Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Hamlet - William Shakespeare (Szekspir) (internetowa czytelnia książek .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Hamlet - William Shakespeare (Szekspir) (internetowa czytelnia książek .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 19
Idź do strony:
W sztuce, 
Która niebawem ma być przedstawiona, 
Jest jedna scena zbliżona do tego, 
Com ci o śmierci mego ojca zwierzył. 
Gdy się ta scena pertraktować będzie, 
Zwróć, proszę, całą potęgę uwagi 
Na mego stryja. Jeśli jego wina 
Podczas tej sceny sama się nie zdradzi, 
Ów niby zacny duch był potępieńcem, 
A moje myśli tak czarne jak sadza 
W kuźni Wulkana97. Nie spuszczaj go z oczu, 
Ja mój wzrok także pilnie w twarz mu wryję, 
A potem zlejem nasze spostrzeżenia 
W stanowczą formę wniosku. 
  HORACY
Dobrze, panie; 
Jeżeli skradnie co mojej baczności 
I ujdzie cały, zapłacę tę kradzież. 
  HAMLET
Już idą; muszę znowu zostać głupcem. 
Dalej na miejsce! 
 
Marsz. Odgłos trąb.
Król, Królowa, Poloniusz, Ofelia, Rozenkranc, Gildenstern i inne osoby wchodzą. KRÓL

Jakże się miewa nasz syn, Hamlet?

HAMLET

Wybornie, żyję jak kameleon powietrzem nadzianym obietnicami; kapłonów98 nie moglibyście lepiej tuczyć.

KRÓL

Nie mam co zrobić z tą odpowiedzią. Te słowa nie do mnie należą.

HAMLET

Ani do mnie już teraz.

do Poloniusza

Waćpan grywałeś kiedyś na uniwersytecie, jeżeli się nie mylę?

POLONIUSZ

Tak jest, mości książę, i miałem sławę dobrego aktora.

HAMLET

A cóżeś pan przedstawiał?

POLONIUSZ

Przedstawiałem Juliusza Cezara99 i zostałem zabity na Kapitolu. Brutus mnie zabił.

HAMLET

Cóż to za brutalstwo było z jego strony, żeby tak kapitalne cielę tam zabijać! — Czy aktorowie już w pogotowiu?

ROZENKRANC

Czekają, panie, na twe rozkazy.

KRÓLOWA

Pójdź tu, kochany Hamlecie, siądź przy mnie.

HAMLET

Wybacz, kochana matko, tu jest metal silniej pociągający.

POLONIUSZ
do Króla

Słyszałeś, panie?

HAMLET
do Ofelii

Mogęż, o pani, lec100 na twoim łonie?

OFELIA

Nie, mości książę.

HAMLET

To jest na twoim łonie głowę wsparłszy?

OFELIA

Możesz, książę.

HAMLET
kładąc się u jej nóg

Sądzisz–li, żem miał w myśli co innego?

OFELIA

Ja nic nie sądzę.

HAMLET

To by był pomysł nie lada położyć się między nogami dziewczyny.

OFELIA

Co takiego?

HAMLET

Nic.

OFELIA

Książę dziś jesteś wesół.

HAMLET

Kto? ja?

OFELIA

Nie inaczej.

HAMLET

O, jestem tylko twoim wesołkiem. Cóż zresztą człowiek ma czynić, jeżeli nie weselić się? Oto na przykład moja matka, patrz, pani, jak promieniejąco wygląda, chociaż mój ojciec zmarł przed dwiema godzinami.

OFELIA

Przed dwa razy dwoma miesiącami, mości książę.

HAMLET

Tak to już dawno? Niechże się diabeł czarno nosi, ja przywdzieję sobole. Dlaboga? Od dwóch miesięcy zmarły i jeszcze nie zapomniany? Jest więc nadzieja, że pamięć wielkich ludzi zdoła przetrwać ich żywot przez pół roku; notabene, jeżeli ufundują kościoły; w przeciwnym razie niech się nie skarżą, jeżeli ich spotka los tego konika101, któremu na nagrobku napisano: „Konik zdechł, więc go w miech.”

Odgłos trąb. Po czym następuje pantomima102. Para królewskich małżonków w czułej komitywie103 wchodzi na scenę. Królowa ściska króla i on ją nawzajem, klęka przed nim z wyrazem najtkliwszego przywiązania; on ją podnosi i głowę na jej piersi skłania; kładzie się potem na kwiecistej darni i zasypia. Ona, widząc go uśpionego, odchodzi. Po niejakiej chwili ukazuje się jakiś człowiek, zbliża się do śpiącego, zdejmuje mu z głowy koronę, całuje ją, wlewa potem w ucho królowi truciznę i wychodzi. Królowa powraca, znajduje króla nieżywego i bardzo rozpacza. Zabójca w towarzystwie dwóch czy trzech niemych osób wchodzi znowu i niby także lamentuje. Wynoszą trupa. Zabójca składa przed królową dary i oświadcza jej swoją miłość. Ona okazuje zrazu wstręt i niechęć, w końcu jednak podaje mu rękę. Wychodzą. OFELIA

Co to było, mości książę?

HAMLET

To był hultajski bigos, a oznacza zbrodnię.

OFELIA

Zapewne ta pantomima zawierała w sobie treść sztuki?

Wchodzi Prolog. HAMLET

Dowiemy się od tego jegomościa. Aktorowie nie umieją trzymać języka za zębami; muszą wszystko wypaplać.

OFELIA

Czy on nam odkryje znaczenie tego?

HAMLET

Niezawodnie, tak jak wszystko, co byś mu pani odkryła. Nie wstydź się tylko pokazać mu, co masz do pokazania, a on się nie powstydzi powiedzieć ci, co to znaczy.

OFELIA

Ladaco z waści, ladaco. Będę patrzeć na sztukę.

PROLOG
Cni panowie i cne damy, 
Dla was i dla naszej dramy 
Kornie was o wzgląd błagamy. 
  HAMLET
Prolog–li to czy dewiza na sygnet? 
  OFELIA
To było krótkie. 
  HAMLET
Jak miłość kobiety. 
 
Wchodzą Król aktor i Królowa aktorka. KRÓL AKTOR
„Trzydzieści razy Feba104 rumaki obiegły 
Krąg Tellury i przestwór Neptuna rozległy 
I trzydzieści kroć razy dwanaście na przemian 
Zapłonął i zbladł miesiąc nad głowami ziemian, 
Odkąd nam Amor serca, Hymen105 złączył dłonie 
Węzłem, który się chyba rozwiąże po zgonie. 
  KRÓLOWA AKTORKA
Obyśmy drugie tyle zmian luny i słońca 
Zliczyli, nim miłości dożyjemy końca! 
Lecz ach! już od pewnego czasu niezbadana 
W zdrowiu, w humorze twoim, panie, zaszła zmiana. 
Lękam się... niechaj jednak te niewieście trwogi 
Nie przyczyniają–ć106 cierpień, o mężu mój drogi. 
Obawy u płci naszej z miłości się rodzą 
Jak ta lub nie istnieją, lub miarę przechodzą. 
Czym moja miłość, tego liczne–ś miał objawy; 
W jakim zaś stopniu miłość, w takim i obawy. 
Gdzie wielka miłość, lada wątpliwość przeraża, 
I z zwiększeniem się obaw miłość się pomnaża. 
  KRÓL AKTOR
Tak, najmilsza, opuszczę cię, i to niedługo, 
Coraz już siły skąpszą darzą mię posługą; 
Ty zostaniesz; żyć będziesz na tym pięknym świecie 
Szanowana, kochana, i może ci splecie 
Wieniec drugi małżonek. 
  KRÓLOWA AKTORKA
O, wstrzymaj te słowa! 
Zbrodnią by w moim łonie była myśl takowa. 
Obym przy drugim mężu była potępioną! 
Taka tylko drugiego może zostać żoną, 
Co zabiła pierwszego.” 
  HAMLET
To piołun. 
  KRÓLOWA AKTORKA
„Podłe tylko chucie 
Kleją powtórne związki, lecz nigdy uczucie. 
Zabójczyni pierwszego powtórnie go zgładza, 
Gdy nowego małżonka w łoże swe wprowadza.  
  KRÓL AKTOR
Że myślisz tak, jak mówisz, najzupełniej wierzę; 
Nieraz jednak człek łamie to, co przedsiębierze. 
Zamiar jest niewolnikiem wyłącznym pamięci. 
Nagle zrodzony, ale słabej konsystencji; 
Krzepko wisi, jak owoc nieźrzały u drzewa. 
Lecz gdy zmięknie, przed czasem lada wiatr go zwiewa 
Nie dziw, że nie pomnimy wypłacać na dobie107 
Długu, któryśmy winni tylko samym sobie. 
To, co postanawiamy w chwili uniesienia, 
Z uniesieniem minionym w parę się zamienia; 
Zbytnia gwałtowność, czy to radości, czy smutku, 
Sama własne swe chęci wydziedzicza z skutku, 
Gdzie radość pusta, smutek przechodzi w rozpacze, 
Tam po chwili cieszy się smutek, radość płacze. 
Świat ten nie wiekuisty ni się kto zdumiewa, 
Że z przesileniem szczęścia i miłość omdlewa; 
Kwestia to bowiem jeszcze mieszcząca zawiłość, 
Czy miłość jedna108 szczęście, czy też szczęście miłość? 
Możny runął, pierzchają wraz czcicieli zgraje; 
Biedny wzniósł się, aliści wróg dłoń mu podaje. 
Zdaje się więc, że miłość szczęściu jest służebna, 
Ma przyjaciół, komu ich miłość niepotrzebna, 
A kto w potrzebie niby przyjaciela wzywa, 
Gotowego w nim sobie wroga wychowywa. 
Słowem, skończyłbym na tym, od czego zacząłem, 
Chęć i moc nasza tak są odrębnym żywiołem, 
Że najczęściej upada to, co człek zamierzy, 
Myśl nasza do nas, cel jej nie do nas należy. 
Tak i ta myśl, że z drugim nie będziesz złączona, 
Skona w tobie, gdy pierwszy twój małżonek skona. 
  KRÓLOWA AKTORKA
Niech mi niebo odmówi światła, ziemia wody, 
Noc nie da odpoczynku, dzień nie da swobody! 
W rozpacz niech wszelka moja zmieni się pociecha, 
Los tylko więźnia w lochu niech mi się uśmiecha: 
Wszystko to, co rumieniec przeistacza w bladość, 
Niech będzie mym udziałem, gdy uczuję radość. 
Tu i tam niech ponoszę kaźń co chwila nową, 
Jeśli żoną zostanę, raz zostawszy wdową!” 
  HAMLET
do Ofelii
Gdyby tę przysięgę miała złamać... 
  KRÓL AKTOR
„Ślub to straszliwy. — Luba, opuść mię na chwilę: 
Myśli mi się mieszają; może snem zasilę 
Znękane ciało. 
 
zasypia KRÓLOWA AKTORKA
Niech cię kołysze sen błogi 
I wszelkie zło omija z dala nasze progi!” 
 
wychodzi HAMLET
do Królowej

Jak ci się, pani, podoba ta sztuka?

KRÓLOWA

Zdaje mi się, że ta dama przyrzeka za wiele.

HAMLET

O, ale dotrzyma słowa.

KRÓL

Czy znasz waćpan treść tej sztuki? Nie mieściż ona w sobie nic zdrożnego?

HAMLET

Nic zgoła; oni tylko żartują, trują żartem; nic zdrożnego w świecie.

KRÓL

Jakiż ta sztuka ma tytuł?

HAMLET

„Łapka na myszy.” Skąd zaś taki? Przez przenośnię. Przedstawia ona morderstwo dokonane w Wiedniu. Zamordowany książę nazywał się Gonzago, a jego żona Baptysta. Arcyszelmowska to sprawka, jak zaraz obaczymy. Ale co nam do tego? Wasza królewska mość i my wszyscy mamy spokojne sumienie, nie może nas to dotknąć. Niech się drapie, kto ma liszaj; nasza skóra zdrowa.

Wchodzi Lucjan.

To jest niejaki Lucjan, synowiec króla.

OFELIA

Objaśniasz, mości książę, tak dobrze jak chór starożytny.

HAMLET

Mógłbym być pośrednikiem między panią a jej kochankiem, gdybym tylko był świadkiem waszych igraszek.

OFELIA

Kolący masz dowcip, mości książę.

HAMLET

Odpokutowałabyś, pani, niejednym jękiem stępienie mi kolca.

OFELIA

Coraz to lepiej i zarazem gorzej.

HAMLET
Tak właśnie traktujecie swych mężów. Dalej, morderco; 
Zrzuć twą przeklętą larwę i zaczynaj: 
Już kruk krakaniem 
Do zemsty daje hasło109. 
  LUCJAN
„Myśl czarna, ręka pewna, płyn dzielny, czas sprzyja. 
Nie tamuje zamiaru obecność niczyja. 
Szary wyskoku, w północ z zbójczych ziół zebrany, 
Po trzykroć pod Hekaty110 klątwą gotowany, 
Władzę twą czarodziejską, straszną w swym rozwiciu 
Okaż niezwłocznie na tym zdrowym jeszcze życiu.”111 
 
wlewa truciznę w ucho śpiącemu HAMLET

Truje go w jego własnym ogrodzie dla zagrabienia jego państwa. Nazwisko tamtego jest Gonzago; rzecz autentyczna i we włoskim tekście wybornie opisana. Teraz zobaczymy, jakim sposobem morderca pozyskuje miłość żony Gonzagi.

OFELIA
Król powstaje. 
  HAMLET
Jak to? Strwożony fałszywym alarmem? 
  KRÓLOWA
Co ci jest, panie? 
  POLONIUSZ
Niech skończą widowisko! 
  KRÓL
Światła! Wychodźmy. 
  POLONIUSZ
Światła! światła! światła! 
 
Wszyscy wychodzą prócz Hamleta i Horacego. HAMLET
Niech ryczy z bólu ranny łoś, 
Zwierz zdrów przebiega knieje, 
Ktoś nie śpi, aby spać mógł ktoś. 
To są zwyczajne dzieje. 
 

Powiedz mi, waćpan, czy ta komedia, z dodatkiem lasu piór na głowie i pary prowansalskich róż u dziurawych trzewików, nie powinna by (jeśli resztka mojego szczęścia mnie zawiedzie) zapewnić mi udziału w jakiej trupie aktorów? Hę?

HORACY

Połowę udziału.

HAMLET
Ależ cały. 
Wiedz bowiem, miły mój Damonie, 
Że z raju dziś tu step; 
Gdzie wczora Jowisz był na tronie, 
Tam dziś panuje — pustka112. 
  HORACY

Mogłeś dorymować, mości książę.

HAMLET

O Horacy! Słowa tego ducha złota warte. Czy widziałeś?

HORACY

Najwyraźniej.

HAMLET

Kiedy była mowa o otruciu?...

HORACY

Uważałem dobrze.

HAMLET
Cha! cha! — Nie ma tam gdzie jakiego grajka? Hej! 
Bo skoro król komedii nie lubi, pewnikiem 
Król jegomość komedii nie jest lubownikiem. 
A co, są grajkowie? 
 
Wchodzą Rozenkranc i Gildenstern. GILDENSTERN

Mości książę, niech nam wolno będzie powiedzieć jedno słowo.

HAMLET

Ile ich jest w słowniku.

GILDENSTERN

Mości książę, król...

HAMLET

Cóż król porabia, mości panie?

GILDENSTERN

Od wyjścia stąd bardzo zaniemógł.

HAMLET

Z przepicia?

GILDENSTERN

Z wzburzenia żółci.

HAMLET

Troskliwość pańska byłaby się była okazała trafniejsza udając się w takim razie do doktora. Bo gdybym ja mu zapisał na przeczyszczenie, mogłoby mu to jeszcze bardziej żółć wzburzyć.

GILDENSTERN

Racz, łaskawy panie, zamknąć swą mowę w pewne szranki i nie odskakiwać tak dziko od celu, w jakim przychodzim.

HAMLET

Jestem już potulny: mów, waćpan.

GILDENSTERN

Królowa, matka waszej książęcej mości, w najgłębszym rozżaleniu przysyła nas do ciebie, panie.

HAMLET

Miło mi panów powitać.

GILDENSTERN

Nie, mości książę, te grzeczności nie w porę. Jeśli się waszej książęcej mości podoba dać nam zdrową odpowiedź, wypełnimy polecenie jego matki; w przeciwnym razie, przebaczenie waszej książęcej mości i oddalenie się nasze będzie jedynym owocem naszego tu przybycia.

HAMLET

Nie mogę, doprawdy.

GILDENSTERN

Czego, mości książę?

HAMLET

Dać panom zdrowej odpowiedzi, bom chory na głowę: na jaką wszakże będę się mógł zdobyć, taką im służyć będę albo raczej matce mojej. Dlatego przystąpmy wprost do rzeczy, bez korowodów. Mówicie więc, panowie, że moja matka...

ROZENKRANC

Nie tai tego, że postępowanie waszej książęcej mości

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 19
Idź do strony:

Darmowe książki «Hamlet - William Shakespeare (Szekspir) (internetowa czytelnia książek .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz