Lato leśnych ludzi - Maria Rodziewiczówna (czytać książki online .txt) 📖
Lato leśnych ludzi — powieść Marii Rodziewiczówny z roku 1920. Tytułowe postaci to osoby, które nie zatraciły kontaktu z przyrodą, potrafią żyć wśród niej i ją obserwować.
Powieść opisuje życie trójki przyjaciół (występujących pod przezwiskami Rosomak, Pantera i Żuraw), spędzających lato w oddalonej od cywilizacji leśnej chacie. W pewnym momencie dołącza do nich chłopak z miasta, określany jako „murowa stonoga”, a potem — od ciągle powtarzanych pytań — jako Coto. Dalsza część książki opisuje, jak „rekrut” stopniowo uczy się życia w lesie i poznaje tajemnice przyrody. Las ma jednak również inne tajemnice — te z czasów powstania, żyjące w pamięci starego Odrowąża, mentora „leśnych ludzi”. Nasi bohaterowie zetkną się także i z nimi, i będzie to istotny element leśnej edukacji Cota.
- Autor: Maria Rodziewiczówna
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Lato leśnych ludzi - Maria Rodziewiczówna (czytać książki online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Maria Rodziewiczówna
— Czas nam! Popłynęły nasze żurawie. Dobre było boże lato. Ileś znalazł nowych roślin, Żurawiu?
— Sto trzydzieści siedem — odparł ścisły Żuraw.
— Moja zdobycz jest mniejsza. Tylko jedenaście nowych gatunków ptasich jaj i gniazda puste remiza.
— Ale za to zbadamy dziewiczy ostęp i tam na przyszłą wiosnę zdobędziemy puchacze jaja i głuszce i przypatrzymy się, jak remizy budują — rzekł Pantera.
— Tom rad, że już o wiośnie marzysz.
— A cóż! Gryzłem się, aż się przegryzłem. Zresztą sam nie zostanę na zimę. Bartnik mi przybył. Będziemy tu dojeżdżać i we dwóch na wiosnę się szykować.
— O! Jużem się z matką rozmówił! Co dni parę do was przylecę. Mamy źróbkę młodą, co mi będzie służyć. Wódz pozwolił czytać książki o borze i zwierzu, i pszczołach.
— Ile i jakie zechcesz.
— Ja na każde ferie do was przyjadę — rzekł Orlik.
— No, to i
— zaśpiewał fałszywie Pantera.
— Ucieszmy się miesięczną nocą! — rzekł Żuraw.
Wyszli z izby i obsiedli dębową podwalinę.
— Jako w kwietniu! Pamiętacie? — rzekł Pantera.
Polana była przesycona srebrem miesiąca, a drzewa stały we mgle, jak nieziemskie.
Tylko cisza i skupienie, i wielka powaga panowała nad nocą jesienną. Wszystko żywe skupiało i taiło siły, by przetrwać do nowego zmartwychwstania, by przeżyć pozorną śmierć.
Tak było cicho, że słychać było spadanie liści, co się słały po ziemi na ochronę mocy odrodzenia, zawartej w korzeniu, i szelest robaczka, co rył sobie pod korą kryjówkę, by ożyć w niej na wiosnę.
Milczeli i ludzie, też o przetrwaniu myśląc; tylko Rosomak, w dal srebrną zapatrzony, miał oczy promienne i czasami drgnęły mu wargi wewnętrznym słowem.
Trącił go Żuraw w ramię.
— Mów! — szepnął.
Cicho i powoli zaczął, jakby z głębi duszy odrywały się myśli i skrępowane ubóstwem wyrazów szukały dla uczuć dźwięku.
— Pozdrowiony bądź, Mistrzu cudów piękna i mądrości — Stworzycielu! Tyś jest tu z nami w każdym kształcie, dźwięku, woni i z Tobą myśmy to lato przebyli. Niech Ci będą dzięki za dzień każdy i za każdą chwilę, niech Ci będą dzięki, żeś nam otworzył oczy i uszy, by Twoje piękno zrozumieć i żyć nim, jak chlebem. Niech Ci będą dzięki za zdrowie duszy i ciała, za słońce i zdrój, kwiat i jagodę, za znój i spoczynek, za pogodę naszych serc!
Zachowaj, Ojcze, nas, co odchodzimy, i to, co tu zostaje, a z czym żyliśmy tego lata jako bracia, w całości i mocy, i zdrowiu, byśmy przetrwali i odnaleźli się w radości nowego życia, na bytowanie w tym Twoim chramie44!
Serca nasze, Ojcze, na światy rozszerzaj, myśli nasze ku Twej mądrości kieruj i jako w tym borze, bądź naszym władcą i prawem!
— Amen, amen, amen! — potwierdzili uroczyście, zapatrzeni w niebo, zasłuchani w ciszę.
I tak się skończył ostatni wieczór lata leśnych ludzi.
1. halizna — powierzchnia leśna, która po wycięciu drzew nie została ponownie zalesiona. [przypis edytorski]
2. rozhowor (daw.) — rozmowa. [przypis edytorski]
3. więcierz — drewniana lub wiklinowa pułapka na ryby. [przypis edytorski]
4. luśnia — element wozu drabiniastego. [przypis edytorski]
5. klekotka (daw.) — kołatka. [przypis edytorski]
6. glon (gw.) — pajda, kromka. [przypis edytorski]
7. hołoble — dyszle, w które zaprzęga się konie. [przypis edytorski]
8. sowizdrzał — żartowniś. [przypis edytorski]
9. bonować (daw.) — hulać, używać życia. [przypis edytorski]
10. Salve Regina Mater misericordiae, vitae dulcedo et spes nostra — Salve (łac.) — Witaj Królowo, Matko Miłosierdzia, życia słodyczy i nadziejo nasza, witaj! [przypis edytorski]
11. statki (daw.) — naczynia. [przypis edytorski]
12. bobrować — przeszukiwać, poszukiwać czegoś. [przypis edytorski]
13. lizawka — specjalny pojemnik dla łownej zwierzyny, zawierający mieszankę soli mineralnych. [przypis edytorski]
14. włosień — pasożyt atakujący ssaki i ludzi. [przypis edytorski]
15. faszyna — połączone gałęzie wikliny lub innych drzew. [przypis edytorski]
16. pohybelnik — niebezpieczne, grząskie miejsce. [przypis edytorski]
17. rosocha — rozwidlony pień drzewa; także: poroże. [przypis edytorski]
18. kitajka — bawełniana lub jedwabna tkanina. [przypis edytorski]
19. Łastowski, Antoni — specjalista-preparator, zawodowo zajmujący się wypychaniem zwierząt, właściciel istniejącej od 1848 roku w Warszawie Pracowni Wypychania Ptaków i Zwierząt. [przypis edytorski]
20. pud — rosyjska jednostka wagi, ok. 16 kg. [przypis edytorski]
21. chudoba (gw.) — inwentarz żywy; gospodarstwo, skromny dobytek. [przypis edytorski]
22. kuwiekać — wabić. [przypis edytorski]
23. galanto (gw.) — elegancko, porządnie. [przypis edytorski]
24. Veni Creator Spiritus (łac.) — Hymn do Ducha Świętego. [przypis edytorski]
25. junactwo — odwaga, dzielność. [przypis edytorski]
26. ski (daw.) — narty. [przypis edytorski]
27. łosza — samica łosia, klępa. [przypis edytorski]
28. wiorsta — dawna rosyjska jednostka długości, ok. 1 km. [przypis edytorski]
29. Murawiow, Michaił (1796–1866) — rosyjski konserwatywny działacz państwowy, zarządzał gubernią wileńską w latach 1863-1865 podczas tłumienia powstania styczniowego; posiadał przydomek „Wieszatiel”. [przypis edytorski]
30. kierz (daw.) — krzak. [przypis edytorski]
31. rogoża (bot.) — pałka, roślina rosnąca na brzegach jezior, rzek i bagien. [przypis edytorski]
32. swarzyć — kłócić się. [przypis edytorski]
33. kobiałka — nieduży wiklinowy koszyk z wikliny lub z łyka. [przypis edytorski]
34. swironek (daw.) — schowek, magazyn. [przypis edytorski]
35. marmuzela (gw.) — panna z miasta, która lubi się stroić. [przypis edytorski]
36. spencer (z ang.) — krótka kurtka. [przypis edytorski]
37. znaczny — tu: widoczny. [przypis edytorski]
38. bakłaszka (reg.) — manierka. [przypis edytorski]
39. kośba — koszenie trawy lub zboża. [przypis edytorski]
40. chojar — stare, wysokie drzewo iglaste. [przypis edytorski]
41. objeszczyk (ros.) — konny strażnik pilnujący granicy Imperium Rosyjskiego w XIX–XX wieku. [przypis edytorski]
42. sztuba (daw.) — szkoła. [przypis edytorski]
43. faska (daw.) — drewniane naczynie, beczułka. [przypis edytorski]
44. chram — świątynia. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/rodziewiczowna-lato-lesnych-ludzi
Tekst opracowany na podstawie: Maria Rodziewiczówna, Lato leśnych ludzi, z. 1-2, wyd. Ksiązka i Wiedza, Warszawa 1984.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukacja cyfrowa wykonana z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Marty Kierepki. Publikacja sfinansowana ze środków pozostałych ze zbiórek, które nie zakończyły się sukcesem.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Sylwia Budzyńska, Paulina Choromańska, Paweł Kozioł.
Okładka na podstawie: Frank Douwes, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-3809-3
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)