Juwenilia II - Krzysztof Kamil Baczyński (biblioteka informatyczna TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Juwenilia II - Krzysztof Kamil Baczyński (biblioteka informatyczna TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Krzysztof Kamil Baczyński

Idź do strony:

Hymn wieczorów miejskich

Miasto tańczy drżącego kankana29

w barwnym mleku świateł rozproszone

dyszy niebo jak zgaszony dywan

namarszczony z flandryjskich30 koronek

asfalt ślisko ucieka przed światłem

w łuk

w umarłym kadłubie ulicy

można bardzo głośno mówić

można... bardzo cicho krzyczeć.

Latarniami miasto zgasi gwiazdy

i dźwięk zacznie w banię nieba wnikać

sam zostanę na czarnym asfalcie

balansując krawędzią chodnika.

II. [39]

Pieśń Wagabundów31

Wiedziemy wonny żywot wagabundów

codziennie jasne słowa wdychamy jak opium.

Przestrzeń potrafi wchłonąć nas jedną sekundą

w którą się płynne serca całą wieczność topią

nocami podchodzimy do otwartych okien

wylatujemy w sady kwitnące jak zapach

patrzeć jak senna zieleń ciepłe niebo żłopie

jak cisza dźwięcznym światłem w szyby zacznie kapać.

Potem płyniemy wolno w ciepłych żaglach cieni

we wzdęte morza światła brzęczące jak pszczoły

odrzucające błękit odpływów jak włosy

na białe ciała ławic wolno zbiegłe dołem.

Silni w miękkie dąbrowy wchodzimy jak w szelest.

Przez góry w płynnych dzwonach bielone oddalą

w wysokich zamkach turni przesypiamy otchłań

wtuleni w futro lasu noc jak ogień paląc

i czekamy na porty jak inni na statki

aż staniemy się tacy ot tacy maleńcy

stateczkiem z łup orzecha w zapach wody gładki

popłyniemy daleko do zielonych Indii.

II. 39 r.

Elegia IV

Ach, mówiłbym ci o nocach zbitych gradem jak ptaki,

mówiłbym słowa błędne o drzew tragicznych twarzach,

o latarniach jak świece, gaszonych krepą32 wiatru...

ach, mógłbym... mógłbym dzień jak oczy spokoju przerażać...

Patrz... noc uderza w martwe akordy cieni,

droga odchodzi w gorzkich łkaniach latarń.

Jak trudno szczęście w karty papieru zamienić.

Jak trudno w oczach dalekich szukać odbić świata.

Patrz... oczy — smutni pielgrzymi odchodzą drogą —

spłakaną wiatrem, ciężkim, czarnym samobójcą,

można nie szukać gwiazd,

można nie płakać w ogrójcach,

noc można zgasić jednym ruchem dłoni.

II. 39 r.

Zamach

Siedzicie w dusznych kawiarniach,

w parnych tchach dni-lokomotyw,

które nie jadą już nigdzie,

bezradne, zlane potem.

Dzień — parująca masarnia

co rano dyszy i rzęzi,

póki jak balon zmęczony

na cierniach słów nie ugrzęźnie.

Noce zmącone są, duszne

w łaszących się woniach perfum,

ach! cały ten świat wasz blady

rozkłada się w nocy jak ścierwo

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Twarze pomięte i brudne —

— kartki rzucone w próżnię.

Chodzę po pustych ulicach,

stacji zgubionej dróżnik.

Nocą rozlaną jak ołów

wyjdę przez parną krwią bramę

i...

rzucę przestrzeń

jak bombę

pod świat wasz — duszny atrament.

Strasznym rozpękiem zieleni

czerń się osypie po wietrze

szeroko...

ocean błękitny

(w horyzont rozleje się przestrzeń)

Spotkanie dalekie

Dla Z.

Muszę odejść... noce drżą w napiętych żaglach.

Muszę odejść... droga pijana się słania,

płótna wzdyma cisza szalejąca, nagła,

latarniami noc znów elegie wydzwania.

Nie żegnajcie... morze opiło się wiatru,

niespokojne, szarpie grzywy szkła rozbite,

gorzkie bryzgi piany ślady statków zatrą

i odpłynę srebrnym argonautów33 mitem.

W słonych zmierzchach schodzę na białe wybrzeża,

w szeleszczące puszcze wilgotne jak barwy,

nawołuję w echa

już mi portów nie żal,

kiedy ciszy lazur w silne dłonie narwę.

Raz się tylko zbudzę jak w dalekiej pieśni,

Ty mi wyjdziesz cicho, jak dawniej, naprzeciw,

ręce dasz mi wonne w ciepłym świcie, wcześnie,

pobiegniemy w zieleń wolne, leśne dzieci...

9. II. [39]

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

„Stare miasto”

Księżyc zadymiony niebem

rozlepia plakaty — żółte plamy ciszy,

posłuchaj... ulica schodzi w mrocznym żlebie34

w rzeki zgęstniałych gwiazd,

można usłyszeć:

jak miasto brodzi w neonowym szumie,

ryciny ulic wypukle odchodzą w rzeki domów,

pękają w średniowieczne place, obszernie,

patrz!...

rycerze jadą dołem w półżałobnej czerni...

Pożegnanie żałosnego strzelca

Do widzenia...

noc gwiazdami zaorana,

w piersiach naszych eksploduje pusty wieczór,

zbyt jest ciężko łzy przetapiać w męską szorstkość,

zbyt jest ciężko gorzkiej prawdy w ustach nie czuć.

Niebo w błocie zatopione pije ziemię

i zwichrzone, granatowe szarpie drzewa,

to zbyt trudno nigdy szczęścia swego nie mieć

i o szczęściu bohaterstwa swego śpiewać.

Tak daleko, droga ciężka i nabrzmiała,

od łez twardych poorana w długie bruzdy,

tak się idzie, łoskotami szyjąc próżnie,

po kamieniach mgłą opitych, bielą tłustych.

Zbyt daleko są okopy krwią rozpękłe,

myśl na drutach krwawi usta nieszczęśliwe

i bezradnie ciemne noce nawołują.

Zbyt jest trudno wrócić do was młodym, żywym,

zbyt jest trudno...

łatwo zostać bohaterem...

Jakie szczęście, że nie można tego dożyć,

kiedy pomnik ci wystawią, bohaterze,

i morderca na nagrobkach kwiaty złoży.

(Tędy, przez wzgórza ciszą zarośnięte...)

Tędy, przez wzgórza ciszą zarośnięte,

przejdę swobodnie błękitnawym morzem,

przez szlam tymianku i zgaszoną miętę,

dzwony wieczorne jak bramę otworzę,

szorstkimi dłońmi odsunę żaluzje —

— dwa łuki puszczy na bok spadną miękko,

w las rozdzwoniony jak w zieloną kuźnię

wejdę przewilgły parną gamą dźwięków.

W rozmiękłej woni przechodzę szelestem,

płynące łany w świty drzew odchodzą.

Ciężar przestrzeni przenoszę na barkach,

na srebrne brzegi w gorzką zieleń brodząc.

Ramiona dźwięczą brązem dzwonnej siły,

w nocach pierzchnących sypką wonią dojrzę

dźwięczny chłód planet jak jabłka dojrzałych

i w czerstwej ciszy poszukam twych spojrzeń.

Patrz... gładzę wiatry po gorących ustach,

zbieram modlitwy drzew rozpierzchłe w trwogach

i kiedy przyjdę do twych stóp o zmroku,

nie pytaj,

po co szedłem taką drogą.

Ciel brouillé35 (tłum. z Ch. Baudelaire’a36)

Rzekłbym: twoje spojrzenie okryte oparem,

twe oczy tajemnicze (błękitne czy szare?),

na przemian uciszone, marzące, okrutne,

odbijające nieba obojętność, smutne.

Pamiętasz te dni białe, ciepłe i zamglone,

które topiły w płaczu serca, dzwon, olśniony,

kiedy wzburzone, drżące jakimś złem nieznanym

nerwy szydziły z ducha, co spał w snach zbłąkany?

Ty wspominasz czasami ten horyzont czysty,

który gorzał słonecznie w porze chmurnej, mglistej,

jak ty rozpromieniałaś ten wilgotny pejzaż

skuty w strąconych z nieba promienistych więzach!

O, kobieto cudowna, zwodna auro ciepła!

Czy kocham także śnieg twój i szron w bieli skrzepłej,

czy będę mógł się wyrwać z zimy twojej mroźnej —

— rozkoszy przejmującej bardziej niż mróz groźny?

Hellada37

Kolumny mdleją cieniami,

bluszcz gryzie słodki jak biel marmur,

błękitne wzgórza pełzają po miękkim morzu,

cisze spadają w dłonie bogactwem za darmo,

w szept mgieł schodzą strumienie w cierpkich błyskach noży.

Można nic nie mówić,

w chmurach się położyć,

wędrować:

w drodze napotkam omdlałą świątynię Nike38,

obejmę miękko dłońmi — przyjacielskim splotem,

w góry zmącone echem — pasterskim pokrzykiem,

pójdziemy wolno nad groby zgubionych homerów39.

Przypisy:

1. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]

2. l’esclave (fr.) — niewolnik. [przypis edytorski]

3. de Heredia, José-María (1842–1905) — poeta francuski urodzony na Kubie. [przypis edytorski]

4. Hybla — nazwa kilku starożytnych miast na Sycylii, tu przeniesiona na rzekę. [przypis edytorski]

5. Syrakuzy — miasto na wschodniej Sycylii. [przypis edytorski]

6. upłaz — spłaszczone miejsce na stoku górskim. [przypis edytorski]

7. płaźń a. płaśń — taras, płaska przestrzeń na stoku górskim. [przypis edytorski]

8. nos zasypie świadomość żółtym śniegiem próżni — tak w źródle. [przypis edytorski]

9. Horatius — Horacy — Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.), wybitny rzym. poeta liryczny, autor liryk, satyr i listów, a także teoretyk literatury. [przypis edytorski]

10. Hydaspes — obecnie Dźhelam, rzeka w północnych Indiach i Pakistanie. [przypis edytorski]

11. śpiewając — w oryginale poeta śpiewa o Lalage, kochance tutaj wspomnianej dopiero w ostatniej strofie. [przypis edytorski]

12. Daunia — region w Apulii, w płn. Włoszech. [przypis edytorski]

13. więcierz — rodzaj sieci rybackiej. [przypis edytorski]

14. krepa — rodzaj tkaniny o lekko pomarszczonej fakturze, kojarzonej z żałobą. [przypis edytorski]

15. ars poetica (łac.) — sztuka poetycka. [przypis edytorski]

16. tum (daw.) — kościół katedralny. [przypis edytorski]

17. Je suis l’Empire à la fin de la décadence (fr.) — Jestem Cesarstwem u końca upadku. [przypis edytorski]

18. roztarty w gwiazdy kryształ chrupał nam pod butem — prawdopodobnie aluzja do nocy kryształowej, pogonu dokonanego w nazistowskich Niemczech w nocy z 9 na 10 listopada 1938. [przypis edytorski]

19. la lune blanche (fr.) — biały księżyc. [przypis edytorski]

20. łysk — dziś: błysk. [przypis edytorski]

21. Par les soirs bleus d’été/ j’irai dans les sentiers (fr.) — przez błękitne letnie wieczory pójdę na szlak. [przypis edytorski]

22. diuna — wydma. [przypis edytorski]

23. majolika — odmiana ceramiki z kolorową polewą ołowiowo-cynową. [przypis edytorski]

24. diuna — wydma. [przypis edytorski]

25. pleziozaury — rząd wymarłych gadów wodnych, wyposażonych w płetwy. [przypis edytorski]

26. nieobaczny — taki, który nie dostrzega (bądź wariantowa forma słowa „niebaczny”). [przypis edytorski]

27. palem — dziś popr. forma D.lp: palm. [przypis edytorski]

28. atol — wyspa koralowa o kształcie pierścienia. [przypis edytorski]

29. kankan — kabaretowy taniec francuski. [przypis edytorski]

30. Flandria — historyczny region, obecnie wchodzący w skład Belgii, Holandii i Francji. [przypis edytorski]

31. wagabunda (z łac.) — włóczęga a. wędrowny śpiewak. [przypis edytorski]

32. krepa — tkanina o lekko pomarszczonej fakturze, kojarzona z żałobą. [przypis edytorski]

33. Argonauci (mit. gr.) — uczestnicy wyprawy po złote runo, przedsięwziętej na statku Argo pod wodą Jazona. [przypis edytorski]

34. żleb — dolina o stromych ścianach wcinająca się w stok górski. [przypis edytorski]

35. ciel brouillé (fr.) — zachmurzone niebo (także: niebo zagniewane). [przypis edytorski]

36. Baudelaire, Charles (1821–1867) — francuski poeta, krytyk sztuki, tłumacz Edgara Allana Poe, prekursor symbolizmu i poezji nowoczesnej, parnasista, dekadent. Uznawany za jednego z tzw. „poetów przeklętych”. Jego twórczość była kontrowersyjna, samego autora oskarżano o niemoralność ze względu na podejmowaną tematykę w swych utworach: dewiacje, rzekome popieranie satanizmu, prostytucja, życie marginesu społecznego itd. Najsłynniejszym dziełem Baudelaire’a są wydane w 1857 r. Kwiaty zła (Les fleurs du mal), znane również pod innym polskim tytułem — Kwiaty grzechu. [przypis edytorski]

37. Hellada — ogólne określenie starożytnej Grecji. [przypis edytorski]

38. Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]

39. Homer — autor fundamentalnych dla kultury europejskiej eposów greckich: Iliady i Odysei; żył w VIII w. n. e. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych

Idź do strony:

Darmowe książki «Juwenilia II - Krzysztof Kamil Baczyński (biblioteka informatyczna TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz