Marsz weselny - Björnstjerne Björnson (co można czytać TXT) 📖

Ale w tej chwili spojrzał przypadkowo na matkę i spostrzegł ze zdziwieniem, że zbladła jak ściana. Zrozumiał zaraz, że uczynił coś niestosownego. Przeraził się na dobre, gdy Randi coraz to bardziej niespokojna wyszła na koniec z izby. Wstał również i chciał iść za nią prosić o przebaczenie.

— Coś, widać, złego uczyniłem? — spytał ojca.

— Nie znasz jej dobrze, chłopcze!

— Może lepiej pójdę zaraz i załagodzę niewłaściwy postępek? — spytał.

Endrid nabrał doń takiego zaufania, że bez wahania zwrócił się i rzekł:

— Nie, chłopcze drogi! Zostaw ją w spokoju! Musi to sama ze sobą przewalczyć! Znam ja ją dobrze!

Jan czując, że tonie u samego portu, posmutniał bardzo i siedział jak na szpilkach, mimo że Endrid starał się usilnie usunąć z jego pamięci niefortunne zajście.

A Randi siedziała na kamiennych schodach z twarzą ukrytą w dłoniach i płakała. Przed oczyma stanęło całe jej życie. Ona nie oddała się jak córka bez namysłu człowiekowi ukochanemu i wstyd, jaki ją spotkał, był zasłużoną karą. Siedziała długo targana najsprzeczniejszymi uczuciami, od żalu i buntu aż do cichej skruchy. Siedziała długo, długo, potem wstała, podeszła do drzwi babki i zawołała:

— Mildrid! Chodź tu, dziecko!

A gdy zaniepokojona córka wybiegła, pochwyciła ją w objęcia, przytuliła do piersi i powiedziała, łkając:

— Niech cię Bóg błogosławi i nagrodzi, boś dobrze uczyniła!

Mężczyźni zobaczyli je idące razem ku świetlicy. Szły tak śpiesznie, że od razu przeczuli, iż zaszło coś ważnego. Drzwi się rozwarły, weszły, a Randi zamiast zwrócić się do Jana i oddać mu córkę, przyciągnęła ją raz jeszcze do siebie i wyszeptała:

— Niech cię Bóg błogosławi i nagrodzi... gdyż dobrze uczyniłaś!

W chwilę potem znaleźli się wszyscy czworo w mieszkaniu babki, która była w jak najlepszym usposobieniu. Od samego początku wiedziała przez służące, kim jest Jan Haugen i uznała ten związek za zrządzenie Opatrzności oraz łaskę boską okazaną synowi i jego żonie. Od razu powiedziała Janowi w oczy, że jest ślicznym chłopcem i radość zapanowała niezmącona, a dzień skończył się odczytaniem rozdziału Biblii zaczynającego się od słów: „Oto Pan był dzisiaj w domostwie naszym...”

Opowiedzieć musimy jeszcze dwa momenty z życia Mildrid. Pierwszym było weselisko młodej pary.

Zjawiła się zamężna już Inga i ona to podjęła się ubrania przyjaciółki do ślubu. Odbyło się to w lamusie. Otwarto starą skrzynię dębową, gdzie przechowywano z pokolenia na pokolenie klejnoty rodzinne, jak diadem, pas, chusty, sprzączki i pierścienie. Babka dała klucz, który spoczywał w jej rękach, i sama była obecna w asyście Beret przy akcie obłóczyn.

Brano do ręki sztukę po sztuce. Czyszczono wszystkie ślicznie i wkładano na Mildrid, a Beret trzymała przed nią lustro. Babka rozpowiadała o wszystkich członkiniach rodu, które nosiły owe klejnoty w uroczystych chwilach życia, a najszczęśliwszą z nich była zaprawdę jej matka, Aslaug Haugen.

W tej chwili zabrzmiały huczne tony rodzinnego marsza weselnego na podwórzu, a kobiety wybiegły zobaczyć, co to takiego.

Pierwszym, którego zobaczyły, był ojciec panny młodej, Endrid. Ujrzawszy zajeżdżający na podwórze wóz z Janem i jego rodzeństwem, zdobył się na pomysł. Rzadko miewał pomysły, ale dziś uznał, że trzeba koniecznie powitać gości krewniaków familijnym marszem.

Kazał tedy grać muzyce i stojąc na jej czele u wrót, trzymał w ręku srebrny puchar napełniony tradycyjnym piwem weselnym.

Jan był wzruszony tym przyjęciem, a siostra jego i bracia mieli łzy w oczach.

W godzinę potem zabrzmieli powtórnie marsz weselny, w chwili, kiedy orszak wyszedł z progów domu.

Dzień był śliczny, pogodny, wiosenny, a ścisk pod kościołem taki, że najstarsi ludzie nie pamiętali nic podobnego. Każdy z obecnych znał dzieje rodu i wiedział, w jaki dziwny sposób wplecione w nie były owe dźwięki marsza weselnego, który teraz rozbrzmiewał donośnie wokoło.

Przy wyjściu z kościoła Jan przystanął u grobu Olego Haugena, a wszyscy krewni otoczyli go kołem. Grób tonął w kwiatach, cichy, dostojny — i wydawało się, że dziś promieniuje zeń błogosławieństwo.

Drugi moment, to odwiedziny złożone młodej parze w Haug przez Endrida i Randi. Oboje byli już wonczas dziadkami... Jan postawił na swoim i zabrał żonę do siebie, musiał jednak przyrzec, że obejmie Tingvold, gdy rodzice się tak postarzeją, że nie będą już w stanie pracować, a staruszeczka babka zemrze.

W odwiedzinach tych była jedna wzruszająca chwila. Kiedy Randi po sutym przyjęciu i ugoszczeniu siedziała przed domem z małą córeczką swej Mildrid na kolanach, zaczęła naraz z lekka kołysać dziecko i nucić.

Mildrid klasnęła z zadziwienia w dłonie, ale zamilkła.

Jan poprosił ojca, by wypił z nim jeszcze szklankę piwa, ale stary uczynił gest odmowy, przysłonił ucho dłonią i słuchał, a uśmiech szczęścia opromienił jego twarz, albowiem to, co nuciła żona, to był ów stary, dawny, rodzinny marsz weselny!