Darmowe ebooki » Tragedia » Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 16
Idź do strony:
tłumacząc, 
Niedawno rękę podniósł na mnie w gniewie, 
A on, by panu swojemu pochlebić, 
Podstępem z nóg mnie powalił na ziemię, 
Obalonego z szyderstwem pokrzywdził, 
I tyle swoim junactwem dokazał, 
Że pochwałami swymi król obsypał 
Gwałt na bezbronnym spełniony człowieku. 
Zapewne pamięć tej jego dzielności 
I tu mu dobyć kazała oręża. 
  KENT
Każdy z tych łotrów tchórzliwych językiem 
Na tchórza zmieni samego Ajaksa. 
  CORNWALL
Przynieście dyby! Stary ty hultaju, 
Sędziwy śmiałku! My cię nauczymy — 
  KENT
Za stary jestem, panie, do nauki. 
Daj pokój dybom; ja królewski sługa, 
Na króla rozkaz do ciebie przybywam; 
Byłoby znakiem zbyt wielkiej pogardy 
Dla pana mego dostojnej osoby, 
Złośliwie w dyby kuć jego posłańca. 
  CORNWALL
Przynieście dyby! Na honor przysięgam, 
Że do południa musi w nich wysiedzieć. 
  REGAN
Co, do południa? Do nocy, milordzie, 
I przez noc nawet. 
  KENT
Gdybym psem był tylko 
Twojego ojca, nie powinnaś, pani, 
Tak mnie traktować! 
  REGAN
Ale tak traktuję 
Jego pachołków. 
  CORNWALL
To jeden z paniczów, 
O których nasza siostra nam donosi. 
Przynieście dyby! 
 
Przynoszą dyby. GLOUCESTER
Nie rób tego, panie! 
Wiem, że zawinił; dobry król, pan jego, 
Skarci go za to, lecz sromotna kara, 
Którą mu grozisz, dotyka jedynie 
Lud najpodlejszy, ostatnią hołotę 
Za kradzież albo i gorsze występki. 
Król to za krzywdę weźmie osobistą, 
Jeżeli jego sługa i posłaniec 
Ulegnie karze tak upadlającej. 
  CORNWALL
Odpowiem za to.  
  REGAN
Moja by też siostra 
Jeszcze za większą wziąć mogła obrazę, 
Że jej dworzanin, pełniąc jej rozkazy, 
Był w tak niegodny sposób pokrzywdzony. 
Skujcie mu nogi! Biorą Kenta w dyby. 
Idźmy teraz, panie! 
 
Wychodzą: Regan i Cornwall. GLOUCESTER
Żal mi cię, bracie; to wola książęcia, 
Którego światu znany jest charakter: 
Wstrętny mu opór. Wstawię się za tobą. 
  KENT
Nie, dobry panie, nie rób tego, proszę! 
Czuwałem, drogę odbyłem mozolną, 
Część nocy prześpię, a resztę prześwistam. 
Z pięt może wyróść szczęście uczciwemu. 
A więc dobranoc! 
  GLOUCESTER
Źle postąpił książę; 
Czyn jego będzie na złe tłumaczony. 
 
Wychodzi. KENT
Dobry mój królu, stwierdziłeś przysłowie, 
Z chłodu pod skwarne dostałeś się słońce. 
Zbliż się, księżycu, do tej ciemnej kuli, 
Pożycz mi światła, by ten list przeczytać! 
Nędzarze tylko czasem cuda widzą. 
To list Kordelii. Szczęśliwym zrządzeniem 
Doszły ją wieści o moim przebraniu. 
Znajdzie czas ona w tych bolesnych sprawach 
W pomoc nam przybyć i krzywdy uleczyć. 
Przymruż się, oko, czuwaniem znużone, 
Aby nie widzieć tego hańby domu. 
Teraz dobranoc, fortuno! Uśmiechnij 
Znowu się do mnie, a koło twe obróć! 
 
Usypia. SCENA III
Step.
Wchodzi Edgar. EDGAR
Publikowane me imię słyszałem; 
W spróchniałym drzewie uszedłem pogoni; 
Nie ma jednego portu, nie ma miejsca, 
Gdzie by straż czujna nie czyhała na mnie. 
Postanowiłem, aby się ratować, 
Przybrać pozory najpodlejszej nędzy, 
Co kiedykolwiek wzgardzonego człeka 
Do bydlęcego przybliżyła stanu. 
Twarz skalam błotem, płachtą się owinę, 
Włosy me wszystkie w kołtuny pozwijam, 
W mojej nagości z wiatrów będę szydził 
I z niepogody surowego nieba. 
Już wzór znalazłem sobie na tej ziemi: 
Żebraków z Bedlam, co wśród dzikich ryków 
Tkają w gangreną otrętwiałe ręce 
Szpilki, gałązki rozmarynu, gwoździe, 
A potem, hydne pokazując rany, 
Po biednych siołach, młynach i owczarniach, 
Czasami prośbą, czasem przekleństwami 
Zmuszają ludzką litość do jałmużny. 
Tylko Tomaszkiem biednym jestem teraz; 
To jest coś jeszcze — a Edgar jest niczym. 
 
Wychodzi. SCENA IV
Przed zamkiem Gloucestera.
Wchodzą: król Lear, Błazen i Dworzanin. KRÓL LEAR
To jednak dziwna, że dom opuszczając, 
Nie odprawili mojego posłańca. 
  DWORZANIN
Wiem, że ostatniej nocy nie myślano 
O tej podróży. 
  KENT
Witaj, dobry panie! 
  KRÓL LEAR
Czy na rozrywkę takąś wybrał hańbę? 
  KENT
O nie, milordzie. 
  BŁAZEN

Ha, ha! Nosi okrutne podwiązki. Konie przywiązują za głowy, psy i niedźwiedzie za szyje, małpy za lędźwie, a ludzi za nogi. Zbyt gorącemu w nogach człowiekowi dają drewniane pończochy.

KRÓL LEAR
Kto tak nie zważał na twe stanowisko, 
Że cię tu wsadził? 
  KENT
On, panie, i ona, 
Twój syn i córka. 
  KRÓL LEAR
Nie.  
  KENT
Tak jest.  
  KRÓL LEAR
Nie, powtarzam. 
  KENT
A ja powtarzam: tak jest. 
  KRÓL LEAR
Nie, nie, nigdy by się na to nie odważyli! 
  KENT
Odważyli się jednak.  
  KRÓL LEAR
Nie, przysięgam na Jowisza! 
  KENT
A ja przysięgam na Junonę, tak jest! 
  KRÓL LEAR
Na krok ten nigdy by się nie ważyli, 
Zrobić by tego nie mogli, nie chcieli. 
Czyn od morderstwa gorszy, taką krzywdę 
Poszanowania godnemu wyrządzić. 
Powiedz natychmiast, jaka twoja wina, 
Że w taki sposób ważyli się karać 
Mego posłańca? 
  KENT
Panie, w ich pałacu 
Zaledwo twoje listy im wręczyłem, 
Zanim powstałem, bo im na kolanach 
Mój hołd złożyłem, przybywa posłaniec, 
Oblany potem, zziajany pośpiechem, 
Bez tchu, zaledwo zdolny wybełkotać 
Goneril, pani swojej, pozdrowienie; 
Oddał list, który czytali z pośpiechem, 
Zwołali orszak, bez najmniejszej zwłoki 
Dosiedli koni, a z zimnym spojrzeniem 
Dali mi rozkaz, bym gonił za nimi 
I na odpowiedź ich cierpliwie czekał. 
Tu, gdy spotkałem drugiego posłańca, 
Co pozdrowieniem swoim zatruł moje 
(A tym posłańcem był właśnie ów panicz, 
Co się tak krnąbrnie panu memu stawił), 
Chętniejszy słuchać serca niźli głowy, 
Dobyłem szabli, a tchórz ten nikczemny 
Krzykami trwogi cały dom poruszył 
I sądem syna twojego i córki 
Czyn mój zasłużył na hańbiącą karę, 
W której mnie widzisz. 
  BŁAZEN
Zima nieskończona, 
Gdy dzikie gęsi w tamtą lecą stronę. 
Ślepe są dzieci przed ojcem w łachmanach; 
Przed ojcem z workiem dzieci na kolanach. 
Drzwi swych fortuna biednym nie otwiera. 
 

Ale z tym wszystkim, dostaniesz od twych córek tyle krzyżów, ile potrafisz zliczyć przez rok cały.

KRÓL LEAR
Niewieścia słabość, hysterica passio, 
Pnie się do serca! Spadnij, czarny smutku, 
Nie tak wysoko twoje są żywioły! 
Gdzie jest ta córka? 
  KENT
W pałacu tym z hrabią. 
  KRÓL LEAR
Czekajcie na mnie, sam się z nią rozmówię. 
 
Wychodzi. DWORZANIN
I prócz obrazy, którąś opowiedział, 
Nie było innej? 
  KENT
Nie, nie było żadnej. 
Ale dlaczego z tak małym orszakiem 
Król tu przybywa? 
  BŁAZEN

Gdyby cię za to pytanie w dyby okuto, dobrze byś na to zasłużył.

KENT

Dlaczego, błaźnie?

BŁAZEN

Poślemy cię do szkoły mrówek, abyś się tam nauczył, że się w zimie nie pracuje. Wszystkimi, co idą za nosem, kierują oczyma, wyjąwszy ślepych; a nie ma jednego nosa na dwadzieścia, który by nie zwietrzył tego, co śmierdzi. Puść wielkie koło, kiedy się z góry toczy, bo gdybyś chciał za nim pędzić, kark sobie skręcisz; ale gdy to koło pnie się pod górę, daj mu się ciągnąć bezpiecznie. Jeżeli jaki mądry człowiek da ci lepszą radę, zwróć mi moją; chciałbym, żeby tylko urwisze22 jej słuchali, bo daje ją błazen.

Ten, który goni tylko za zyskiem, 
I tylko z pozoru służy, 
Z pierwszym piorunów ucieknie błyskiem 
I zostawi cię śród burzy. 
 
Lecz ja zostanę, co bądź mnie czeka, 
Niech mędrek ucieka sobie; 
Błaznem się robi łotr, co ucieka, 
Ja z błazna łotra nie zrobię. 
  KENT
Gdzie się tego nauczyłeś, błaźnie? 
  BŁAZEN
Nie w dybach, błaźnie. 
 
Wchodzi król Lear z Gloucesterem. KRÓL LEAR
Nie chcą mnie widzieć? Chorzy są, znużeni 
Nocną podróżą? Marne to wybiegi, 
Jawne oznaki buntu i odstępstwa! 
Przynieś mi lepszą odpowiedź. 
  GLOUCESTER
Mój panie, 
Znasz dobrze księcia ognisty charakter, 
Wiesz, jak w zamiarach swoich nieugięty. 
  KRÓL LEAR
Zemsta! Zaraza! Śmierć i zamieszanie! 
Co, nieugięty? Charakter? Gloucesterze, 
Z księciem i żoną jego pragnę mówić. 
  GLOUCESTER
Już mu doniosłem o tym, dobry panie. 
  KRÓL LEAR
Doniosłem? Człeku, czy mnie ty rozumiesz? 
  GLOUCESTER
Rozumiem, panie. 
  KRÓL LEAR
Król chce się rozmówić 
Z księżęciem Cornwall; ojciec kochający 
Od swojej córki chce usługi żądać. 
Czy wiedzą o tym? — Na krew mą i oddech! 
Ognisty! Książę ognisty! Idź, powiedz 
Temu książęciu ognistemu! — Czekaj! 
Jeszcze nie; może naprawdę jest chory. 
Choroba zawsze zaniedbuje służby,  
Której spełnienie potrzebuje zdrowia. 
Nie jest sam sobą człowiek, gdy natura 
Z cierpiącym ciałem duszy każe cierpieć. 
Poczekam; własną popędliwość winię, 
Że w gorączkowym wybryku choroby 
Postanowienie zdrowej widzę woli. 
Spoglądając na Kenta. 
Śmierć i zagłada! Dlaczego on w dybach? 
Czyn mi ten stwierdza, że ta ich choroba 
Jest czczym wybiegiem. Wypuście mi sługę! 
Idź do nich, powiedz, że chcę z nimi mówić, 
Teraz, natychmiast! Niechaj się tu stawią, 
Albo pod drzwiami ich bić będę w bębny, 
Aż sen zabiję! 
  GLOUCESTER
Idę, chciałbym, panie, 
Spór ten zagodzić. 
 
Wychodzi. KRÓL LEAR
O Boże, me serce! 
Wzdęte boleścią serce! Ale cicho! 
  BŁAZEN

Wołaj do niego, wujaszku, jak kucharka do węgorzy, gdy je żywcem wsadzała do pasztetu. Bijąc je po łbie kijem: „cicho, cicho, psubraty!” wołała. Jej to był brat, co przez czystą dobroć dla swojego konia siano masłem mu smarował.

Wchodzą: Cornwall, Regan, Gloucester i Służba. KRÓL LEAR
Dzień dobry obu! 
  CORNWALL
Witamy cię, panie! 
 
Kent wypuszczony. REGAN
Dostojny królu, z radością cię widzę. 
  KRÓL LEAR
Wierzę ci, córko, mam tego powody; 
Gdyby mój widok nie był ci radosny, 
Ja bym się rozwiódł z twojej matki grobem: 
Byłby to tylko grób cudzołożnicy. 
Do Kenta. 
Ha, jesteś wolny? Ale później o tym. 
Droga Regano, siostra twa niegodna, 
pokazując na serce: 
Tu utopiła jakby szpony sępa 
Ostry ząb swojej grzesznej niewdzięczności. 
Zaledwie mogę mówić; nie uwierzysz,  
Z jaką wyrodną złością — o Regano! 
  REGAN
Cierpliwość, panie! Zdaje mi się bowiem, 
Żeś jej wartości łatwiej mógł nie poznać, 
Niż nie dopełnić ona powinności. 
  KRÓL LEAR
Jak to rozumiesz? 
  REGAN
Sądzę, że ma siostra 
Niezdolna zgwałcić swoich obowiązków. 
Jeśli przypadkiem położyła tamę 
Wrzaskliwej twego orszaku rozpuście, 
Tak słuszne miała do tego powody, 
Że od wszelkiego wolną jest zarzutu. 
  KRÓL LEAR
Niech Bóg ją skarze!  
  REGAN
Panie, jesteś stary; 
Natura w tobie kresów swych dobiega. 
Czas byłby dać się kierować rozumom, 
Lepiej od ciebie stan twój pojmującym. 
A więc cię proszę, wróć do naszej siostry, 
Wyznaj otwarcie, że ją obraziłeś. 
  KRÓL LEAR
Co? Więc ją prosić mam o przebaczenie? 
Zważ, jak to godne ust ojcowskich słowa: 
«Wyznaję, droga córko, żem jest stary; 
Starość nie radość; błagam na kolanach, 
Racz mi dać pokarm, ubranie i łoże!» 
  REGAN
Dość tego! Są to żarty nieprzystojne; 
Wróć do mej siostry! 
  KRÓL LEAR
Nie, nigdy, Regano! 
Pół mi mojego odjęła orszaku, 
Z gniewnym spojrzeniem serce mi przeszyła 
Od żądła żmii zjadliwszym językiem. 
Niech niebios zemsta wszystkie swe pioruny 
Wyrzuci na nią! Zatrute powietrze 
W młode jej kości niech powieje niemoc! 
  CORNWALL
Fe, wstydź się, panie! 
  KRÓL LEAR
Lotne błyskawice, 
Zgaście swym ogniem wzrok jej pogardliwy! 
Zniszczcie jej piękność, wyziewy bagniste, 
Wyssane ogniem potężnego słońca! 
  REGAN
Ach, dobry Boże! Te same przekleństwa 
W wybuchu gniewu na mnieś gotów rzucić. 
  KRÓL LEAR
Nie, nigdy me cię nie dotknie przekleństwo; 
Obca czułemu sercu twemu twardość. 
Jej wzrok jest straszny, gdy twoje źrenice 
Tylko pociechę przynoszą, nie palą. 
Moim zabawom nie będziesz ty skąpić, 
Zmniejszać orszaku, słowem mnie obrażać, 
Szczuplić23 dochodów, na wszystkiego domiar 
Bram twych zakładać przede mną ryglami. 
Ty powinności natury znasz lepiej, 
Lepiej dziecinnych24 obowiązków prawa, 
I wymagania należnej wdzięczności; 
Nie zapomniałaś połowy królestwa, 
Którą ci dałem. 
  REGAN
Do rzeczy, mój ojcze! 
  KRÓL LEAR
1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 16
Idź do strony:

Darmowe książki «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz