Sprzysiężenie Fieska w Genui - Fryderyk Schiller (biblioteki internetowe darmowe txt) 📖
Schedę po rządzącym Genuą księciu Andrzeju ma objąć Gianettino Doria, zapowiadający się na okrutnego tyrana.
Krzywdy doznaje choćby piękna dziewica, która pewnej nocy zostaje pohańbiona przez aroganckiego przyszłgo władcę. Niejaki Fiesko przygotowuje więc spisek przeciwko Dorii — chce go jednak obalić i samemu rządzić w sposób nie mniej tyrański niż Doria. Jego inicjatywa rozpoczyna więc szereg intryg dworskich i osobistych, lecz współspiskowcy zaczynają podejrzewać, jaki motyw do całego przedsięwzięcia ma Fiesko…
Sprzysiężenie Fieska w Genui to ballada autorstwa, która powstała w 1784 roku. Fryderyk Schiller to niemiecki poeta, filozof, dramaturg drugiej połowy XVIII wieku. Był przedstawicielem tzw. okresu Sturm und Drang, czyli Burzy i naporu. Zasłynął przede wszystkim jako autor Zbójców, Dziewicy Orleańskiej i Ody do radości. Jego twórczośc była inspiracją m.in. dla Adama Mickiewicza.
- Autor: Fryderyk Schiller
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Sprzysiężenie Fieska w Genui - Fryderyk Schiller (biblioteki internetowe darmowe txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller
Dajże pokój! Dla innej mogłoby to podwójne mieć znaczenie — ale aż mnie strach bierze negliżu mojego. Przebacz, hrabio!
Zostańże, zostań, łaskawa pani! Dziewice są najpiękniejsze w wieczornym ubraniu uśmiechając się jest to strój ich rzemiosła. — Te do góry zaczesane włosy pozwól mi, żebym zupełnie rozpuścił.
JULIAWy mężczyźni, tak lubicie zawieruszać.
FIESKOWłosy i rzeczypospolite! Nieprawdaż, że dla nas to jedno znaczy. Ach! Ta wstążka niedobrze przypięta. Usiądź, piękna hrabino! Twoja Laura umie oczy oszukiwać, ale nie serca. Pozwól mi na teraz twoją być garderobianą.
Biedny, spokojniuteńki człowiek!
FIESKOPatrz tylko. — To chcę ja zakryć przezornie. Zmysły powinny zawsze ślepymi być posłami i nie wiedzieć, co natura i fantazja układają z sobą.
JULIAJakże to lekkie jest zdanie!
FIESKOO wcale nie! Bo zważ tylko pani: najlepsza nowina traci na wartości swojej, skoro jest na języku całego miasta. Nasze zmysły są tylko zaprawną polewką wewnętrznej rzeczypospolitej naszej. Szlachta żywi się niemi, ale nie gustuje w ich ordynarnym smaku. Przyrządził jej ubiór i do zwierciadła prowadzi. No, na honor mój, ten strój musi być jutro modą w całej Genui. Pozwolisz hrabino, żebym cię tak przez miasto prowadził?
JULIAPrzebiegła głowa! Jakże on chytrze się sprawił, żeby mnie do chęci swojej namówić! Ale głowa mnie boli i muszę w domu pozostać.
FIESKOPrzebacz, hrabino — uczynisz, jak w woli twojej będzie, ale to wolą twoją być nie może. — Dziś o południu przybyła trupa florenckich aktorów i grać będzie w pałacu moim. Nie mogłem przeszkodzić, ażeby największa część dam genueńskich nie przyszła na widowisko — ale niezmiernie mnie troszczy, kogo w najpierwszej loży posadzić bez uczynienia niegrzeczności dotkliwym gościom moim. Jeden tylko sposób na to. Z niskim ukłonem. Możesz mi tę łaskę zrobić, sinioro?
JULIALauro!
GIANETTINOHrabio? Pomnisz zapewne o nieprzyjemnym zdarzeniu, która niedawno między nami dwoma zaszło.
FIESKOChciałbym, książę, żebyśmy o nim obydwaj zapomnieli. My ludzie działamy względem siebie tak, jak się znamy — a czyjąż winą, jeśli nie moją, że mnie przyjaciel mój Doria niezupełnie poznał?
GIANETTINOPrzynajmniej nie wspomnę o tym nigdy, żebym was z całego serca nie przepraszał. —
FIESKOI ja nigdy nie wspomnę, żebym wam z całego serca nie przebaczył.
Właśnie na myśl mi przychodzi, że podobno hrabia chce na Turków polować.
FIESKODziś w wieczór podejmą kotwice. — Z tej przyczyny w niejakiej niespokojności jestem, z której łaskawa grzeczność przyjaciela mego Dorii może mnie wyprowadzić.
GIANETTINOZ największą radością! — Rozporządzaj całym wpływem moim!
FIESKOWyprawa mogłaby w wieczór zbiegowisko sprowadzić do portu i do pałacu mego — a książę stryj wasz źle może by tłumaczył...
GIANETTINOZostaw to mojemu staraniu. Wysyłaj, a ja ci życzę szczęścia w przedsięwzięciu.
FIESKONieskończenie obowiązany wam jestem.
SCENA JEDENASTACo tam?
NIEMIECGdym koło wieży Św. Tomasza przechodził, widziałem uzbrojonych żołnierzy w wielkiej liczbie spieszących do portu Dorseny i urządzających galery hrabiego Lawania do podróży morskiej...
GIANETTINOCzy nic ważniejszego? O tym nie trzeba meldować.
NIEMIECDobrze. Z klasztoru także Kapucynów tłum jakiż podejrzany wygląda i skrycie przesuwa się po rynku. Ich chód i wejrzenie każą się domyślać, że to są żołnierze.
GIANETTINOBodaj to usłużność głupiej głowy! Do Lomellina z zapewnieniem. To moi Mediolańczycy.
NIEMIECCzy każe Wasza Wysokość zatrzymać ich?
GIANETTINOZobacz tam Lomellino. Do Niemca z gniewem. Możesz odejść. Dobrze. Do Lomellina. Daj pognać temu niemieckiemu wołowi, żeby pysk stulił.
Przyjaciel nasz coś niezadowolony — czy mogę wiedzieć przyczynę?
GIANETTINONic dziwnego. Wieczne pytania i meldunki!
I na nas teatr czeka. Mogęż podać ci ramię, łaskawa pani?
JULIACierpliwości! Muszę wprzód płaszczyk mój narzucić. Tylko żadnej tragedii, hrabio — zaraz usypiam.
FIESKOO, można umrzeć ze śmiechu, hrabino!
Stój! Do wielkiej bramy czterech żołnierzy. Po dwóch do każdych drzwi zamku. Straże zajmują swoje miejsca. Kto chce, wpuszczać; wyjść nikt nie powinien. Kto gwałtu użyje — zakłuć.
Kto idzie?
CENTURIONEPrzyjaciel Lawanii.
Nazad95!
CENTURIONENazad!
CENTURIONEPrzyjacielu! Którędy idzie się na teatr?
WARTANie wiem.
CENTURIONEPrzyjacielu, kiedy sztuka się zacznie?
WARTANie wiem.
CENTURIONEPrzyjacielu! Co to znaczy?
WARTANie wiem.
CENTURIONEDziwna rzecz!
WARTYKto idzie!
SCENA TRZECIAPrzyjaciel Lawanii.
CENTURIONECibo! Gdzie my jesteśmy?
CIBOCo?
CENTURIONEPatrz Cibo, na około.
CIBOGdzie? Co?
CENTURIONEWszystkie wejścia obsadzone.
CIBOBroń tu leży.
CENTURIONENikt nie objaśnia.
CIBOTo dziwna!
CENTURIONEKtóra godzina?
CIBOPo ósmej.
CENTURIONEBrr... Zimno dokucza.
CIBOÓsma jest właśnie naznaczona godzina.
CENTURIONECoś tu niedobrze patrzy96.
CIBOFiesko chce figla wystroić.
CENTURIONEJutro wybór doży! Cibo, tu coś niedobrze patrzy.
CIBOCicho! Cicho! Cicho!
CENTURIONEPrawe skrzydło pełne świateł.
CIBOCzy nic nie słyszysz? Czy nic nie słyszysz?
CENTURIONESzmer jakiś przytłumiony — a prócz tego...
CIBOGłuchy szczęk jakby zbroi jedne o drugie bijących.
CENTURIONEOkropność! Okropność!
CIBOPowóz! — zatrzymuje się przy bramie.
STRAŻEKto idzie?
SCENA CZWARTAPrzyjaciel Fieska.
CIBOTo czterech braci Asseratów.
CENTURIONEDobry wieczór, ziomku!
ASSERATOIdziemy na teatr.
CIBOSzczęścia na drogę!...
ASSERATOWy nie idziecie z nami na teatr?
CENTURIONEIdźcie naprzód. My trochę świeżym odetchniemy powietrzem.
ASSERATOWkrótce się zacznie. Chodźcie.
Nazad!
ASSERATOGdzie tu droga prowadzi?
CENTURIONENa zamek.
ASSERATOTu jest nieporozumienie.
CIBOJasne i dotykalne.
Słyszycie symfonię? Sztuka się zacznie.
CENTURIONEMnie się zdaje, że już się zaczęła i my w niej role błaznów grali.
CIBONie mam już cierpliwości i idę.
ASSERATOBroń leży!
CIBOOt! — sprzęty aktorskie.
CENTURIONMamyż tu stać jak niedołęgi nad brzegiem Acheronu? Chodźcie do kawiarni!
Nazad!
CENTURIONEPiekło i szatany! Jesteśmy więźniami.
CIBOMój oręż mówi, że nie na długo.
ASSERATOSchowaj go, schowaj! Hrabia jest poczciwym człowiekiem.
CIBOPrzedani, zdradzeni jesteśmy. Teatr był to kawał słoniny, mysz wleciała i łapka zapadła.
ASSERATOOch! Broń tego Boże! Mnie dreszczem przejmuje myśl, jak to się rozwiąże.
SCENA PIĄTAKto idzie?
WERRINOPrzyjaciel domu.
To jego powiernicy! Wszystko się wyjaśni.
SAKKOJakem ci mówił: Leskaro ma wartę przy bramie Świętego Tomasza. Jest to Dorii najlepszy oficer i ślepo do niego przywiązany.
WERRINATo mnie cieszy.
CIBODobrze, że przychodzisz, Werrino. Wywiedziesz97 nas ze snu dziwnego.
WERRINAJak kto? Jak to?
CENTURIONENa komedię zaproszeni jesteśmy.
WERRINAJedną więc mamy drogę.
CENTURIONETak, drogę, którą każdy przejść musi — znam ją. Ale widzisz przecież, te drzwi osadzone są wartą? Dlaczego osadzone?
CIBONa co warty?
CENTURIONEStoimy tu jak pod szubienicą.
WERRINAHrabia sam przyjdzie.
CENTURIONENiech się spieszy. Moja cierpliwość już zmordowana.
Co się tam dzieje w porcie, Werrino?
WERRINAWszystko szczęśliwie na pokładzie.
BURGONINOZamek jest także napełniony żołnierzami.
WERRINAJuż się zbliża do dziewiątej.
BURGONINOHrabia się spóźnia.
WERRINAZa wcześnie on przyjdzie dla nadziei swoich. Burgonino, kostnieję, gdy mi pewna myśl przychodzi.
BURGONINOOjcze, nie bądź porywczy.
WERRINAPorywczym być niepodobna98, gdzie odkładać nie można. Skoro drugiego zabójstwa nie dopełnię, z pierwszego nigdy się nie uniewinnię.
BURGONINOKiedyż Fiesko ma umrzeć?
WERRINAGdy Genua będzie wolną, Fiesko umrzeć musi.
WARTYKto idzie?
SCENA SZÓSTAPrzyjaciel! Wszyscy kłaniają się, warta prezentuje broń. Pozdrawiam was, zacni goście moi! Niecierpliwiliście się, że gospodarz domu tak długo bawił99. Przebaczcie. Cicho do Werriny. Czy gotowe?
WERRINAPodług życzenia.
FIESKOA u ciebie?
BURGONINOWszystko w pogotowiu.
FIESKOA tu?
SAKKOWszystko dobrze.
FIESKOA Kalkanio?
BURGONINOJeszcze go nie ma.
FIESKOPozamykać! Zdejmuje kapelusz i zbliża się z godnością do zgromadzonych. Pozwoliłem sobie zaprosić was na widowisko — ale nie na widzów, lecz żeby wam samym role porozdawać. Długo już dosyć, przyjaciele moi, znosiliśmy dumę Gianettina i przywłaszczenia Andrzeja. Jeżeli chcemy, przyjaciele, Genuę wybawić, nie ma czasu do stracenia. Na jaki koniec100, myślicie, przeznaczono te dwadzieścia galer, które ojczysty port nasz oblegają? Na jaki koniec przymierze, które Doriowie zawarli, ta obca broń, co do serca Genui przyciągnęła? — Szemraniem i klątwami już dziś poradzić nie można. Żeby wszystko zbawić, wszystko ważyć potrzeba. Rozpaczająca choroba rozpaczliwego wymaga lekarstwa. Jestże jeden w tym zgromadzeniu, który by tyle zimnej krwi miał, iżby uznał nad sobą pana w równym sobie? Szmer. — Nie ma tu ani jednego, którego by przodkowie nad kolebką Genui nie stali. Co? Przez wszystko, co jest świętym! Co mają wyższego ci dwaj obywatele, że zuchwałym lotem nad nasze głowy wznieść się pragną? Szmer głośniejszy. — Każdy z was uroczyście wezwany sprawę Genui wspierać przeciw jej ciemięzcom. Nikt z was na włos jeden praw swoich ustąpić nie może, żeby w tej samej chwili duszy całego państwa nie zdradzał. Gwałtowne poruszenie między słuchaczami, przerywają mowę Fieska. Po chwili. Uczuliście — wszystko więc zyskane. Jużem przed wami usłał drogę do chwały. Chcecie iść za mną? — jam gotów was prowadzić. Te przygotowania, na które niedawno z przerażeniem spoglądaliście, nowym duchem bohaterskim powinny was natchnąć. Ten przestrach niepewności w chwalebny zapał niech się przemieni i sprawi, byście z tymi patriotami i ze mną, jednej sprawie poślubiwszy, tyranów z gruntu obalili. Skutek śmiałości sprzyjać będzie, bo moje urządzenia są dobre. Przedsięwzięcie jest słuszne, bo Genua cierpi. Pomysł nas unieśmiertelnia, bo jest niebezpieczny i olbrzymi.
CENTURIONEDosyć. Genua będzie wolną! Z tym okrzykiem bojowym choćby przeciw piekłu!
CIBOA kogo on ze snu ubudzić nie zdoła, niech wiekuiście stęka przy rudlu101, aż go trąba ostatecznego sądu uwolni.
FIESKOPrawdziwe słowa męża. Teraz dopiero zasłużyliście wiedzieć o niebezpieczeństwie, które nad wami i Genuą zawieszone było. Podaje im listę przez Murzyna przyniesioną. Poświećcie, żołnierze! Szlachta ciśnie się do pochodni i czyta. Do Werriny. Poszło, jakem sobie życzył, przyjacielu!
WERRINANie mów jeszcze tak głośno. Na lewym skrzydle dostrzegłem twarze blade i chwiejące się kolana.
CENTURIONEDwunastu senatorów! Szatańsko — bierzcie za bronie.
Jest tam i twoje imię, Burgonino!
BURGONINODzisiaj jeszcze z łaski Bożej będzie na gardle Dorii.
CENTURIONEJeszcze dwa leżą oręże.
CIBOCo? Co?
CENTURIONEDwóch nie wzięło broni.
ASSERATOBracia moi nie mogą znieść krwi widoku.
CENTURIONECo? Co? Nie mogą znieść widoku krwi tyrańskiej? Rozedrzeć piecuchów! Za ziemię rzeczypospolitej wyrzucić tych bękartów.
Uwagi (0)