Słowa cienkie i grube - Tadeusz Boy-Żeleński (darmowa biblioteka online .TXT) 📖
Tadeusz Boy-Żeleński w swoich felietonach porusza przeróżną tematykę — potrafi zabierać głos w ważnych sprawach społecznych i politycznych, jest wybitnym znawcą literatury francuskiej i w doskonały sposób opowiada o artystycznym światku polskich literatów.
Felietony dotyczące najróżniejszych spraw obyczajowych, niekiedy uzupełnione wątkami autobiograficznymi lub autotematycznymi, to kolejny popis pióra Boya. W felietonach z publikacji Słowa cienkie i grube mówi o szkole i relacjach nauczyciel-uczeń, opowiada o szarytkach, o używanych słowach, o zarzutach czytelników, a także zastanawia się, dlaczego podczas całowania należy wydać charakterystyczne cmoknięcie.
Słowa cienkie i grube, wydane po raz pierwszy w 1931 roku, to kolejny zbiór felietonów jednego z najwybitniejszych polskich publicystów przełomu XIX i XX wieku.
- Autor: Tadeusz Boy-Żeleński
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Słowa cienkie i grube - Tadeusz Boy-Żeleński (darmowa biblioteka online .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Tadeusz Boy-Żeleński
194. Adam — prawdopodobnie Adam Rzewuski (1805–1888), brat Eweliny Hańskiej, generał armii rosyjskiej. [przypis edytorski]
195. Görgey, Artur von, węg. Görgey, Artúr (1818–1916) — generał węgierski, jeden z dowódców węgierskich w czasie powstania Wiosny Ludów 1848 r., w sierpniu 1949 r. po klęsce pod Világos poddał swoje wojska armii rosyjskiej. [przypis edytorski]
196. Bem, Józef (1794–1850) — polski generał, dowódca wojsk węgierskich w powstaniu w 1848 r. [przypis edytorski]
197. barynia (z ros.) — szlachetna pani, dama. [przypis edytorski]
198. quand à sa personne, c’est une... (fr.) — jeśli o nią chodzi, jest ona... [przypis edytorski]
199. ogrody Tuilerii, właśc. Jardins des Tuileries — park w Paryżu, w pobliżu pałacu Louvre, jeden z najstarszych ogrodów francuskich. [przypis edytorski]
200. Przedświt — poemat Zygmunta Krasińskiego. [przypis edytorski]
201. Stendhal, Marie-Henri Beyle (1783–1842) — fr. pisarz epoki romantyzmu. [przypis edytorski]
202. wykończać — dziś raczej: wykańczać. [przypis edytorski]
203. Civitavecchia — miasteczko portowe we Włoszech, ok. 70 km na płn. zachód od Rzymu. [przypis edytorski]
204. rewolucja lipcowa — kilkudniowe powstanie we Francji w 1830 r., w wyniku którego obalony został Karol X Bourbon, a na tron powołano Ludwika Filipa I. [przypis edytorski]
205. Stryjeński, Kazimierz (1853–1912) — tłumacz, wydawca. [przypis edytorski]
206. Martineau, Henri (1882–1958) — fr. krytyk literacki, dziennikarz. [przypis edytorski]
207. La Garçonne (fr.) — Chłopczyca, utwór Victora Margueritte’a (1866–1942), wydany w 1922, wywołał skandal, po którym autorowi odebrano odznaczenie Legii Honorowej. Oburzenie wywołał wówczas opis postępowania bohaterki, która szuka przygód erotycznych, aby wynagrodzić sobie zdradę, jakiej dopuścił się jej narzeczony. [przypis edytorski]
208. Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik. [przypis edytorski]
209. Ewa, hrabia Szczerbic, Pochroń — bohaterowie powieści Stefana Żeromskiego Dzieje grzechu. [przypis edytorski]
210. plafon (z fr.: sufit) — sklepienie zdobione malowidłami a. sztukateriami. [przypis edytorski]
211. pawiment (daw.) — dekoracyjna posadzka, np. mozaikowa. [przypis edytorski]
212. autorowie — dziś popr. forma M. lm: autorzy. [przypis edytorski]
213. aktów — dziś popr. forma D. lm: akt. [przypis edytorski]
214. akty — tu dziś raczej: akta. [przypis edytorski]
215. Kraus, Karol, właśc. Kraus, Karl (1874–1936) — austriacki pisarz, publicysta, w latach 1899–1936 wydawca polityczno-literackiego czasopisma „Die Fackel” (pochodnia). [przypis edytorski]
216. Noskowski, Witold (1873–1939) — krytyk literacki, dziennikarz. Tekściarz i kompozytor kabaretu Zielony Balonik. [przypis edytorski]
217. dwa gipsowe mickiewicze (...) jeden z mickiewiczów okazał się być słowackim — dwa popiersia Mickiewicza i Słowackiego; pisownia małą literą oryginalna, świadczy o przedmiotowym traktowaniu tych pamiątek narodowych przez piszącego komornika. [przypis edytorski]
218. na pasek — tu: na handel; dla spekulacji. [przypis edytorski]
219. Jarosy, Fryderyk (1890–1960) — reżyser teatralny, artysta kabaretowy. [przypis edytorski]
220. Karr, Alphonse (1808–1890) — fr. pisarz, dziennikarz; wydawca miesięcznika satyrycznego Les Guêpes (fr.: Osy). [przypis edytorski]
221. Sławek, Walery (1879–1939) — polityk, premier Polski w latach 1930–31 i w 1935; pułkownik Wojska Polskiego, marszałek sejmu. [przypis edytorski]
222. Taaffe von, Eduard (1833–1895) — polityk austriacki, minister spraw wewnętrznych i premier. [przypis edytorski]
223. Nowa Reforma — krakowski dziennik ukazujący się w latach 1882–1928. [przypis edytorski]
224. Pawlikowski, Mieczysław Gwalbert (1834–1903) — pisarz, działacz społeczny i polityczny, publicysta; uczestnik powstania styczniowego. [przypis edytorski]
225. szwarcgelb (z niem. Schwarzgelber: czarno-żółty) — Austriak, monarchista austriacki; określenie od barw flagi Habsburgów. [przypis edytorski]
226. Popiel, Paweł (1807–1892) — konserwatywny polityk, publicysta. [przypis edytorski]
227. Kasznica, Stanisław (1874–1958) — prawnik, działacz polityczny. [przypis edytorski]
228. Tarnowski, Stanisław (1837–1917) — historyk literatury, krytyk literacki, rektor Uniwersytetu Jagielońskiego, prezes Polskiej Akademii Umiejętności. [przypis edytorski]
229. Bobrzyński, Michał (1849–1935) — historyk, polityk. [przypis edytorski]
230. Cieszkowski, Zyzio hr. — prawdopodobnie chodzi o hrabiego Zygmunta Cieszkowskiego, działacza kulturalnego, sekretarza Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (w latach 1887–1894). [przypis edytorski]
231. Romanowicz, Tadeusz (1843–1904) — działacz polityczny, związany z ruchem narodowym; uczestnik powstania styczniowego; poseł na Sejm Galicyjski. [przypis edytorski]
232. u Tarnowskich na „Szlaku” — krakowski Pałac na Szlaku, mieszczący się przy ulicy Szlak. [przypis edytorski]
233. Tomkowicz, Stanisław (1850–1933) — historyk sztuki i dziennikarz. [przypis edytorski]
234. Morawski, Kazimierz (1852–1925) — filolog klasyczny, profesor, rektor UJ, prezes Polskiej Akademii Umiejętności, odznaczony Orderem Orła Białego. [przypis edytorski]
235. Pawlicki, Stefan — filozof, profesor, rektor UJ, ksiądz katolicki. [przypis edytorski]
236. gospodarz klasy — tu: wychowawca, nauczyciel opiekujący się klasą. [przypis edytorski]
237. Rusin — tu: Ukrainiec. [przypis edytorski]
238. fakelcug (niem. fackelzug ) — nocna parada z płonącymi pochodniami. [przypis edytorski]
239. Daszyński, Ignacy (1866–1936) — współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej, marszałek sejmu w latach 1928–1930. [przypis edytorski]
240. „piąta kuria” — nowa ordynacja wyborcza. [przypis edytorski]
241. mazagran — napój kawowy z dodatkiem alkoholu. [przypis edytorski]
242. Pen Club — międzynarodowe zrzeszenie pisarzy stworzone w 1922 r. w Londynie przez Catherine Amy Dawson Scott. Polska filia została założona przez Stefana Żeromskiego. [przypis edytorski]
243. Thomas, Ambroise (1811–1896) — fr. kompozytor. [przypis edytorski]
244. Niech się pan dobrze zastanowi, co pan uczyni. Czterdzieści wieków ludzkiego głupstwa patrzy na pana z pobliskich piramid. — Otrzymałem na to nowy list, podpisany „Wróg z Warszawy”, bardzo obelżywy i pouczający mnie, że piramidy egipskie nie są w Algierze. [przypis autorski]
245. Cyjankali — sztuka Wolfa Friedricha (1888–1953), wystawiona przez Leona Schillera. cyjankali, przest. cyankali a. cjankali — daw. nazwa cyjanku potasu, silnej trucizny. [przypis edytorski]
246. Kaden-Bandrowski, Juliusz (1885–1944) — pisarz, publicysta, oficer Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/slowa-cienkie-i-grube
Tekst opracowany na podstawie: Tadeusz Boy-Żeleński, Nasi okupanci, Biblioteka Boya, Warszawa [1932]
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Dorota Kowalska, Justyna Lech, Marta Niedziałkowska.
Okładka na podstawie: außerirdische sind gesund@Flickr, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-5171-9
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)