzystywać. [przypis edytorski]
820. jeneralność — generalność; dowództwo. [przypis edytorski]
821. pomyśliłem — dziś popr.: pomyślałem. [przypis edytorski]
822. wszystkiem — daw. forma N. i Msc. r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]
823. nieprzyjacielskiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: nieprzyjacielskimi. [przypis edytorski]
824. czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
825. własnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: własnymi. [przypis edytorski]
826. fortuna kołem się toczy (przysł.) — nagła zmiana losu na szczęśliwy bądź nieszczęśliwy. [przypis edytorski]
827. dziatwa — dzieci. [przypis edytorski]
828. frymarczyć — handlować. [przypis edytorski]
829. wzrastającemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wzrastającymi. [przypis edytorski]
830. mitra — nakrycie głowy dostojnika kościelnego. [przypis edytorski]
831. tem
Darmowe książki «Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Podobne książki:
Dodaj komentarz
Uwagi (0)