Podróż po Ameryce Północnej - Olympe Audouard (gdzie czytać książki w internecie za darmo .txt) 📖
Krótki opis książki:
Relacja z podróży do Stanów Zjednoczonych w roku 1868. Książka stanowi uzupełnienie tekstu autorki o zachodzie Ameryki wydanego dwa lata wcześniej, niestety nieprzetłumaczonego na język polski.
Francuska dziennikarka opisuje podróż przez ocean, podjętą w celu zaznajomienia się przede wszystkim ze społeczeństwem amerykańskim. Zaskakujący dla Europejki jest Nowy Jork, miasto oblepione afiszami reklamowymi, pełne kontrastów pomiędzy przepychem bogatych a skrajną nędzą biedoty. Wiele uwagi poświęca odmiennemu podejściu Amerykanów do kwestii mieszkań, a także potrawom i zwyczajom związanym z posiłkami. Przedstawia masową prasę i rolę gazet w Stanach Zjednoczonych. Omawia specyficzne podejście Amerykanów do religii, z opisem wybranych „sekt”, do których zalicza zarówno grupy wyznaniowe, jak i utopijne wspólnoty próbujące wdrażać idee sprawiedliwszego społeczeństwa. Szczególną uwagę zwraca rozdział o pozycji kobiet w Ameryce, bardziej niezależnych, mających większy dostęp do edukacji, prowadzących interesy i pracujących w różnych zawodach.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Olympe Audouard
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Podróż po Ameryce Północnej - Olympe Audouard (gdzie czytać książki w internecie za darmo .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Olympe Audouard
[przypis edytorski]
29. liszka (pot.) — gąsienica. [przypis edytorski]
30. 23 ulica — 23rd Street, szeroka arteria w nowojorskiej dzielnicy Manhattan, jedna z głównych ulic w kierunku wschód-zachód. [przypis edytorski]
31. cyfra (daw.) — liczba, wielkość liczbowa; dziś popr.: pojedynczy znak pisarski służący do zapisywania liczb. [przypis edytorski]
32. przedmieście Saint-Germain — lewobrzeżna dzielnica Paryża, od poł. XVIII w. zamieszkiwana przez arystokrację. [przypis edytorski]
33. Fifth Avenue (pol.: Piąta Aleja) — główna ulica centrum nowojorskiego Manhattanu, jedna z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych ulic handlowych świata. [przypis edytorski]
34. komisjoner — kupiec, pośrednik sprzedaży. [przypis edytorski]
35. Ludwik XV (1710–1774) — król Francji z dynastii Burbonów. [przypis edytorski]
36. metr (daw., z fr. matîre) — mistrz; nauczyciel, zwł. muzyki, tańca, języków. [przypis edytorski]
37. pas de Zephyr (fr.: krok Zefira) — dawna figura tańca towarzyskiego, nauczana w ramach podstaw tańca, przypominająca figurę baletową. [przypis edytorski]
38. rzeczpospolita — tu: republika, państwo o ustroju, w którym władza jest sprawowana przez organ wyłoniony w wyniku wyborów na określony czas. [przypis edytorski]
39. wyrobnicy (daw.) — osoba wynajmująca się do różnych prac fizycznych; tu: robotnik. [przypis edytorski]
40. tenement house (ang.) — w Stanach Zjednoczonych nazwa dużego domu podzielonego na pomieszczenia przeznaczone na tani wynajem w związku z szybkim rozwojem miast i imigracją; później, od poł. XIX w., powstawały specjalnie budowane kamienice (tenement), liczące do sześciu pięter, mieszczące po kilka mieszkań do wynajęcia na każdym piętrze. [przypis edytorski]
41. paria a. parias — członek najniższej kasty w Indiach; ogólnie: najbardziej pogardzany i krzywdzony członek społeczeństwa. [przypis edytorski]
42. Five Points — XIX-wieczna dzielnica na Manhattanie w Nowym Jorku, znana jako gęsto zaludnione, nękane chorobami i przestępczością slumsy, które istniały przez ponad 70 lat. [przypis edytorski]
43. faktorstwo — pośrednictwo w interesach. [przypis edytorski]
44. frymarczyć (daw.) — kupczyć, handlować. [przypis edytorski]
45. dama kameliowa — kurtyzana; od określenia głównej bohaterki powieści Aleksandra Dumasa Dama kameliowa (1848). [przypis edytorski]
46. Champs Élysées (fr.: Pola Elizejskie; pot.), właśc. Avenue des Champs-Élysées (Aleja Pól Elizejskich) — reprezentacyjna aleja Paryża. [przypis edytorski]
47. Owerniak — człowiek pochodzący z Owernii, wyżynnego, ubogiego regionu rolniczego w środkowej Francji. [przypis edytorski]
48. sou — dawna drobna moneta francuska (dwudziesta część franka). [przypis edytorski]
49. my dear gentleman (ang.) — mój drogi panie. [przypis edytorski]
50. wygnaniec z 10 grudnia — francuski emigrant republikański po zamachu stanu dokonanym w grudniu 1851 przez Ludwika Napoleona Bonapartego, prezydenta II Republiki Francuskiej, który rozwiązał Zgromadzenie Narodowe i objął władzę dyktatorską, a rok później koronował się na cesarza. [przypis edytorski]
51. garson (z fr.) — kelner lub boy hotelowy. [przypis edytorski]
52. Napoleon III Bonaparte (1808–1873) — bratanek Napoleona I, od 1848 prezydent Francji, w 1851 dokonał przewrotu, w 1852 ogłosił się cesarzem; w 1870 zdetronizowany. [przypis edytorski]
53. boarding house (ang.) — pensjonat. [przypis edytorski]
54. pryncypalny (daw.) — główny, najważniejszy. [przypis edytorski]
55. wety (daw.) — deser. [przypis edytorski]
56. wilki kuchenne — rozwidlone pręty, na których obraca się rożen. [przypis edytorski]
57. wigilia — przeddzień, tj. dzień poprzedzający ważne wydarzenie. [przypis edytorski]
58. hotel St. Nicolas w Nowym Jorku — luksusowy hotel, mieszczący tysiąc pokoi, otwarty w 1853; od połowy lat 70. XIX w. tracił na popularności, został zamknięty w 1884. [przypis edytorski]
59. Salon de la Conversation (fr.), niem. Conversationshaus (dom rozmów) — centralny budynek luksusowego domu uzdrowiskowego w niemieckim mieście Baden-Baden, wybudowany w latach 1821–1823. [przypis edytorski]
60. wolant — dawna gra w podrzucaną rakietą korkową piłeczkę z piórkami; poprzedniczka badmintona. [przypis edytorski]
61. karawanseraj — zajazd dla podróżnych, z pomieszczeniami do odpoczynku i magazynem do przechowania towarów, budowany w krajach arabskich, Persji i Azji Środkowej. [przypis edytorski]
62. panieńska skórka — dziś: pańska skórka, tradycyjny cukierek domowej roboty, wytwarzany z cukru, wody, syropu, żelatyny i mąki ziemniaczanej. [przypis edytorski]
63. Pieśń nad Pieśniami — włączony do Biblii hebrajski poemat miłosny z IV–III w. p.n.e., składający się z pieśni oblubienicy, oblubieńca i chóru, zaliczany do ksiąg Starego Testamentu; w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej interpretowany na ogół alegorycznie i przypisywany Salomonowi, słynnemu z mądrości królowi Izraela, żyjącemu w X w. p.n.e. [przypis edytorski]
64. perfekcjoniści — tu: nazwa nadawana różnym ruchom w chrześcijaństwie, które dążą do osiągania duchowej doskonałości; w szczególności w tradycji wspólnoty tzw. kwakrów (Religijne Towarzystwo Przyjaciół) na określenie takiej doskonałości używany jest termin „perfekcjonizm” (ang. perfectionism). [przypis edytorski]
65. clergyman (ang.) — duchowny. [przypis edytorski]
66. Il est avec le ciel des accommodements (fr.) — Z niebem można się porozumieć; parafraza słów ze sztuki Moliera Świętoszek (akt IV, scena 5): Le ciel défend, de vrai, certains contentements; Mais on trouve avec lui des accommodements (Jest w takim czynie niby dla nieba rzecz zdrożna, ale porozumienie z nim wynaleźć można; tłum. Kazimierz Zalewski). [przypis edytorski]
67. chinowy (rzad.) — chininowy, zawierający chininę, lek przeciwmalaryczny mający postać białego, gorzkiego proszku, otrzymywanego z kory chinowca. [przypis edytorski]
68. Girardin, Émile de (1802–1881) — francuski wydawca, dziennikarz i polityk; założyciel paryskiego dziennika „La Presse” (1836), pierwszej groszowej gazety we Francji. [przypis edytorski]
69. Veuillot, Louis (1813–1883) — francuski dziennikarz i literat, publicysta katolicki; od 1848 redaktor naczelny dziennika „L’Univers”, z którego uczynił masowe i wpływowe pismo konserwatywnego katolicyzmu. [przypis edytorski]
70. paletot (fr.) — palto. [przypis edytorski]
71. That is the question (ang.) — oto jest pytanie (fraza z początku monologu Hamleta w tragedii Szekspira Hamlet, akt III, scena 1). [przypis edytorski]
72. niepodobny (daw.) — nieprawdopodobny, niemożliwy. [przypis edytorski]
73. kwestia rzymska — konflikt pomiędzy papieżami a państwem włoskim po przyłączeniu Państwa Kościelnego do zjednoczonych Włoch. Od poł. VIII w. Rzym był stolicą obejmującego środkowe Włochy Państwa Kościelnego, rządzonego przez papieży jako świeckich monarchów. Podczas walk o zjednoczenie Włoch większość terytoriów Państwa Kościelnego przyłączono do proklamowanego w 1861 Królestwa Włoch. Kiedy w 1870 armia króla Wiktora Emanuela II zajęła również Lacjum i Rzym, które po plebiscycie włączono do Włoch, papież Pius IX nie uznał aneksji, odrzucił nadane mu w tzw. ustawie gwarancyjnej przywileje i uznał się za „więźnia Watykanu”. Do dyspozycji papieskiej pozostała Bazylika Św. Piotra, pałac i in. budynki na Watykanie. Dopiero w 1929 faszystowski rząd Mussoliniego podpisał tzw. traktaty laterańskie, w których papiestwo w zamian za rekompensatę finansową zrzekało się pretensji do terenów byłego Państwa Kościelnego, zaś rząd włoski uznawał papieża za suwerennego władcę wydzielonej części Rzymu, Państwa Watykańskiego. [przypis edytorski]
74. kwestia francusko-pruska — francuski cesarz Napoleon III Bonaparte starał się zapobiec dalszemu jednoczeniu Niemiec pod przewodnictwem Prus, rządzonych przez króla Wilhelma I Hohenzollerna i rząd premiera Ottona von Bismarcka. W lipcu 1870 Napoleon III wypowiedział wojnę Prusom. W bitwie pod Sedanem (1 września 1870) skapitulował i oddał się wraz ze swą stutysięczną armią do niewoli, co stało się bezpośrednią przyczyną jego detronizacji oraz proklamowania III Republiki. Włochy wykorzystały wojnę francusko-pruską do zajęcia ziem papieskich, wcześniej skutecznie bronionych przez wojska francuskie wysłane przez Napoleona III. [przypis edytorski]
75. Tuilerie — paryskie ogrody i istniejący do 1871 pałac, położone między Luwrem a Sekwaną. [przypis edytorski]
76. speaker (ang.) — mówca. [przypis edytorski]
77. Gentlemen, my dear gentlemen (ang.) — Panowie, drodzy panowie. [przypis edytorski]
78. półtrzeciej (daw.) — dwie i pół. [przypis edytorski]
79. Lincoln, Abraham (1809–1865) — amerykański polityk i prawnik, prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki podczas wojny secesyjnej; zginął z ręki zamachowca. [przypis edytorski]
80. wyświecać (daw.) — jasno wytykać, np. niewłaściwe zachowanie. [przypis edytorski]
81. osławiać (przest.) — okryć złą sławą, spowodować, że ktoś stanie się słynny z powodu czegoś złego. [przypis edytorski]
82. atoli (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
83. plac Printing — właśc. Printing House Square (ang. plac Drukarni), dawna nazwa południowego odcinka ulicy Park Row w Nowym Jorku, na Manhattanie, potocznie nazywanej Newspaper Row (ulica Gazetowa); znajdowały się tam kilkupiętrowe siedziby amerykańskich gazet (od 1875 budowano tam dla nich pierwsze w mieście wieżowce); niektóre z gazet, jak „New York Herald” i „The Sun”, znajdowały się w pobliżu, ale faktycznie nie na samej Park Row; od roku 1895 gazety przenosiły się do swoich nowych siedzib w innych miejscach, jako ostatnia „Journal of Commerce” w 1953. [przypis edytorski]
84. subiekt (daw.) — sprzedawca w sklepie. [przypis edytorski]
85. włościanin (daw.) — chłop; rolnik. [przypis edytorski]
86. rendez-vous (fr.) — umówione spotkanie; schadzka. [przypis edytorski]
87. Kupidyn, Merkury (mit. rzym.) — Kupidyn to bóg miłości, zaś Merkury był patronem kupców i złodziei. [przypis edytorski]
88. Talleyrand, właśc. książę Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1754–1838) — francuski dyplomata i polityk; zasłynął jako inteligentny, cyniczny i bezwzględny pragmatyk, pełniąc funkcje agenta dyplomatycznego lub ministra spraw wewnętrznych kolejnych rządów: Dyrektoriatu, Napoleona, Burbonów i Ludwika Filipa I. [przypis edytorski]
89. Tartuffe — główny bohater komedii Moliera Świętoszek. [przypis edytorski]
90. Don Juan — legendarny uwodziciel, XVI-wieczny szlachcic hiszpańskiego, bohater wielu dzieł literackich i muzycznych. [przypis edytorski]
91. loretka (daw.) — kobieta z półświatka paryskiego; od nazwy zamieszkiwanej przez wiele z nich dzielnicy Matki Boskiej Loretańskiej, zbudowanej wokół kościoła o tej samej nazwie. [przypis edytorski]
92. kokotka a. kokota — kobieta lekkich obyczajów; prostytutka. [przypis edytorski]
93. Albion — dawna nazwa Wysp Brytyjskich występująca u pisarzy staroż., później stosowana jako literackie określenie Anglii. [przypis edytorski]
94. możnaż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy można, czyż można. [przypis edytorski]
95. Modern Times — utopijna wspólnota istniejąca od 1851 do 1864 w stanie Nowy Jork, w Stanach Zjednoczonych, kierująca się zasadą wewnętrznej samowystarczalności i wymiany produktów pracy między mieszkańcami bez zysku; po rozpadzie wspólnoty mieszkańcy postanowili zmienić nazwę wioski na Brentwood. [przypis edytorski]
96. nazarianie (w oryg. fr.: Nasariens) — nusajryci, dziś częściej: alawici, grupa etniczno-religijna wywodząca się z szyickiego islamu, powstała w IX w., zamieszkująca głównie Syrię, a także Liban i płd. Turcję; utrzymywali szczegóły swoich wierzeń i i praktyk religijnych w tajemnicy przed obcymi i nie w pełni wtajemniczonymi, co prowadziło do różnych plotek na ich temat. [przypis edytorski]
97. ksiądz Noyer — zapewne John Humphrey Noyes (1811–1886): amerykański przywódca religijny, założyciel Społeczności Oneida (Oneida Community 1848–1881), najbardziej udanej utopijnej socjalistycznej wspólnoty w USA; odrzucano w niej tradycyjne małżeństwo jako formę legalizmu, od której chrześcijanie powinni być wolni, a także jako instytucję egoistyczną, w której mężczyźni sprawują prawo własności nad kobietami; Noyes początkowo zamierzał zostać duchownym i wstąpił do seminarium. [przypis edytorski]
98. gminnie — tu: pospolicie, potocznie. [przypis edytorski]
99. agapa — wspólny posiłek pierwszych chrześcijan, „posiłek miłości” (od gr. agape: czysta, bezinteresowna miłość). [przypis edytorski]
100. Owen, Robert (1771–1858) — walijski działacz socjalistyczny, pionier ruchu spółdzielczego; w 1824 wyjechał do Stanów Zjednoczonych i wykupił od niemieckiej grupy luterańskiej osiedle Harmony w stanie Indiana, gdzie założył utopijną wspólnotę (New Harmony); po dwóch latach przedsięwzięcie zakończyło się fiaskiem jako projekt radykalnych zmian, jednak wywarło pewien wpływ na społeczeństwo amerykańskie: mieszkańcy założyli pierwszą bibliotekę publiczną oraz szkoły publiczne dostępne dla kobiet i mężczyzn, a miasto stało się ośrodkiem nauk przyrodniczych. [przypis edytorski]
101. Fourier, Charles (1772–1837) — francuski socjalista utopijny; zamiast państwa proponował niewielkie wspólnoty zwane falansterami; na falanster miały się składać obszary rolne, park, zabudowania gospodarcze i obszerny budynek, gdzie żyłoby i wspólnie pracowało półtora tysiąca osób obojga płci i wszystkich potrzebnych wspólnocie profesji; głosił, że konieczną reformą jest równouprawnienie kobiet (jako pierwszy użył terminu feminizm w 1837). [przypis edytorski]
102. obojej płci — dziś: obojga płci. [przypis edytorski]
103. bęben (daw., pot.) — małe dziecko, dzieciak. [przypis edytorski]
104. kwakrzy — chrześcijańska wspólnota o nazwie Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodząca się z purytanizmu, silnie akcentująca rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głosząca pokojowe zasady i prostotę sposobu życia; prześladowania w XVII w. spowodowały ich emigrację m.in. do Stanów Zjednoczonych; popularnie byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało
Darmowe książki «Podróż po Ameryce Północnej - Olympe Audouard (gdzie czytać książki w internecie za darmo .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)