Porwany za młodu - Robert Louis Stevenson (zdalna biblioteka .TXT) 📖
David Balfour, przedwcześnie osierocony przez oboje rodziców, udaje się, zgodnie z ostatnią wolą ojca, do dworu w Shaws, gdzie spodziewa się znaleźć krewnych, a zarazem protektorów na dalszej drodze życia.
Dwór jednakże okazuje się ponurą ruiną, a jego jedyny mieszkaniec wita sierotę niezbyt przyjaźnie. Wkrótce też pozbywa się Dawida: chłopak zostaje uprowadzony przez kapitana statku Zgoda.
Daje to początek wielu niedolom, ale też przygodom. Dawid zyskuje przyjaciela, a także poznaje od podszewki sytuację kraju rozdartego wewnętrznymi konfliktami politycznymi.
- Autor: Robert Louis Stevenson
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Porwany za młodu - Robert Louis Stevenson (zdalna biblioteka .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Robert Louis Stevenson
200. czerwoni żołnierze — Anglicy. [przypis redakcyjny]
201. zgodny — tu: od „Zgoda”: League and Covenant. [przypis redakcyjny]
202. swarzyć się (daw.) — kłócić się. [przypis edytorski]
203. jakeśmy wyruszyli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jak wyruszyliśmy. [przypis edytorski]
204. tartan — szkocki pasiasty pled. [przypis redakcyjny]
205. snadź (daw.) — widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]
206. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
207. którąśmy przybyli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którą przybyliśmy. [przypis edytorski]
208. byłaż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
209. w tę chwilę — daw. forma; dziś: w tej chwili, w tym momencie. [przypis edytorski]
210. niźli — konstrukcja z partykułą „li”, pełniącą funkcję wzmacniającą; znaczenie: niż. [przypis edytorski]
211. samowtór — sam z jedną osobą towarzyszącą; w dwóch (we dwie, we dwoje). [przypis edytorski]
212. bardzom cię kochał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: bardzo cię kochałem. [przypis edytorski]
213. szedł ci on — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
214. rzekę — daw. forma; inaczej: mówię, powiem. [przypis edytorski]
215. takać — konstrukcja z partykułą „ci”, skróconą do -ć, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
216. którąśmy przebywali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którą przebywaliśmy. [przypis edytorski]
217. którąśmy tu przyszli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którą tu przyszliśmy. [przypis edytorski]
218. wprzódy — wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]
219. przódy a. wprzódy (daw.) — wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]
220. juści (gw.) — tak, pewnie (potwierdzenie). [przypis edytorski]
221. chciałeśże — konstrukcja z partykułą -że, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy chciałeś. [przypis edytorski]
222. ledwom wypowiedział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwo wypowiedziałem. [przypis edytorski]
223. Cruachan — zawołanie rodowe Campbellów. [przypis autorski]
224. któreśmy odwiedzali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: które odwiedzaliśmy. [przypis edytorski]
225. siklawa (gw.) — wodospad. [przypis edytorski]
226. nie bardzoś ty skory — zdanie eliptyczne od: nie bardzo jesteś skory (skłonny, chętny). [przypis edytorski]
227. wynękany — wymęczony. [przypis edytorski]
228. zaiste (daw.) — rzeczywiście, naprawdę. [przypis edytorski]
229. wszędy (daw., gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
230. one (daw.) — tamte. [przypis edytorski]
231. iżem (...) przesiadywał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: iż przesiadywałem. [przypis edytorski]
232. one (daw.) — tamte. [przypis edytorski]
233. któreśmy (...) spędzili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: które spędziliśmy. [przypis edytorski]
234. któreśmy ułowili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: które ułowiliśmy. [przypis edytorski]
235. niemałom zyskał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: niemało zyskałem. [przypis edytorski]
236. magierka — także: madziarka, czapka węgierska; nakrycie głowy bez daszka, z płaską, okrągłą a. kwadratową główką (denkiem); najczęściej wykonana z grubego sukna i obszyta tzw. „barankiem” (paskiem futerka) lub dziergana z wełny; często ozdobiona piórkiem, pomponami, kolorowymi taśmami a. sznurkami; nakrycie głowy tego typu upowszechniło się w Polsce w XVI i XVII w., począwszy od czasów panowania Stefana Batorego, i stało się tradycyjnym nakryciem głowy noszonym zimą do stroju ludowego; wygląd magierek (barwy, rodzaj zdobienia) był zróżnicowany zależnie od regionu kraju. [przypis edytorski]
237. niżem (...) posiadał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: niż posiadałem. [przypis edytorski]
238. nie pomału (daw.) — niemało; wiele. [przypis edytorski]
239. miałżebyś zgubić — konstrukcja z partykułą -że, pełniącą funkcję wzmacniającą i tworzącą pytanie retoryczne; inaczej: czy miałbyś zgubić. [przypis edytorski]
240. mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy mamy. [przypis edytorski]
241. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
242. raźno — szybko. [przypis edytorski]
243. jąć (daw.) — zacząć (coś robić); zabrać się za coś. [przypis edytorski]
244. musiał ci on być — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
245. atoli (daw.) — jednakże. [przypis edytorski]
246. harnaś (gw.) — daw. przywódca zbójników tatrzańskich. [przypis edytorski]
247. karnaty — liny boczne, podtrzymujące maszt. [przypis redakcyjny]
248. głaźny — skalisty, pokryty głazami. [przypis edytorski]
249. regiel — lesiste wzniesienie położone poniżej górnej granicy lasu. [przypis edytorski]
250. śniat (daw.) — pień drzewa; pniak, kłoda. [przypis edytorski]
251. dziwna — daw. forma; dziś znaczenie: dziwne (było). [przypis edytorski]
252. opoczysty (daw.) — skalisty; por. opoka: skała. [przypis edytorski]
253. posiedziciel (daw.) — posiadacz. [przypis edytorski]
254. otom widział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: oto widziałem. [przypis edytorski]
255. nadybać — tu: napotkać. [przypis edytorski]
256. aść (daw.) — skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan, waść; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
257. ledwom ułożył się — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwo ułożyłem się. [przypis edytorski]
258. gdziem się znajdował — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie się znajdowałem. [przypis edytorski]
259. dźwierze (daw.) — drzwi, wrota. [przypis edytorski]
260. jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]
261. wasze (daw.) — zwrot grzecznościowy; skrót od waszmość (wasza miłość). [przypis edytorski]
262. k’niej (daw.) — do niej, ku niej, dla niej. [przypis edytorski]
263. iżeśmy szli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: iż szliśmy. [przypis edytorski]
264. jakeśmy to czynili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jak to czyniliśmy. [przypis edytorski]
265. juści (gw.) — tak, pewnie (potwierdzenie). [przypis edytorski]
266. nigdym (...) nie uczynił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdy nie uczyniłem. [przypis edytorski]
267. acz (daw.) — chociaż; aczkolwiek. [przypis edytorski]
268. ponik — strumyk; mała rzeczułka. [przypis edytorski]
269. bies (daw.) — diabeł. [przypis edytorski]
270. jakem (...) mógł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jak mogłem. [przypis edytorski]
271. ażem się skręcał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: aż się skręcałem. [przypis edytorski]
272. aści (daw.) — skrót od: waszej miłości, waszmości, waści; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
273. nigdym (...) nie prosił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdy nie prosiłem. [przypis edytorski]
274. aść (daw.) — skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan, waść; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
275. iżem (...) stracił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: iż straciłem. [przypis edytorski]
276. zawszem miał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zawsze miałem. [przypis edytorski]
277. nie lepiejże — konstrukcja z partykułą -że, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
278. atoli (daw.) — jednakże. [przypis edytorski]
279. dźwierze (daw.) — drzwi, wrota. [przypis edytorski]
280. uważać kogoś — postrzegać, oceniać kogoś. [przypis edytorski]
281. przódy a. wprzódy (daw.) — wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]
282. rankor (daw.) — silne uczucie gniewu, złości, żalu; silne pragnienie czegoś. [przypis edytorski]
283. ktom ja zacz (daw.) — kim jestem. [przypis edytorski]
284. z onym (daw.) — z tamtym. [przypis edytorski]
285. wywołaniec (daw.) — wygnaniec. [przypis edytorski]
286. magierka — także: madziarka, czapka węgierska; nakrycie głowy bez daszka, z płaską, okrągłą a. kwadratową główką (denkiem); najczęściej wykonana z grubego sukna i obszyta tzw. „barankiem” (paskiem futerka) lub dziergana z wełny; często ozdobiona piórkiem, pomponami, kolorowymi taśmami a. sznurkami; nakrycie głowy tego typu upowszechniło się w Polsce w XVI i XVII w., począwszy od czasów panowania Stefana Batorego, i stało się tradycyjnym nakryciem głowy noszonym zimą do stroju ludowego; wygląd magierek (barwy, rodzaj zdobienia) był zróżnicowany zależnie od regionu kraju. [przypis edytorski]
287. juści (gw.) — tak, pewnie (potwierdzenie). [przypis edytorski]
288. opole — w średniowieczu: terytorialna organizacja sąsiedzka. [przypis edytorski]
289. przódy a. wprzódy (daw.) — wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]
290. iścić — spełniać; realizować. [przypis edytorski]
291. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
292. atoli (daw.) — jednakże. [przypis edytorski]
293. nie chcęć — konstrukcja z partykułą „ci”, skróconą do -ć, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
294. sąpierz a. szampierz — strona pozwana, adwersarz; przeciwnik. [przypis edytorski]
295. zadawać łża — zadawać kłam; oskarżać o kłamstwo; por. łżeć: kłamać. [przypis edytorski]
296. asan (daw.) — skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
297. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
298. miesięczny (daw.) — księżycowy. [przypis edytorski]
299. co najważniejsza — daw. forma; dziś znaczenie: co jest najważniejsze, że. [przypis edytorski]
300. za jakicheśmy ich brali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: za jakich ich braliśmy. [przypis edytorski]
301. juści (gw.) — tak, pewnie (potwierdzenie). [przypis edytorski]
302. krotochwila (daw.) — zabawa, wesołość, żart. [przypis edytorski]
303. Karolek, moje kochanie — piosenka jakobitów o Karolu Stuarcie. [przypis redakcyjny]
304. aśćka (daw.) — żeńska forma od starop. pot. zwrotu grzecznościowego: aść, stanowiącego skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan, waść. [przypis edytorski]
305. wiem ci ja — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
306. asińdźka (daw.) — forma żeńska starop. potocznego zwrotu grzecznościowego asindziej, tj. skrótu od: wasza miłość dobrodziej, waszmość dobrodziej. [przypis edytorski]
307. imć (daw.) — skrócona forma starop. zwrotu grzecznościowego: jej/jego miłość, jejmość/jegomość, stawianego przeważnie przed nazwiskiem lub tytułem. [przypis edytorski]
308. wszędy (daw., gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
309. asan (daw.) — skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
310. nec gemino bellum Troianum orditur ab ovo — nie zaczyna wojny trojańskiej od bliźniaczego jaja (Horacy, Ars Poetica); chodzi o jajo Ledy, matki Kastora, Polluksa (Polideudesa) oraz Heleny i Klitajmestry, metaforycznie zaś (u Horacego) o sztukę opowiadania, która nie zaczyna od najpierwszych źródeł i przyczyn, ale umie przejść od razu do sedna rzeczy. [przypis edytorski]
311. in medias res (łac.) — w środek rzeczy; w sedno sprawy. [przypis edytorski]
312. atoli (daw.) — jednakże. [przypis edytorski]
313. aść (daw.) — skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan, waść; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
314. fui, non sum (łac.) — byłem, nie jestem. [przypis edytorski]
315. imberbis iuvenis custode remoto (łac.) — w młodym wieku pozbawiony opieki. [przypis edytorski]
316. quae regio in terris — jakaż kraina na ziemi (nie jest pełna naszej pracy; urwany cytat: Quae regio in terris nostri non plena laboris, Wergiliusz, Eneida, I, 460). [przypis edytorski]
317. paribus curis vestigia figit — z równą uwagą mierząc krok (cytat z Eneidy Wergiliusza, VI, 158). [przypis edytorski]
318. wnetże — konstrukcja z partykułą -że, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
319. przyochędożyć — wyczyścić, uporządkować, doprowadzić do ładu; por. starop. ochędożny: czysty, porządny, zadbany. [przypis edytorski]
320. odi te, qui bellus es, Sabelle — nienawidzę cię, Sabellusie, ponieważ jesteś piękny (cytat z
Uwagi (0)