Darmowe ebooki » Ballada » Kobziarz - Taras Szewczenko (biblioteka internetowa dla dzieci .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Kobziarz - Taras Szewczenko (biblioteka internetowa dla dzieci .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Taras Szewczenko



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
z wąskimi rękawami i kołnierzem w formie stójki. [przypis edytorski]
107. ciernistymi igły — dziś popr. forma N. lm: ciernistymi igłami. [przypis edytorski]
108. bogatszym — tu: bogatszy jestem. [przypis edytorski]
109. przecię a. przecie (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
110. kobza — ludowy instrument strunowy o półokrągłym pudle rezonansowym i krótkim gryfie. [przypis edytorski]
111. czumak (daw., ukr.) — chłop ukraiński, żyjący z handlu, przewożący swój towar, często na bardzo duże odległości, wozami zaprzężonymi w woły. [przypis edytorski]
112. w pieczarze — jedna z pieczar w kijowskiej Ławrze Peczerskiej, prawosławnym zespole klasztornym, gdzie znajduje się wielki podziemny system korytarzy, a w nich liczne kaplice i grobowce mnichów, świętych i ważnych osób świeckich. [przypis edytorski]
113. szah (ukr. шаг) — dawna potoczna nazwa różnych drobnych monet, polskich, potem rosyjskich, używanych na terenie Ukrainy. [przypis edytorski]
114. snadź (daw.) — widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]
115. przenieść (daw.) — znieść, ścierpieć, wytrzymać. [przypis edytorski]
116. Browary — miasto w północnej Ukrainie, ob. na wschodnich przedmieściach Kijowa; przez Browary prowadził trakt do Moskwy. [przypis edytorski]
117. broniąc głodu — tu: broniąc przed głodem. [przypis edytorski]
118. kołacz — rodzaj pszennego pieczywa (chleba lub ciasta) w kształcie koła (stąd nazwa). [przypis edytorski]
119. baczyć (daw., gw.) — tu: widzieć, dostrzegać. [przypis edytorski]
120. rota (daw.) — oddział wojska. [przypis edytorski]
121. sioło (daw.) — wieś, osada. [przypis edytorski]
122. Będziem jeszcze go pytali — będziemy jeszcze o niego pytali. [przypis edytorski]
123. futor a. chutor (z ukr.) — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis edytorski]
124. nie stać (daw.) — zabraknąć, nie starczyć. [przypis edytorski]
125. karbowniczy (ukr. карбівничий) — tu zapewne leśnik, który pilnował ilości przysługującego danej wsi drewna na opał, odnotowując wywożoną ilość karbami, nacięciami na deszczułkach. [przypis edytorski]
126. ćma (daw.) — tu: chmara, mnóstwo. [przypis edytorski]
127. zaklasła — dziś popr.: zaklasnęła. [przypis edytorski]
128. pogrzebły — dziś popr.: pogrzebały. [przypis edytorski]
129. prowodyr (daw.; z ukr.) — przewodnik; przywódca; tu: przewodnik prowadzący niewidomego i niosący jego torbę z jałmużną. [przypis edytorski]
130. chystać (daw.) — huśtać; kołysać. [przypis edytorski]
131. pogrzebły — dziś popr.: pogrzebały. [przypis edytorski]
132. kum daw.) — ojciec chrzestny w stosunku do matki chrzestnej i rodziców dziecka albo ojciec dziecka w stosunku do rodziców chrzestnych; pot.: dobry znajomy, sąsiad. [przypis edytorski]
133. zachodzić się (daw.) — zapamiętywać się w wyrażaniu emocji, zanosić się czymś, np. płaczem. [przypis edytorski]
134. pieśnię — dziś popr. forma B. lp: pieśń. [przypis edytorski]
135. kitajka — chustka jedwabna, pierwotnie chińska, skąd nazwa (daw. Kitaj to Chiny). [przypis edytorski]
136. opona (daw.) — zasłona. [przypis edytorski]
137. futor a. chutor (z ukr.) — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis edytorski]
138. nie masz (daw.) — nie ma (nieosobowa forma czasownika). [przypis edytorski]
139. przyzba — ława usypana z ziemi i gliny wzdłuż zewnętrznej ściany domu; dawniej ludzie na wsi zwykli odpoczywać, siedząc na przyzbie i mając za oparcie ścianę chałupy. [przypis edytorski]
140. dumka (ukr.) — myśl; por.: dumać. [przypis edytorski]
141. płużyć (daw.) — dogadzać; dawać zadowolenie. [przypis edytorski]
142. mary — nosze do przenoszenia zmarłego. [przypis edytorski]
143. chudoba — niewielki majątek, ubogie gospodarstwo. [przypis edytorski]
144. świta a. świtka — wierzchnia odzież odzież chłopów i biedniejszej szlachty; siermięga. [przypis edytorski]
145. snadź (daw.) — widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]
146. horodyszcze (z rus.) — grodzisko, miejsce warowne. [przypis edytorski]
147. kośba — koszenie trawy lub zboża. [przypis edytorski]
148. zapracowywa — dziś popr.: zapracowuje. [przypis edytorski]
149. chodzić w najmy (daw.) — wynajmować się do pracy u kogoś. [przypis edytorski]
150. ucieką — dziś popr.: uciekną. [przypis edytorski]
151. rusznica — jeden z pierwszych typów ręcznej, długiej broni palnej. [przypis edytorski]
152. żupan — okrycie noszone przez szlachciców, zapinane na guziki, sięgające do kolan, z wąskimi rękawami i kołnierzem w formie stójki. [przypis edytorski]
153. korowaj — ciasto weselne wypiekane tradycyjnie na Ukrainie. [przypis edytorski]
154. krasić (poet.) — zdobić, upiększać. [przypis edytorski]
155. zachód — tu: staranie, wysiłek. [przypis edytorski]
156. przecię a. przecie (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
157. płata — płaca, zapłata. [przypis edytorski]
158. Chyba wypędzicie — tu w znaczeniu: chyba że wypędzicie. [przypis edytorski]
159. gospoda (daw.) — kwatera na krótki pobyt; stanąć gospodą: zatrzymać się u kogoś na krótki czas. [przypis edytorski]
160. stać (daw.) — wystarczać. [przypis edytorski]
161. mszę u Barbary — w kijowskim monasterze św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach, ważnym ukraińskim miejscu pielgrzymkowym, słynnym z relikwii św. Barbary (ukr. Варвара Великомучениця). [przypis edytorski]
162. w pieczarze — tj. w jednej z pieczar z dewocjonaliami w kijowskiej Ławrze Peczerskiej, prawosławnym zespole klasztornym, gdzie znajduje się wielki podziemny system korytarzy, a w nich liczne kaplice i grobowce mnichów, świętych i ważnych osób świeckich. [przypis edytorski]
163. pytają o Kijowie — dziś popr.: pytają o Kijów. [przypis edytorski]
164. stadło (daw.) — małżeństwo; para małżeńska. [przypis edytorski]
165. dzień Najświętszej Panny Zielnej — obchodzone 15 sierpnia święto maryjne patronki płodności ziemi; oficjalnie: święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. [przypis edytorski]
166. wedle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
167. kołacz — rodzaj pszennego pieczywa (chleba lub ciasta) w kształcie koła (stąd nazwa). [przypis edytorski]
168. folga (daw.) — folia, bardzo cienka blacha z metali nieżelaznych. [przypis edytorski]
169. jarzęca świeca (daw.) — biała świeca woskowa. [przypis edytorski]
170. nie stać (daw.) — zabraknąć, nie starczyć. [przypis edytorski]
171. połudeń a połudzień (reg.) — obiad, posiłek południowy. [przypis edytorski]
172. Spas (ukr.) — Zbawiciel. [przypis edytorski]
173. Mikoła — tu: św. Mikołaj, otaczany wielkim kultem na Rusi, patron m.in. podróżnych, dlatego Hanna radzi zwracać się do niego, „bo coś Marko bawi dłużej, zachorował gdzieś w podróży”. [przypis edytorski]
174. oleje święte bierze — chrześcijański obrzęd namaszczenia olejem ciężko chorej, bliskiej śmierci osoby, dokonywany w intencji wyzwolenia od cierpień i odpuszczenia grzechów, zwany też ostatnim namaszczeniem. [przypis edytorski]
175. czumak (daw., ukr.) — chłop ukraiński, żyjący z handlu, przewożący swój towar, często na bardzo duże odległości, wozami zaprzężonymi w woły. [przypis edytorski]
176. krasny (daw.) — jaskrawoczerwony; piękny. [przypis edytorski]
177. Carogród — dawna słowiańska nazwa Konstantynopola (ob. Stambuł), stolicy cesarzy bizantyjskich, używana również po zdobyciu tego miasta przez Turków. [przypis edytorski]
178. komora (daw.) — izba, pokój. [przypis edytorski]
Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?


Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.

Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/szewczenko-kobziarz/

Tekst opracowany na podstawie: Taras Szewczenko, Kobzarz, Księgarnia Polska A. D. Bartoszewicza i M. Biernackiego, Lwów [1883].

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Uniwersytecką w Toruniu z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Biblioteki. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Kopeć-Gryz, Wojciech Kotwica, Aleksandra Sekuła.

Okładka na podstawie: Ilja Riepin (1844-1930), domena publiczna

ISBN 978-83-288-6379-8

 

Plik wygenerowany dnia 2021-11-19.

1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Kobziarz - Taras Szewczenko (biblioteka internetowa dla dzieci .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz