Z jarmarku - Szolem-Alejchem (access biblioteka TXT) 📖
„Autobiografia i testament to jakby jedno i to samo” — pisał Szolem Alejchem w swojej ostatniej powieści. Można powiedzieć, że los zakpił z tego zdania, jako że autor zmarł, nie dokończywszy tego dzieła. Z planowanej opowieści o całym życiu pisarza dostaliśmy zaledwie rozdziały o dzieciństwie i młodości.
Tym, co najbardziej zwraca uwagę, jest nastrój książki. O biedzie i nieszczęściach Szolem Alejchem pisze z humorem, o spotykanych ludziach — z wyjątkowym zmysłem obserwacyjnym i zamiłowaniem do opowiadania anegdot. Powieść nie przekształca się jednak w satyrę, a to ze względu na wielką życzliwość wobec ludzi i świata bijącą z jej kart.
- Autor: Szolem-Alejchem
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Z jarmarku - Szolem-Alejchem (access biblioteka TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Szolem-Alejchem
96. Pałki dałoj (ros.) — pałki w dół. [przypis edytorski]
97. szames — posługacz w bóżnicy. [przypis edytorski]
98. bliny — rodzaj grubych naleśników z ciasta drożdżowego, danie kuchni rosyjskiej. [przypis edytorski]
99. bałaguła — furman. [przypis tłumacza]
100. szczutek — prztyczek. [przypis edytorski]
101. rogoża — mata upleciona z sitowia. [przypis edytorski]
102. seder — uroczysta wieczerza w wigilię i w pierwszy dzień Pesach. [przypis tłumacza]
103. papacha — futrzana czapka męska zaopatrzona w nauszniki. [przypis edytorski]
104. kohen — kapłan, Żyd pochodzący z rodu kapłańskiego. [przypis tłumacza]
105. trotuar (z fr.) — chodnik. [przypis edytorski]
106. Tanach — nazwa Biblii, skrót utworzony od słów: Tora, Newiim (Prorocy) i Ketuwim (Pisma). [przypis edytorski]
107. sukka — budowla wznoszona na podwórku podczas Sukot. Upamiętnia namioty Żydów rozbijane w czasach biblijnych na pustyni. [przypis tłumacza]
108. Talmud — obszerne dzieło stanowiące podsumowanie doktrynalno-religijnego pobiblijnego dorobku judaizmu. Składa się z Miszny i Gemary. [przypis tłumacza]
109. Hawdala (Hawdołe) — błogosławieństwo odmawiane na zakończenie szabasu. [przypis tłumacza]
110. cyces — frędzle przymocowane do czterech rogów tałesu. [przypis tłumacza]
111. Elul (Ełuł) — miesiąc sierpień-wrzesień, ostatni w kalendarzu żydowskim. [przypis tłumacza]
112. Tiszri (Tiszre) — miesiąc wrzesień-październik. [przypis tłumacza]
113. Majmonides — rabi Mosze Ben Majmon (w Polsce znany jako Majmonides), średniowieczny filozof racjonalista oraz wybitny lekarz. [przypis edytorski]
114. Kuzari — traktat religijno-filozoficzny Jehudy Halewiego (XIII w.). [przypis tłumacza]
115. pince-nez — rodzaj okularów mocowanych bezpośrednio na nosie za pomocą sprężynki. [przypis edytorski]
116. jewrejskoj ucziliszczy (ros.) — żydowskiej szkoły. [przypis edytorski]
117. dykduk — gramatyka (hebrajska). [przypis tłumacza]
118. bar micwa — uroczystość odprawiana, gdy chłopiec żydowski osiąga w trzynastym roku życia pełnoletność religijną. [przypis tłumacza]
119. bar micwa — uroczystość odprawiana, gdy chłopiec żydowski osiąga w trzynastym roku życia pełnoletność religijną. [przypis edytorski]
120. litwak — Żyd z Litwy lub Białorusi mówiący odmiennym dialektem niż Żydzi w Kongresówce i na Ukrainie. [przypis tłumacza]
121. ujezdnyj (ros.) — powiatowy. [przypis edytorski]
122. haskala — ruch oświeceniowy wśród Żydów propagujący emancypację poprzez wykształcenie. Prowadził do nie zamierzonej asymilacji. [przypis tłumacza]
123. heca — tu w daw. znaczeniu: szczucie. [przypis edytorski]
124. mezuza — zwitek pergaminu zawierający tekst z Biblii umieszczony w blaszanym lub drewnianym futerale. [przypis tłumacza]
125. hreczka (reg.) — gryka. [przypis edytorski]
126. szojchet — rzeźnik rytualny. [przypis tłumacza]
127. Mincha — modlitwa popołudniowa. [przypis edytorski]
128. Kriat Szma a.Krias Szma — modlitwa odmawiana rano i przed snem. [przypis edytorski]
129. Al chet (hebr.) — „Za grzech”. Początkowy fragment modlitwy porannej. [przypis tłumacza]
130. drosza — kazanie. [przypis tłumacza]
131. Kadisz — powszechna modlitwa codzienna, także modlitwa za zmarłych (kadisz sierocy); również potoczne określenie syna odprawiającego Kadisz w intencji zmarłych rodziców. [przypis edytorski]
132. tefilin — dosłownie: modlitwy; nazwa dwóch skórzanych pudełeczek zawierających wypisane na pergaminie modlitwy — przepisy, które mężczyźni od trzynastego roku życia wkładają na głowę i lewą rękę podczas modlitwy porannej w dni powszednie. [przypis edytorski]
133. jucht — wyprawiona skóra bydlęca. [przypis edytorski]
134. minjan — dziesięciu Żydów, zgromadzenie niezbędne do odprawienia zbiorowych modłów w bóżnicy. [przypis tłumacza]
135. Diwrej Hajamim (Diwrej Hajomim) — Księgi Kronik, także nazwa kroniki. [przypis tłumacza]
136. in spe (łac.) — w przyszłości (co do której ma się nadzieję, iż ona się spełni). [przypis edytorski]
137. Mazł tow! (hebr.) — „Szczęścia! Powodzenia!”. [przypis tłumacza]
138. sztyblety — krótkie buty męskie z wszytymi po bokach cholewy kawałkami gumy. [przypis edytorski]
139. Szawuot (Szwues) — święto objawienia Tory na górze Synaj, jednocześnie święto pierwszych zbiorów. [przypis tłumacza]
140. Lechaim! — toast przy wznoszeniu kielicha. [przypis tłumacza]
141. rypsowy — wykonany z rypsu, rodzaju prążkowanej tkaniny. [przypis edytorski]
142. imperiał — złota moneta używana w carskiej Rosji. [przypis edytorski]
143. parnose — zarobek, płatne zajęcie. [przypis edytorski]
144. certować się — obchodzić się z przesadną delikatnością. [przypis edytorski]
145. berlinka — rodzaj krytej barki rzecznej. [przypis edytorski]
146. siermięga (daw.) — wierzchnie ubranie chłopskie. [przypis edytorski]
147. T. N. C. B. H. (skrót od hebr.: Tehi niszmato cerura bicror hachajim) — „Niechaj jego dusza będzie zawiązana w woreczku żywych”. Formuła nagrobkowa. [przypis tłumacza]
148. towary bławatne — tkaniny. [przypis edytorski]
149. tałes kotn — mały tałes, kaftanik z cyces noszony na co dzień. [przypis edytorski]
150. Szas — sześć części Miszny, Talmud. [przypis tłumacza]
151. kidusz — błogosławienie wina w sobotę i święta. [przypis tłumacza]
152. Tanach — nazwa Biblii, skrót utworzony od słów: Tora, Newiim (Prorocy) i Ketuwim (Pisma). [przypis edytorski]
153. dykduk — gramatyka (hebrajska). [przypis edytorski]
154. fanfaron — osoba zarozumiała. [przypis edytorski]
155. Edom — tu: poganin. [przypis tłumacza]
156. Bejt Hamikdasz (Bes Hamikdesz) — Świątynia Pańska w Jerozolimie. [przypis tłumacza]
157. arendarz (daw.) — dzierżawca. [przypis edytorski]
158. nyster — łamedwownik, jeden z 36 sprawiedliwych, którzy wg legendy przebywają na świecie w ukryciu. [przypis tłumacza]
159. pacht (daw.) — dzierżawa. [przypis edytorski]
160. linijka — jednokonny pojazd o wąskim podłużnym siedzeniu. [przypis edytorski]
161. miarkować (daw.) — rozumieć. [przypis edytorski]
162. Szma Israel (Szma Isroel) — modlitwa, wyznanie wiary w jedynego Boga. [przypis tłumacza]
163. puryc — dziedzic, magnat. [przypis tłumacza]
164. kijanka (daw.) — drewniana łopatka do prania bielizny. [przypis edytorski]
165. Bet Hamikdasz — Świątynia Pańska w Jerozolimie. [przypis edytorski]
166. kidusz — błogosławienie wina w sobotę i święta. [przypis edytorski]
167. Bnej Adam (Bnej Odom) — „synowie Adama”, ludzie. Nazwa modlitwy odmawianej podczas składania ofiary z koguta przed nadejściem Jom Kipur. [przypis tłumacza]
168. gebe a. gabaj — urzędnik gminny, starosta bóżnicy, administrator. [przypis tłumacza]
169. sztrajml — chasydzki kapelusz obramowany lisim futrem. [przypis tłumacza]
170. tałes kotn — mały tałes, kaftanik z cyces noszony na co dzień. [przypis edytorski]
171. szechina — Duch Boży. [przypis tłumacza]
172. pas (z fr.) — krok w tańcu. [przypis edytorski]
173. mecyja — rzecz znaleziona, osobliwość, przysmak. [przypis tłumacza]
174. Asmodeusz — imię diabła. [przypis edytorski]
175. gojłem — golem, uformowane z gliny i ożywione niezdarne monstrum podobne do człowieka. [przypis tłumacza]
176. ganew — złodziej. [przypis tłumacza]
177. harpagon — skąpiec. [przypis edytorski]
178. mantyka — zrzęda. [przypis edytorski]
179. smerda (daw.) — pachołek. [przypis edytorski]
180. eunuch — kastrat. [przypis edytorski]
181. szabesgoj — nie-Żyd wykonujący za opłatą czynności zabronione wyznawcom religii mojżeszowej podczas szabesu. [przypis tłumacza]
182. sziksa — dziewczyna nie-Żydówka. [przypis tłumacza]
183. pud — ros. jednostka wagi. [przypis edytorski]
184. Szirej Tiferet (Szirej Tiferes) — pieśni o wspaniałościach. [przypis tłumacza]
185. porojchesł — kotara zasłaniająca Arkę Przymierza (zdrobnienie od parochet). [przypis tłumacza]
186. Litwak — tak nazywano Żydów z Litwy i Białorusi, którzy słynęli jako zaciekli przeciwnicy chasydyzmu i rabinów-cudotwórców. Litwak to synonim uporu, przekory, trzeźwości umysłu, człowiek wierzący tylko w to, co można zbadać, udowodnić. [przypis edytorski]
187. jucht — wyprawiona skóra bydlęca. [przypis edytorski]
188. More Newuchim (Mojre Newuchim) — tytuł religijno-filozoficznego dzieła Majmonidesa, napisanego w języku arabskim. [przypis tłumacza]
189. jeszywa — wyższa szkoła talmudyczna, kształci rabinów i nauczycieli religii. [przypis tłumacza]
190. Koszer łefesach (hebr.) — „Dozwolone do spożycia w Pesach”. [przypis tłumacza]
191. epolety — naramienniki stanowiące element munduru wojskowego. [przypis edytorski]
192. tużurek — rodzaj dwurzędowego długiego i ciemnego surduta, noszonego na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]
193. urok (ros.) — lekcja. [przypis edytorski]
194. haskala — ruch oświeceniowy wśród Żydów propagujący emancypację poprzez wykształcenie. Prowadził do nie zamierzonej asymilacji. [przypis edytorski]
195. pożarnaja komanda (ros.) — drużyna strażacka. [przypis edytorski]
196. jeszywa — wyższa szkoła talmudyczna, kształci rabinów i nauczycieli religii. [przypis edytorski]
197. monastyr — prawosławny klasztor. [przypis edytorski]
198. Toczka, toczka, zapiataja, Minus rozica kriwaja — Ruczka, ruczka i krużok Nożka, nożka i pupok. — ros. wierszyk opisujący rysowanie schematycznej postaci ludzkiej. [przypis edytorski]
199. Kto pisał — nie znaju, A ja durak — czitaju. (ros.) — Kto pisał — nie wiem, a ja, dureń, czytam. [przypis edytorski]
200. iwry-tajcz — jidysz, język żydowski. [przypis tłumacza]
201. melawe malke — uroczyste zakończenie soboty. [przypis edytorski]
202. baal tefila — prowadzący modlitwę w bóżnicy. [przypis tłumacza]
203. haszowes awejda — zbożny uczynek, zasługa. [przypis tłumacza]
204. sziksa — dziewczyna nie-Żydówka. [przypis tłumacza]
205. szames — posługacz w bóżnicy. [przypis edytorski]
206. zdrastie (zniekszt. ros.) — dzień dobry. [przypis edytorski]
207. Kak pożiwajetie? (ros.) — Jak się macie? [przypis edytorski]
208. hakafot — procesja wokół synagogi lub wewnątrz niej. [przypis tłumacza]
209. subiekt (daw.) — sprzedawca w sklepie. [przypis edytorski]
210. hakafot — procesja wokół synagogi lub wewnątrz niej. [przypis edytorski]
211. Ato horejso ładaas (hebr.) — „Tyś dał nam znak”. Fragment modlitwy. [przypis tłumacza]
212. Hatojroni reb Szymszon Zejw bereb Chaim Cwi hakojn tejn kowod latojro! Hatojroni reb Mojsze Jankow bereb Nachman Dob halejwi tejn kowod latojro! (hebr.) — „Uczony reb Szymszonie Zejwe, synu reb Chaima Cwi kapłana, oddaj cześć Torze! Uczony reb Mojsze Jankowie, synu reb Nachmana Dowa lewity, oddaj cześć Torze!”. [przypis tłumacza]
213. Ono adojnoj hojszio no (hebr.) — „Prosimy cię Panie, zbaw nas”. [przypis tłumacza]
214. gabaj — urzędnik gminny, starosta bóżnicy, administrator. [przypis tłumacza]
215. Ojzer dalim hojszio no (hebr.) — „Wspierający ubogich, zbaw nas”. [przypis tłumacza]
216. Szolem alejchem (hebr.) — „Pokój wam”. Pozdrowienie. [przypis tłumacza]
217. Ojzer dalim hojszio no — (hebr.) „Wspierający ubogich, zbaw nas”. [przypis edytorski]
218. archimandryta — przełożony prawosławnego klasztoru. [przypis edytorski]
219. bima — podwyższenie z pulpitem w głównej sali synagogi. [przypis edytorski]
220. al chet (hebr.) — „Za grzech”. Początkowy fragment modlitwy porannej. [przypis edytorski]
221. Ejszes chaił mi jimco (hebr.) — „Niewiastę dzielną kto znajdzie?”. Fragment z Przypowieści Salomona śpiewanej przy wieczerzy sobotniej na cześć pani domu. [przypis tłumacza]
222. meszorer — pomocnik kantora, także hebrajski poeta. [przypis tłumacza]
223. mitnaged — Żyd ortodoksyjny, przeciwnik chasydyzmu. [przypis tłumacza]
224. haskala — ruch oświeceniowy wśród Żydów propagujący emancypację poprzez wykształcenie. Prowadził do nie zamierzonej asymilacji. [przypis edytorski]
225. bawić (daw.) — przebywać. [przypis edytorski]
226. raznych win jużnawo bieriega (ros.) — różnych win z południowego brzegu. [przypis edytorski]
227. tużurek — rodzaj dwurzędowego długiego i ciemnego surduta, noszonego na przełomie XIX i XX w.
Uwagi (0)