Darmowe ebooki » Tragedia » Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 16
Idź do strony:
Learze, któregom czcił jak mego króla, 
Kochał jak ojca, a jak panu służył, 
Nie zapominał nigdy w swych modlitwach 
Jak opiekuna — 
  KRÓL LEAR
Łuk mój natężony, 
Lękaj się strzały! 
  KENT
Niech raczej wyleci 
I w piersiach moich serce mi rozedrze! 
Gdy Lear szaleje, Kent nie będzie baczył 
Na dworskie słowa. Co zrobić chcesz, starcze? 
Nie myśl, że mówić zlęknie się powinność, 
Gdy się potęga chyli przed pochlebstwem, 
Boć jest honoru powinnością szczerość, 
Gdy obłąkanie uwodzi majestat. 
Odwołaj sąd twój, niech chwila rozwagi 
Popędliwości zmieni hydny3 wyrok! 
Głową za moje odpowiadam zdanie: 
Najmłodsza córka nie najmniej cię kocha; 
Nie jest tych serce puste, których słowa 
Czczym nie brzmią dźwiękiem. 
  KRÓL LEAR
Jeśli kochasz życie, 
Ni słowa więcej! 
  KENT
Przeciw twoim wrogom 
Życie me zawsze na rozkaz twój było 
I bez wahania zawsze je poświęcę, 
Gdzie idzie, panie, o twe bezpieczeństwo. 
  KRÓL LEAR
Precz z moich oczu!  
  KENT
Przejrzyj, królu, jaśniej, 
Przy twej, jak dotąd, zostaw mnie osobie, 
A nie odwracaj twych ode mnie źrenic! 
  KRÓL LEAR
Na Apollina — 
  KENT
Tak, na Apollina! 
Na twoich bogów daremnie przysięgasz. 
  KRÓL LEAR
Wasalu! Zdrajco! 
 
Kładzie rękę na mieczu. ALBANY I CORNWALL
O wstrzymaj się, królu! 
  KENT
Zabij doktora, należną mu płacę 
Na twoją szpetną sam obróć chorobę! 
Odwołaj wyrok lub póki me usta 
Przemówić zdolne, nie przestanę wołać: 
Źle robisz, królu! 
  KRÓL LEAR
Słuchaj mnie, nędzniku, 
Słuchaj na twoje należne mi maństwo! 
Gdyś mnie chciał skłonić do złamania słowa, 
(Czegom się jeszcze nigdy nie dopuścił) 
Gdy się zuchwale poważyłeś stawić, 
(Czego znieść broni honoru uczucie) 
Oto zapłata twojej jest śmiałości: 
Pięć dni ci daję, byś się zaopatrzył 
W potrzebne środki przeciw nędzy życia, 
Szóstego plecy odwróć nienawistne 
Moim dzielnicom; jeśli dziesiątego 
Wygnany kadłub twój jeszcze się znajdzie 
Na mojej ziemi, śmierć czeka cię straszna.  
Precz! Na Jowisza, nigdy tu nie wrócisz. 
  KENT
Gdy taka wola twoja, żegnaj, panie! 
Tam wolność znajdę, bo tu jest wygnanie. 
Do Kordelii: 
Niech Bóg, dziewico, w swej cię pieczy chowa 
Za myśl uczciwą i uczciwe słowa! 
Do Regany i Goneril: 
Bodaj dźwięk głośny wasz uczynkiem został! 
Słowom miłości miłości czyn sprostał! 
Tymi na zawsze Kent żegna was słowy, 
Gdy starą nogą w świat puszcza się nowy. 
 
Wchodzi: Gloucester z Królem Francji, Księciem Burgundii i Orszakiem. GLOUCESTER
Oto król Francji i książę Burgundii. 
  KRÓL LEAR
Książę Burgundii, który z królem Francji 
O mej się córki ubiegałeś rękę, 
Do ciebie naprzód moje słowa zwracam. 
Jakiego żądasz z córką mą posagu 
Lub się usuwasz? 
  KSIĄŻĘ BURGUNDII
Dostojny monarcho, 
Nie żądam więcej jak ofiarowałeś, 
A sam mniej nie dasz. 
  KRÓL LEAR
Szlachetny mój książę, 
Tak ją ceniłem, gdy mi była drogą, 
Dziś spadła w cenie. Spojrzyj na nią, książę, 
Jeśli w tej małej, nadobnej postaci 
Coś albo wszystko z mą razem niełaską, 
Ale nic więcej, jeszcze ci po myśli, 
Weź ją, jest twoją! 
  KSIĄŻĘ BURGUNDII
Nie wiem, co powiedzieć. 
  KRÓL LEAR
Czy chcesz z wszystkimi, jakie ma, wadami 
Przysposobioną gniewu mego córkę 
Za posag w moje bogatą przekleństwo, 
Której z przysięgą wyrzekłem się dzisiaj, 
Czy chcesz za żonę pojąć lub odrzucić? 
  KSIĄŻĘ BURGUNDII
Na tych warunkach trudny wybór, królu. 
  KRÓL LEAR
Więc się jej wyrzecz4, bo ci wyliczyłem 
Wszystkie jej skarby. 
Do króla Francji: 
Nie mam chęci, królu, 
Tej krzywdy naszej wyrządzać przyjaźni, 
Bym cię z tą łączył, której nienawidzę. 
Racz więc twe myśli ku godniejszej zwrócić 
Niż ku nędznicy, której za swe dzieło 
Sama natura dziś uznać się wzdryga. 
  KRÓL FRANCJI
O dziwy, żeby ta, która przed chwilą 
Nad wszystko twemu sercu była drogą, 
Pochwał twych celem, starości balsamem 
Najkosztowniejszym, w jednym oka mgnieniu 
Tak się potwornych dopuściła czynów, 
Że tyle węzłów miłości stargała! 
Lub czyn jej straszny jest i niesłychany, 
Lub dawna ku niej miłość twoja grzeszna; 
Lecz, by uwierzyć temu, trzeba wiary, 
Której bez cudu mój rozum mi nie da. 
  KORDELIA
Królu, o jedną jeszcze błagam łaskę: 
Skoro mi obcą ta śliska jest sztuka, 
Co mówi, czego dotrzymać nie myśli, 
Gdy mogę tylko, nim z ust wyjdzie słowo, 
Spełnić uczciwe me postanowienie, 
Racz sam powiedzieć, że żaden występek, 
Żadne morderstwo, żaden czyn hańbiący 
I żadna plama na moim honorze 
Twej mi królewskiej łaski nie wydarła, 
Ale brak tylko, co mym jest bogactwem, 
Spojrzeń żebrzących wiecznie, brak języka, 
Brak, który serca mego jest pociechą, 
Chociaż miłości twojej mnie pozbawia. 
  KRÓL LEAR
Stokroć ci lepiej było się nie rodzić, 
Niż mnie obrazić! 
  KRÓL FRANCJI
Jak to? I nic więcej? 
Powolność ducha często niezdolnego 
Wyrazić słowem, co zamierza spełnić? 
Książę Burgundii, co powiesz dziewicy? 
Miłość miłością nie jest, jeśli miesza 
Zewnętrzne względy z głębokością uczuć, 
Czy chcesz ją pojąć? Sama jest posagiem. 
  KSIĄŻĘ BURGUNDII
Daj tylko królu, co dać jej przyrzekłeś, 
A twa Kordelia księżną jest Burgundii. 
  KRÓL LEAR
Nie, nie, przysiągłem i słowa nie zmienię! 
  KSIĄŻĘ BURGUNDII
Żal mi, lecz skoro tak straciłaś ojca, 
I męża tracisz. 
  KORDELIA
Pokój z tobą, panie! 
Mężem ten moim nie będzie, co mierzy 
Miłość fortuną. 
  KRÓL FRANCJI
O piękna, 
Ubóstwo skarb ci daje, opuszczenie 
Urok nieznany, a wzgarda powaby. 
Ciebie i cnoty twe łakomo5 chwytam, 
Chętnie, co inni odrzucili, biorę. 
Jaki cud, Boże! To, co innych studzi, 
Silniejszy ogień w moim sercu budzi. 
Twa córka, królu, wzgardzona, bez wiana, 
Dziś będzie panią pięknej Francji pana. 
Książę, wodniste twoje księstwo całe, 
By skarb tak drogi kupić, jest za małe. 
Kordelio, żegnaj wszystkich; pokrzywdzona, 
Co traci córka tu, znajdzie tam żona. 
  KRÓL LEAR
Jest twoją, weź ją; ja sobie nie życzę 
Na córki takiej poglądać oblicze, 
Idź, lecz miłości mojej ci na drogę 
Ni błogosławieństw moich dać nie mogę! 
Książę Burgundii, racz mi towarzyszyć. 
 
Przy odgłosie trąb wychodzą: Król Lear, Książę Burgundii, Cornwall, Albany i orszak. KRÓL FRANCJI
Pożegnaj teraz siostry twe, Kordelio. 
  KORDELIA
Klejnoty ojca, Kordelia was żegna 
Łzawą źrenicą; wiem ja, czym jesteście, 
Lecz mam jak siostra wstręt niezwyciężony 
Po ich nazwisku wady nazwać wasze. 
Kochajcie ojca, ja sercom go waszym 
Wedle świadectwa waszych słów powierzam. 
Lecz gdybym jeszcze w łasce jego żyła, 
Na lepszym tronie bym go osadziła. 
Bądźcie mi zdrowe! 
  REGAN
Naszych powinności 
Nie ucz nas tylko! 
  GONERIL
A dołóż starania, 
Aby twojego męża nie obrazić, 
Który żebraczkę wziął przez miłosierdzie, 
Przeciw ojcowskiej zbuntowaną woli 
Cios sprawiedliwy dotknął cię niedoli. 
  KORDELIA
Gdy czas chytrości kryjówki odsłoni, 
Hańba dziś tajne kryjówki dogoni. 
Bóg daj wam szczęście! 
  KRÓL FRANCJI
Czas nam iść, Kordelio. 
 
Wychodzi Król Francji i Kordelia. GONERIL

Siostro, niemało mam ci rzeczy do powiedzenia, które dla nas obu są bardzo wielkiej wagi. Zdaje mi się, że ojciec nasz chce się tej nocy stąd oddalić.

REGAN

Niewątpliwie. Udaje się do was; na przyszły miesiąc nasza będzie kolej.

GONERIL

Widzisz, jak zmienna jego starość; a czego byłyśmy teraz świadkami, nowym jest tego dowodem. Zawsze kochał siostrę naszą najwięcej, a sposób, w jaki ją wydziedziczył, jest wyraźnym znakiem obłąkania.

REGAN

Jest to wieku ułomność, choć nigdy nie umiał on być panem siebie.

GONERIL

W najlepszych latach siły i zdrowia zwyczajne mu były te uniesienia. Należy się więc nam przygotować w jego starości nie tylko na wkorzenione wady charakteru, ale zarazem na gwałtowne wybuchy niecierpliwości, które zwykle prowadzi z sobą gniewliwa i niedołężna starość.

REGAN

Czekają nas z jego strony kaprysy podobne do dzisiejszego wygnania Kenta.

GONERIL

Ceremonie pożegnania z królem Francji zabiorą mu jeszcze niemało czasu, naradźmy się więc spólnie. Jeśli nasz ojciec, przy swoim charakterze, zatrzyma jaką władzę, ostatnie jego rozporządzenia obrócą się na naszą tylko krzywdę.

REGAN

Naradzimy się o tym później.

GONERIL

Musimy coś postanowić, póki pora.

Wychodzą. SCENA II
Przysionek w zamku hrabiego Gloucestera.
Wchodzi Edmund z listem. EDMUND
Ty jesteś moją boginią, naturo, 
I tylko twoim prawem chcę się rządzić. 
Dlaczegóż mam być ofiarą zwyczajów, 
Dać się narodów dziwactwom obedrzeć? 
Dlatego, żem się o kilka miesięcy 
Za bratem spóźnił? Bękart! Upodlony! 
Czemu? Gdy kształty moje równie piękne, 
Myśl równie wzniosła, rysy regularne, 
Jak u potomka uczciwej matrony? 
Bo i dlaczegóż świat nas ma piętnować 
Plamą bękarta, upodleniem rodu, 
Nas, co w gorącej kradzieży natury 
Czerpiemy więcej ognia i dzielności, 
Niźli potrzeba w zimnym, nudnym łożu 
Na pokolenia całe wiercipiętów, 
Poczętych między snem a przebudzeniem? 
Prawy Edgarze, muszę mieć twe ziemie! 
Ojciec nasz równie bękarta Edmunda, 
Jak i prawego swego syna kocha. 
Prawego syna, co za piękne słowo! 
Dobrze, mój prawy! Jeśli plan się uda, 
A pożądany skutek list osiągnie, 
Spodlony Edmund prawego przeskoczy, 
Urośnie w szczęście. Więc błagam was teraz, 
Stańcie, o bogi, po stronie bękartów! 
 
Wchodzi Gloucester. GLOUCESTER
Kent tak wygnany! Francuz rozgniewany! 
Król zrzekł się władzy i w nocy odjechał, 
U swoich dzieci na rocznym jurgielcie6! 
Wszystko tak nagle! Edmund! Co nowego? 
  EDMUND
chowając list:
Nic nowego, milordzie. 
  GLOUCESTER
Czemu ten list chowasz tak skwapliwie? 
  EDMUND
Nie wiem nic nowego, milordzie. 
  GLOUCESTER
Co za pismo czytałeś? 
  EDMUND
Nic, milordzie. 
  GLOUCESTER

Nic? Dlaczego więc z tak strasznym pośpiechem chowałeś list do kieszeni? Nic nie potrzebuje tak się chować. Zobaczmy; pokaż! Jeśli to nic jest, obejdę się bez okularów.

EDMUND

Błagam cię, panie, daruj! To list od mojego brata, którego jeszcze nie przeczytałem w całości, a o ile go przebiegłem, nie zdaje mi się odpowiedni twoim oczom.

GLOUCESTER

Daj mi ten list, mopanku!

EDMUND

Równie cię obrażę, czy go dam, czy zatrzymam. Treść, o ile mogłem zrozumieć, jest naganna.

GLOUCESTER

Zobaczmy, zobaczmy!

EDMUND

Spodziewam się, na usprawiedliwienie mojego brata, że list ten pisał jedynie, żeby wziąć na próbę moją cnotę.

GLOUCESTER
czyta:

„To poszanowanie, ta cześć oddawana starości, zaprawia nam życie goryczą w najlepszych latach naszej młodości, pozbawia nas dostatków aż do czasu, w którym starość nie pozwoli nam ich używać! Zaczyna mi się to wydawać głupią i nieznośną niewolą pod jarzmem zgrzybiałej tyranii, która nami rządzi nie dlatego, że ma siłę, ale dlatego, że ją cierpliwie znosimy. Przyjdź do mnie, żebyśmy się w tym przedmiocie porozumieli. Gdyby nasz ojciec chciał spać, póki go nie obudzę, używałbyś połowy jego dochodów na zawsze, a żył kochany przez twojego brata Edgara”. Hm, spisek! „Chciał spać póki go nie obudzę, używałbyś połowy jego dochodów”. Syn mój, Edgar! Miałże on rękę7, aby coś podobnego napisać? Serce i mózg coś podobnego pomyśleć? Jak dawno list ten odebrałeś? Kto ci go przyniósł?

EDMUND

Nikt mi go nie przyniósł, milordzie, w tym właśnie sztuka; list ten znalazłem na oknie mojego mieszkania.

GLOUCESTER

Czy poznajesz w tym piśmie rękę twojego brata?

EDMUND

Gdyby treść była uczciwa, przysiągłbym, milordzie, że to jego ręka, ale zważając na to, co list zawiera, pragnąłbym wierzyć, że nie on to pisał.

GLOUCESTER

To jego ręka!

EDMUND

To jego ręka, milordzie, ale spodziewam się, że jego serce nie ma udziału w tym, co list zawiera.

GLOUCESTER

Czy nigdy poprzednio nie badał cię w tym przedmiocie?

EDMUND

Nigdy, milordzie. Ale słyszałem często, jak utrzymywał, że stosowną byłoby rzeczą, gdy synowie są w sile wieku a ojcowie na schyłku, żeby ojciec żył pod opieką syna, a syn zarządzał dochodami.

GLOUCESTER

O nikczemnik! Nikczemnik! To właśnie jego zdanie w tym liście! Obrzydły nikczemnik! Wyrodny, przeklęty, bestialny8, gorszy od bestii nikczemnik! Idź, mopanku, wyszukaj go! W więzieniu go zamknę. Obrzydły nikczemnik! Gdzie on teraz?

EDMUND

Nie wiem z pewnością, milordzie. Gdybyś raczył powstrzymać twoje oburzenie przeciw mojemu bratu, póki nie znajdziesz jaśniejszego dowodu jego

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 16
Idź do strony:

Darmowe książki «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz