Darmowe ebooki » Tragedia » Dla szczęścia - Stanisław Przybyszewski (biblioteka medyczna online za darmo .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Dla szczęścia - Stanisław Przybyszewski (biblioteka medyczna online za darmo .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Przybyszewski



1 2 3 4 5 6 7
Idź do strony:
ją za ręce i szarpie ją.

Milcz! milcz! Bo... bo...

HELENA
wydziera mu się.

Nie szarp mnie! Czego żądasz odemnie? — Czego chcesz? ha, ha, ha!... Chcesz mieć spokojne sumienie, chcesz sobie powiedzieć: Hela zrezygnowała. — Hela zadowolni się przyjaźnią. Chcesz własne sumienie okłamać?!...

MLICKI
spogląda na nią przez chwilę, potem gwałtownie.

Tak, byłaś ze mną szczęśliwa, teraz ja dla siebie szczęścia zapragnąłem. Przy tobie go nie znalazłem!

HELENA
patrzy nań nieprzytomnie.

Nie znalazłeś szczęścia przy mnie?! Więc kłamałeś dwa lata, dzień po dniu kłamałeś!

MLICKI

Nie kłamałem! Wtedy myślałem, że to szczęście, bo innego nie znałem...

HELENA
porywa się.

Więc teraz ci dam szczęście... zostań przy mnie, a dam ci szczęście! szybko, nieprzytomnie. Dam ci rozkosze, o których nie śniłeś. Dam ci, dam taką rozkosz, taki raj, dam, dam, tylko nie gardź mną... zostań... Widzisz to strach mój krzyczy... Ja oszaleję bez ciebie — nie, nie, ty też oszalejesz, ona była kochanką innych — przechodziła z rąk do rąk...

Pada na kolana.
Pukanie do drzwi. Helena zrywa się i przytula do ściany. Mlicki przestraszony patrzy chwilę, a potem ochrypłym głosem. MLICKI

Proszę!

SCENA CZWARTA
CIŻ, OLGA. OLGA
wchodzi rozpromieniona.

A to niespodzianka...

Spostrzega Helenę, staje i patrzy na nią zdziwiona, potem na Mlickiego; chwila przykrego milczenia. MLICKI
opanowuje się, bierze ją za rękę i chce ją wyprowadzić.

Chodź!

HELENA
rzuca się na nich, szukając słów, wyciąga rękę, wskazując na Olgę.

Ta! ta!...

OLGA
bardzo zdziwiona.

Czego chce ta pani?...

MLICKI

Proszę cię, Hela, nie rób już scen... do Olgi stanowczo. Chodź!

HELENA

Idź pani, precz! precz! Chcesz go pani zniszczyć, jakeś Zdżarskiego zniszczyła?!

OLGA

Ale czego pani sobie życzy odemnie? Ja przecież nie chcę nikogo niszczyć!...

HELENA
błagalnie do Mlickiego.

Zostań, zostań! Twoim psem będę, rób ze mną, co chcesz! Bij, zabij! — rób co chcesz, tylko nie opuszczaj mnie! do Olgi. Idź pani, idź! Ja z nim żyłam dwa lata, on mój... mój!... Pani dość ich znajdzie — ja mam tylko Stefana, zostaw mi go pani! Ja oszaleję!

OLGA
patrzy chwilę na Helenę, potem na Mlickiego i wychodzi. Za nią idzie Mlicki. Helena patrzy błędnie na niego, wyciąga ku niemu ręce i cofa je bezwiednie. Po wyjściu Olgi i Mlickiego ogląda się nieprzytomnie, rzuca się ku drzwiom i pada.
Kurtyna.
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
AKT TRZECI
Dzień później. Salon bardzo gustownie umeblowany. Wieczór. Pokój oświetla lampa, osłonięta abażurem. SCENA PIERWSZA
OLGA potem MLICKI. OLGA
leży na otomanie. Co chwilę siada i nasłuchuje. Zewnątrz słychać kroki. Wchodzi Mlicki bardzo zgnębiony, nie zdejmuje kapelusza z głowy. Olga wstaje.

Nareszcie przyszedłeś!

MLICKI

Był tu Zdżarski?

OLGA
trwożnie.

Ale cóż ci jest? Zdejmże kapelusz! Jesteś chory?

MLICKI
zdejmuje kapelusz.

Nie, nie, nic mi nie jest... Ale ten wiatr jesienny, ten deszcz — szedłem przez park, wiatr gwizdał wśród nagich gałęzi... mówią, że w takim czasie ktoś się obwiesił... He... he, albo może utopił. — Bo są ludzie, co się topią. He, he! Ale zdejmże tę umbrę z lampy — inaczej zdaje mi się, że ktoś tu śmiertelnie chory leży.

OLGA
zdejmuje umbrę, po chwili.

Czy to było konieczne, że Helena aż do końca u ciebie mieszkała?...

MLICKI

Gdzież się miała podziać?

OLGA

Pisałeś mi przecież, że wszelkie stosunku z nią zerwałeś?...

MLICKI
milczy. OLGA

Dlaczegoś nie poszukał sobie innego mieszkania?...

MLICKI

Bo się bałem, że sobie życie odbierze.

OLGA

Groziła ci samobójstwem?

MLICKI

Zapewne to zrobi.

OLGA
gwałtownie.

A gdyby nawet? Cóż z tego, chociażby nawet to zrobiła? Wszak byłoby to tylko ulgą dla niej i dla ciebie. Czy jesteś na tyle naiwny, że przenosisz życie, pełne ustawicznych cierpień i bólu nad śmierć? Dla niej — jak powiadasz — niema szczęścia, więc po cóż się ma dalej męczyć? nagle. Mówiłeś jej kiedykolwiek, że ją kochasz?

MLICKI

Nic nie wiem — nie kochałem nikogo przed tobą.

OLGA

I to ci szczęścia nie przyniosło?

MLICKI

Czemu się o to pytasz?

OLGA

Czemu?... Przecież widzę co się z tobą dzieje. Cały dzień cię nie widziałam. Gdzieś był?... O! Jakiś ty blady! Z twoich oczu wyzierają widma. Twój lęk, gdyby cały legion widm. Cały legion upiorów przyniosłeś ze sobą. Pełno widm w pokoju. Mój Boże, mój Boże... Czujesz ty, że jestem przy tobie? Nie, nie, ty tego nie czujesz. Myślisz tylko o niej, widzisz ją wciąż przed sobą. Pełno jej tu wokół nas...

MLICKI

Czy nie możesz pojąć, że mam powody lękać się o jej życie?...

OLGA
twardo.

Nie! nie mogę tego pojąć. Nigdy tego nie zrozumiem. Jeżeli się coś lub kogoś opuszcza, to nie patrzy się za siebie... Zupełnie tego nie pojmuję. Mówisz, żeś nikogo nie kochał przedtem. Kochasz mnie i wiesz jak cię kocham. Powinieneś być szczęśliwy. Powinienbyś o wszystkiem zapomnieć. Pamiętasz, jakeś przed moim odjazdem mówił: dla ciebie jestem zdolny popełnić największą zbrodnię... A teraz kiedy porzuciłeś ją — a czem ona była dla ciebie — teraz drżysz — trzęsiesz się na całem ciele — jesteś zrozpaczony... Boże... Boże... czyśmy się oboje pomylili? Ja byłem tak pewna, że zapomnisz, utopisz wszystko w tem szczęściu, że mnie masz przy sobie, że jestem twoją, na zawsze twoją... Stało się inaczej — inaczej...

Pauza. — Mlicki głęboko zamyślony patrzy przea się. OLGA
po chwili zmęczonym głosem.

Jechałam do ciebie dniem i nocą, nigdzie nie wypoczęłam, przyjechałam dzień wcześniej, niż ci pisałam. Zdawało mi się, że cię tem uszczęśliwię, że sprawię ci wielką radość!... Tak, tak, zrobiłam ci niespodziankę. Nigdy nie zapomnę, jakeś tam stał zgnębiony, na wpół nieprzytomny i patrzyłeś na mnie błędnemi oczyma, jak na widmo... Najchętniej byłbyś się w ziemię zapadł, nie śmiałeś na nią spojrzeć...

MLICKI
przerywa.

Byłoby zatem lepiej, gdyby się był skandal rozpoczął?...

OLGA
gwałtownie.

Powinieneś był odrazu więzy poprzecinać. Od dwóch miesięcy miałeś wybór pomiędzy mną a Heleną urywa i patrzy poważnie na Mlickiego. Zmienionym głosem. Słuchaj Stefan! Możesz jeszcze wybierać! Czujesz, że nie możesz być przy mnie szczęśliwy, to idź. Nie chcę żyć z człowiekiem, który w ciągłej rozpaczy rozmyśla możliwość samobójstwa dawniejszej kochanki. Z wzrastającą namiętnością. Nie chcę! nie chcę dzielić się z inną kobietą, nie chcę, by ktoś dniem i nocą stał między tobą a mną.

MLICKI

Dzielić?... Hm... patrzy na nią. Nie chcesz się dzielić?... Nie chcesz, by ktoś dniem i nocą stał między nami

Pociera ręką czoło. OLGA
wystraszona.

Cóż ci jest? Słyszałeś, co mówiłam? Zrozumiałeś, że nie chcę żyć z tobą, dopóki o niej nie zapomnisz?!

MLICKI

Wszystko zrozumiałem... wszystko zapomnę, nawet... urywa i patrzy na Olgę. A będę miał wiele trudu, bo muszę dużo rzeczy zapomnieć — dużo — opamiętywa się, bierze ją za rękę. Miej tylko trochę cierpliwości. Nie jestem całkiem zdrów. Dziwna rzecz, myślę całkiem jasno. Mózg mój mówi mi to samo, coś ty przed chwilą mówiła. Wiem, że bez ciebie żyć nie mogę. Wiem, że dla niej śmierć byłaby prawdziwem szczęściem. A jednak... Jakbym miał gdzieś drugi mózg, który zupełnie inaczej myśli, który sobie ze mnie kpi, cały mój rozsądek wywraca. Patrz, dziś naprzykład. Szukałem jej po całem mieście... W mieszkaniu jej niema... Znikła... Wiedziałem to od kilku tygodni... Więc się zabiła... mówi mój mózg. Ale w tej samej chwili osłabłem, nogi poczęły mi się chwiać...

OLGA
przerywa.

Gdzież nasze szczęście, gdzie? O jak ja pragnęłam tego szczęścia z tobą, jak drżałam na samą myśl, że za parę dni nowe życie się dla mnie rozpocznie... tak niewysłowienie piękne życie.

MLICKI
zgnębiony.

Nie męcz mnie teraz. To wszystko przejdzie. Wpierw muszę ochłonąć. Tak bez wszystkiego, całej przeszłości ze serca wyrwać nie można.

OLGA
namiętnie.

Można, można, wszystko można, jeśli się kocha!

MLICKI

Tak tak... łatwo ci to mówić. Tyś na twej drodze nie miała żadnych przeszkód.

OLGA

A tyś ciężką ofiarę poniósł?

MLICKI

nie odpowiada.

OLGA

I ta ofiara przechodzi twe siły?

MLICKI
nagle.

Powiedz tylko, kochasz ty mnie rzeczywiście tak jak mówisz?...

OLGA

Poczynasz o tem wątpić?!

MLICKI

Nie, nie wątpię... zresztą głupstwo! Przypomniało mi się tylko pierwsze wrażenie. Byłaś wtedy tak zmęczona, taka zimna...

OLGA
przerywa.

Nie, nie, to nie to, to nie twoje pierwsze wrażenie... patrzy na niego z smutną powagą. Twoja miłość nie ta co była. Obce struny dźwięczą. Nie czuję jej tak, jak ją dawniej czułam... Podejrzywasz mnie, śledzisz, analizujesz każde moje słowo. Zwątpiała. Zdżarski pracował nad tobą — o! Jak ja jego słowa słyszę, jak czuję cały ten jad, który ci w twoją miłość wszczepił.

MLICKI

Powiedz mi tylko, dlaczego Zdżarski taką ma wściekłą nienawiść ku tobie?...

OLGA

Chciał koniecznie, żebym poszła za niego... nagle. Powiedz mi Stefanie otwarcie, co ci Zdżarski mówił o mnie? Powiedz mi całą prawdę...

MLICKI

Nic mi nie mówił. Jedna tylko jąka się, a potem ochrypłym głosem. Bardzoś go kochała?

OLGA

Kogo?

MLICKI

Jego — Pretwica!

OLGA
załamuje ręce.

Więc i to jeszcze! Boże! Co za nieszczęście! Więc to było tylko urojeniem, senną marą... opada całkiem. Nie, Stefanie, nie mam siły walczyć z widmami! Nie mam siły kalać się temi wspomnieniami. Nie chcę, żeby mi je przypominano. A wiem — o jak to jasno, jak silnie czuję, że nigdy tego nie zapomnisz, że wciąż będziesz całą moją przeszłość wywlekał... Nie, nie, nie! Sam widzisz, że dla nas nie ma szczęścia!

MLICKI
chwyta jej ręce, całuje je i tuli ją do piersi. Nie Olgo! Nigdy o tem więcej nie wspomnę. Zapomnę o wszystkiem. Wszystko, co przeszło, ze serca wyrwę — będę szczęśliwy i zrobię cię szczęśliwą po chwili. Ja cię tak kocham po chwili. No, śmiej się do mnie — powiedz, żeś szczęśliwą. OLGA
śmieje się. MLICKI

Twój śmiech taki wymuszony.

OLGA
śmieje się coraz więcej. MLICKI

Nieszczerze się śmiejesz.

OLGA
z ironią.

Ależ śmieję się, śmieję się z całego serca, z siebie, z ciebie — z twoich trosk — i z twej słabości... Nieprawda? jesteś trochę słaby — może zbyt tkliwy — może trochę zawiele masz trosk i kłopotów i lęku, przyznaj się tylko...

Patrzy mu w oczy. MLICKI

Drwisz ze mnie?

OLGA

Nie, cóż znowu?

Pauza. Mlicki unika jej wzroku. OLGA
z bolesnym uśmiechem.

Stało się inaczej — to wszystko było urojeniem, marą...

MLICKI

Czujesz się zawiedzioną?

OLGA
nie odpowiada. — Milczenie. MLICKI
nagle bardzo niespokojny.

Wiesz, spotkałem dziś Zdżarskiego. Wykrzywił obrzydliwie twarz i zapowiedział, że nas dziś odwiedzi z nagłym strachem. Przyniesie nieszczęście — przyniesie. — Czuję je, jak się zbliża... Wiesz, Olga, jeśli on tu przyjdzie, to powiedz mu, że niema mnie w domu — albo nie, powiedz mu wprost, że nie chcę go widzieć. — Tak, to najlepiej. Powiedz mu, że wogóle nie chcę się z nim widzieć — to szatan wcielony, a nie człowiek...

Słychać gwałtowne dzwonienie. MLICKI
patrzy przerażony ku drzwiom.

Nieszczęście... idzie... nieszczęście...

OLGA
przejęta tą samą trwogą.

To Zdżarski! Idź do drugiego pokoju, idź! Powiem mu, żeś wyszedł, że nie chcesz się z nim widzieć — idź, idź!

Powtórne dzwonienie. — Olga idzie do drzwi, dając znaki Mlickiemu, żeby wyszedł. SCENA DRUGA
CIŻ, ZDŻARSKI. MLICKI
stoi jak wryty i patrzy z szeroko rozwartemi oczyma ku drzwiom. Po chwili otwierają się drzwi i wchodzi Olga, za nią Zdżarski.

A!... Zdżarski... w istocie...

ZDŻARSKI

Co?... Nie

1 2 3 4 5 6 7
Idź do strony:

Darmowe książki «Dla szczęścia - Stanisław Przybyszewski (biblioteka medyczna online za darmo .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz