Fantazy - Juliusz Słowacki (biblioteka techniczna online TXT) 📖
Krótki opis książki:
Fantazy — nieukończony dramat Juliusza Słowackiego, napisany prawdopodobnie na przełomie 1844/1845. Jest on zaliczany do tragikomedii.
Fabuła dotyczy starań o zaaranżowanie małżeństwa między hrabią Fantazym a Dianą, córką zrujnowanego hrabiego Respekta. Sytuację komplikuje przybycie dawnej kochanki Fantazego, Idalii, oraz Jana, zesłańca syberyjskiego, którego kocha Diana. Fabuła, przypominająca komedię obyczajową, zmienia się w tragedię za sprawą sceny śmierci Majora, rosyjskiego żołnierza opiekującego się Janem. Dodatkowo Słowacki przemyca w dramacie elementy swojej filozofii genezyjskiej.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Juliusz Słowacki
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Fantazy - Juliusz Słowacki (biblioteka techniczna online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki
rewolucją, że tu we mnie siedzi
Polska; że tutaj przybyłem sekretnie,
Abym się pozbył jednego ciężaru,
Który przez czasy mnie dziesięcioletnie
Dręczył i na kształt straszliwego czaru
Myśl moją ciągle wypijał z płomienia,
Serce mi z ognia mojego wyniszczał...
Proszę cię, księże, byś z tego pierścienia...
Zdejmuje pierścień z palca i daje go Ks. Lodze.
KSIĄDZ LOGA
opatrując.
Złoty pierścionek —
JAN
Który mi tak błyszczał,
Jak gwiazda niegdyś świecąca na kucją
W domu rodzinnym...
KSIĄDZ LOGA
Cóż z pierścionka tego...
JAN
Proszę, ażebyś zrobił restytucją,
Bo go ukradłem.
KSIĄDZ LOGA
Nie!
JAN
Na Boga mego!
Bo go ukradłem...
KSIĄDZ LOGA
Z męką ty straszliwą
Mówisz! — a ja ci mówię, ojciec stary:
Przede mną oto nie przysięgaj krzywo,
Bo ja ten pierścień znam, bom go u fary
Dawniej poświęcił.
JAN
Więc wiesz, że jest wzięty?
Że dziś do niego nie mam, Ojcze, prawa!
KSIĄDZ LOGA
Dobrze: wypełnisz obowiązek święty.
Niechaj ci, synu mój, wiara i sława
I patria będą pomyślne i dadzą
Swoje trzy wieńce, wieńce te zwyczajne,
Które na grobie wielkich ludzi sadzą
Te trzy kochanki. Bo ci to nie tajne,
Że ludzie wprzód do trumny odprowadzą —
Potem kochają. Cierp więc podłóg stanu,
A znoś cierpienia podług wielkiej duszy;
A ja pamiętać będę o Waćpanu
W moich pacierzach...
JAN
I perłami prószy
Ze źrenic, jak król jaki ze skarbnicy...
Bądź zdrów, staruszku! — Dobrzy w Polsce ludzie!
Odchodzi.
KSIĄDZ LOGA
Otóż sumienie tej młodej dziewicy,
Która zrobiła ślub w sybirskiej budzie,
Wolne jest. — Pójdę i pierścionek zwrócę.
AKT TRZECI
SCENA PIERWSZA
Salon, jak w Akcie pierwszym.
FANTAZY i RZECZNICKI.
FANTAZY
Rzecznicki! Dasia tu jest, albo była.
RZECZNICKI
A ba!
FANTAZY
Czułem ją po zapachu.
RZECZNICKI
A ba!
FANTAZY
Mówię ci, że się już nad emną mściła
Przez tego czarta golijata, draba,
Baszkira: — już jej wenecki sztylecik
Uczułem — i wiatr z jej ust pełny szpilek
Już mnie obleciał — już miałem pasztecik
Z jej kuchni — już, już ten zemsty motylek
Zrzucił poczwarkę swoję i tu lata,
Zrobiwszy traktak z ludźmi na mą zgubę.
RZECZNICKI
Mści się nad tobą?
FANTAZY
Tak jako harmata,
Nabita puszką ćwieków.
RZECZNICKI
Daj mi próbę,
Bo nie uwierzę.
FANTAZY
Ten Baszkir najęty,
Dziś właśnie połknąć mnie chce jak Jonasza.
Dziś właśnie, kiedy ranne dyjamenty,
Stały na kwiatach...
RZECZNICKI
Słuchaj: niech ta kasza
Z gwiazd, z dyjamentów, z kwiatów...
FANTAZY
Jesteś gapem!
Otóż ci powiem prosto: dziś stoimy
Na ganku — Baszkir z ogromnym harapem,
W futrach, jak bożek gdzieś sybirskiej zimy,
Ujeżdża konie — panny z ganku patrzą,
Starosta swoje anegdoty plecie...
RZECZNICKI
Ty stoisz z twarzą od księżyca bladszą,
Jak Manfred...
FANTAZY
A ty, mój swat, przy bukiecie
Jak Gaweł...
RZECZNICKI
No! kończ —
FANTAZY
Wtem Baszkir niecnota
Naprzód mi konia prawie na pierś wsadza
Ogonem — zmykać przymusza, od błota
Spędza jak wróbla, pałaszem zawadza
I moje złote na piersiach binokle
O ciągnie —
RZECZNICKI
No! to wszystko jest przypadek.
Takie zdarzenie mieli Temistokle
Na olimpijskich grach. — Ustępuj z kładek,
Kiedy przez błoto konie idą kłusa.
Baszkir nie winien nic.
FANTAZY
Ale mi potem
Bestia mojego zabił Spartakusa!
RZECZNICKI
Jak to?
FANTAZY
Kiedy mnie już obrzucił błotem,
Diabeł podszepnął jakiś pannie Stelli,
Że do Majora przybiegła i prosi:
„Niechaj, Majorze, Baszkir z łuku strzeli!”
Ojciec tę prośbę natychmiast podnosi,
Prawi uczoną wielką dysertacją
O sławnem z łuku strzelaniu Baszkirów,
Dowodząc, że zna strzał przez elewacją.
Schodzą się panny, do niebios szafirów
Odprowadzają tę strzałę oczyma;
Ja sam aż w gwiazdy okiem idę za nią,
Widzę, jak srebrna się na niebie trzyma,
Maleńka — komar pod niebieską banią —
Potem przechyla — skręca — w ziemię mierzy
Główeczką srebrną, daje świdra, młyńca —
Spadła: patrzże, gdzie? — Mój Spartakus leży,
Mój wyżeł leży na środku dziedzińca,
Drgając łapami! — Czy ty byś uwierzył
Albo spodziewał się? — W niebiosa godził,
A szelma w mego Spartaka wymierzył!
RZECZNICKI
Rzecz prosta; Spartak po dziedzińcu chodził —
To los...
FANTAZY
Lecz psów tam — —
RZECZNICKI
przerywa.
Więc Baszkir miał racją,
Że najpiękniejszy wybrał cel — Fantazy,
Strzelając, widzisz, tak przez elewacją,
Trzeba mieć piękność celem...
FANTAZY
Po sto razy
Mówię ci, że w tem czuć rękę Idasi.
RZECZNICKI
Strzeliła z łuku?
FANTAZY
No! zgryzłem to w sobie.
Wtem Stelka, co się do każdego łasi,
A coś z diabełka on w swojej osobie,
Pyta Baszkira, jak się to przez barki
Ów kołczan wkłada? czy ciężki? czy z blachy?
RZECZNICKI
No? I ten Baszkir...?
FANTAZY
Syn jakiejś tatarki!
Zdjął kołczan i mnie — co jemu pod pachy,
Byłem, a właśnie wylazłem był z kąta
I stałem przy nim z maleńką dziewczynką —
Przez głowę rzuci nagle jak chomąta
Ten kołczan, pasy te żółtawą glinką
Pomalowane: i nagle przed okiem
Panien zniknąłem, jakby syn Latony,
Okryty białej kurzawy obłokiem —
RZECZNICKI