Kometa zawraca - Justyna Radczyńska-Misiurewicz (darmowa biblioteka cyfrowa .TXT) 📖

10. róża — tu: pierścień wyrostków u nasady poroża jelenia. [przypis edytorski]

11. pustorożce (Bovidae) — rodzina ssaków przeżuwaczy mających na głowach rogi, które w odróżnieniu od poroża jeleniowatych (pełnorożców) nigdy nie są rozgałęzione ani zrzucane; należą do niej m.in. antylopy, bawoły, bydło domowe, koziorożce. [przypis edytorski]

12. huczka (łow.) — okres godowy dzików. [przypis edytorski]

13. parkotnia (łow.) — okres godowy zajęcy; parkoty. [przypis edytorski]

14. bitwa pod Hastings (14 października 1066) — starcie, w którym inwazyjna armia księcia Normandii, Wilhelma, zwanego później Zdobywcą, pokonała wojska angielskie pod dowództwem króla Harolda II. Król Harold zginął w bitwie, zaś w jej wyniku najeźdźcy z kontynentu europejskiego opanowali cały kraj. Krzywo przysięgasz: wg źródeł normandzkich Harold, zanim został królem, po zatonięciu swojego statku u wybrzeży Normandii trafił na dwór Wilhelma i złożył mu przysięgę, że wesprze go w dążeniach do objęcia tronu Anglii. Wersję taką podaje tkanina z Bayeux, długie, haftowane płótno z XI w. przedstawiające wydarzenia, które doprowadziły do bitwy pod Hastings, oraz samą bitwę. Kometa zawraca: na jednej ze scen tkaniny z Bayeux widnieje grupka ludzi wskazujących palcami dużą, jasną gwiazdę z pękiem promieni skierowanych w lewo, która pojawiła się na niebie pół roku przed klęską i śmiercią króla Harolda; łaciński napis nad nimi: „ISTI MIRANT[UR] STELLA[M]”, oznacza „Ci dziwują się gwieździe”; komety uważano za znak gwałtownych zmian, zapowiadający rychłą śmierć króla, fatalną wojnę lub klęskę żywiołową. [przypis edytorski]

15. badlandy (z ang. badlands, dosł.: złe ziemie) — suche obszary o ubogiej roślinności, silnie zniszczone przez wiatr i wodę, pokryte siecią wąwozów, występujące np. w amerykańskim stanie Dakota Południowa, gdzie znaczną ich część objęto ochroną jako park narodowy. [przypis edytorski]

16. hienodon — wymarły ssak mięsożerny, który zamieszkiwał Eurazję, Amerykę Płn. i Afrykę. [przypis edytorski]

17. Mount Rushmore (Góra Rushmore) — góra w zach. części stanu Dakota Południowa, w której w latach 1927–1941 wykuto pomnik o nazwie Mount Rushmore National Memorial, przedstawiający głowy czterech prezydentów USA szczególnie znaczących dla historii tego kraju. [przypis edytorski]

18. shopping (ang.) — zakupy, robienie zakupów. [przypis edytorski]

19. design (ang.) — wzór, wzornictwo. [przypis edytorski]

20. szybkie Rapid City — ang. Rapid City oznacza: szybkie miasto. Nazwa tego miasta w Dakocie Płd. pochodzi od szybko płynącego potoku, nad którym powstało. [przypis edytorski]

21. Big Mario (ang.: Wielki Mario) — postać z niektórych gier komputerowych z serii „Super Mario”, w którą może zmieniać się główny bohater, zyskując nadzwyczajne zdolności. [przypis edytorski]

22. Devil’s Tower (ang.: Wieża Diabła) — wysoka, samotna skała o stromych ścianach i płaskim wierzchołku, mierząca 386 m licząc od podstawy, położona we wsch. części stanu Wyoming; jeden z pierwszych amerykańskich pomników narodowych. [przypis edytorski]

23. pieski preriowe — niewielkie gryzonie podobne do świstaków, żyjące na preriach Ameryki Płn., w chwili zagrożenia wydające odgłosy przypominające szczekanie psa. [przypis edytorski]

24. sunny side up (ang.) — dosł.: słoneczną stroną do góry; o jajkach: sadzone. [przypis edytorski]

25. sweetie (ang.) — słodziutka, kochanie, skarb. [przypis edytorski]

26. prekambryjskie gnejsy — gnejs: skała metamorficzna o krystalicznej strukturze, zwykle pstra; prekambr: odcinek historii Ziemi od jej powstania aż do okresu kambryjskiego (542 mln lat temu). [przypis edytorski]

27. Grand Teton, Mount Moran — Grand Teton: najwyższa góra (4199 m n.p.m.) w paśmie Teton Gór Skalistych, w stanie Wyoming, położona na terenie parku narodowego noszącego jej nazwę; Mount Moran: góra dominująca (3840 m n.p.m.) nad zach. częścią pasma Teton, w tym samym parku. [przypis edytorski]

28. koronka królowej Anny (ang. Queen Anne’s Lace) — pot. nazwa dzikiej marchwi, o drobnych, białych kwiatach, zebranych w baldach przypominający koronę. [przypis edytorski]

29. histrioniczny (z łac. histrio: aktor) — teatralny, dramatyczny; także: typowy dla histrionicznego zaburzenia osobowości, którego przejawem są przesadne, teatralne zachowania i starania o zwrócenie na siebie uwagi. [przypis edytorski]

30. Herkulanum — jedno z miast pogrzebanych pod popiołem podczas wybuchu Wezuwiusza w r. 79 n.e. [przypis edytorski]

31. status quo (łac.) — stały, obecny stan rzeczy. [przypis edytorski]

32. I-will-allways-love-you (ang.) — zawsze-będę-cię-kochać. [przypis edytorski]

33. reality TV — typ programów telewizyjnych, zwykle w postaci konkursu, mający z założenia pokazywać nieinscenizowane sceny z prawdziwego życia, w których występują osoby niezwiązane zawodowo z telewizją; istotą reality TV jest postawienie widza w roli podglądacza. [przypis edytorski]

34. requiem (łac.) — odpoczynek; msza żałobna lub utwór żałobny; od pierwszego słowa formuły rozpoczynającej modlitwę za zmarłych: requiem aeternam (wieczny odpoczynek). [przypis edytorski]

35. lespedeza — gatunek dekoracyjnego krzewu o różowofioletowych kwiatach i trójlistkowych liściach na długich ogonkach. [przypis edytorski]

36. całkowanie (mat.) — rodzaj sumowania nieskończenie wielu nieskończenie małych wartości, stosowany dla wielkości zmieniających się w sposób ciągły. [przypis edytorski]

37. pentagram — rysunek foremnej pięcioramiennej gwiazdy, w wielu kulturach uważany za symbol magiczny. [przypis edytorski]

38. obserwable — obserwowalne wielkości fizyczne, czyli wielkości mierzalne. [przypis edytorski]

39. inflacja kosmologiczna — teoria kosmologiczna, według której wczesny Wszechświat przeszedł przez fazę gwałtownego rozszerzania się. [przypis edytorski]

40. różanopalcy uśmiech — por. przydomek Eos, bogini zorzy porannej, w poematach Homera: „różanopalca Jutrzenka”. [przypis edytorski]

41. Orion — charakterystyczny gwiazdozbiór nieba zimowego, łatwy do odnalezienia i zidentyfikowania. [przypis edytorski]

42. żakarda — tu zapewne: tkanina żakardowa, o bardzo rozbudowanych wzorach, najczęściej motywach roślinnych, wykonywana na krosnach wyposażonych w mechanizm Żakarda (Jacquarda). [przypis edytorski]

43. Żegnaj miłości... — polskie tłumaczenie pierwszych zwrotek amerykańskiego przeboju Bye Bye Love z roku 1957, wykonywanego przez duet Everly Brothers. [przypis edytorski]

44. Diadorius Boudleaux Bryant (1920–1987) oraz Felice Bryant (ur. jako Matilda Genevieve Scaduto) (1925–2003) — małżeństwo amerykańskich autorów i wykonawców piosenek, w latach 50. i 60. XX wieku napisali muzykę i teksty do wielu znanych piosenek pop i country, szczególnie do przebojów duetu Everly Brothers. [przypis edytorski]

45. gésiers (fr.) — żołądki (ptaków). [przypis edytorski]

46. topinambur — słonecznik bulwiasty a. bulwa, roślina z rodziny astrowatych o jadalnych bulwach, pochodząca z Ameryki Płn. [przypis edytorski]

47. amfibrach — stopa metryczna w metryce iloczasowej, składająca się z trzech sylab: jednej długiej między dwiema krótkimi; w polskich wierszach jej odpowiednikiem jest sekwencja składająca się z jednej sylaby akcentowanej między dwiema nieakcentowanymi. [przypis edytorski]

48. Agi Miszol (ur. 1947) — izraelska poetka, zdobywczyni nagród w kraju i za granicą, m.in. nagrody imienia Jehudy Amichaja (2002) oraz Nagrody im. Zbigniewa Herberta (2019). [przypis edytorski]