Natan mędrzec - Gotthold Ephraim Lessing (książki czytaj online .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Dramat Gottholda Ephraima Lessinga z 1779 roku, napisany po tym, jak cenzura zabroniła mu dalszej polemiki z teologiem Johannem Melchiorem Goeze.
Sztuka jest pochwałą tolerancji religijnej, a jej centralnym dla wymowy ideowej punktem jest przypowieść o cudownym pierścieniu, którym ojciec miał obdarować ukochanego syna. Ponieważ nie mógł się zdecydować na żadnego z trzech potomków, wręczył im wszystkim identyczne pierścienie, więc nie było wiadomo, który jest cudowny. Tak samo zdaniem Lessinga nie można rozróżnić, która z trzech wielkich religii monoteistycznych (judaizm, chrześcijaństwo czy islam) jest prawdziwa.
Te i inne rozważania filozoficzne i teologiczne opakowane zostały w schemat fabularny, w którym młody templariusz ułaskawiony przez Saladyna zakochuje się w Resze, córce Natana – zaś w ostatnim akcie okazuje się bratankiem Saladyna i bratem Rechy.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Gotthold Ephraim Lessing
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Natan mędrzec - Gotthold Ephraim Lessing (książki czytaj online .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Gotthold Ephraim Lessing
że jest tylko mą wychowanką...
Żem zaś nie odkrył tego, z tego liczbę
Jej jestem winien tylko.
TEMPLARIUSZ
Nawet przed nią
Wyjawiać tego nie potrzebujecie!
Pozwólcie, żeby nic jej nie zmuszało
Inaczej na was patrzeć, jak na ojca!
Służy wam jeszcze nad nią cała władza,
Więc mnie ją dajcie!... Błagam was, Natanie,
Mnie ją oddajcie!... Ja ją tylko mogę
I pragnę po raz drugi uratować!...
NATAN
Tak jest, wy byście byli mogli, ale
Już nie w tej chwili... Teraz już za późno!
TEMPLARIUSZ
Jak to? Za późno?...
NATAN
Dzięki patryjarsze...
TEMPLARIUSZ
Co? Patryjarsze? Dzięki?... Dzięki? Za co?
On by zasłużyć mógł na wasze dzięki?...
Jakim sposobem?...
NATAN
Bo przez niego wiemy,
Czyją jest krewną, wiemy, w czyje ręce
Z całą pewnością może być wydaną.
TEMPLARIUSZ
Niech mu dziękuje za to ten, kto będzie
Mógł mu dziękować za coś więcej.
NATAN
Teraz
Z tych rąk możecie dostać ją, nie z moich.
TEMPLARIUSZ
O biedna Recho! Jakiż los cię ściga!...
Co by dla innych sierot szczęściem było,
Nieszczęściem staje się dla ciebie... Gdzie są,
Natanie, gdzie są owi krewni?
NATAN
Gdzie są?
TEMPLARIUSZ
I kim są oni?...
NATAN
Jest brat, od którego
Zależeć będzie ręka jej...
TEMPLARIUSZ
Brat? Kto jest
Tym bratem?... Żołnierz? Kapłan? Niech się dowiem,
Czego się mam spodziewać!...
NATAN
Jak ja sądzę,
Nie jest tym ani owym, albo może
Jest tym i owym... Ja go zresztą jeszcze
Nie znam tak dobrze...
TEMPLARIUSZ
I cóż więcej?
NATAN
Człowiek
Zacny, i Recha pod opieką jego
Szczęśliwą pewnie będzie.
TEMPLARIUSZ
To chrześcianin!...
Ja czasem nie wiem, co mam o was myśleć...
Nie chciejcie tego za złe brać, Natanie!...
Czyż w pośród chrześcian żyjąc, nie zostanie
Zmuszoną także grać chrześcianki rolę?..
Czyż się nie przejmie nią, gdy ją odgrywać
Będzie zbyt długo?... Czy zdrowego ziarna,
Któreście sieli, kąkol nie zagłuszy?...
I o to wy się tak troszczycie mało?...
I nie zważając na to, powiadacie,
Że jej u brata będzie dobrze?
NATAN
Tak jest,
Tak myślę; zresztą gdyby jej u niego
Czego zabrakło, czyż mnie i was nie ma?
TEMPLARIUSZ
O! Czegóż może braknąć jej u brata?...
Czyż jej braciszek nie nakarmi, czyż jej
Nie zaopatrzy w stroje i łakocie?...
A czegóż więcej dla siostrzyczki trzeba?...
Ach! Prawda! Jeszcze męża!... No, i tego,
Znajdzie brat dla niej w końcu, a im będzie
Bardziej chrześciańskim, tym się lepszym wyda!...
Natanie! Z waszych rąk aniołem wyszła,
A tam jej duszę szpecić będą inni!...
NATAN
Ja nie obawiam się!... Miłości naszej
Zawsze zostanie godną!...
TEMPLARIUSZ
Tak nie mówcie!
O mej miłości tak nie mówcie! Ja jej
Udać nie umiem, nie, ani na chwilę...
Ale czekajcie!... Czy się ona może
Domyślać, co się ma z nią stać?...
NATAN
Ha! Kto wie,
Choć nie wiem, skąd by...
TEMPLARIUSZ
A więc wie, czy nie wie
O tym, co losom jej zagraża, musi
Z ust moich także to usłyszeć!... Zamiar
Niezobaczenia jej, aż kiedy będę
Mógł ją zwać moją, zmieniam, cofam!... Śpieszę...
NATAN
Czekajcie! Dokąd?
TEMPLARIUSZ
Do niej! Tam się dowiem,
Czy ta dziewczęca dusza dość jest męską,
Aby się mogła na krok godny siebie
Odważyć?
NATAN
Na krok jaki?...
TEMPLARIUSZ
Żeby o was,
Ani o swego brata nie pytała,
Nie dbała więcej...
NATAN
I?...
TEMPLARIUSZ
I poszła za mną,
Chociażby miała przez to zostać żoną
Muzułmanina!
NATAN
Stójcie! Nie znajdziecie
Jej w domu, jest u Sitty, u sułtana
Siostry...
TEMPLARIUSZ
Dlaczego? Odkąd?
NATAN
Jeśli chcecie.
Zastać tam z nią jej brata, chodźcie ze mną...
TEMPLARIUSZ
Brata czyjego? Sitty czy też Rechy?
NATAN
Ich obu może!... Chodźcie, chodźcie, proszę!
Wychodzi, wyprowadzając go.
Zmiana. Harem Sitty.
SCENA VI
Sittah, Recha.
SITTAH
w dalszym ciągu rozmowy
Jakże się cieszę tobą, dziewczę lube! ...
Lecz tak spłoszona nie bądź, tak trwożliwa!...
Rozpogódź czoło, bądź rozmowną, ufną...
RECHA
Księżniczko!
SITTAH
Nie! Nie! Nie zwij mnie księżniczką!
Nazwij mnie Sittą, przyjaciółką, siostrą,
Mateczką twoją. Mogłabym, jak sądzę,
Być nią!... Tak młoda jesteś, tak rozsądna,
Ile ty rzeczy umiesz! Coś ty pewno
Już przeczytała!...
RECHA
Ja?... Żartujesz, Sitto,
Z swej młodej siostry... Ja zaledwie umiem
Czytać!...
SITTAH
Zaledwie umiesz! O! Kłamczyni!
RECHA
Cokolwiek pismo ojca mego... Ale
Myślałam, że o książkach mówisz...
SITTAH
Tak jest,
O książkach.
RECHA
Książki trudno mi jest czytać.
SITTAH
Doprawdy?
RECHA
Tak jest. Ojciec mój nie lubi
Mądrości z książek zaczerpniętej, która
Martwymi znaki55 zbyt się słabo wpaja