Mazepa - Juliusz Słowacki (książka czytaj online TXT) 📖
Krótki opis książki:
Mazepa to dramat polskiego poety Juliusza Słowackiego z 1840 roku. Autor, obok Mickiewicza i Krasińskiego, określany jest jako jeden z Wieszczów Narodowych.
Słowacki uznawany jest za jednego z największych przedstawicieli polskiego romantyzmu. Pomimo tego, że zmarł młodo, pozostawił po sobie duży dorobek: 13 dramatów, 20 poematów, setki wierszy, listów oraz jedną powieść.
Mazepa to historia przedstawiająca zaloty miłosne oraz ich konsekwencje, które mają miejsce podczas wizyty Jana Kazimierza na zamku wojewody w XVII wieku.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Juliusz Słowacki
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Mazepa - Juliusz Słowacki (książka czytaj online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki
boję.
WOJEWODA
Ha...
MAZEPA
Mogę na proch strzaskać podłe serce twoje.
Mogę cię tu otrętwić86 jak piorun, co miga.
Ot, wstań z trumny, bo trup się tam pod tobą wzdryga.
WOJEWODA
Trup mego syna.
MAZEPA
Syna twego trup się męczy,
On cię nie chce na sobie czuć, on w trumnie jęczy.
Wstań, hańbicielu zmarłych i upadnij czołem,
Bo ja tu jestem dla nich mścicielem aniołem.
Bo ja mam piorun w ustach i przez litość jedno87
Nie rzucam go na twoję głowę siwą, biedną.
Na twoję nędzną głowę.
WOJEWODA
Waszmość jesteś głupi.
Mówisz, a tu wokoło słuchają cię trupi;
A waszmość jesteś trzecim.
MAZEPA
Jam się zdał na Boga.
Lecz wać mi, wojewodo, do nóg — bo wieść sroga,
Bo jak powiem — waćpana krew zabić gotowa.
WOJEWODA
Mów...
MAZEPA
A waćpan precz z trumny.
WOJEWODA
Mów, bo twoja głowa...
MAZEPA
Niechże więc ciebie żółcią zgryzoty napoję. —
Ot — kochało się razem do śmierci tych dwoje!
WOJEWODA
porywając się z trumny.
Łżesz!
MAZEPA
A ty wstałeś z trumny.
WOJEWODA
Przenajświętsza Trójco!
MAZEPA
I twój syn był dla żony twojej — samobójcą.
WOJEWODA
Mój syn — czekaj, przypomnę, czy prawda. — Ohydni!
Słychać huk dział, kilka kul wlatuje do sali.
Idź Waćpan stąd — tu kule latają... Bezwstydni!
Idź waść...
MAZEPA
Powrócę z królem, mości wojewodo!
Syn twój chce leżeć przy niej!...
WOJEWODA
Precz!
MAZEPA
Z waszmości zgodą
Oddalam się, cokolwiek mnie czeka za progiem.
Wychodzi. — Słychać, że go w korytarzu napadają ludzie zbrojni. — Szczęk krótkiej walki.
SCENA VIII
WOJEWODA
sam.
Biorą go, wiążą... To mi to zemsta nad wrogiem!
Sznury się w mięso wpiły... koń ciało roztarga.
Zimno mi, synu! Ojciec waszmości się szarga
We krwi, a ty się krwawej nie przelęknij mary...
Co to jest? Jak tu ciemno?... Jakie to poczwary
Całujące się głośno w ciemnym korytarzu?
A wstańże z trumny! Wstańże, ohydny nędzarzu!
Powiedz, że to nieprawda!... Każ się deskom spaczyć!
Wstań! Otwórz ty się, trumno! Ja gotów przebaczyć,
Jak mi do nóg upadniesz. — Łzy gotowe pociec...
O, trumno! Ja ci gotów przebaczyć — ja, ojciec,
Jeżeli z ciebie wyjdą łzy nad moją nędzą.
Precz, trupy! Niech szatani was przez ognie pędzą!
Dosyć oszukiwania! I dosyć żywota!
SCENA IX
WOJEWODA, CHMARA, później KRÓL na czele zbrojnych.
CHMARA
Król...
WOJEWODA
Daj mi kindżał.
CHMARA
Panie, ukorz się...
WOJEWODA
Do błota?...
KRÓL wchodzi
KRÓL
Wojewodo! Dasz głowę...
WOJEWODA
zabija się.
Ot masz... niech ją zwleką,
Lecz każ mnie od tych trupów pogrzebać daleko...
Pada martwy.
1834.
Przypisy:
1. gody — tu: święto. [przypis edytorski]
2. aści (daw.) — waści, waćpana. [przypis edytorski]
3. asindźka (daw., pot.) — skrót od waćpani. [przypis edytorski]
4. atentować (z łac.) — traktować uważnie, tu: zajmować się kimś. [przypis edytorski]
5. płochy (daw.) — niestały w uczuciach. [przypis edytorski]
6. afekcjonalny (daw., z łac.) — skłonny do wzruszeń. [przypis edytorski]
7. Lubomirszczyk — zwolennik magnackiego rodu Lubomirskich. [przypis edytorski]
8. rokoszanin — uczestnik rokoszu Lubomirskiego (1665), konfederacji wojskowej walczącej z Janem Kazimierzem. [przypis edytorski]
9. cauda (łac.) — świta (dosł. ogon). [przypis edytorski]
10. amicus (łac.) — przyjaciel. [przypis edytorski]
11. kontrefekt (daw.) — portret, podobizna. [przypis edytorski]
12. accelerans (łac.) — przyspieszający. [przypis edytorski]
13. seccare (łac.) — naprzykrzać się, zaczepiać. [przypis edytorski]
14. inimicos (łac.) — nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
15. korab (daw.) — statek. [przypis edytorski]
16. fortunam (łac.) — los (B.lp). [przypis edytorski]
17. krotochwila (daw.) — żart, anegdota. [przypis edytorski]
18. fioch — fiok, tj. pretensjonalny lok. [przypis edytorski]
19. respekta (daw, z łac.) — wyrazy szacunku. [przypis edytorski]
20. powinny (daw.) — należny. [przypis edytorski]
21. sowizdrzał (daw.) — żartowniś. [przypis edytorski]
22. makaroniczny — łączący język polski i łacinę. [przypis edytorski]
23. wystawić (daw.) — wyobrazić sobie. [przypis edytorski]
24. w czas (daw.) — w porę. [przypis edytorski]
25. Cerber (mit. gr.) — trzygłowy pies pilnujący wejścia do Hadesu. [przypis edytorski]
26. potencja (z łac.) — moc, władza. [przypis edytorski]
27. empirejski (daw.) — podobny najwyższej ze sfer niebieskich. [przypis edytorski]
28. nalewka (daw.) — dzbanek. [przypis edytorski]
29. polski — polonez. [przypis edytorski]
30. drużbart (daw.) — gra w karty. [przypis edytorski]
31. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
32. widomy (daw.) — widoczny. [przypis edytorski]
33. wyrazy — dziś popr. forma N.lm: wyrazami. [przypis edytorski]
34. rozzuć — zdjąć obuwie. [przypis edytorski]
35. Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów i księżyca. [przypis edytorski]
36. Morfeusz (mit. gr.) — bóg snu. [przypis edytorski]
37. Bachus (mit. rzym.) — bóg wina. [przypis edytorski]
38. brewiarz — książka zawierająca modlitwy i czytania dla duchownych na każdy dzień tygodnia. [przypis edytorski]
39. Ave Maria gratias plena (łac.) — zdrowaś Mario, łaskiś pełna. [przypis edytorski]
40. acan (daw.) — skrót od waćpan, waszmkość pan. [przypis edytorski]
41. ex-kardynał — Jan Kazimierz otrzymał tytuł kardynała w 1646, a zrzekł się go w 1647. [przypis edytorski]
42. ino (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
43. zajrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
44. febra — gorączka połączona z dreszczami. [przypis edytorski]
45. winny (daw.) — należny. [przypis edytorski]
46. injuria (łac.) — zniewaga. [przypis edytorski]
47. assasynium (z łac.) — zabójstwo. [przypis edytorski]
48. wietrznik (daw.) — osoba zmienna w uczuciach. [przypis edytorski]
49. Radziejowski, Hieronim (1612–1667) — magnat, oponent Jana Kazimierza, w okresie potopu szwedzkiego współpracował ze Szwedami. [przypis edytorski]
50. przytomność (daw.) — obecność. [przypis edytorski]
51. płoche (daw.) — niestały w uczuciach. [przypis edytorski]
52. podzierać — podglądać, szpiegować. [przypis edytorski]
53. szafran — przyprawa o ciemnożółtej barwie. [przypis edytorski]
54. czerstwy (daw.) — zdrowy. [przypis edytorski]
55. tą razą — dziś popr.: tym razem. [przypis edytorski]
56. alikant (daw.) — rodzaj hiszp. wina czerwonego. [przypis edytorski]
57. ut salvat (łac.) — aby uratować. [przypis edytorski]
58. na nice (daw.) — na opak, na drugą stronę. [przypis edytorski]
59. victoria (łac.) — zwycięstwo. [przypis edytorski]
60. czmucić (daw.) — zawracać w głowie, mącić. [przypis edytorski]
61. gach (daw., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
62. alkowa (daw.) — sypialnia. [przypis edytorski]
63. gach (daw., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
64. pasjonat — człowiek w gniewie. [przypis edytorski]
65. srom (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]
66. konterfekt (daw.) — portret. [przypis edytorski]
67. Et requiescat in pace (łac.) — i niech spoczywa w pokoju. [przypis edytorski]
68. febra — gorączka połączona z dreszczami. [przypis edytorski]
69. pop — kapłan prawosławny bądź unicki. [przypis edytorski]
70. unita — wierny wyznania grekokatolickiego, powstałego w wyniku unii brzeskiej (1596), w wyniku której część duchowieństwa prawosławnego uznała zwierzchność papieża. [przypis edytorski]
71. pomnieć (daw.) — pamiętać. [przypis edytorski]
72. z młoty — dziś popr. forma N.lm: z młotami. [przypis edytorski]
73. wyświecić (daw.) — wyjaśnić. [przypis edytorski]
74. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
75. Lazarus — Łazarz, postać z Ewangelii wskrzeszona przez Jezusa. [przypis edytorski]
76. za nadrę (daw.) — w zanadrze. [przypis edytorski]
77. prezencja (z łac.) — tu: obecność. [przypis edytorski]
78. niewód — rodzaj sieci rybackiej. [przypis edytorski]
79. szwank (z niem.) — szkoda. [przypis edytorski]
80. jaszczur — wyprawiona skóra, tu: pochwa. [przypis edytorski]
81. strętwienie — dziś popr.: zdrętwienie. [przypis edytorski]
82. suplika (z łac.) — prośba. [przypis edytorski]
83. cześci — dziś popr. forma D.lp: czci. [przypis edytorski]
84. antenat (z łac.) — przodek. [przypis edytorski]
85. habdank (daw., z niem.) — podziękowanie. [przypis edytorski]
86. otrętwić — dziś popr.: odrętwić. [przypis edytorski]
87. jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
Wesprzyj Wolne Lektury!
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.
Darmowe książki «Mazepa - Juliusz Słowacki (książka czytaj online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)