Darmowe ebooki » Tragedia » Dziewica Orleańska - Fryderyk Schiller (książka czytaj online txt) 📖

Czytasz książkę online - «Dziewica Orleańska - Fryderyk Schiller (książka czytaj online txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 17
Idź do strony:
class="h4">AGNIESZKA
Co? Jak? Mów, błagam! 
  LA HIRE
do króla
Każ, by się wrócili 
Posłowie orleańscy! 
  KAROL
Cóż się stało? 
  LA HIRE
Stoczono bitwę! Myśmy zwyciężyli! 
  AGNIESZKA
My?... O niebieska muzyko tej wieści! 
  KAROL
La Hire! Czyż prawda? Czy nie czcza ułuda? 
Powtórz, bo nie śmiem wierzyć twej powieści! 
  LA HIRE
O, w większe wkrótce uwierzycie cuda! 
Lecz arcybiskup sam ci o nich, panie, 
Opowie lepiej; z nim na pojednanie 
Dunois wraca. 
  AGNIESZKA
O, piękne zarody 
Zwycięstwa, z których tak rychło dostajem 
Owoców nieba: pokoju i zgody! 
  SCENA IX
Ciż, Arcybiskup z Reims, Dunois, Du Chatel i Raul (rycerz w zbroi) ARCYBISKUP
prowadząc Dunois do króla i łącząc ich ręce
Zgoda, książęta! Podajcie dłoń wzajem! 
Nie dziś czas pomnieć o ziemskiej rozterce, 
Gdy Bóg nad wami czyni cuda swoje. 
 
Dunois obejmuje króla. KAROL
Odmęt słów waszych pochłania me serce, 
Chciałbym uwierzyć i wierzyć się boję. 
Co? Jak się stało? — W krótkiej, jasnej mowie 
Powiedzcie! Błagam, każę! 
  ARCYBISKUP
wskazując na Raula
On opowie. 
  RAUL
Było nas wszystkich chorągwi szesnaście, 
Które szlachetny Baudricourt zgromadził, 
I, odpierając angielskie napaście, 
Ku tobie, królu, na odsiecz prowadził. 
Lecz gdy, przeszedłszy Vermatońskie wzgórza, 
Schodzim w dolinę, gdzie się kręci Yonna, 
Patrzym: przed nami z lasu się wynurza 
Kolumna wrogów piesza, potem konna. 
Chcemy się cofnąć, aż widzim, za nami 
Drugie ich wojsko już wzgórza osiadło. 
Tak między dwoma zamknięci ogniami, 
Najodważniejszym z nas serce upadło. 
Chcą złożyć oręż i daremnie wodze 
Szukają jeszcze rady, której nie ma. 
Gdy wtem — w powszechnym nieładzie i trwodze 
Cud się nam dziwny jawi przed oczyma! 
Z gaju, wprost ku nam, wychodzi Dziewica 
W błyszczącym hełmie jak bogini wojny, 
Piękna jak anioł, choć groźne jej lica 
Tchnęły postrachem, a wzrok, acz spokojny, 
Gorzał jak ogniem; wiatr włosy rozwiewał, 
A blask poziomy zachodniego słońca 
Dziwną jasnością jej postać odziewał. 
Szła ku nam, na kształt niebieskiego gońca 
I głosem, który wskróś wszystkich przeniknął: 
«Francuzi! — rzekła — próżno się boicie! 
Dość już wróg wami pomiatać nawyknął, 
Dziś jest kies jego! Wierzcie, a ujrzycie! 
Nic to, że okrył doliny i wzgórza. 
Bóg cud obiecał i cud wam uczyni! 
Niech będzie silny jako fale morza, 
Niech będzie liczny jak piaski w pustyni. 
Naprzód! Dziś z wami jest Bóg i Dziewica! 
Duch Jego za was uzbroił jej ramię. 
Za mną, Francuzi!». To rzekłszy, pochwyca 
Z rąk chorążego rozwinięte znamię 
I z niem najpierwsza bieży w stronę wroga. 
Co krwi w nas było, zawrzała płomieniem. 
Wszyscy jak jeden, za posłanką Boga 
Lecim z orężem, a wróg z podziwieniem 
Patrzy się na nas, stojąc nieruchomy. 
Lecz wtem — jak gdyby głos trąb ostatecznych 
Posłyszał nagle, jakby niewidomy 
Anioł swym mieczem zmiótł wszystkich walecznych: 
Zachwiał się, widzim, mięsza się i pierzcha, 
Broń i rynsztunek miecąc poza siebie; 
Jedni na wzgórza, by dosiąc ich wierzcha, 
Drudzy ku rzece, a my, ku potrzebie 
Sprawiwszy hufce, tu i tam za niemi! 
Rzeź się prawdziwa, nie bitwa, zaczęła. 
Tysiąc ich z górą poległo na ziemi. 
Nie licząc tego, co rzeka połknęła. 
Z nas ani jeden nie zginął! 
  KAROL
Cud boski! 
  AGNIESZKA
I cud ten, mówisz, stał się przez Dziewicę? 
Któż, skąd jest ona? 
  RAUL
Różne czynią wnioski. 
Lecz ona sama swoją tajemnicę, 
Rzekła, że tylko królowi objawi. 
Natchnioną z nieba zowie sama siebie 
I zapowiada, że Orlean zbawi, 
Wprzód nim się księżyc odmieni na niebie. 
Wojsko, lud cały, wierzy w nią i wszędzie 
Rwie się do broni. 
 
Słychać za sceną dzwony i szczęk oręża. KAROL
Cóż to? Trąby? Dzwony? 
  RAUL
To ona z wojskiem! Za chwilę tu będzie. 
Lud jej jak świętej oddaje pokłony. 
  KAROL
do du Chatela
Każ ją wnet przyjąć! 
 
do Arcybiskupa
Ty mię ucz, kapłanie, 
Co myśleć o tem? Bóg cud swój okazał, 
Gdy cud już tylko zbawić nas był w stanie. 
Tego by żaden człowiek nie okazał, 
Lecz mogęż wierzyć, że dla mnie to czyni? 
  GŁOSY ZA SCENĄ
Chwała Dziewicy! Cześć, chwała zbawczyni! 
  KAROL
To ona! 
do Dunois Usiądź na miejscu królewskiem! 
Obaczym, zali prorokować umie. 
Jeśli jest duchem natchniona niebieskim, 
Pozna naprawdę i znajdzie mię w tłumie. 
 
Dunois siada, król staje przy nim po prawej ręce, obok króla Agnieszka Sorel, dalej Arcybiskup, inni ustawiają się po obu stronach, tak że środek sceny zostaje próżny. SCENA X
Ciż i Joanna w towarzystwie radców i wielu rycerzy, którzy zapełniają głąb sceny, ze szlachetną powagą postępuje naprzód i przegląda stojących wokoło. DUNOIS
po długiem, uroczystem milczeniu
Tyś to, cudowna?... 
  JOANNA
przerywa mu, z wyniosłością patrząc na niego
Synu Orleana, 
Doświadczasz Boga! Nie to miejsce twoje! 
Jam jest do tego wyższego posłana. 
 
Idzie pewnym krokiem do króla, ugina przed nim kolano i powstaje natychmiast, cofając się — wszyscy obecni okazują zdumienie; Dunois opuszcza krzesło i przed królem pozostaje puste miejsce. KAROL
Skąd mię znasz? Pierwszy raz widzisz twarz moją. 
  JOANNA
Widziałam ciebie, gdy cię nikt, prócz Boga, 
Nie widział więcej. 
 
zbliża się do króla i mówi tajemniczo
Pomnisz, przeszłej nocy, 
Gdy wiatr trząsł domem, a rozpacz i trwoga 
Walczyła w tobie z nadzieją pomocy, 
Upadłeś krzyżem i w pokorze ducha 
Błagałeś Boga, a łez twych strumienie 
Zlały podłogę. Każ, niech nikt nie słucha, 
A treść ci twojej modlitwy wymienię. 
  KAROL
Co zwierzam Bogu, przed ludźmi nie kryję — 
— Wymień! 
  JOANNA
Trojakie były twoje modły: 
Naprzód: jeżeli dawne winy czyje, 
Królów czy ludu, na ten kraj przywiodły 
Zgubną tę wojnę, ty, gdy tego trzeba, 
Oddać się za nie chciałeś na ofiarę 
I o to tylko błagałeś u nieba, 
By twej ojczyźnie odpuściło karę. 
  KAROL
cofając się z przerażeniem
Kto, skąd ty jesteś, istoto cudowna? 
 
Wszyscy okazują zdumienie. JOANNA
Druga twa była modlitwa: jeżeli 
Tak zechce niebios wola nieodzowna, 
Abyś utracił tron i co dzierżeli 
Przodkowie twoi, prosiłeś ziszczenia 
Trzech tylko życzeń, trzech dóbr na tym świecie. 
Za pierwsze kładłeś spokojność sumienia, 
Za drugie szczerość przyjaciół, za trzecie 
Miłość Agnieszki. 
 
król zakrywa twarz, łkając gwałtownie — największe poruszenie między obecnymi — po pauzie
Mamże mówić dalej? 
  KAROL
Dość, dość! Już wierzę. Tyś z Boga natchniona! 
  ARCYBISKUP
Lecz kto, skąd jesteś? Mów, niedocieczona22! 
Kto są szczęśliwi, co ci życie dali? 
  JOANNA
Wielebny ojcze, zowią mię Joanną, 
Ojciec mój z włości królewskiej Dom-Remy, 
Ubogi wieśniak, pracą nieustanną 
Uprawia z Bogiem własny kawał ziemi. 
Tam ja z dzieciństwa, pasąc jego trzody, 
Słyszałam nieraz, jak opowiadali 
O tych wyspiarzach, co przyszli zza wody, 
I kraj nasz cichy mieczem najechali, 
I jak ich nasza przyjęła stolica, 
Jak król ich naszą okrył się koroną. 
Jak królów naszych prawego dziedzica 
Chcą wygnać z kraju! To, gdy mi mówiono, 
Nieraz w skrytości, padłszy na kolana 
I płacząc głośno, wołałam do Boga, 
By nam obcego nie narzucał pana, 
By nas uchronił od niewoli wroga. 
A niedaleko od wrót naszej wioski 
Stoi na wzgórzu niewielka kaplica, 
A w niej cudowny obraz Matki Boskiej, 
Gdzie trzykroć w roku cała okolica 
Idzie pielgrzymką i składa ofiary. 
A tuż naprzeciw rośnie dąb sędziwy, 
O którym różnie i młody, i stary, 
A wszyscy różne powiadają dziwy. 
Pod cieniem jego, sama nie wiem czemu, 
Tak mi swobodnie, tak rozkosznie było, 
Że serce gwałtem ciągnęło ku niemu. 
I, ile razy czasem się zdarzyło 
Stracić gdzie w górach jagnię albo owcę, 
Jak skoro przyszłam spocząć w jego cieniu, 
Wnet mi sen między najdziksze manowce, 
Gdzie je mam znaleźć, wskazywał w widzeniu. 
Jednego razu, gdy próżno w noc ciemną, 
Siedząc tak pod nim, marzyłam na jawie, 
Bogarodzica stanęła przede mną 
Z chorągwią w ręku i z mieczem, lecz prawie 
Z kształtu i stroju podobna pasterce, 
I rzekła głosem, co mi poszedł w serce: 
«Jam jest, Joanno! Powstań, rzuć swą trzodę! 
Pan cię opatrzył za narzędzie cudu! 
Sztandar ten wzniesiesz za kraju swobodę, 
Mieczem tym pomścisz krzywdy twego ludu, 
Pokonasz wrogów i, przez cię zbawioną, 
W Reims króla swego uwieńczysz koroną!» 
Ja wszakże rzekłam: «Cóż ja zdziałać mogę, 
Słaba pasterka, bez sił do oręża?» 
A Ona na to: «Uspokój tę trwogę! 
W czystości serca jest moc, co zwycięża 
Bramy piekielne. Tę tylko przestrogę 
Pamiętaj: chroń się przed miłością męża! 
Zresztą miej wiarę i idź prostą drogą, 
Wszak i ja byłam pasterką ubogą!». 
To rzekłszy, dłonią dotknęła mych oczu, 
I, kiedy za nią spojrzałam do góry, 
Ujrzałam w niebios błękitnem przezroczu 
Nieprzeliczone Serafinów chóry, 
A każdy w ręku miał liliję białą, 
A dziwne echo na powietrzu brzmiało. 
Noc w noc trzy razy, przed jutrzenką ranną, 
Miałam toż samo Najświętszej widzenie. 
Schodziła z niebios, wołając: «Joanno! 
Idź! Zbaw twój naród! Spełń twe przeznaczenie!» 
Lecz, gdy raz trzeci stanęła przy drzewie, 
Wzrok jej był groźny i rzekła mi w gniewie: 
«Wiedz, posłuszeństwo jest wyrok niewieści! 
Cierpieć tu musi i być sługą wszędzie. 
Ale się serce oczyszcza w boleści: 
Kto się tu korzy, tam podwyższon będzie!» 
I, gdy ostatnie domawiała słowa, 
Z ramion jej spadło pasterskie odzienie, 
I w całym blasku, jak Niebios Królowa, 
Stała przede mną: błyskawic promienie 
Skroń jej wieńczyły, i chociaż surowa, 
Litośne ku mnie zwróciła wejrzenie, 
I na złocistym wzniesiona obłoku 
W krainie chwały znikła memu oku. 
 
Wszyscy mocno wzruszeni — Agnieszka, łkając, ukrywa twarz na piersiach króla. ARCYBISKUP
po długiem milczeniu
Przed niepojętą wolą przeznaczenia 
Rozum się ludzki uniża i korzy. 
Czyn jej już dowiódł prawdy objawienia: 
Zdziałać go przez nią mógł tylko duch boży. 
  KAROL
Panie, jam grzesznik! Jaż mogłem zasłużyć 
Na dar tak wielki, co z Twej ręki biorę?... 
Uczże23 mię teraz, jak mam łask twych użyć! 
Wszystkowidzący, Ty znasz mą pokorę! 
  JOANNA
Pokora serca prowadzi do Boga, 
Z wiarą w moc Jego człek piekło przemoże. 
  KAROL
A więc mi wróżysz, że zwyciężym wroga? 
  JOANNA
Francyją24 całą pod twe stopy złożę. 
  KAROL
Orlean, mówisz, nie będzie stracony? 
  JOANNA
Loara pierwej cofnie się do źródła. 
  KAROL
I w Reims dostąpię mych przodków korony? 
  JOANNA
Przez tysiąc przeszkód ja cię będę wiodła. 
 
Wszyscy obecni rycerze wstrząsają z łoskotem włóczniami i tarczami i okazują znaki zapału i odwagi. DUNOIS
Postaw Dziewicę wodzem wojsku swemu! 
Wzrok jej nam w trudach i bitew zapędzie, 
Jak gwiazda królom do Jeruzalemu, 
Do Reims i zwycięstw przewodniczyć będzie. 
  LA HIRE
Wróg nie zaufa mocy tego świata, 
Gdy moc niebieską obaczy widomie. 
Jej zwierz25 twe wojsko, a trwoga skrzydlata 
Uprzedzać będzie pogrom po pogromie. 
 
Wszyscy rycerze uderzają tarczą o tarczę i postępują naprzód. KAROL
Tak jest! Ty, święta, ty wiedź wojska moje! 
Książę i rycerz niech twej słucha woli! 
Oto miecz, którym od wieków na boje 
Hetmanił Frankom namiestnik ich króli. 
Dziś go konetabl odrzucił od siebie. 
Odtąd, natchniona, ty go dźwigaj w polu! 
I niech się szerzej rozsławi przez ciebie 
Mocą niebieską! 
  JOANNA
Nie, panie i królu! 
Nie tem my ziemskiej wielkości narzędziem, 
Tak jak nieziemską potęgą i siłą, 
Lecz innym mieczem tryumfować będziem, 
Jak mi widzenie ducha objawiło. 
  KAROL
Gdzież on jest?  
  JOANNA
Poszlij26 do miasta Fierbois. 
Tam pod kościołem świętej Katarzyny 
Jest sklep27, gdzie stosy oręża i zbroi 
Leżą z lat dawnych, tam jest ów jedyny 
Miecz, w którym siła tajemna się mieści. 
Poznać go łatwo, bo na rękojeści 
Ma trzy lilije nabijane złotem. 
  KAROL
do du Chatela
Śpiesz! I niech goniec orlim pędzi lotem! 
  JOANNA
Chorągiew także każ mi zrobić białą 
Z obrazem Niebios Królowej w obłoku, 
Z dzieckiem Jezusem, a dziecię by miało 
Świat w swojej dłoni, a bóstwo we wzroku. 
A całe niebo aby się zdawało 
Jak z głów aniołów skupionych w natłoku. 
Bo taki obraz jaśniał na znamieniu, 
Które Najświętsza trzymała w widzeniu. 
  KAROL
Wszystko się stanie.  
  JOANNA
do Arcybiskupa
Teraz ty mnie, ojcze, 
Błogosławieństwo daj w imię Kościoła! 
Dziewica, idę na dzieło zabójcze... 
Litość wstrzymuje, lecz powinność woła: 
Ona w tej walce będzie duch mój wspierać. 
 
uklęka przed nim ARCYBISKUP
Córko, tyś przyszła dawać, nie odbierać 
Błogosławieństwa! W kim jest Pańska siła, 
Nie potrzebuje pomocy grzeszników. 
 
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 17
Idź do strony:

Darmowe książki «Dziewica Orleańska - Fryderyk Schiller (książka czytaj online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz