Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Makbet - William Shakespeare (Szekspir) (biblioteczny txt) 📖

Czytasz książkę online - «Makbet - William Shakespeare (Szekspir) (biblioteczny txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:
wchodzą: Makbet, Seyton, Żołnierze. MAKBET
Na murach twierdzy zatknijcie chorągwie. 
Straż ciągle woła: „idą!” Silny zamek 
Ze śmiechem patrzy na ich oblężenie; 
Niechaj zalegną pola okoliczne, 
Póki ich febra i głód nie wytępią. 
Gdyby nie zastęp, co w pomoc im przyszedł, 
A co po naszej stać powinien stronie, 
Twarz w twarz im spojrzeć moglibyśmy śmiało 
I z Szkocji wygnać. 
Słychać krzyki za sceną. 
Co to są za krzyki? 
  SEYTON
Dobry mój królu, to są krzyki niewiast.  
  MAKBET
Prawiem zapomniał, jak smakuje trwoga. 
Minęły czasy, w których moje zmysły 
Drętwiały we mnie na lada krzyk nocny, 
Gdy moje włosy na okropną powieść 
Wstawały wszystkie, jak gdyby żyjące. 
Lecz nasyciłem się okropnościami, 
A strach tak z moją pobratał się myślą, 
Że nic nie może drżenia we mnie zbudzić. 
Dlaczego płaczą? 
  SEYTON
Królowa umarła. 
  MAKBET
Później jej trochę należało umrzeć; 
Na słowa takie czas jeszcze nie przyszedł. 
Jutro po jutrze i po jutrze jutro, 
Wolnym się krokiem od dnia do dnia czołga, 
Aż do ostatniej wszech czasów sylaby, 
A wszystkie wczoraj nasze przyświecały 
Głupcom na drodze do prochów mogiły. 
Zgaśnij, o zgaśnij świeco krótkotrwała! 
To życie tylko cieniem jest przelotnym, 
Nędznym aktorem, co przez swą godzinę 
Na scenie świata pawi się i puszy, 
I milknie potem; to opowiadana 
Z krzykiem i furią powieść przez idiotę, 
Nic nie znacząca. 
Wchodzi Posłaniec. 
Przynosisz mi wieści? 
Więc mów, a krótko! 
  POSŁANIEC
Łaskawy mój królu, 
Chciałbym powiedzieć, com z pewnością widział, 
Lecz nie wiem, jak to zrobić. 
  MAKBET
Spróbuj jednak. 
  POSŁANIEC
Stojąc na czatach, gdy z wierzchołka góry 
Ku Birnam oczy moje obróciłem, 
Aż mi się zdało, las począł się ruszać. — 
  MAKBET
uderzając go
Nikczemny kłamco!  
  POSŁANIEC
Jeśli to nie prawda, 
Niech gniew twój cały spadnie na mnie, królu! 
O trzy mil drogi sam możesz zobaczyć 
Las cały w marszu. 
  MAKBET
Jeśli fałsz donosisz, 
Na pierwszym drzewie żywcem cię powieszę, 
Aż z głodu uschniesz. Jeśli mówisz prawdę, 
Nie dbam, gdy ze mną ty zrobisz to samo. — 
W postanowieniu swym chwiać się zaczynam, 
I dwuznaczników diabła się domyślać, 
W którego prawdzie kłamstwo: „bądź bez trwogi, 
Aż do Dunsinane las przyjdzie birnamski”; 
I do Dunsinane las zbliża się teraz. 
Do broni! Naprzód! Wyruszmy na pole! 
Jeśli to prawda, a nie przywidzenia, 
Uciekać, zostać, sprawy mej nie zmienia. 
Już mnie zaczyna światło trudzić słońca, 
I chciałbym świata doczekać się końca. 
Uderzcie w dzwony! Wichrze, wiej ruinę! 
Jak mąż w przyłbicy i z orężem zginę! 
 
Wychodzą. SCENA VI
Dunsinane. Płaszczyzna przed zamkiem.
Wchodzą przy odgłosie bębnów, z chorągwiami; Malcolm, stary Siward, Macduff itd. i armia z gałęziami. MALCOLM
Odrzućcie teraz zasłony liściaste, 
I jak jesteście, pokażcie się wrogom! 
Ty, zacny stryju, z twym szlachetnym synem 
Szyk prowadź pierwszy, ja, z dzielnym Macduffem, 
Biorę spełnienie reszty planów naszych. 
  SIWARD
Bądź zdrów! Gdy spotkam zastępy tyrana, 
Jeżeli na nie pierwszy się nie rzucę, 
Niech z placu boju pobity nie wrócę.  
  MALCOLM
Uderzcie w bębny, niechaj tyranowi, 
Dźwięk ich łoskotny krew i śmierć zapowie!  
 
Wychodzą. — Ciągły alarm. SCENA VII
Okolica Dunsinane. Inna część płaszczyzny.
Wchodzi Makbet. MAKBET
Jak przywiązany do słupa, nie mogę 
Uciekać, muszę jak niedźwiedź tu walczyć. — 
Gdzie mąż, którego nie rodzi kobieta? 
Takiego tylko lękać mi się trzeba.  
 
Wchodzi młody Siward. MŁODY SIWARD
Jakie twe imię?  
  MAKBET
Zadrżysz, gdy się dowiesz. 
  MŁODY SIWARD
Nie, choćby nawet gorętszego miana 
W piekle nie było!  
  MAKBET
Imię moje Makbet! 
  MŁODY SIWARD
Diabeł by nie mógł nazwiska wymówić 
Dla moich uszu nienawistniejszego. 
  MAKBET
Ni groźniejszego.  
  MŁODY SIWARD
Obrzydły tyranie, 
Kłamiesz, tą szablą kłamstwa ci dowiodę! 
 
Walczą. — Młody Siward pada zabity. MAKBET
Z kobietyś zrodzon! — Śmieję się z oręża, 
W dłoniach z kobiety zrodzonego męża. 
 
Wychodzi.
Alarm. — Wchodzi Macduff. MACDUFF
Z tej strony wrzawa. Pokaż się, tyranie! 
Bo jeśli zginiesz, a nie z mojej ręki, 
Dzieci i żony duch skarżyć się będzie. 
Najemnych kernów37 nie mam serca rąbać, 
Z tobą chcę walczyć, Makbecie, lub szablę 
Niewyszczerbioną włożę znów do pochwy. 
Tam jesteś pewno, bo ten szczęk orężów 
Zda się pierwszego głosić wojownika. 
Daj mi go znaleźć, fortuno! Jedynie 
O to cię błagam! 
 
Wychodzi. — Alarm.
Wchodzą Malcolm i stary Siward. SIWARD
Tą stroną, mój książę. 
Już dobrowolnie zamek się nam poddał; 
Z obu stron walczą tyrana zastępy; 
Twoi thanowie dzielnie się sprawili; 
Zwycięstwo prawie przy tobie, by skończyć, 
Mało brakuje. 
  MALCOLM
Spotkaliśmy wrogów, 
Których część z nami w jednej walczy sprawie. 
  SIWARD
Wejdźmy do zamku, książę.  
 
Wychodzą. — Alarm. — Wchodzi Makbet. MAKBET
Po co rzymskiego głupca mam grać rolę 
I od własnego miecza ginąć? Póki 
Żyjących widzę, lepiej jego ostrze 
Na nich obrócić. 
 
Wchodzi Macduff. MACDUFF
Mara cię, psie piekielny! 
  MAKBET
Z wszystkich jednego ciebie unikałem. 
Lecz odejdź; zbyt już wiele na mej duszy 
Krwi twojej ciąży.  
  MACDUFF
Nie mam słów, w mej szabli 
Głos mój jest tylko, ty nędzniku krwawszy 
Nad wszelki wyraz ludzkiego języka! 
 
Walczą. MAKBET
Próżny twój mozół. Twoim ostrym mieczem 
Prędzej powietrze w kawałki byś pociął, 
Niż krwi kropelkę wytoczył z żył moich. 
Idź szukać hełmów, które strzaskać możesz, 
Bo moje życie zaklęte i próżno 
Sili się na nie z kobiety zrodzony. 
  MACDUFF
A więc rozpaczaj o twoim zaklęciu! 
Niechaj ci anioł, któremu aż dotąd 
Służyłeś, powie, że Macduff przed czasem 
Ze swojej matki wydarty był łona. 
  MAKBET
Przeklęty język, który mi to mówi! 
Bo część najlepszą męskości mi wydarł. 
Niechaj nikt piekła szalbierstwom nie wierzy, 
Co nas dwuznaczną mową oszukuje, 
Naszemu uchu dotrzymując słowa, 
Naszej nadziei łamiąc je zdradliwie! 
Nie chcę się z tobą bić. 
  MACDUFF
Więc zdaj się, tchórzu, 
I żyj na czasów naszych dziwowisko! 
Obraz twój, niby najrzadszej potwory, 
Z takim napisem wywiesim na żerdzi: 
„Kto chce, tu może zobaczyć tyrana”. 
  MAKBET
Nie chcę się poddać, by całować ziemię 
U stóp młodego zwycięzcy Malcolma, 
Być celem obelg i przekleństw motłochu. 
Choć do Dunsinane przyszedł las birnamski, 
Choć wroga mego nie rodzi kobieta, 
Ostatniej jednak doświadczyć chcę próby; 
Zasłaniam wierną tarczą moją ciało. 
Uderz Macduffie, niech będzie przeklęty, 
Który z nas pierwszy zawoła: „stój! dosyć!” 
 
Wychodzą walcząc. — Odwrót. Odgłos trąb. — Wchodzą przy biciu bębnów, z rozwiniętymi chorągwiami: Malcolm, stary Siward, Ross, Lennox, Angus, Caithness, Menteith, Żołnierze. MALCOLM
Bodaj bez szwanku wrócili braknący!  
  SIWARD
Muszą być straty; z przytomnych wnioskując, 
Wielkie zwycięstwo kupiliśmy tanio.  
  MALCOLM
Brak nam Macdufia i twojego syna. 
  ROSS
Panie, żołnierski dług syn twój zapłacił. 
Żył tylko, póki nie wyrósł na męża, 
A skoro tego swą dowiódł dzielnością, 
Jednego w boju nie cofając kroku, 
Jak mąż tam umarł.  
  SIWARD
Jak to, więc zabity? 
  ROSS
Tak jest, i z pola bitwy uniesiony. 
Jego zasługą twoich smutków nie mierz, 
Bo by nie miały końca. 
  SIWARD
Z przodu ranny? 
  ROSS
W czoło.  
  SIWARD
Więc bożym niech będzie żołnierzem! 
Gdybym miał synów tyle, co mam włosów, 
Piękniejszej śmierci nie pragnąłbym dla nich. 
Niech mu to będzie dzwonem pogrzebowym!  
  MALCOLM
Więcej wart smutku i znajdzie go u mnie.  
  SIWARD
Nie więcej, panie; mężnie życie stracił, 
Swą długu cząstkę uczciwie zapłacił, 
Więc Bóg z nim! — Nowa zbliża się pociecha. 
 
Wchodzi Macduff z głową Makbeta. MACDUFF
Witam cię, królu! Boś królem jest naszym. 
Patrz na przeklętą głowę samozwańca. 
To czas swobody; widzę wkoło ciebie 
Twego królestwa perły, które w myśli 
Chętnie wtórują memu powitaniu, 
Niechże i głośno krzykną ze mną razem: 
Witaj nam, królu Szkocji! 
  WSZYSCY
Witaj, królu Szkocji! 
 
Trąby. MALCOLM
Nie będzie trzeba długiego nam czasu, 
Byśmy zasługi obliczyli wasze, 
I zapłacili, co jesteśmy dłużni. 
Thanowie, odtąd jesteście hrabiami, 
Pierwsi uczczeni w Szkocji tym tytułem. 
Co nam prócz tego wypadnie dokonać, 
Aby ojczysty szczep znów odzieleniał, 
Przywołać naszych wygnanych przyjaciół, 
Uciekających przed tyrana sidłem, 
Ścigać siepaczy ległego rzeźnika 
I jego żony szatańskiej, co własną, 
Jak mówią, dłonią śmierć sobie zadała; 
I to, i wszystko, co będzie potrzeba, 
Spełnimy w miejscu i czasie, i mierze 
Z Bożą pomocą. Dzięki wam, rycerze! 
Do Scone was proszę, by tam moje skronie 
W monarchów Szkocji zobaczyć koronie. 
 
Wychodzą przy odgłosie trąb.
Przypisy:
1. Makbet — w oryginale ang. oraz w podstawie niniejszego wydania z 1895 r. pisownia: Macbeth. Postać stworzona przez Williama Shakespeare’a, inspirowana osobą Mac Bethada mac Findlaích, który był królem Szkocji w latach 1040–1057. Mac Bethad przejął tron Szkocji po Duncanie, którego zabił w bitwie, a potem odpierał ataki jego krewnych, wspomaganych przez ang. earla Siwarda. W 1050 r. Malcolm, syn Duncana, odebrał Mac Bethadowi południową część Szkocji, a w 1057, po powrocie rywala z pielgrzymki do Rzymu, pokonał go całkowicie. Mac Bethad został pochowany z królewskimi honorami; był uważany za dobrego władcę, potrafiącego zapewnić Szkocji ład i dostatek. [przypis edytorski]
2. Duncan — w innych polskich przekładach częstsza pisownia: Dunkan. [przypis edytorski]
3. MALCOLM — w innych polskich przekładach częstsza pisownia: Malkolm. [przypis edytorski]
4. daremnić (daw.) — udaremniać. [przypis edytorski]
5. kernowie — lekkozbrojna najemna piechota irlandzka. [przypis edytorski]
6. gallowglassowie — ciężkozbrojna najemna piechota szkocka. [przypis edytorski]
7. Banquo — w innych polskich przekładach częstsza pisownia: Banko. [przypis edytorski]
8. than (z daw. ang. thane) — tytuł szlachecki w daw. Anglii i Szkocji, zbliżony rangą do barona. [przypis edytorski]
9. Bellona (mit. rzym.) — bogini wojny; małżonek Bellony (przen.) — dzielny wojak. [przypis edytorski]
10. majtek — w oryg. ang. sailor: żeglarz. [przypis edytorski]
11. siędę — dziś popr. forma: siądę. [przypis edytorski]
12. możeż — tu: czy może, czyżby mógł. [przypis edytorski]
13. Macduff — w innych polskich przekładach częstsza pisownia: Makduf. [przypis edytorski]
14. być tchórzem (...) jak kot w przysłowiu — nawiązanie do powiedzenia o kocie, który chciałby zjeść rybę, ale boi się zamoczyć. [przypis edytorski]
15. dziąsł — dziś popr. forma D. lm: dziąseł. [przypis edytorski]
16. Hekate (mit. gr.) — bogini magii, ciemności i zjaw. [przypis edytorski]
17. czyli (tu daw.) — czy, czy też. [przypis edytorski]
18. ócz — dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]
19. spóźń — dziś popr. forma: spóźnij. [przypis edytorski]
20. brona (tu daw.) — brama. [przypis edytorski]
21. Hekate (mit. gr.) — bogini magii, ciemności i zjaw. [przypis edytorski]
22. jurgielt (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — pieniądze, płacone przez władcę oficerowi lub urzędnikowi pełniącemu służbę u jego sąsiada; korupcja, mająca na celu zapewnienie sobie poparcia lub informacji. [przypis edytorski]
23. Hekate (mit. gr.) — bogini magii, ciemności i zjaw. [przypis edytorski]
24. sklep (tu daw.) — sklepienie, firmament. [przypis edytorski]
25. wiszar — urwisko, stromizna; torfowisko wiszące (na stromym zboczu). [przypis edytorski]
26. narów (tu daw.) — zły nawyk. [przypis edytorski]
27. dowcip (tu daw.) — inteligencja, spryt. [przypis edytorski]
28. słonić — osłaniać, chronić. [przypis edytorski]
29. sklep (tu daw.) — sklepienie, firmament. [przypis edytorski]
30. Jasny jest anioł, chociaż najjaśniejszy upadł — nawiązanie do mitu o nieposłuszeństwie i upadku anioła Lucyfera (niosącego światło, z łac. lux, lucis: światło; ferre: nieść). [przypis edytorski]
31.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:

Darmowe książki «Makbet - William Shakespeare (Szekspir) (biblioteczny txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz