Mazepa - Juliusz Słowacki (książka czytaj online TXT) 📖
Krótki opis książki:
Mazepa to dramat polskiego poety Juliusza Słowackiego z 1840 roku. Autor, obok Mickiewicza i Krasińskiego, określany jest jako jeden z Wieszczów Narodowych.
Słowacki uznawany jest za jednego z największych przedstawicieli polskiego romantyzmu. Pomimo tego, że zmarł młodo, pozostawił po sobie duży dorobek: 13 dramatów, 20 poematów, setki wierszy, listów oraz jedną powieść.
Mazepa to historia przedstawiająca zaloty miłosne oraz ich konsekwencje, które mają miejsce podczas wizyty Jana Kazimierza na zamku wojewody w XVII wieku.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Juliusz Słowacki
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Mazepa - Juliusz Słowacki (książka czytaj online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki
style="margin-left: 12em">Paź aśćkę przekona.
SCENA V
CIŻ SAMI, KRÓL, WOJEWODA i wiele szlachty.
WOJEWODA
Oto jest, najjaśniejszy panie, moja żona,
Która ci się pokornie do kolan uniży.
A to — kasztelanowa Robroncka ze Spiży.
A to mój syn jedynak, twej potencji26 sługa.
KRÓL
Cóż to? Paź tu?
MAZEPA
Oracja była bardzo długa,
Nie chciałem się rozczulić, wnet mi oczy mokną,
Wszedłem przez okno...
KRÓL
Strzeż się wylecieć przez okno.
MAZEPA
W szczęśliwsze pozwól, królu, ufać horoskopy.
KRÓL
do Wojewodziny.
Pani, racz mi dać rękę. — Te ogniste stropy
Prawdziwie empirejskim27 zdają się obłokiem,
A ty, wojewodzino...
Kończy do ucha komplement.
WOJEWODA
Za królewskim krokiem,
Mości panowie, proszę — proszę — bardzo proszę.
Wychodzą wszyscy, oprócz Mazepy, na dalsze pokoje.
SCENA VI
MAZEPA
sam.
O! Dziwny świat! Ten młody rotmistrz, przy macosze
Tak cudownej, a zimny jak lód się wydaje,
Gdy ja, ledwom ją ujrzał, już mi serce taje...
Już chciałbym albo żyć z nią, albo umrzeć dla niej.
Mościa kasztelanowo, o! Zgadłaś waćpani,
Że tu przyjdzie w miłości zapisać się wiecznik.
Zacznę jak słońce, może skończę jak słonecznik,
Ona mi będzie serce obracać oczyma.
Wojewoda wchodzi.
WOJEWODA
Cóż to — czy mój stół żadnych względów nie otrzyma,
Proszę, wielmożny panie, nie pogardzaj strawą.
Mazepa kłania się i odchodzi.
SCENA VII
WOJEWODA, CHMARA.
WOJEWODA
Panie Chmara, w ogrodzie czy od lamp jaskrawo?
CHMARA
Już się palą.
WOJEWODA
Wyłamać zaraz tę przegrodę.
Niechaj król zobaczy dobrze w zamku Wojewodę.
Niechaj mu będzie jasno — cóż — wyjąć tę ścianę.
Ludzie wyjmują ścianę w głębi teatru, pokazuje się ogród iluminowany.
To pięknie? Czy tam wszystkie rozkazy wydane?
Czy włość pije, mospanie, czy upiekli wołu?
CHMARA
Wszystko, panie.
Wchodzi p. Pasek.
PAN PASEK
Jegomość król wstaje od stołu,
Już kazał sobie podać z nalewką28 miednicę.
WOJEWODA
Panie Pasek, każ urżnąć polskiego29 muzyce.
Rozchodzą się w różne strony, wojewoda idzie do króla.
SCENA VIII
Muzyka gra poloneza — Król wchodzi w pierwszej parze, prowadząc Wojewodzinę — Za nim paź Mazepa z Kasztelanową, potem opodal Zbigniew z jakąś panią. — Wojewoda na końcu.
KRÓL
do Amelii.
Pani Wojewodzino, to królewskie gody.
Jeśli wola, pójdziemy kołem przez ogrody?
AMELIA
Sługa waszej królewskiej mości.
KRÓL
Proszę w ślady.
Polonez wychodzi do ogrodu.
KASZTELANOWA
przechodząc, do Mazepy.
A Waćpan się już kochasz?
MAZEPA
Już.
PIERWSZA Z PAŃ
do Zbigniewa.
Jak Waszmość blady.
ZBIGNIEW
Mościa pani, zapewne takim byłem wczora.
Wychodzą. Polonez wraca z ogrodu. Król puszcza rękę Wojewodziny, wszystkie pary rozłączają się.
KRÓL
Wielmożne panie, proszę iść same, gąsiora.
A teraz nowym wszystkich wyborem zaszczycić.
Kasztelanowa bierze rękę Króla — inne panie wybierają tancerzy — Amelia zostaje na przodzie sceny, a paź z boku — polonez cały wychodzi — i bal przenosi się do sal dalszych.
SCENA IX
AMELIA, MAZEPA.
MAZEPA
na stronie.
Udało mi się żadnej ręki nie uchwycić
I zostać z nią sam na sam... Piękności cudowna!
Owiała mnie przy tobie trwoga niewymowna,
Jak w miejscu świętym.
AMELIA
do siebie.
Tak mi coś na sercu smutno!
MAZEPA
na stronie.
Niespokojnością jestem dręczony okrutną.
Jak tu zacząć?
Do Amelii.
Czy wolno panią prosić w tany?
AMELIA
Niech pan wybaczy.
MAZEPA
Więc nie?
AMELIA
Nie.
MAZEPA
Głosek twój szklany
Wyuczył się harmonii od leśnych słowików;
Oczy twoje z błękitów całe i z promyków
Od gwiazd się nauczyły być tak błękitnymi,
I tak zawsze, tak prosto zlatywać ku ziemi.
Pozwól mi głos usłyszeć i zobaczyć oczy,
Bo pomyślę, żeś gniewna. Ty drżysz? Nikt nie wkroczy,
Wszyscy za królem ciągną po zamku. My sami.
O! To kraj dziwny! Tu są niebianek ustami
Róże zamknięte, nie chcą otworzyć się całe...
Widzę na ustach uśmiech... Muszę oczy śmiałe
Odwrócić, bo mnie twoich brwi mignienie zgubi.
AMELIA
Nie wiem, czy Waszmość wiejską prostotę polubi,
Ale muszę mu wyznać, że ta jego mowa
Wcale mi się nie zdaje...
MAZEPA
Bywaj pani zdrowa,
Jeślim obraził...
AMELIA
O! Nie.
MAZEPA
Idę — i w łeb strzelę.
AMELIA
Tak żartować!
MAZEPA
Bynajmniej — jak sobie podchmielę,
Gotów jestem na wszystko, idę pić z rozpaczy.
AMELIA
A potem?
MAZEPA
Potem pani z okna mnie zobaczy
Strzelającego sobie w łeb.
AMELIA
Pan stroi żarty.
MAZEPA
Cóż mam robić na świecie? co? — czy grać drużbarty30,
Albo z królem odmawiać litanije smętne?
Ot — nie mam już w nic wiary, serce moje mętne —
Ciebie bym jeszcze, pani, wziął za spowiednika,
Boś podobna do świętej — ty słuchasz słowika,
A ja mam więcej, pani, z tobą do mówienia.
A ty mnie słuchać nie chcesz.
Do siebie.
Już się zarumienia,
Dobry znak.
Głośno.
O! Niebieska, bądź świętą osobą!
Tylko mi się ty pozwól spowiadać przed sobą;
Ja mam wiele na sercu ciążącej spowiedzi.
Pod oknem twem pewnie jaki ptaszek siedzi
I przez całą noc śpiewa piosnkę nieudolną;
Czyliż mi dziś słowika zastąpić nie wolno?
Czy to gniew twój obudzi?
AMELIA
O, Boże! O, Boże!
MAZEPA
Jam się rozpytał dobrze o wszystko we dworze.
Wiem, że twój balkon brzozą płaczącą okryty.
Lilijami ubrany.
AMEMIA
Pan nie jesteś skryty,
Gdy się do roli szpiega przyznajesz tak snadnie31.
MAZEPA
Tak, jestem bez honoru.
AMELIA
Pan tu w przepaść wpadnie.
Ja mam obrońcę, ja tu będę obroniona.