Król Ryszard II - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek w internecie za darmo .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Król Ryszard II ma za zadanie rozstrzygnąć spór. Henry Bolingbroke oskarża Thomasa Mowbraya o marnotrawstwo otrzymanych pieniędzy oraz o zabójstwo wuja.
Początkowo ma się odbyć pojedynek, ale ostatecznie król skazuje obu mężczyzn na wygnanie z kraju. Gdy król wyjedzie na wojnę, jeden z wygnańców zbierze armię i napadnie na Anglię. Pozycja Ryszarda II zostanie zachwiana, poza tym na jaw wyjdą pewne niesnaski, co ostatecznie doprowadzi do jego obalenia.
Ryszard II to sztuka Williama Szekspira będąca częścią drugiej tetralogii, cyklu czterech kronik dotyczących angielskich władców. Choć mówi się, że w dramacie ukazana jest nieudolnosć króla, Szekspir konstruuje swoje postaci w sposób nieumożliwiający jednoznaczną ocenę. Sztuka powstała ok. 1595 roku i wtedy po raz pierwszy wystawiono ją na scenie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: William Shakespeare (Szekspir)
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Król Ryszard II - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek w internecie za darmo .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)
class="person">Sługa.
EXTON
Czyś słyszał, jakie króla były słowa?
«Toż więc jednego nie mam przyjaciela,
Co z tej żyjącej wyrwałby mnie trwogi?»
Czy nie tak mówił?
SŁUGA
Własne jego słowa.
EXTON
«Toż więc jednego nie mam przyjaciela?»
Dwakroć te same powtórzył wyrazy.
Czy prawda?
SŁUGA
Prawda.
EXTON
A kiedy to mówił,
Wzrok we mnie wlepił, jakby chciał powiedzieć:
Jakżebym pragnął, byś tym był człowiekiem,
Który z tą trwogą serce mu rozwiedzie!
A miał na myśli króla w zamku Pomfret.
Ja przyjacielem króla, a więc muszę
Do nieba posłać wroga jego duszę.
Wychodzą.
SCENA V
Pomfret. Więzienie zamkowe.
Wchodzi król Ryszard.
KRÓL RYSZARD
Szukałem dotąd, jakby można było
Ze światem moje porównać więzienie;
Lecz próżnom szukał, bo świat ludu pełny,
A ja jedyną żywą tu istotą.
Spróbuję jednak porównanie ukuć;
Więc wyobraźnia będzie ducha żoną,
A duch mój ojcem i z takich rodziców
Mnogi rój dzieci myśli na świat wyjdzie;
Myśli te mały światek ten zaludnią,
Do świata tego mieszkańców podobne.
Bo wszystkie pełne smutków są i troski.
Najlepsze myśli, jak o rzeczach bożych,
Są wątpliwości pełne i stawiają
Jeden tekst przeciw drugiemu tekstowi.
Jak: chodźcie do mnie małe niemowlęta;
A znów: do nieba tak dostać się trudno,
Jak wielbłądowi przejść przez ucho igły.
Myśli ambitne tworzą cudne plany —
Niewykonalne: jak słaby paznokieć
Zdołałby przebić świata mur kamienny,
Twardego świata — mojego więzienia;
A że nie mogą, w swej konają dumie.
Myśl rezygnacji w tym pociechy szuka,
Żem nie jest pierwszym losu niewolnikiem
I nie ostatnim; niby durny żebrak,
Co w dybach siedząc, swą hańbę tym cieszy,
Że jak niejeden przed nim w dybach siedział,
Tak i niejeden po nim siedzieć będzie,
I jakby znalazł ulgę w takiej myśli,
Własną niedolę przenosi na grzbiety
Tych, którzy przed nim gorycz jej uczuli.
Ja też odgrywam różnych ludzi role,
Zadowolenia nie znajdując w żadnej.
To królem jestem, a poddanych zdrada
Zostać żebrakiem żądzę we mnie rodzi;
Jestem żebrakiem, lecz nędza mi szepce,
Żem był szczęśliwszy, kiedy byłem królem;
Znów jestem królem a po chwili myślę,
Że mnie Bolingbroke z mego tronu strącił,
Że jestem niczym; lecz czymkolwiek jestem,
Ni ja, ni żaden na ziemi tej człowiek
W niczym nie znajdzie pociechy, dopóki
W nicości ulgi nie znajdzie strapieniom.
Muzyka.
Słyszę muzykę. Ha, trzymajcie miarę!
Jak szorstką słodka muzyka dla ucha,
Gdy łamie akord i z taktu wychodzi!
Tak i w muzyce ludzkiego żywota.
Tu, ucho moje na dźwięk dość jest czułe,
Gdy miarę gwałci nieposłuszna struna;
Ale nie miałem ucha, żeby poznać
Złamany akord mojego królestwa.
Trwoniłem czas mój, czas mnie teraz trwoni,
Bo czas mnie teraz zrobił swym zegarem;
Myśli są moje jego minutami,
Tyk-tak mych westchnień notuje sekundy
Na cyferblacie zegara — mych oczach,
Po których ciągle, jak jaka skazówka,
Palec mój krąży, by go z łez ocierał;
Dźwiękiem głoszącym, która jest godzina,
Są jęki moje bijące w dzwon — serce.
Tak więc westchnienia moje, łzy i jęki
Liczą minuty, sekundy, godziny.
Czas mój na dumną Bolingbroke’a radość,
Na skrzydłach leci; gdy ja, biedny głupiec,
Jestem na jego zegarze kukułką.
Rozum mi mąci ta muzyka; skończcie!
Bo jeśli czasem obłąkanych leczy,
We mnie, zdrowego obłąkać jest zdolna.
Bóg jednak zapłać kto ją tu sprowadził!
Znak to miłości; miłość dla Ryszarda
Rzadki dziś klejnot na tym twardym świecie.
Wchodzi Masztalerz.
MASZTALERZ
Witaj, królewski książę!
KRÓL RYSZARD
Dzięki, lordzie!
Kto z nas najtańszy, szeląg jest za drogi.
Powiedz kto jesteś? Co cię tu sprowadza,
Gdzie nigdy żaden nie przychodzi człowiek
Prócz swarliwego psa, który codziennie
Przynosi żywność, by nędzę mą przewlec?
MASZTALERZ
W twych stajniach byłem biednym masztalerzem,
Gdy byłeś królem. W drodze do Yorku
Ledwo zdołałem dostać pozwolenie
Ujrzeć oblicze mego niegdyś pana.
Ach, com wycierpiał, gdy w dzień koronacji
Na barbaryjskim widziałem dereszu
Harcującego w mieście Bolingbroke’a!
Tak często konia tego dosiadałeś,
Jam go z tak ciężką utresował71 pracą!
KRÓL RYSZARD
Jak to? Więc moim toczył on dereszem?
Koń jak wyglądał? Powiedz, przyjacielu.
MASZTALERZ
W swojej się dumie ziemią zdawał gardzić.
KRÓL RYSZARD
Pyszny był swoim jeźdźcem, Bolingbroke’em?
Szkapa ten z ręki mej chleb zwykł był jadać,
Pysznił się, gdy go ręką tą klepałem.
I nie potknął się? I czemuż nie upadł
(Skoro upadek dumy zwykłym losem),
Nie złamał karku dumnego człowieka,
Co się odważył grzbiet jego przywłaszczyć?
Przebacz mi, koniu! Czemuż cię obwiniam?
Byłeś stworzony na człowieka służbę.
Nosić go musisz; ja koniem nie jestem,
A dźwigam ciężar jak osioł orany
Krwawą ostrogą króla Bolingbroke’a.
Wchodzi Stróż z półmiskiem.
STRÓŻ
Wynoś się, bracie, bawiłeś zbyt długo.
KRÓL RYSZARD
Jeśli mnie kochasz, czas ci się oddalić.
MASZTALERZ
Serce me powie, czego język nie śmie.
Wychodzi.
STRÓŻ
Czy raczysz, panie, zabrać się do jadła?
KRÓL RYSZARD
Pokosztuj pierwszy, jak to zwykłeś robić.
STRÓŻ
Nie śmiem, bo właśnie od króla przybywa
Sir Pierce of Exton, który mi zabronił.
KRÓL RYSZARD
Idź z twym Henrykiem Lancastrem do diabła!
Mej cierpliwości przebrała się miarka.
Bije go.
STRÓŻ
Rozbój! Ratujcie!
Wchodzi: Exton i słudzy zbrojni.
KRÓL RYSZARD
A to co się znaczy?
Co śmierć zamierza w tym zuchwałym najściu?
Wydziera jednemu oręż i zabija go.
Sam mi przyniosłeś śmierci twej narzędzie.
Idź, piekło czeka na ciebie, nędzniku!
Zabija drugiego. Exton uderza go i powala na ziemię.
Ręka twa w wiecznym gorzeć będzie ogniu.
Exton, okrutna dłoń twa mię obala,
Krwią króla własną jego ziemię kala.
Leć w górę duszo! Siedziba twa w niebie,
Gdy martwe ciało ziemia ta pogrzebie.
Umiera.
EXTON
Król z krwi i męstwa, a ja go zabiłem!
Ale czy dobry uczynek spełniłem?
Diabeł, co wprzódy kusił mnie pochwałą,
Szepcze, że piekło czyn mój zapisało.
Żywemu niosę monarchę bez duszy;
Tych innych niechaj proch ziemi przyprószy.
Wychodzą.
SCENA VI
Windsor. Sala w Zamku.
Przy odgłosie trąb wchodzą: Bolingbroke, York, Panowie i Służba.
BOLINGBROKE
Stryju Yorku, ostatnie nowiny
Mówią, że tłuszcza buntowników ogniem
Zniszczyła miasto Cicester w Gloucestershire;
Lecz czy zabici, czyli72 ich pojmano
Nie wiemy jeszcze.
Wchodzi Northumberland:
Lordzie, co przynosisz?
NORTHUMBERLAND
Życzenia wszystkich pomyślności, królu,
Potem wiadomość, żem już do Londynu
Wyprawił głowy lorda Salisbury,
Spencera, Blunta; jak wpadli nam w ręce,
Pismo to lepiej w szczegółach opowie.
Oddaje papier.
BOLINGBROKE
Dzięki ci, Percy, za wszystkie kłopoty;
Praca ci twoja owoc wyda złoty.