Żywoty kurtyzan - Pietro Aretino (czytać ksiązki TXT) 📖
Najbardziej znany z trzech dialogów tworzących pierwszą część Ragionamenti, czyli „Rozważań”, Pietra Aretino. Podstarzała kurtyzana Nanna prosi przyjaciółkę Antonię o radę, jaką drogę życiową wybrać dla swej dorastającej córki. Sama zdobyła bogate doświadczenie: była mniszką, mężatką, a wreszcie kurtyzaną. Namówiona przez Antonię, w trzech kolejnych dniach opowiada przyjaciółce niektóre ze swoich przygód, przedstawia korzyści, niebezpieczeństwa i przyjemności, jakie przynosi każdy z trzech sposobów życia. Żywoty kurtyzan to rozmowa na temat służby Wenerze. Pikantne historyjki, dowcipnie opowiedziane żywym, codziennym językiem, ukazują prawdziwy obraz renesansowego społeczeństwa i jego obyczajowości. Różnorodne charaktery i typy ludzkie, gry pożądania i miłości, kosztowne podarunki, wyłudzenia i podstępy, by zapewnić sobie jedzenie, odzież, dobytek — składają się na powodzenie zbioru barwnych anegdot, który mimo oskarżeń o niemoralność i zakazów przez pokolenia krążył w nielegalnym obiegu.
- Autor: Pietro Aretino
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Żywoty kurtyzan - Pietro Aretino (czytać ksiązki TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Pietro Aretino
167. kancona (wł.) — pieśń liryczna. [przypis edytorski]
168. Margutta — jeden z bohaterów poematu Il Morgante Maggiore Luigi Pulci (1432–84). [przypis tłumacza]
169. palestrant (daw.) — członek palestry, czyli prawnik. [przypis edytorski]
170. iść w paragon (daw.) — iść w zawody; dorównywać. [przypis edytorski]
171. ser Ciapelletto — bohater pierwszej noweli Dekameronu — oszust, złodziej, krzywoprzysięzca, „najgorszy człowiek, jaki się kiedykolwiek urodził”. [przypis tłumacza]
172. zamtuz (daw.) — dom publiczny. [przypis edytorski]
173. grajcar (daw.) — korkociąg. [przypis edytorski]
174. szpunt — kołek zatykający otwór w beczce. [przypis edytorski]
175. Roncesvalles — przełęcz w zachodnich Pirenejach, w roku 778 miejsce bitwy z Baskami, w której wraz ze swoimi żołnierzami zginął hrabia Roland, dowódca tylnej straży wojsk Karola Wielkiego. [przypis redakcyjny]
176. zmiarkować (daw.) — zrozumieć, zorientować się. [przypis edytorski]
177. Castruccio — władca Lukki, urodzony ok. 1280 r. Słynny kondotier i awanturnik. Żywot jego skreślił Machiavelli w dziełku La vita di Castruccio Castracani da Lucca. [przypis tłumacza]
178. społem — razem, wspólnie. [przypis edytorski]
179. kameduła — członek zakonu o bardzo surowej regule, zobowiązany do życia pustelniczego i trwania w milczeniu; kameduli zbierają się tylko na modlitwy. [przypis edytorski]
180. melankolia (daw.) — dziś popr.: melancholia. [przypis edytorski]
181. w Rzymie, gdyby go drugi raz splądrować zechciano —- Sacco di Roma, dzień splądrowania Rzymu: 6 maja 1527 roku. [przypis tłumacza]
182. dać folgę — pozwolić (sobie) na coś. [przypis edytorski]
183. Ancroia — bohaterka poematu rycerskiego, słynnego w czasach Aretina, królowa Ancroia, siostra króla Mombrina, zabita w walce przez Rolanda. [przypis tłumacza]
184. oń (daw.) — o niego. [przypis edytorski]
185. cug (daw.) — cztero- bądź sześciokonny zaprzęg. [przypis edytorski]
186. kościół Minerwy — gotycki kościół Santa Maria sopra Minerva w Rzymie, zbudowany w średniowieczu na miejscu rzymskiej świątyni Minerwy. W XV w. utworzono przy nim bractwo Annunziata, które wspierało biedne dziewczęta, zbierając dla nich środki, by mogły znaleźć męża, a nie skończyć jako prostytutki. Corocznie w tym kościele w dniu święta Zwiastowania (25 marca) uroczyście wręczano wybranym dziewczętom sakiewki z posagami. [przypis edytorski]
187. azard (daw.) — niebezpieczeństwo, ryzyko. [przypis edytorski]
188. nieznacznie — niezauważalnie, niepostrzeżenie. [przypis edytorski]
189. Campo di Fiore — główny rynek Rzymu, ob. Campo de’ Fiori. [przypis edytorski]
190. huncwot (daw.) — szelma, łotr, nicpoń. [przypis edytorski]
191. Torre di Nona — właśc. Torre dell’Annona w Rzymie, średniowieczna twierdza rodziny Orsinich, od XV w. funkcjonująca jako więzienie papieskie, w 1667 przebudowana na teatr. [przypis edytorski]
192. alkierz (daw.) — mały, boczny pokój, często sypialny. [przypis edytorski]
193. łacno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
194. księżn (daw.) — dziś popr. forma D. lm: księżnych; podobnie dalej księżny, dziś M. lm: księżne. [przypis edytorski]
195. papieżyca — papieżyca Joanna, legendarna kobieta, żyjąca rzekomo w IX w., która ukrywając swoją płeć, zdobyła wysoką pozycję kościelną i ostatecznie została papieżem. [przypis edytorski]
196. skomponował ją ten — tj. Pietro Aretino. [przypis tłumacza]
197. terminy (daw.) — opały; kłopoty. [przypis edytorski]
198. Ganimedes (mit. gr.) — piękny młodzieniec, ukochany przez Zeusa, który porwał go na Olimp i uczynił podczaszym bogów. [przypis edytorski]
199. mimo wrącą (...) zabawę i obficie sypiące się żarty (daw.) — mimo z rzecz. w B.; dziś z D.: mimo wrącej zabawy i obficie sypiących się żartów. [przypis edytorski]
200. skrypt — skrypt dłużny, dokument wystawiony przez dłużnika, zawierający potwierdzenie zaciągniętego długu i zobowiązanie do jego zwrotu. [przypis edytorski]
201. doba (daw.) — czas, pora. [przypis edytorski]
202. dzianiet (daw.) — piękny rasowy koń paradny. [przypis edytorski]
203. masztalerz — starszy stajenny, sprawujący w dworskich stajniach nadzór nad pracownikami i końmi. [przypis edytorski]
204. także — tu: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy tak, czyż tak. [przypis edytorski]
205. wigilia — przeddzień, tj. dzień poprzedzający ważne wydarzenie. [przypis edytorski]
206. ochwacony — o koniu: cierpiący na ochwat, tj. ostre zapalenie kopyta. [przypis edytorski]
207. hajduk — służący. [przypis edytorski]
208. czaprak — rodzaj kapy zakładanej na konia pod siodło, czasem ozdobnej. [przypis edytorski]
209. po próżnicy — na próżno. [przypis edytorski]
210. zadziać się (daw.) — zapodziać się. [przypis edytorski]
211. dudek (daw., pot.) — głupek. [przypis edytorski]
212. amfitrion — gościnny pan domu, gospodarz wydający ucztę a. fundator przyjęcia; od imienia króla Tyrynsu i Teb w mit. gr. [przypis edytorski]
213. latają w powietrzu niby ów grób Mahometa — według dawnych legend trumna proroka Mahometa w Medynie unosi się w powietrzu, bez żadnego oparcia. [przypis edytorski]
214. żeś tak prosto z mostu dała się ujeździć temu ojcu — Katechecie — pierwszy dialog: Żywoty mniszek. [przypis tłumacza]
215. swadźbić (daw.) — swatać. [przypis edytorski]
216. się była odrobinę zdrzemnęła — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/aretino-zywoty-kurtyzan
Tekst opracowany na podstawie: Pietro Aretino, Żywoty kurtyzan. O łajdactwach męskich, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl).
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Kopeć, Wojciech Kotwica, Paulina Ołtusek.
Okładka na podstawie: Kiran Foster@Flickr, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-5911-1
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)