Nietota - Tadeusz Miciński (biblioteka złota .txt) 📖

Umrzeć — tak ciężko, kiedy was wieszać będą w imię Chrystusa — módl się, o Nocy, za was — mądra, straszliwa, wieczysta!

— — — —

Białe omdlewające, niemające swej widzialnej przyczyny światło zalewało całą przestrzeń, gdzie był zamknięty. Nad nim huczała Ładoga.

Słuchał fal, jakby potwornej kroniki ludzi umęczonych.

Światło to było już jak owa miłość, w której mieszkając, mieszkamy w Nim —

ale tu nagle wymówił imię, które zawsze wywołuje przez kontrasty echa — mroczną, nawiedzającą go teraz często, postać szatana.

I zrozumiał naraz przecudne słowa:

„Zwyciężyliście go, gdyż większy jest Ten, co w was jest, niż ten, co na świecie559!”

Minął rok — za kratami żelaznymi. W szmat zimnego błękitu spoglądały nie tęskniące już za niczym oczy. W celi szarej jak dusza pająka świecił wciąż równy znicz — tatrzańskiego Jogi.

Mur okna, gruby niby w zamczysku, cisza przerażająca i rozskrzydlenie najgłębszej, najwyższej nadziei.

Obłoki płynęły; czasem w mroku śpiewały błyskawice; wygwiażdżone niebo jedyną było przechadzką.

Ariaman miał jednak towarzysza Morozowa. Z celi rozmawiać przez wypukiwanie nie było możliwym: wojłoki tamują, tudzież zbyt gruby mur.

Więźnie rozmawiali ze sobą, — jak o tym świadczy w swym pamiętniku panna Wolkensztein — przez rurę kanału, gdzie rezonans był wcale dobry. Ariaman opowiadał o Tatrach, Morozow opowiedział swój wykład Apokalipsy.

Były to objawienia dla każdego z nich.

Morozow zamknięty w wieku bardzo młodym, przyrodnik, dostał dopiero w końcu roku Biblię po francusku. Lektura, nie dość zajmująca dla wolnodumcy560! lecz umysł badawczy umiał się zainteresować. Wyrozumiał astrologię w Symbolu Panny, która gniotła węża, zrozumiał strzelców niosących śmierć. Data określić się dała bardzo dokładnie, na r. 395. Autorem był niewątpliwie Jan Chryzostom, który tu na wyspie Patmos obserwował zaćmienie słońca, a trafiła się nadto burza.

Tak więc w księdze morza i gór wyczytał Jan swe Objawienia! takie tłumaczenie bardzo przemówiło do Ariamana, jako żyjącego zawsze morzem, obłokami i piekłem.

Czasem odzywała się potrzeba naukowego zajęcia. Karafka rżnięta posłużyła mu do badań nad spektrem i dzięki tym rozmyślaniom odkrył nowy sposób fotografii barwnej i zmienił teorię Helmholtza561.

Zasadniczo jednak Ariaman czas więzienny zużywał na ćwiczenia w Jodze.

Poczynił w niej zadziwiające odkrycia i ogarnął niebywałej rozległości krainy.

Księżyc, niby Mag Litwor — Hermes Trismegistos wiódł go w tę przepaść, z której mógł się już dotykać duszy wszechświata, lecąc jak Sindbad żeglarz na Niezmiernym ptaku Roku.

Jednej nocy zaczęła w nim śpiewać wielka:

INKANTACJA

Niech Orzeł z gór Kaukazu, który żywił się wątrobą i sercem Prometeusza —

tu przyleci, skrzydła rozpostrze nade mną.

Tu, w dolinach mrocznych, niemających światła, wśród których żyję.

Tu jest pustynia, bezbrzeż samotnych myśli, przewiercających Kosmos — w jednym ogromnym Lucyferycznym Malsztremie Buntu.

Na cmentarzu więziennym rosną młode, żółte kwiatuszki na grobach — potworna żmija zwinęła się w czerepie, sycząc przeciw słońcu.

Nadziemny Orle, przyszła godzina północy, wyszedłem z katakumby więźniów umarłych —

oczy moje zagatowiały od widoku, którego nie opisze mowa życia.

Zaiste, serce moje wije się, jak chmura pełna piorunowych dreszczów —

otchłań piekieł staje się jawą —

patrzy we mnie wzrok straszliwego Władcy gór, Króla Wężów.

Nad wielką mogiłą czaszek rozległa się krakanie kruków i głos umierającego na krzyżu.

Eli-Eli-lama sabachtani562?

Ale głos Króla Wężów wzywa mnie, bym leciał na góry najwyższe, na lodozwały oświecone w gwiazdach,

skąd widać bezmiar Oceanu, niby misę wydrążonego turmalinu —

wyżej!

Gwiazdy zieją ogniem kosmicznym w nocach wieszczych nieodgadnionych —

a tam —

kometa, wędrowiec wieczny, dąży w pustynie, by wieścić samotnemu Złemu Myślicielowi epokę zagłady dla żyjących na ziemi...

Teraz mówię do najwyższej woli mej — wzleć wyżej! do rozżarzonej wulkanami myśli mej — wyjdź z labiryntów!

Ty Orle, szum Twoich skrzydeł, niby Ocean huczący, unosi mię, zamiast poszarpać, — płuca me napełniają się ambrozją dzikiego, świszczącego powietrza, które jest naelektryzowane Zorzą.

Unosisz mnie pędem krążącym, jak myśl nagłym — nad krainą Rosji — i aż na wielkim Meru, rozpostartym niby ptak nad krainą lodów, nad indyjskimi lasami zachowanymi w dolinach Turowego Rogu, nad morzem Pratatr, gdzie świecą wirchy, niby rubinowy korowód mnichów modlących się przed bogiem swym, Królem Wężów!

Tu powietrze niewchłonione nigdy piersią śmiertelnika, poi mię, nakarmia i ekstatycznie rozognia myślami!

Nadziemny Orle, uniosłeś mię, abym wśród tych gór najeżonych tajemnicami budował świątynię wielkiego przebudzenia — jaźni narodu polskiego.

Jeśli Szatan ni Bóg nie mogli kałuży życia przeobrazić: Ten w Królestwo Boże, tamten w Wielki Pałac Diabłów; w imię pierwsze tylu już umarło; w imię drugie — tylu wciąż naradza się do nowej potwornej imprezy —

jakie mam prawo to uczynić?

Jaźń moja wydaje się mi studnią, do której wejście zasypała ręka Nieszczęścia —

a nad tą ciszą morską postawiła dla ironii pół dysku słońca, które zapadło już w morze, lecz łudzi mirażem swym, że jeszcze świeci — —

jeszcze tańczy na wzdętych, olbrzymich, beznadziejnie huczących falach: słońce — Polska!

Mam już oto swą moc odzyskaną — moc twórczą, która narodziła całą tę ziemię — i teraz władnie563 wszystkim.

Teraz wyjdę już z więzienia — nie tylko mą duszą, płonącymi skrzydłami rozmiatającą wszystkie okowy i klatki —

chcę wyjść stąd z całym Królestwem mej krwi i urzeczywistnienia!

Zapaliłem już w sobie światło i mam wszystkie już drogi otwarte.

Widzę wzrokiem telepatii w sprężynę zwinięty stalowy włos, który ofiarowała Łukasińskiemu starcowi modląca się doń córka dozorcy i włożyła w mur.

Lecz mędrzec nie chciał już wracać do — Polski!

Gdyż wśród polskiego moczaru — on nie znał tej wyspy, która jest Turowym Rogiem.

Tu w wyżłobieniu nakreślił ostatnią swą modlitwę:

„Jest w górze, coś, co miesza plany śmiertelników”.

— — — Przepiłowuję kraty!

Czynię to szybko i z mocą niezrównaną. Po godzinie pracy uważnej — widzę czarną toń Ładogi.

Daleko — het — miga wśród nocy latarnia morska od brzegu Oneżskiego.

Tu bliżej mnie, czernieje w lazurowej poświetli564 księżyca — brzeg.

Tam — płynę! — — — — — — — — — — — —

Nie zdążył jeszcze nagi Ariaman wyskoczyć przez okno.

Rozległ się szczęk otwieranych zamków, dwóch żandarmów i klucznik rzucili się ku oknu, gdzie ujrzeli raz pierwszy kwadratową przestrzeń okna, usianą gwiazdami.

Wystrzały karabinowe.

Odpinane łodzie — zbudziło się naraz całe więzienie.

Morozow ze swego okna daremno silił się ujrzeć Ariamana, gdyż to że on był, nie kto inny — to wiedział.

I uśmiechał się, myśląc o tym jogi silniejszym niż tury w Puszczy Białowieskiej, mającym w sobie więcej instynktu życia niż niedający się nigdy podejść ani zranić Morski Wąż.

Ariaman, wychynąwszy z fal, ujrzał nad sobą nisko obłoki śniegowe —

nad wodą w cudownej tęczy księżycowej przelatywało skrzydlate widmo aeroplanu, niby czarny, na zbrzeżach tęczujący wampir.

Baron de Mangro nisko nad wodą kierował powietrzny statek. Obok niego Zolima.

Obserwowali niskie, przysiadłe, jakby potworny krab, bastiony forteczne.

Zolima bowiem miała chęć ujrzeć więzienie, gdzie siedział niedawno jeszcze Łukasiński.

Zolima ujrzała rozchyloną kratę.

Ze zdumieniem zauważyła człowieka, który rzucił się w głębiny i płynął.

Usłyszawszy wystrzały karabinowe, prosiła de Mangra, aby zechciał uratować więźnia.

Lecz baron de Mangro, z trudem zmuszający się do patrzenia na więzienie, teraz za skarby wszystkich Golkond565 miłosnych nie chciał przyjąć katorżnika.

— Mam wstręt fizyczny, rozumiesz mnie — mówił, szybko nakręcając ster w stronę nadobłoczną, a motor nastawiając na 200 kilometrów na godzinę.

Zolima miewała swoje wspaniałe wybuchy.

Poczuła się naraz wyższa o wiele kondygnacji od tego, który miał wstręt fizyczny do takich katorżników...

Wstrzymała dłoń barona.

Statek musnął powierzchnię wody.

Twarz Ariamana patrzyła w lico kobiety.

Był to wzrok bez nienawiści — nieopisane zdziwienie malowało się w nim. Wyniosła duma człowieka, który naraz pojął, iż on, tonący w polarnym zimnym jeziorze, jest możniejszy niż tych dwoje unoszących się w aeroplanie nad światem.

Wzrok jego i Zolimy zwarły się z sobą, jak niebo ze ścianą granitu.

Zolima, pochylona tuż nad twarzą płynącego, wyglądała na Salome wpatrującą się w misę z głową św. Jana.

Miałaż ją wybawić z błąkań piekielnych, czy miała pogrążyć na wieki w toń?

Nie wyciągnęła ręki, jak bóg Wisznu z lotosem