Marsz weselny - Björnstjerne Björnson (co można czytać TXT) 📖

class="paragraph">— Spróbuję... — powiedziała niepewnie.

Wziął ją za rękę i szalony marsz rozpoczął się na nowo. Ale zaraz spostrzegł, że w ten sposób rzecz się nie powiedzie, zdjął tedy kaftan, dał jej do trzymania, przerzucił strzelbę przez piersi i wziął ją na ręce. Nie chciała przystać na to, ale nie było innej rady, przeto zgodziła się. Niósł ją lekko i bez wysiłku, jak piórko, a ona trzymała się jego kołnierza, gdyż za nic na świecie nie zgodziłaby się objąć go za szyję.

Po pewnym czasie powiedziała, że już odpoczęła i może iść sama. Postawił ją przeto na ziemi, wziął z jej rąk kaftan i zarzucił go na lufę strzelby.

Ruszyli dalej. Przy strumieniu zatrzymali się i wypoczęli jako tako, zanim jej pozwolił ugasić pragnienie. Gdy wstała, by iść dalej, uśmiechnął się do niej i powiedział.

— Śliczna dziewczynka z ciebie!

Zaczynało zmierzchać, gdy znaleźli się na hali. Daremnie jednak szukali Mildrid na pastwisku, w szałasie i pod skałą. Na wołanie nikt nie odpowiadał i oboje zaczęli się bać o nią.

Nagle Jan spostrzegł, że pies coś obwąchuje. Pobiegli i zobaczyli, że była to chusteczka Mildrid. Jan kazał zaraz psu szukać śladu, a poczciwy i mądry Kwas rzucił się prosto drogą ku dolinie.

Pospieszyli za nim i spostrzegli, że pędzi w kierunku Tingvoldu. Czyż więc Mildrid udała się do domu? Beret zwierzyła się Janowi z nieoględnego pytania, jakie zadała siostrze, i zaczęła płakać.

— Czy iść jej śladem? — spytał.

— Tak... tak, ona była niezmiernie wzburzona! Nie wiedziała po prostu, co się z nią dzieje!

Przede wszystkim musieli udać się na halę sąsiednią i prosić o pomoc w pilnowaniu bydła. Szli potem śladem psa i naradzali się, jak tego dokonać, gdy spostrzegli, że Kwas stanął, ogląda się i macha ogonem. Pobiegli i ujrzeli Mildrid leżącą na ziemi.

Zbliżyli się ostrożnie, pies polizał ją po twarzy i rękach, ale się nie zbudziła. Zmieniła tylko pozycję, otarła twarz wierzchem dłoni i spała dalej.

— Niech sobie śpi! — szepnął Jan. — Wracaj i zajmij się bydłem! Słyszę dzwonki!

Beret zabierała się od odwrotu.

— Przynieś za powrotem coś do jedzenia! — dodał Jan.

Usiadł w pewnej odległości, przywołał do siebie psa i ścisnął mu nos, aby nie węszył zwierzyny i nie szczekał, gdyby się coś zjawiło w pobliżu.

Cisza panowała wokół. Wieczór był chmurny, posępny, nawet ptaki nie świergotały na drzewach. Jan siedział lub kładł się, nie puszczając psa. Rozmyślając nad tym co robić, gdy Mildrid się zbudzi, powziął postanowienie i jasno zdał sobie z wszystkiego sprawę. Przyszłość była jasna. Owo spotkanie było niewątpliwie zrządzeniem Opatrzności. Sam Bóg postanowił, że mają razem iść drogą życia.

Snuł dalej wątek swej pieśni weselnej, był spokojny i szczęśliwy.

Około ósmej wróciła Beret i przyniosła jedzenie. Mildrid spała jeszcze. Beret postawiła naczynie i usiadła w pewnym oddaleniu od nich. Czekali blisko godzinę, Beret wstawała raz po raz, aby jej sen nie zmorzył.

Około dziewiątej Mildrid zbudziła się. Otworzyła oczy, zorientowała się, gdzie jest i spojrzała na nich. Nie rozumiała, co się stało, gdy jednak Jan podszedł ku niej, wyciągnęła doń obie ręce.

— Wyspałaś się, Mildrid? — spytał.

— Trochę... — odparła.

— Pewnieś głodna?

— O tak! Teraz jestem głodna!

Beret podała jej jedzenie.

Popatrzyła na nią, potem na Jana i spytała:

— Czy długo spałam?

— Dość! Już jest dziewiąta!

Dopiero teraz przypomniała sobie wszystko.

— Długo tu siedzicie?

— Dość! Ale teraz jedz! — zalecił jej.

Zabrała się do jedzenia.

— Pewnie chciałaś iść do domu? — spytał.

Zarumieniła się.

— Tak! — powiedziała z cicha.

— Jutro, kiedy się porządnie wyśpisz, pójdziemy oboje do twoich rodziców!

Spojrzała nań od razu zdziwiona, potem z wielką wdzięcznością, ale nic nie odrzekła.

Zapytała Beret, gdzie była, a potem słuchała opowiadania siostry jak znalazła i przyprowadziła Jana. Dużą przyjemność sprawiła jej wiadomość, że pies ją znalazł i polizał po twarzy i rękach. Poczciwy Kwas siedział właśnie przed nią i chciwym wzrokiem śledził każdy kęs, jaki brała w usta. Pogłaskała go i od tej chwili po przyjacielsku dzieliła się z nim posiłkiem.

Gdy skończyła, wrócili powoli do koliby6, a Beret zaraz położyła się spać. Oni siedli przed domem. Zaczął mżyć drobny deszczyk, ale dach wystawał daleko poza ściany, przeto nie odczuwali tego wcale. Mgła oblegała chatę, a oni siedzieli jakby w zaczarowanym kole. Wieczór był raczej mroczny, a nie jasny.

Mówili przyciszonym głosem, poufnie, spokojnie, a każde słowo zbliżało ich do siebie. Była to właściwie ich pierwsza rozmowa. On prosił o przebaczenie za to, że zapomniał, iż jej położenie było inne niż jego, że przede wszystkim powinna się była porozumieć z rodzicami.

Przyznała, że obawiała się tego. Lecz od chwili spotkania się z nim była jakby w obłędzie i zapomniała nawet o rodzicach.

Miała mu zapewne znacznie więcej do powiedzenia, ale coś ją jeszcze od tego wstrzymywało. Za to niezmierne szczęście przemawiało z całej jej istoty, z każdego najcichszego tchnienia. Był to początek pełnego jednoczenia się ich serc. U innych przychodzi to często przed chwilą decydującą, przejawiającą się we wzajemnym uścisku. U nich było odwrotnie.

W półmroku odważyła się na pierwsze istotne pytania. Otrzymała też pierwsze ścisłe odpowiedzi. Słówka jak gdyby uskrzydlone, zwiewne jak puch, biegły z jednej i drugiej strony. Wreszcie Mildrid cicho i z wahaniem odważyła się postawić pytanie, czy zachowanie jej nie wydało mu się dziwne.

Zapewnił, że ani na chwilę nie doznał takiego wrażenia.

A czy nie zauważył, że dnia poprzedniego nie odezwała się do niego ani słowem?

Nie, na to zupełnie nie zwrócił uwagi.

Czy nie sądzi — długo nie mogła się zdobyć na wypowiedzenie tego — że zbyt łatwo i szybko oddała mu swe serce?

Nie, on myślał jedynie o tym, jak błogie sam przeżywa chwile.

Cóż jednak musiał pomyśleć na widok jej łez?

Tak, tego wówczas nie mógł pojąć, teraz jednak wszystko jest dla niego jasne i cieszy go to, że jest taka, jaka się wówczas pokazała.

Wszystkie te wyjaśnienia przepełniły ją takim ogromem szczęścia, że zatęskniła za samotnością. On jak gdyby to wyczuł, wstał i cicho poprosił, aby udała się na spoczynek. Ona podniosła się również. Skinął jej mile głową i udał się powolnym krokiem do obory, gdzie miał przenocować. Ona zaś wpadła szybko do domu, rozebrała się i w łóżku dopiero złożyła ręce do modlitwy. Dziękowała Bogu — o, jak gorąco mu dziękowała — za swego Jana, za jego miłość, za jego czułą oględność, za jego piękność, póki jej słów nie zabrakło. Dziękowała tedy za wszystko, wszystko — także za mękę, którą przeżyła w dwóch ostatnich dniach. Przecież po niej radość była tym większa! Dziękowała za to, że w górach znalazła się samotnie, i błagała Boga, aby jej nie opuszczał, gdy z gór uda się do rodziców. I znów myśli jej wracały do Jana, i znów dziękowała za niego, och, jak serdecznie dziękowała!

Gdy następnego rana, nie budząc śpiącej Beret, wyszła przed dom, zastała już Jana na podwórzu. Łajał psa, który z wielkim hałasem gonił kurę, a teraz łasząc się u stóp swego pana prosił o przebaczenie. Ujrzawszy Mildrid, Jan pośpieszył ku niej. Pies w podskokach podbiegał to do niego, to do dziewczęcia, witając je radosnym skomleniem i głośnym szczekaniem. Czuł niejako szczęście ich obojga.

Jan pomagał potem jej i pastuchom przy porannych zajęciach, a gdy wreszcie zasiedli do śniadania ukazała się również wyspana już Beret. Rumieniła się ona za każdym spojrzeniem Jana w jej stronę, a gdy Mildrid w rozmowie z nim chwyciła jego łańcuszek od zegarka, opuściła szybko izbę. Nie mogli jej też znaleźć, gdy zabierali się w drogę.

— Słuchaj — powiedział poważnie, gdy się oddalili znaczny kawałek. — Rozmyślałem nad jedną rzeczą, o której ci wczoraj nie wspomniałem. Jeśli Bóg pozwoli, że się wszystko po naszej myśli zakończy, to pragnę, byś po ślubie zamieszkała u mnie w domu, gdyż nie zamierzam przenosić się do Tingvoldu.

Zarumieniła się i powiedziała wymijająco:

— Cóż na to powiedzą rodzice?

— Czyż rodzice stoją tu na pierwszym planie? — spytał po chwili. — Czyż nie idzie głównie o... nasze szczęście?

Dotknęło ją to trochę, ale on dodał po krótkiej przerwie:

— Wszakże musimy się poznać... zżyć się razem ze sobą.

Teraz pojmowała go lepiej, ale nie dawała jeszcze odpowiedzi.

Szli milcząc... Wydało jej się, że mu milczeniem sprawia przykrość, więc rzekła:

— Janie...

Jakby mu bardzo na odpowiedzi zależało, powtórzył:

— Czy pójdziesz ze mną do Haug?

— Pójdę! — szepnęła szybko i zarumieniła się...

Stanął, wyciągnął dłoń i rzekł poważnie:

— Dziękuję ci!

Szli dalej, a ona myślała teraz o rodzicach.

— Nie znasz mych rodziców! — powiedziała.

— Nie! — odparł. — Ale poznam, gdy będziesz u mnie.

— Oni tacy dobrzy! — zawołała.

— Wszyscy są tego zdania! — potwierdził stanowczo, ale zimno.

Potem zaczął jej opowiadać o swym osiedlu, o rodzeństwie, o biedzie, z którą długo walczyli, o wzajemnym przywiązaniu, o turystach, których ciągle przybywa, o obszernym domu, który dla nich wybudować zamierza, o tym, że ona będzie wszystkiego dozorować i wszystkim rządzić. Rozochocił się, rozweselił i szli żwawo ręka w rękę.

Słuchała z zajęciem i pociągało ją to nowe życie, ale nie mogła zapomnieć o domu i swych bliskich, przeto ozwała się znowu:

— Rodzice są już starzy, wiele przecierpieli... potrzebują pomocy...

Popatrzył na nią z uśmiechem i rzekł:

— Sądzisz, Mildrid, że rodzice tobie przeznaczyli swoje gospodarstwo?

Milczała.

— No więc... — ciągnął dalej — na wszystko przyjdzie czas! Jeśli... oni... zapragną, abyśmy ich w pracy zastąpili... to niechże... oni nas sami o to poproszą!

Powiedział to spokojnie i uprzejmie, lecz ona wiedziała dobrze, co miał na myśli. Będąc przezorną i posiadając zdolność odczuwania cudzych myśli niemal prędzej od swych własnych — uznała za najlepsze zamilknąć.

Niebawem doszli do miejsca, z którego roztaczał się piękny widok na położony głęboko pod nimi Tingvold. Z zabudowań gospodarczych i pól Mildrid zwróciła swój wzrok na Jana, jak gdyby oczekiwała, że wyrazi on swój podziw dla ujrzanego piękna! Wielkie, słoneczne pola górskie otoczone wieńcem lasów, domy ciche w łagodnym świetle czystego błękitu nieba, obszerne i zabudowane solidnie, przedstawiały się stąd imponująco. Właściwa dolina leżała znacznie głębiej, wartki potok przewijał się przez nią w zakrętach, a gospodarstwa za gospodarstwami ciągnęły się po jednej i po drugiej stronie aż po same zbocza skał. Żadne jednak z gospodarstw nie było tak piękne jak Tingvold, żadne nie odznaczało się tak bujną roślinnością, żadne nie przedstawiało się oczom tak zasobnie, żadne w swej ustronności nie leżało tak ukryte, a jednak promieniujące na wszystkie strony.

Zauważywszy, że widok ten oczarował Jana, rozpromieniła się z radości.

— Tak — odezwał się Jan, gdyż pytała się go przecież — tak, to prawda, Tingvold jest gospodarstwem bardzo pięknym.

Uśmiechnął się.

— Ale ty... Mildrid, więcej warta dla mnie jesteś niż cały Tingvold... a myślę, że także i dla ciebie... ja więcej wart jestem!

Trudno było na to znaleźć odpowiedź.

Po chwili byli już w lasku brzozowym i Mildrid czuła, że serce jej bije mocno. Umówili się, że sama wejdzie do domu, a on zaczeka w pobliżu.

— Nie łam sobie głowy tym, co masz powiedzieć! — doradzał jej. — Mów, co ci przyjdzie na myśl.

Wyszli z lasku i znaleźli się na łąkach przytykających bezpośrednio do dworku. Teraz zamilkł i on, a Mildrid spozierała nań ze strachem. Nie miał teraz dla niej pocieszających słów. Sprawa ta była jej osobistą sprawą i sama musiała walczyć o zwycięstwo.

Byli niemal pod samym dębem, przeto gwizdnął na psa, a ona zrozumiała, że jest to znak rozłąki. Stanęła i miała tak nieszczęśliwą minę, iż szepnął:

— Idź, Mildrid! Ja będę się modlił tutaj za ciebie, a w chwili stosownej pospieszę ci z pomocą.

Podziękowała mu spojrzeniem i poszła.

Teraz miała widok wprost na świetlicę głównego budynku, a nawet widziała wszystko na przestrzał, bo izba ta miała po obu stronach okna zwrócone zarówno ku lasowi, jak i ku wsi.

Jan usiadł z psem poza jakimś drzewem w ten sposób, że mógł widzieć wszystko, co się wewnątrz dzieje. Świetlica była jeszcze pusta. Mildrid, doszedłszy do stodół, obejrzała się raz jeszcze. Skinął jej ręką. Skręciła koło stodoły i znikła w podwórzu.

Znalazła wszystko po dawnemu i wszędzie panowała cisza. Chciała skręcić w prawo i udać się naprzód do babki, by uzyskać małą zwłokę przed zobaczeniem się z rodzicami. Nagle ujrzała w podwórzu ojca robiącego nową rękojeść do siekiery. Stał ubrany we włóczkowy kaftan z szelkami na wierzchu. Miał odkrytą głowę, a jego rzadkie, siwe włosy poruszał z lekka wiatr. Wyglądał zdrowo i widocznie robota sprawiała mu zadowolenie. Nie spostrzegł jej, bo szła cicho po kamiennym chodniku. Nabrała odwagi i powiedziała:

— Dzień dobry!

Spojrzał na nią zdziwiony.

— To ty, Mildrid... czy się co stało? — dorzucił szybko i popatrzył jej badawczo w oczy.

— Nie! — odrzekła i zarumieniła się.

Patrzył dalej, a ona spuściła wzrok ku ziemi. Po chwili ojciec oparł siekierę o kloc.

— Chodźmy do matki! — powiedział.

Po drodze pytał, co słychać z bydłem, dowiadywał się o różne rzeczy, a ona dawała zadowalające odpowiedzi.

„Teraz — myślała — Jan widzi nas”.

Obeszli stodołę i skręcili do domu. Przybywszy do świetlicy, ojciec otworzył drzwi do kuchni i powiedział:

— Chodź no, matko! Przyszła Mildrid.

— Czy się co stało? — spytała matka.

— Nic — odparła Mildrid i weszła za ojcem do kuchni, gdzie matka siedziała przy ognisku, skrobiąc ziemniaki.

Matka spojrzała