Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖
Krótki opis książki:
Pamiątki Soplicy to zbiór gawęd szlacheckich zebranych przez Henryka Rzewuskiego i publikowanych w latach 1839–1841 w Paryżu i 1844–1845 w Wilnie.
Narrator, Seweryn Soplica, cześnik, to typowy szlachcic silnie przywiązujący wagę do szlacheckiego etosu. Stan szlachecki wraz z jego wartościami jest, według gawęd, gwarantem zachowania ładu i porządku w państwie. Soplica opowiada o czasach Konfederacji barskiej i panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Gawędy spisane przez Rzewuskiego inspirowały kolejne pokolenia autorów oraz spotkały się z bardzo entuzjastycznym przyjęciem, ze względu na pragnienie zachowania narodowych tradycji i pamięci o przodkach.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Rzewuski
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Rzewuski
dwa i pół. [przypis edytorski]
445. stanowczem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: stanowczym. [przypis edytorski]
446. świeżem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: świeżym. [przypis edytorski]
447. francuskiem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: francuskim. [przypis edytorski]
448. instynkta — dziś popr. forma M.,B. lm: instynkty. [przypis edytorski]
449. nadzwyczajnem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: nadzwyczajnym. [przypis edytorski]
450. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
451. świetnem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: światnym. [przypis edytorski]
452. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
453. spokojnem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: spokojnym. [przypis edytorski]
454. pierwszem — daw. forma N. i Msc. lp liczebników porządkowych, przymiotników oraz imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: pierwszym. [przypis edytorski]
455. naszem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: naszym. [przypis edytorski]
456. moskiewskiem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: moskiewskim. [przypis edytorski]
457. czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
458. A szto mospan! tieper kapitulujesz (znieksz. ros./rus./pol.) — A co, mospanie, teraz kapitulujesz. [przypis edytorski]
459. zakoli jewo (ros.) — zakłuj go. [przypis edytorski]
460. naszem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: naszym. [przypis edytorski]
461. gołemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: gołymi. [przypis edytorski]
462. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
463. WPan — skrót od: waszmość pan. [przypis edytorski]
464. W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
465. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
466. artylleria — dziś: artyleria. [przypis edytorski]
467. sztrofować — dziś: strofować; upominać, karcić. [przypis edytorski]
468. Ewangielia — dziś: Ewangelia. [przypis edytorski]
469. poena peccati (łac.) — kara za grzech. [przypis edytorski]
470. leciech — dziś popr. forma Msc.lm: latach. [przypis edytorski]
471. niem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: nim. [przypis edytorski]
472. lenung (z niem.) — żołd. [przypis edytorski]
473. swojem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: swoim. [przypis edytorski]
474. chymera — chimera; kaprys. [przypis edytorski]
475. jenerałem — dziś: generałem. [przypis edytorski]
476. deżurnym — dziś: dyżurnym. [przypis edytorski]
477. hramotny — umiejący czytać i pisać; piśmienny. [przypis edytorski]
478. którem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: którym. [przypis edytorski]
479. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
480. wszelkiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszelkimi. [przypis edytorski]
481. kawaler gołębiej lenty — właśc. gołuboj lenty: błękitnej wstęgi; kawaler Orderu Świętego Andrzeja, najstarszego odznaczenia w Rosji, ustanowionego przez Piotra I. [przypis edytorski]
482. czyn (z ros.) — ranga urzędnicza lub wojskowa. [przypis edytorski]
483. ażem ogłuchł — aż ogłuchłem. [przypis edytorski]
484. niczem — daw. forma N. i Msc. lp r.n.; dziś tożsama z r.m.: niczym. [przypis edytorski]
485. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
486. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
487. JO. — skrót od: jaśnie oświecony. [przypis edytorski]
488. uniknienie — dziś: uniknięcie. [przypis edytorski]
489. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
490. ważnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: ważnym. [przypis edytorski]
491. różnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: różnymi. [przypis edytorski]
492. Władanowicz — w innym wydaniu: Roguszewski. [przypis edytorski]
493. Kozyra — w innym wydaniu: Kozdyra. [przypis edytorski]
494. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
495. całem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: całym. [przypis edytorski]
496. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
497. przytomny (daw.) — obecny (przy czymś). [przypis edytorski]
498. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
499. lubo (daw.) — choć, chociaż. [przypis edytorski]
500. syzmatykiem — dziś: schizmatykiem. [przypis edytorski]
501. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
502. Skaży tomu, kto tebe prysław, szczo kniaź Jewstafij Czetwertynskij didycz Kitajgorodu, a połkownyk korola i Riczypospolitoj Polskoj tobi skazaw, szczo maty persze pobje, a potim pomyłuje, a matczycha persze pomyłuje, a potim pobje (daw. gw. ukr.) — Powiedz temu, kto cię przysłał, że kniaź Eustachy Czetwertyński, dziedzic Kitajgorodu, a pułkownik króla i Rzeczpospolitej Polskiej, powiedział ci, że matka najpierw zbije, a potem ukocha, a macocha najpierw ukocha, a potem zbije. [przypis edytorski]
503. wiszącemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wiszącymi. [przypis edytorski]
504. złotemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: złotymi. [przypis edytorski]
505. podwoda — tu: wóz do przewożenia towarów. [przypis edytorski]
506. próżnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: próżnymi. [przypis edytorski]
507. kadka — mała kadź. [przypis edytorski]
508. pjany — dziś: pijany. [przypis edytorski]
509. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
510. wczas (daw.) — odpoczynek. [przypis edytorski]
511. jeszcześmy szli — jeszcze szliśmy. [przypis edytorski]
512. gołem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: gołym. [przypis edytorski]
513. assauła — oficer kozacki, drugi rangą po atamanie. [przypis edytorski]
514. buzdygan — buława. [przypis edytorski]
515. zimowliki — zimowe mieszkania Kozaków. [przypis edytorski]
516. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
517. officjalista — dziś: oficjalista; rządca dworski. [przypis edytorski]
518. następny — dziś: następujący. [przypis edytorski]
519. sołowej (ukr.) — słowik; przen. śpiewak. [przypis edytorski]
520. innemi — daw. forma N. i Msc. lm r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: innymi. [przypis edytorski]
521. całem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: całym. [przypis edytorski]
522. rozstrzyżony — pozbawiony święceń. [przypis edytorski]
523. zresztą — tu: poza tym. [przypis edytorski]
524. ubogiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: ubogim. [przypis edytorski]
525. swojem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: swoim. [przypis edytorski]
526. każdem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: każdym. [przypis edytorski]
527. kureń — jednostka organizacyjna Kozaków zaporoskich: oddział Kozaków i zarazem należący do nich budynek na Siczy. [przypis edytorski]
528. protopop — starszy duchowny prawosławny. [przypis edytorski]
529. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
530. do sześćdziesiąt — dziś: do sześćdziesięciu. [przypis edytorski]
531. siedemdziesiąt letni — siedemdziesięcioletni. [przypis edytorski]
532. naszem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: naszym. [przypis edytorski]
533. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
534. czerniec (z ukr. a. z ros.) — mnich. [przypis edytorski]
535. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
536. wnijście — wejście; tu: wprowadzenie na urząd. [przypis edytorski]
537. wielkiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wielkimi. [przypis edytorski]
538. tłuszcza — tłum, motłoch. [przypis edytorski]
539. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
540. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
541. locum standi (łac.) — miejsce postoju; kwatera. [przypis edytorski]
542. próżnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: próżnymi. [przypis edytorski]
543. któremi — daw. forma N. i Msc. lm r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: którymi. [przypis edytorski]
544. temże — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tymże. [przypis edytorski]
545. witebskiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: witebskim. [przypis edytorski]
546. wszystkiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]
547. lubo (daw.) — choć, chociaż. [przypis edytorski]
548. dyssydent — dziś: dysydent; tu: innowierca. [przypis edytorski]
549. okrom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
550. imać się — chwytać się; brać się za coś; zajmować się czymś. [przypis edytorski]
551. bechtać (daw.) — podjudzać, buntować. [przypis edytorski]
552. mojem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: moim. [przypis edytorski]
553. swoję — dziś popr. forma B.lp: swoją. [przypis edytorski]
554. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
555. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
556. imać się — brać się za coś; chwytać się. [przypis edytorski]
557. sandomierskiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: sandomierskim. [przypis edytorski]
558. obadwaj — dziś: obydwaj. [przypis edytorski]
559. mądrem, zbawiennem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: mądrym, zbawiennym. [przypis edytorski]
560. professor — dziś: profesor. [przypis edytorski]
561. dla tego — z tego powodu. [przypis edytorski]
562. tem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
563. Polszcze — dziś popr. forma Msc.: Polsce. [przypis edytorski]
564. gród — tj. sąd grodzki. [przypis edytorski]
565. składać — tu: stanowić. [przypis edytorski]
566. wieży odsiadywali — właśc. wieżę odsiadywali; tj. odsiadywali karę więzienia. [przypis edytorski]
567. niedziela (daw.) — tydzień. [przypis edytorski]
568. czystem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: czystym. [przypis edytorski]
569. pospolitem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: pospolitym. [przypis edytorski]
570. bassarunek — odszkodowanie; wynagrodzenie za wyrządzoną krzywdę (szczególnie za pobicie). [przypis edytorski]
571. dla tego — tu: z tego (powodu). [przypis edytorski]
572. cuius est
Darmowe książki «Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Podobne książki:
Dodaj komentarz
Uwagi (0)