Goście - Stanisław Przybyszewski (ksiazki do czytania .TXT) 📖
W pałacu odbywa się bal. Coś jednak zaburza nastrój fety — starcy, obserwujący rozświetlony pałac rozmawiają o złu, które zagnieździło się w pałacu zamieszkałym teraz przez nowych właścicieli.
Siostra Adama, Pola, twierdzi, że nie jest w stanie mieszkać razem z nim, ponieważ czuje, że wciąż obecne jest coś złego. Adam twierdzi, że owego Gościa rozsiewającego ten zły nastrój spotkał podczas jednego ze spacerów. Ten stwierdził, że nigdy już go nie opuści. Wszystko wskazuje na to, że Adam popełnił zbrodnię… Tragedia Goście została wydana po raz pierwszy w 1902 roku. To utwór o demonicznym nastroju, uwikłany w mroczne rozważania o zbrodni, sumieniu i śmierci.
Stanisław Przybyszewski to jeden z najważniejszych twórców okresu Młodej Polski, prekursor polskiego modernizmu, kontrowersyjny dramaturg, eseista, przedstawiciel tzw. cyganerii krakowskiej.
- Autor: Stanisław Przybyszewski
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Goście - Stanisław Przybyszewski (ksiazki do czytania .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Przybyszewski
Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.
Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.
ISBN 978-83-288-3763-8
Goście Strona tytułowa Spis treści Początek utworu SCENA PIERWSZA SCENA DRUGA SCENA TRZECIA SCENA CZWARTA SCENA PIĄTA SCENA SZÓSTA SCENA SIÓDMA SCENA SIÓDMA SCENA ÓSMA SCENA DZIEWIĄTA SCENA DZIESIĄTA Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjnaKonradowi Rakowskiemu
Jak to się wszystko zmienia na świecie. Pamiętam ten pałac, kiedy jeszcze żył stary hrabia. Panie, jakie tu serdeczne, a wesołe były bale... Ale odkąd go ci nowi przybysze kupili — wszystko się zmieniło. Mnie tu coś ciągnie, taki jakiś stary nałóg, ale mi tu już nie miło.
STARZEC IISkąd oni się tu wzięli?
STARZEC INiewiadomo. Spadkobiercy hrabiego właśnie pałac wystawili na licytacyę — oni przyjechali — Bóg wie skąd, no — i kupili...
STARZEC IIW pałacu ukrywa się jakaś tajemnica.
STARZEC IJak tu było wesoło! Pamiętam, jak się przed trzydziestu laty tu bawiłem — och, to był inny dom, jak teraz — inny, inny...
STARZEC IBo było w nim czyste sumienie i szczęście i spokój.
STARZEC IIA teraz?
STARZEC ITam jakaś tajemnica na dnie się ukrywa. Jakaś straszna tajemnica. Mnie nie oszukają pozory, ani te ciągłe bale, ani ta sztuczna wesołość...
STARZEC ICo się tam na dnie kryć może? Jaka tajemnicza zbrodnia? Co?
STARZEC IIBo ja wiem? Zbrodnia — hm — wszystko jest zbrodnią — człowiek na to stworzony, by płodził zbrodnię.
STARZEC ITak, tak, wszystko może być zbrodnią.
STARZEC IIŻycie samo, bo żyjesz kosztem innego.
STARZEC IOżenisz się z kobietą, o której nie wiesz, czy cię kocha...
STARZEC IIPrzyjdzie dziecko na świat, którego wychować nie możesz...
STARZEC IUdusisz wstrętnego skąpca, którego pieniędzmi mógłbyś świat cały uszczęśliwić...
STARZEC IIPrzekroczysz prawo, które samo może być zbrodniczem...
STARZEC ITak! to wszystko może być zbrodnią...
Nie wińmy ludzi — oni na to stworzeni, by zbrodnie płodzić, a wszystko może być zbrodnią... Ach! ludzie tacy biedni, tacy biedni...
STARZEC II oni, ci nowi przybysze, zdają się być weseli, a taki dziwny lęk wyziera im z oczu...
STARZEC IIHa, bo dziwni, dziwni goście zapełnili ich dom. Zwłaszcza ten jeden, co krok w krok wlecze się za Adamem: gdzie Adam się ruszy, jest przy nim — taki cień nieoderwany...
STARZEC IJakoś mi strasznie niemiło. To jest, jakgdyby jakieś nieszczęście zawisło nad tym domem.
Tylko nie wińmy ludzi. Ludzie czasem bardzo biedni — a może nawet żadnej zbrodni nie popełnili. Natura dziwnie bywa czasem złośliwa. Karze za grzechy, która sama w serce człowieka wszczepiła.
STARZEC ITak, tak. Dziwnie się mści chwila szału i szczęścia...
STARZEC IICzasami człowiek nie wie, że zbrodnię spełnił... Nagle w sercu powstaje mała ranka — rozrasta się w straszliwy sposób — człowiek nagle przejrzy, ale wtedy dopiero, jak go już obłęd chwyta... I to czasami nawet w chwili szczęścia jakieś nagłe wspomnienie — słaby jakiś wyrzut — z tym jednym wyrzutem kojarzą się tysiące — coraz silniejsze, coraz cięższe — rozpoczynają się poszukiwania, dochodzenia... najdrobniejszy szczegół, najmniejsza krzywda wyrasta do potwornych rozmiarów — i, ot! dom napełnia ci się dziwnymi gośćmi.
STARZEC ITak, tak, to ta tajemnicza ukryta sprawiedliwość wewnętrznego porządku rzeczy...
STARZEC IITego ludzie nie wytworzyli — oni znają tylko karę, a sprawiedliwość serce samo wymierza...
STARZEC ISerce... he, he — za swoje własne złe podszepty i uwodzenia...
STARZEC IITak, tak, tak...
Panowie i panie, taniec się rozpoczyna!
STARZEC IChodźmy i my, niech sobie przypomnę te piękne czasy, kiedy tu było tak dobrze i wesoło...
STARZEC III dobre sumienie...
Straszny gość zagnieździł się w tym domu... zamyślony straszny, straszny...
POLAAdam! Adam! Mój biedny bracie — ja muszę opuścić twój dom.
ADAMCo? co? Ty chcesz opuścić mój dom?
POLATu niema miejsca dla mnie — twój gość mnie wypiera...
ADAMCo? Miejsca niema? Dla ciebie niema miejsca? No, to ci zbuduję nowe pałace, marmurowe — z kryształu, jeżeli zechcesz, z czerwonego porfiru, zielonego syenitu — miasta ci całe zbuduję — całe miasta — świat cały ci zabuduję — tylko zostań, zostań...
POLAOch, gdybyś ziemię całą dla mnie zabudował, to jeszcze nie będę miała miejsca. Twój gość zewsząd mnie wyprze... Już ja ci się teraz na nic nie przydam... Ten dom twój, to dom nieszczęścia, lęku — dom złego sumienia...
ADAMPola!
POLANic, nic — stało się coś strasznego w tym domu; ja ci się pytać nie chcę, nie chcę nicować twej duszy — o Boże, żeś ty musiał wejść w ten dom! I co cię tu sprowadziło do tego domu?
ADAMMiłość.
POLAA spełniłeś zbrodnię...
ADAMCo? co?
POLAJa już wszystko przeczułam i przeklinam ten dom, który duszę twą zabił.
Tak! na nic ci się już nie zdam. Adam, pomnisz to nasze wielkie szczęście, to spokojne ciche szczęście, zaczem wszedłeś w ten dom? Raz na skałach, na brzegu Oceanu? Morze tak gładkie i miękkie, jak dłoń ukochanej kobiety; jakaś zaświatowa melodya zmroków i gasnącej purpury na niebie wypełniała świat cały — i ocean znikł i świat cały spłynął nam z oczu...
ADAMOch jaki ja byłem wtedy szczęśliwy!
POLAA pamiętasz przed rokiem jeszcze, zaczem wszedłeś w ten nieszczęsny dom, pamiętasz te białe noce nad morzem Północy? Słońce, co właśnie zaszło, skryło się na chwilę za morze — już, już znowu powstać miało — w wielki ogromny majestat purpury, co niebo obciągnął, wcinały się długie, złote gońce światła, co białym żarem za chwilę świat zalać miało. Pomnisz, z jakiem szczęściem chłonąłeś te dziwne czary?
ADAMPomnę! Zbyt dobrze pomnę — może, gdybym to wszystko zapomniał...
POLATo? to?
ADAMMożebym się wtedy pozbył tego strasznego gościa...
Gdzieś ty go spotkał?
ADAMGdzie, gdzie?
Uwagi (0)