Inwazja jaszczurów - Karel Čapek (gdzie można przeczytać książkę za darmo .TXT) 📖

— Niech sczeznę — powiedział jakiś człowiek w Marsylii — jeśli to nie Jensen.

Szwed Jensen podniósł oczy.

— Poczekaj — rzekł — i nie mów, dopóki sobie nie przypomnę. — Położył dłoń na czole. — „Sea-gull”... nie. „Empress of India”... nie. „Pernambuco”... nie. Już wiem. „Vancouver”, Osaka-Line, Frisco. A nazywasz się Dingle, łajdaku, i jesteś Irlandczykiem.

Mężczyzna wyszczerzył żółte zęby i przysiadł się.

— Right, Jensen. I piję każdą wódkę, jaka jest pod ręką. Skąd się tu wziąłeś?

Jensen skinął głową.

— Pływam teraz z Marsylii do Sajgonu. A ty?

— Ja mam urlop — pochwalił się Dingle. — Więc jadę do domu, sprawdzić, ile mi przybyło dzieci.

Jensen pokiwał głową z powagą.

— To znaczy, że znowu cię wylali, co? Picie na służbie i temu podobne rzeczy. Gdybyś chodził do Ymki20, tak jak ja, człowieku, to byś...

Dingle zrobił śmieszną minę.

— Tutaj jest Ymka?

— Przecież dzisiaj sobota — burknął Jensen. — A ty gdzie pływałeś?

— Na takim trampie — odparł Dingle wymijająco. — Wszystkie możliwe wyspy, tam na dole.

— Kapitan?

— Niejaki van Toch. Holender czy ktoś taki.

Szwed Jensen zamyślił się.

— Kapitan van Toch. Też z nim przed laty pływałem, bracie. Statek „Kandong Bandoeng”. Trasa od czarta do diabła. Gruby, łysy i przeklina też po malajsku, żeby mieć większy repertuar. Znam go dobrze.

— Już wtedy był takim wariatem?

Szwed potrząsnął głową.

— Stary Toch jest all right, człowieku.

— A woził już wtedy te swoje jaszczury?

— Nie. — Jensen trochę się zawahał. — Słyszałem coś o tym... w Singapurze. Jeden taki mielił o tym ozorem.

Irlandczyk poczuł się nieco urażony.

— To nie były żadne brednie, Jensen. To święta prawda z tymi jaszczurami.

— Ten w Singapurze też mówił, że to prawda — mamrotał Szwed. — Ale i tak dostał po gębie — dodał triumfalnie.

— Daj sobie powiedzieć — bronił się Dingle — że coś w tym jest. Przecież kto jak kto, ale ja mogę coś na ten temat powiedzieć. Widziałem te suki na własne oczy.

— Ja też — mruczał Jensen. — Prawie całkiem czarne, jakieś metr sześćdziesiąt z ogonem i biegają na dwóch łapach. Wiem.

— Obrzydlistwo — otrząsnął się Dingle. — Całe pokryte brodawkami, człowieku. Matko Boska, nie dotknąłbym tego. Przecież to musi być trujące!

— Niby czemu? — mruknął Jensen. — Człowieku, służyłem już na statku, gdzie była masa ludzi. Na over- i  lowerdecku21 pełno ludzi, mnóstwo kobiet i bóg wie czego, tańczyli i grali w karty. Ja byłem palaczem. A teraz mi powiedz, trąbo jedna, co jest bardziej trujące.

Dingl splunął.

— Gdyby to były kajmany, człowieku, nic bym nie powiedział. Kiedyś wiozłem z Banjarmasin węże do ogrodu zoologicznego. Okrutnie śmierdziały! Ale te jaszczury, Jensen, to są bardzo dziwne zwierzęta. W dzień to nic, w ciągu dnia są w tych basenach z wodą, ale w nocy wychodzą... tap, tap... tap, tap... Cały statek się od nich roił. Stały na tylnych łapach i kręciły głowami... — Irlandczyk się przeżegnał. — Na widok człowieka robią „ts-ts-ts”, jak te kurwy w Hongkongu. Nie karz mnie Boże, ale ja myślę, że coś z nimi jest nie w porządku. Gdyby nie było tak trudno o robotę, nie zostałbym tam ani godziny, Jensi. Ani godziny.

— Aha — rzekł Jensen — To dlatego wracasz do mamusi, co?

— Częściowo. Człowiek musiał strasznie chlać, żeby tam w ogóle wytrzymać, a wiesz, że na to kapitan jest czuły. Ile było szumu, kiedy niby jednego z tych potworów kopnąłem. No, kopnąłem i to z niezłym skutkiem, człowieku, aż mu grzbiet przetrąciłem. Żebyś widział, jak stary szalał. Zsiniał, złapał mnie za kark i byłby mnie wrzucił do wody, gdyby nie mat Gregory. Znasz go?

Szwed tylko przytaknął.

— „Już ma dość, panie kapitanie”, powiedział mat i wylał mi na głowę kubeł wody. A w Kokopo zszedłem na ląd. — Dingle splunął długim, spłaszczonym łukiem. — Staremu bardziej zależało na tych paskudach niż na ludziach. Wiesz, że je uczył mówić? Jak Boga kocham, zamykał się z nimi i całymi godzinami do nich mówił. Myślę, że je tresuje, może dla jakiegoś cyrku. Ale najdziwniejsze jest to, że je potem puszcza do wody. Zatrzymuje się koło jakiejś gównianej wysepki, pływa łodzią przy brzegu i mierzy głębokość. Potem zamyka się w tych basenach, otwiera hatch w burcie statku i wypuszcza te ścierwa do wody. Człowieku, one ci skaczą tym okienkiem jeden po drugim, jak tresowane foki, zawsze dziesięć albo dwanaście. A potem w nocy płynie stary Toch do brzegu z jakimiś skrzynkami. Nikt nie wie, co w nich jest. Potem płynie się dalej. Tak to jest ze starym Tochem, Jensi. Dziwne. Bardzo dziwne. — Dingle patrzył tępo przed siebie. — Boże wszechmogący, Jensi, jak ja się bałem! Piłem, człowieku, piłem jak wariat. A kiedy w nocy to całe towarzystwo dreptało i dokazywało... i robiło „ts-ts-ts”, myślałem sobie nieraz: „Oho, młodzieńcze, to od tego chlania”. Przeżyłem to już kiedyś we Frisco, wiesz przecież, Jensen. Ale wtedy widziałem same pająki. De-li-rium, mówili lekarze w sailor-hospital. Sam już nie wiem. Ale potem pytałem Big Binga, czy też widział w nocy to, co ja, a on mówił, że widział. Ponoć widział, jak jeden jaszczur naciska klamkę i wchodzi do kabiny kapitana. No, nie wiem. Ten Joe tak strasznie chlał. Myślisz, Jensi, że Bing miał to de-li-rium? Co myślisz?

Szwed Jensen wzruszył ramionami.

— A ten Niemiec Peters mówił, że na Manihiki Islands, gdy wiózł kapitana na brzeg, schował się za skałami i patrzył, co tam stary Toch robi z tymi skrzynkami. Człowieku, ponoć te jaszczury same je sobie otworzyły, kiedy stary dał im dłuto. A wiesz, co było w tych skrzynkach? Ponoć noże, kamracie. Takie długie noże i harpuny, i takie rzeczy. Ja wprawdzie Petersowi nie wierzę, bo ma okulary na nosie, ale to dziwne. Co myślisz?

Jensenowi żyły wystąpiły na czoło.

— Powiem ci — zawarczał — że ten twój Niemiec wtyka nos w nie swoje sprawy, rozumiesz. I powiem ci jeszcze, że nie radzę mu tego robić.

— Więc mu to napisz — kpił Irlandczyk. — Najpewniejszy adres to piekło, tam to na pewno dostanie. A wiesz, co mnie wydaje się dziwne? Że stary Toch odwiedza czasem te swoje jaszczury w tych miejscach, gdzie je ulokował. Jak Boga kocham, Jensi. Każe się w nocy wysadzić na brzeg i wraca dopiero rano. No, powiedz mi, Jensen, do kogo by tam chodził. I powiedz mi, co jest w tych paczkach, które wysyła do Europy. Posłuchaj, paczka tej wielkości, a on ją ubezpiecza, powiedzmy, na tysiąc funtów.

— Skąd to wiesz? — Szwed spochmurniał jeszcze bardziej.

— Skąd wiem, to wiem — odparł Dingle wymijająco. — A wiesz, skąd stary Toch te jaszczury wozi? Z Devil Bay. Z Diabelskiej Zatoki, Jensi. Mam tam znajomego, jest agentem, wykształcony człowiek, i on mi mówił, że to nie są żadne tresowane jaszczury. Skądże! Coś takiego można opowiadać małym dzieciom! Nie daj sobie niczego takiego wmówić. — Dingle znacząco zamrugał oczami. — Tak się sprawy mają, Jensen, żebyś wiedział. A ty mi będziesz opowiadać, że Captain van Toch jest all right.

— Powiedz to jeszcze raz — wycharczał groźnie wielki Szwed.

— Gdyby stary Toch był all right, nie woziłby diabłów po świecie... i nie usadzałby ich na tych wszystkich wyspach jak wszy na kożuchu. Jensi, przez ten czas, kiedy z nim byłem, rozwiózł ich dobrych kilka tysięcy. Stary Toch zaprzedał swoją duszę, człowieku. A ja wiem, co mu te diabły za to dają. Rubiny, perły i takie rzeczy. Pomyśl, za darmo by tego nie robił.

Jens Jensen poczerwieniał.

— A co ci do tego?! — wrzasnął i walnął pięścią w stół. — Pilnuj swoich cholernych spraw!

Mały Dingle aż podskoczył ze strachu.

— Daj spokój — wykrztusił zmieszany — co ty tak raptem... Mówię tylko o tym, co widziałem. Ale jeśli chcesz, to mi się wydawało. Jeśli chcesz, powiem, że to delirium. Nie możesz się na mnie złościć, Jensen. Przecież wiesz, że już to kiedyś miałem we Frisco. Ciężki przypadek, mówili lekarze w sailor-hospital. Człowieku, mnie się naprawdę wydawało, że widziałem te jaszczury czy diabły, czy bóg wie co. Ale ich nie było.

— Były, Pat — powiedział ponuro Szwed. — Ja też je widziałem.

— Nie, Jensi — przekonywał Dingle. — Miałeś delirium. Stary Toch jest all right, ale nie powinien rozwozić tych diabłów po świecie. Wiesz co, jak dotrę do domu, dam na mszę za jego duszę. Niech mnie diabli porwą, jeśli tego nie zrobię.

— W naszym fachu — burknął smutno Jensen — nie robi się tego. A jak myślisz, Pat, czy to komuś pomoże, jeśli się da za niego na mszę?

— Człowieku, jeszcze jak! — ożywił się Irlandczyk. — Słyszałem u nas o takich przypadkach, kiedy to pomogło, i to nawet w najcięższych przypadkach. Przeciw diabłom i im podobnym, wiesz?

— To ja też zamówię katolicką mszę — postanowił Jens Jensen. — Za Captaina van Tocha. Ale zamówię tu, w Marsylii. Myślę, że tutaj, w tym dużym kościele, jest taniej, po cenie hurtowej.

— Być może, ale irlandzka msza jest lepsza. U nas są, człowieku, diabelskie klechy, które potrafią czynić czary. Całkiem jak fakirzy albo poganie.

— Słuchaj, Pat — powiedział Jensen — ja bym ci dał dwanaście franków na tę mszę. Ale ty jesteś łajdak, bracie, ty to przepijesz.

— Jensi, takiego grzechu bym na swe sumienie nie wziął. Ale poczekaj, żebyś mi wierzył, dam ci na tych dwanaście franków skrypt dłużny. Chcesz?

— To brzmi sensownie — rozważał lubiący porządek Szwed.

Dingle pożyczył kawałek papieru i ołówek i rozłożył się z tym na stole.

— Więc co mam napisać?

Jens Jensen zaglądał mu przez ramię.

— Napisz na górze, że to jest pokwitowanie.

Dingle powoli, wywalając z wysiłku język i śliniąc ołówek, pisał: