O krasnoludkach i sierotce Marysi - Maria Konopnicka (na czym czytać książki txt) 📖
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Maria Konopnicka
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «O krasnoludkach i sierotce Marysi - Maria Konopnicka (na czym czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Maria Konopnicka
href="part4.xhtml#anchor-298">298. talar biały — srebrna moneta. [przypis edytorski]
299. niebogi — ktoś wzbudzający współczucie. [przypis edytorski]
300. zagon — wąski kawałek ziemi uprawnej. [przypis edytorski]
301. postronek — gruby, mocny sznur. [przypis edytorski]
302. ciżba — tłum. [przypis edytorski]
303. rozwora — drąg łączący przednią i tylną część podwozia wozu konnego. [przypis edytorski]
304. inszy (daw.) — inny. [przypis edytorski]
305. półdrabek (gw.) — długa belka przy drabinie; prawdopodobnie był to wóz drabiniasty. [przypis edytorski]
306. dyszel — drąg przymocowany do przedniej części podwozia wozu konnego, umożliwiający kierowanie wozem z zaprzężonymi końmi. [przypis edytorski]
307. skrobie — tu: wspina. [przypis edytorski]
308. markotny — przygnębiony. [przypis edytorski]
309. modry — ciemnoniebieski. [przypis edytorski]
310. pierwej (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
311. sepet — okuta skrzynia, często z małymi szufladkami wewnątrz do przechowywania drobnych kosztowności czy ważnych papierów. [przypis edytorski]
312. jutrzenna gwiazda — jutrzenka; określenie dla planety Wenus widocznej przed wschodem Słońca na widnokręgu. [przypis edytorski]
313. Herod — nawiązanie do Biblii i Ewangelii wg Mateusza, w której Herod, król Judei, jest pokazany jako despota odpowiedzialny za tzw. rzeź niewiniątek, czyli zabójstwo nowo narodzonych dzieci zainicjowane po to, by zgładzić Jezusa. [przypis edytorski]
314. chłopięta obnosiły po wsi na Gody — prawdopodobnie chodzi o kolędników, czyli grupę osób, które przebrane chodziły od domu do domu z życzeniami na Nowy Rok w czasie tzw. godów czyli okresie od 25 grudnia do 6 stycznia. [przypis edytorski]
315. półkoszek — uplecione z wikliny dwie duże połówki kosza włożone na wóz. [przypis edytorski]
316. luśnia (daw.) — w wozie drabiniastym drąg dodatkowo podtrzymujący drabinę. [przypis edytorski]
317. jasełka — przedstawienie o narodzinach Jezusa. [przypis edytorski]
318. chleb rozczynić — przygotować ciasto na chleb. [przypis edytorski]
319. kołowrotek — urządzenie do przędzenia nici z napędem nożnym. [przypis edytorski]
320. przędza — nitka służąca do wyrobu m.in. tkanin. [przypis edytorski]
321. zgrzebło — szczotka przeznaczona do oczyszczania sierści zwierząt. [przypis edytorski]
322. siartka (daw.) — sierść konia. [przypis edytorski]
323. żniwo — żniwa; koszenie i zbieranie dojrzałego zboża. [przypis edytorski]
324. miedza — wąski pas ziemi, który oddziela od siebie pola uprawne. [przypis edytorski]
325. insi (daw.) — inni. [przypis edytorski]
326. Wielki Czwartek, Wielki Piątek — w kościele katolickim dni poprzedzające najstarsze święto chrześcijan, Wielkanoc; tzw. Triduum Paschalne: Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota to dni przeznaczone na uroczyste przeżywanie i wspominanie Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. [przypis edytorski]
327. święcone — potrawy przeznaczone do poświęcenia w Wielką Sobotę m.in: chleb, jaja, kiełbasa, które potem spożywa się na uroczystym śniadaniu wielkanocnym. [przypis edytorski]
328. kołacz — nazwa pszennego ciasta, o kształcie kolistym. Dawniej obowiązkowego na ważnych uroczystościach, świętach. [przypis edytorski]
329. zapiecek — w daw. wiejskich domach miejsce za piecem lub na piecu. Były to przeważnie duże piece kaflowe, czasami budowane z cegły, na których również gotowano posiłki. [przypis edytorski]
330. zbogacić się — dziś: wzbogacić się. [przypis edytorski]
331. wyraj (daw.) — według dawnych wierzeń słowiańskich miejsce, do którego odlatują ptaki na zimę i z którego przychodzi wiosna. [przypis edytorski]
332. kiep (daw.) — głupi człowiek. [przypis edytorski]
333. dukat — złota moneta. [przypis edytorski]
334. poniechać — zostawiać. [przypis edytorski]
335. robita (gw.) — robicie. [przypis edytorski]
336. znoju — przy wysiłku, ciężkiej pracy. [przypis edytorski]
337. czeladź (daw.) — służba. [przypis edytorski]
338. gotować się — tu: przygotowywać się. [przypis edytorski]
339. nie stać (daw.) — nie wystarczyć. [przypis edytorski]
340. zdawam się — dziś: zdaję się. [przypis edytorski]
341. rozgwar — zgiełk, hałas spowodowany rozmowami. [przypis edytorski]
342. kmieć — chłop z własnym gospodarstwem, opłacający czynsz. [przypis edytorski]
343. komin (daw.) — piec z paleniskiem do gotowania. [przypis edytorski]
344. bez mała — niemal. [przypis edytorski]
345. powadzić się — pokłócić się. [przypis edytorski]
346. ścienknąć — stać się cieńszym. [przypis edytorski]
347. strzecha — pokrycie dachu ze słomy albo trzciny. [przypis edytorski]
348. człek — skrócone od: człowiek. [przypis edytorski]
349. sumować (daw.) — smucić się. [przypis edytorski]
350. modry — ciemnoniebieski. [przypis edytorski]
351. rokicina — rokita; gatunek wierzby. [przypis edytorski]
352. insi (daw.) — inni. [przypis edytorski]
353. wpodle (daw.) — obok, koło. [przypis edytorski]
354. siędą — dziś popr. forma IIIos. l.mn.: siądą. [przypis edytorski]
355. promień miesięczny — promień, światło księżyca. [przypis edytorski]
356. zapiecek — w daw. wiejskich domach miejsce za piecem lub na piecu. Były to przeważnie duże piece kaflowe, czasami budowane z cegły, na których również gotowano posiłki. [przypis edytorski]
357. poosobno — dziś: osobno; por. analogiczne pod wzgl. budowy leksykalnej, a o przeciwstawnym znaczeniu: pospołu. [przypis edytorski]
358. inszą — dziś: inną. [przypis edytorski]
359. śpiewywała — dziś: śpiewała. [przypis edytorski]
360. ugasać — dziś: zagasać a. gasnąć. [przypis edytorski]
361. trawa łężna — trawa na podmokłej łące. [przypis edytorski]
362. pochop (daw.) — ochota. [przypis edytorski]
363. Judasz — postać biblijna, jeden z dwunastu apostołów, zdradził Jezusa Sanhedrynowi (najważniejsza, religijna i sądownicza, rada żydowska) za trzydzieści srebrników. [przypis edytorski]
364. hajno (gw.) — tam. [przypis edytorski]
365. warzyć (daw.) — gotować. [przypis edytorski]
366. krasić — dodawać do potrawy okrasę, czyli tłuszcz. [przypis edytorski]
367. zasiekać (daw.) — tu: zabić zwierzę np. szablą. [przypis edytorski]
368. plonuje setnym ziarnem — wydaje bardzo dobry, znakomity plon. [przypis edytorski]
369. łżeć (daw.) — kłamać; łżeszże: konstrukcja z partykułą -że, znaczenie: czy nie kłamiesz. [przypis edytorski]
370. łżyć — popr. forma: łgać. [przypis edytorski]
371. żywot — tu: żołądek, brzuch. [przypis edytorski]
372. kraśno — z dużą ilością okrasy, tj. tłuszczu. [przypis edytorski]
373. omasta — tłuszcz dodawany do potraw: masło, smalec i in. [przypis edytorski]
374. miesięczne koło — tu: księżyc. [przypis edytorski]
375. półdrabek (gw.) — długa belka przy drabinie. [przypis edytorski]
376. na waletę — na pożegnanie; z łac. vale: pożegnanie. [przypis edytorski]
377. spory — tu: szybki. [przypis edytorski]
378. dwa a dwa (daw.) — dwa razy dwa. [przypis edytorski]
379. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
380. markotno — smutno. [przypis edytorski]
381. dzieża — okrągłe naczynie z drewnianych klepek do wyrobu ciasta na chleb. [przypis edytorski]
382. otręby — pozostałości po zmieleniu ziarna. [przypis edytorski]
383. w ząb — ani trochę. [przypis edytorski]
384. półgęsek — pół gęsi uwędzonej (bez kości) na surowo i podawanej jako wędlina. [przypis edytorski]
385. rynka (reg.) — mały rondelek. [przypis edytorski]
386. statki (daw.) — naczynia służące do przygotowania i podawania jedzenia. [przypis edytorski]
387. dyl — drewniana belka. [przypis edytorski]
388. strzecha — pokrycie dachu ze słomy albo trzciny. [przypis edytorski]
389. przednówek (daw.) — czas oczekiwania na nowe zbiory przy kończących się zapasach ze zbiorów poprzednich. [przypis edytorski]
390. podejść kogo — oszukać, nabrać kogo. [przypis edytorski]
391. zuchelek — kawałek. [przypis edytorski]
392. Tuman czy co? — zastanawia się czy dobrze widzi, czy coś mu wzroku nie mami; tuman: mgła a. kurzawa. [przypis edytorski]
393. tam i sam (daw., gw.) — tu i tam. [przypis edytorski]
394. golibroda (daw.) — fryzjer męski, który zajmował się również goleniem. [przypis edytorski]
395. rad bym dowiedział — chętnie bym się dowiedział. [przypis edytorski]
396. mieć pod ręką dość piasku do zasypywania ksiąg — dawniej, by przyspieszyć wysychanie atramentu, posypywano tekst drobnym piaskiem. [przypis edytorski]
397. rad bym się go pozbyć — byłbym zadowolony, gdyby udało się go pozbyć; chciałbym się go pozbyć. [przypis edytorski]
398. żuraw studzienny — rodzaj prostej dźwigni umożliwiającej wyciąganie wiadrem wody ze studni. [przypis edytorski]
399. pasza — pożywienie dla zwierząt. [przypis edytorski]
400. warzyć — gotować. [przypis edytorski]
401. naści (daw., gw.) — masz, trzymaj. [przypis edytorski]
402. za rosy — póki jest jeszcze na trawie poranna rosa. [przypis edytorski]
403. gęsi (...) siodłate — o upierzeniu niejednolitym, innym na skrzydłach, a innym na grzbiecie. [przypis edytorski]
404. modry — ciemnoniebieski. [przypis edytorski]
405. borowy — leśny. [przypis edytorski]
406. miedza — wąski pas ziemi, który oddziela od siebie pola uprawne. [przypis edytorski]
407. zabiegliwy — dziś: zapobiegliwy. [przypis edytorski]
408. rejwach — hałas, zamieszanie. [przypis edytorski]
409. wyciągać — tu: śpiewać. [przypis edytorski]
410. precz — tu: ciągle, dalej. [przypis edytorski]
411. znajomość (...) zabrać — dziś: zawrzeć znajomość. [przypis edytorski]
412. poniechać — zostawić, nie ruszać. [przypis edytorski]
413. przyprawne — dziś: przyprawione. [przypis edytorski]
414. trybunał — sąd najwyższy. [przypis edytorski]
415. koszatka — gatunek nadrzewnego gryzonia o nocnym trybie życia. [przypis edytorski]
416. odziemek — przy ziemi. [przypis edytorski]
417. rola — ziemia uprawna. [przypis edytorski]
418. parno — wilgotno, gorąco i duszno; jak gdy powietrze nasycone jest parą a. oparami. [przypis edytorski]
419. w boru — dziś popr. forma Ms.lp.: w borze. [przypis edytorski]
420. szprync (daw.) — skok. [przypis edytorski]
421. opończa — rodzaj płaszcza, z kapturem, bez rękawów, noszonego między XIV a XVII wiekiem. [przypis edytorski]
422. kumoszka (daw., pot.) — kuma; przyjaciółka, koleżanka. [przypis edytorski]
423. folgować (daw.) — złagodzić swoje zachowanie względem kogoś, czegoś. [przypis edytorski]
424. termin (daw.) — opresja, kłopot. [przypis edytorski]
425. fortuna — los. [przypis edytorski]
426. oczeret — trwała roślina rosnąca na terenach podmokłych, głównie przy brzegach. [przypis edytorski]
427. łątka (daw.) — lalka, marionetka. [przypis edytorski]
428. precz — daleko. [przypis edytorski]
429. rad bym jej dziękował — tu: chętnie bym jej dziękował. [przypis edytorski]
430. letszy (daw.) — dziś popr. forma: lżejszy. [przypis edytorski]
431. modry — ciemnoniebieski. [przypis edytorski]
432. zamyślać — zamierzać. [przypis edytorski]
433. rad — tu: chętnie. [przypis edytorski]
434. kompania (daw.) — towarzystwo, towarzysze. [przypis edytorski]
435. kołacz — nazwa pszennego ciasta, o kształcie kolistym, dawniej obowiązkowo wypiekanego na ważne uroczystości i święta. [przypis edytorski]
436. inszego — dziś: innego. [przypis edytorski]
437. purpura — tu: królewski płaszcz w kolorze purpurowym. [przypis edytorski]
438. kmieć — chłop z własnym gospodarstwem, opłacający czynsz. [przypis edytorski]
439. rezurekcja — w kościele katolickim uroczyste nabożeństwo wielkanocne połączone z procesją, odprawiane o świcie w Niedzielę Wielkanocną. [przypis edytorski]
440. ulęgałka — owoc dzikiej gruszy nadający się do
Darmowe książki «O krasnoludkach i sierotce Marysi - Maria Konopnicka (na czym czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)