Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖
Krótki opis książki:
Pamiątki Soplicy to zbiór gawęd szlacheckich zebranych przez Henryka Rzewuskiego i publikowanych w latach 1839–1841 w Paryżu i 1844–1845 w Wilnie.
Narrator, Seweryn Soplica, cześnik, to typowy szlachcic silnie przywiązujący wagę do szlacheckiego etosu. Stan szlachecki wraz z jego wartościami jest, według gawęd, gwarantem zachowania ładu i porządku w państwie. Soplica opowiada o czasach Konfederacji barskiej i panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Gawędy spisane przez Rzewuskiego inspirowały kolejne pokolenia autorów oraz spotkały się z bardzo entuzjastycznym przyjęciem, ze względu na pragnienie zachowania narodowych tradycji i pamięci o przodkach.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Rzewuski
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Rzewuski
id="annotation-197">197. takiemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: takimi. [przypis edytorski]
198. którem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: którym. [przypis edytorski]
199. wydartem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: wydartym. [przypis edytorski]
200. JW. — skrót od: jaśnie wielmożny. [przypis edytorski]
201. w synie — dziś popr. forma: w synu. [przypis edytorski]
202. każdem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: każdym. [przypis edytorski]
203. JJWW. —skrót od: jaśnie wielmożni. [przypis edytorski]
204. jakiem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: jakim. [przypis edytorski]
205. mojem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: moim. [przypis edytorski]
206. wielkiem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wielkim. [przypis edytorski]
207. sztuciec — tu: sztucer. [przypis edytorski]
208. wszystkiem — daw. forma N. i Msc. lp r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]
209. pomięszany (daw.) — dziś: zmieszany. [przypis edytorski]
210. rapport — dziś: raport. [przypis edytorski]
211. kijmi — dziś popr.: kijami. [przypis edytorski]
212. bazylijan — dziś: bazylianin. [przypis edytorski]
213. drugiem — daw. forma N. i Msc. lp liczebników r.n.; dziś tożsama z r.m.: drugim. [przypis edytorski]
214. dobrem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: dobrym. [przypis edytorski]
215. statek — tu: stateczność. [przypis edytorski]
216. dziatki — dzieci. [przypis edytorski]
217. klassa — dziś: klasa. [przypis edytorski]
218. infima — najniższa klasa w daw. szkołach jezuickich; często dzielona na dwie: niższą (minorum) i wyższą (maiorum). [przypis edytorski]
219. proforma (z łac.: dla formy, prowizoryczny) — daw. klasa wstępna. [przypis edytorski]
220. Alvar a. alwar — daw. pot. nazwa podręcznika gramatyki łacińskiej, od nazwiska jej autora, Emanuela Alvareza (1526–1585). [przypis edytorski]
221. czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
222. promocyją — dziś popr. forma B.lp: promocję. [przypis edytorski]
223. gredytura — gruby, ciężki materiał jedwabny. [przypis edytorski]
224. dymowy — barchanowy. [przypis edytorski]
225. retoryki — ostatnia z pięciu klas szkoły jezuickiej. [przypis edytorski]
226. sodalisostwo Maryi — Kongregacja a. Sodalicja Mariańska; stowarzyszenie ludzi świeckich, wiernych katolickich; stowarzyszenia takie powstawały od XVI w. przy kolegiach jezuickich. [przypis edytorski]
227. dzień Wniebowzięcia Najświętszej Panny — święto katolickie obchodzone 15 sierpnia. [przypis edytorski]
228. Ingentem Boguslao defero cultum, a me minimo excelsus tibi honor — Darzę Bogusława nadzwyczajnym uwielbieniem, ode mnie, najniższego, najwyższy hołd tobie (składam). [przypis edytorski]
229. lafa — żołd. [przypis edytorski]
230. obywatelskiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: obywatelskimi. [przypis edytorski]
231. złotemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: złotymi. [przypis edytorski]
232. traktament — poczęstunek. [przypis edytorski]
233. sypał plagi — bił rózgą. [przypis edytorski]
234. królewic — syn króla (por. wojewodzic: syn wojewody itp.); dziś: królewicz. [przypis edytorski]
235. pisząć — skrócona forma czasownika z partykułą ci: piszą ci. [przypis edytorski]
236. forsa (z łac.) — tu: siła. [przypis edytorski]
237. trząść — tu: przetrząsać, przeszukiwać. [przypis edytorski]
238. wszystko — tu: ciągle. [przypis edytorski]
239. kunsztować — kunktować; opóźniać. [przypis edytorski]
240. czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
241. Oto wezu (...) nema (daw. gw. ukr.) — Oto wiozę jemu gościniec od pana mojego, Potockiego, podczaszego litewskiego: on jemu przysyła dwie fury śliwek. Z trudem tu przywiozłem, bo Moskale po drodze, a ciągle zatrzymują, a pytają się: „Masz pismo?”. „Oto jest list od mojego pana”. To odbierają list, do dowódcy niosą, a potem oddają. Tego było ze dwadzieścia razy; a co mi śliwek pokradli! I połowy ich nie ma. [przypis edytorski]
242. Panyczu (...) żdaty (daw. gw. ukr.) — Paniczu! Puśćcie mnie do jaśnie oświeconego, bo ja nie mogę czekać. [przypis edytorski]
243. Spasybi (...) położu (daw. gw. ukr.) — Dziękuję za waszą łaskawość, ale ani pić, ani jeść nie będę, póki nie zobaczę się z wojewodą. Bójcie się Boga, puśćcie, muszę zaraz jechać do Bociok. Zbudźcie pana, bo przysięgam Bogu, że on na was gniewać się będzie, kiedy się dowie, że wy mnie nie wpuściliście; a jeśli kłamię, to potem bijcie mnie na śmierć, sam się nawet położę. [przypis edytorski]
244. większem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: większym. [przypis edytorski]
245. selwaser a. serwaser — kwas azotowy. [przypis edytorski]
246. moskiewskiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: moskiewskimi. [przypis edytorski]
247. attakować — dziś: atakować. [przypis edytorski]
248. nie stawać (daw.) — brakować. [przypis edytorski]
249. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
250. dziesięciornasób — dziś: dziesięciokrotnie; por. dwójnasób. [przypis edytorski]
251. przyjaznem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: przyjaznym. [przypis edytorski]
252. JW. — skrót od: jaśnie wielmożny. [przypis edytorski]
253. dominikan — dziś: dominikanin. [przypis edytorski]
254. lubo (daw.) — choć, chociaż. [przypis edytorski]
255. dobremi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: dobrymi. [przypis edytorski]
256. laudum — tu: ustawa sejmiku. [przypis edytorski]
257. frasować się — martwić się. [przypis edytorski]
258. domowem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: domowym. [przypis edytorski]
259. ludzkiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: ludzkim. [przypis edytorski]
260. ośmdziesiąt — dziś: osiemdziesiąt. [przypis edytorski]
261. godnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: godnymi. [przypis edytorski]
262. niezawodnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: niezawodnym. [przypis edytorski]
263. złotemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: złotymi. [przypis edytorski]
264. szczodrota — dziś: szczodrość. [przypis edytorski]
265. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
266. głębokiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: głębokim. [przypis edytorski]
267. kurytarz — dziś: korytarz. [przypis edytorski]
268. rekreacyja — dziś: rekreacja; tu: przerwa w zajęciach szkolnych. [przypis edytorski]
269. następny — tu: następujący. [przypis edytorski]
270. późniejszemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: późniejszymi. [przypis edytorski]
271. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
272. wszystkiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]
273. palcat — krótki bat ze skórzaną klapką na końcu, używany zwykle w jeździectwie do ponaglania konia. [przypis edytorski]
274. na dyskrecyi — na łasce. [przypis edytorski]
275. powinny — tu: powinowaty. [przypis edytorski]
276. przed stem lat — dziś: przed stoma laty; sto lat temu. [przypis edytorski]
277. W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
278. ślepem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: ślepym. [przypis edytorski]
279. któremi — daw. forma N. i Msc. lm r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: którymi. [przypis edytorski]
280. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
281. ofiarowanego (...) imieniem króla — dziś: w imieniu króla. [przypis edytorski]
282. zwodniczemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: zwodniczymi. [przypis edytorski]
283. moskiewskiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: moskiewskim. [przypis edytorski]
284. sprawiedliwemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: sprawiedliwymi. [przypis edytorski]
285. czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
286. żywemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: żywymi. [przypis edytorski]
287. nowogródzkiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: nowogródzkim. [przypis edytorski]
288. wypogodzonem — daw. forma N. i Msc. przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych r.n.; dziś tożsama z r.m.: wypogodzonym. [przypis edytorski]
289. sisto activitatem (łac.) — wstrzymuję czynność (sejmu). Formuła zrywania sejmu na mocy liberum veto. [przypis edytorski]
290. któremi — daw. forma N. i Msc. lm r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: którymi. [przypis edytorski]
291. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
292. pełnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: pełnym. [przypis edytorski]
293. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
294. jednomyślnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: jednomyślnym. [przypis edytorski]
295. sęstwo — urząd sędziowski. [przypis edytorski]
296. sessyja — dziś: sesja. [przypis edytorski]
297. zapusty — ostatni tydzień karnawału. [przypis edytorski]
298. W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
299. W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
300. W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
301. rozrodzonem — daw. forma N. i Msc. przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: rozrodzonym. [przypis edytorski]
302. Laus Tibi, Christe (łac.) — Chwała tobie, Chryste. [przypis edytorski]
303. kredensarz — dziś: kredencerz. [przypis edytorski]
304. uradowanem — daw. forma N. i Msc. przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: uradowanym. [przypis edytorski]
305. JO. — skrót od: jaśnie oświecony. [przypis edytorski]
306. W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
307. pierwszem — daw. forma N. i Msc. lp liczebników porządkowych r.n.; dziś tożsama z r.m.: pierwszym. [przypis edytorski]
308. tem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]
309. samem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: samym. [przypis edytorski]
310. stoi święty Jan Nepomucen — tj. stoi figura świętego Jana Nepomucena. [przypis edytorski]
311. chrzestnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: chrzestnym. [przypis edytorski]
312. W. — skrót od: wielmożny. [przypis edytorski]
313. lubo (daw.) — choć. [przypis edytorski]
314. ochędóstwo (daw.) — porządek, dbałość; ubiór. [przypis edytorski]
315. był ubrany (...) w mundurze — dziś: był ubrany w mundur. [przypis edytorski]
316. srebrnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: srebrnymi. [przypis edytorski]
317. tem — daw. forma
Darmowe książki «Pamiątki Soplicy - Henryk Rzewuski (biblioteka wirtualna .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Podobne książki:
Dodaj komentarz
Uwagi (0)