Kariera Nikodema Dyzmy - Tadeusz Dołęga-Mostowicz (gdzie można czytać książki za darmo txt) 📖

mnie leci, a on jeszcze ją popycha”.

Usiadł na łóżku oparty o poduszki, i wyjąwszy z portfelu237 pieniądze przeliczył je z grubsza, po czym na kartce papieru zaczął obliczać, ile też będzie miał dochodu. Właśnie zamyślił się nad kwotą tantiemy, gdy usłyszał przyciszone kroki w sąsiednim pokoju. Ktoś szedł po omacku, gdyż kilka razy potrącił krzesła. Było już po drugiej. Zainteresowany, chciał wstać i wyjrzeć, gdy kroki zatrzymały się tuż przed drzwiami, po chwili zaś klamka poruszyła się i drzwi zaczęły się uchylać.

Dyzma przetarł oczy i ze zdumienia otworzył usta.

Miała na sobie czarną jedwabną pidżamę z czerwonymi wyłogami238. Patrzyła nań spod opuszczonych rzęs. Cicho zamknęła za sobą drzwi i zbliżyła się do łóżka. W jej sposobie zachowania się nie znać było najmniejszego zażenowania i Dyzma przyglądał się jej z rosnącym zdumieniem.

— Nie przeszkadzam panu? — zapytała swobodnie.

— Niby mnie?... Ależ... Co znowu.

— Zapomniałam o papierosach — powiedziała niedbale.

— A ja myślałem...

— Co pan myślał? — zapytała z akcentowaną wyniosłością.

Zmieszał się.

— Myślałem, że... że ma pani jakiś interes.

Zapaliła papierosa i skinęła głową.

— Owszem, mam.

Przysunęła sobie krzesło i usiadła, zakładając nogę na nogę. Między czerwienią atłasowego pantofelka a mankietem nogawki odsłoniła się szczupła kostka o smagłej239 skórze. Nikodem nigdy jeszcze nie widział kobiety w spodniach i wydawała się mu teraz nieprzyzwoitą. Milczenie przerwał znowu niski, głęboki alt Kasi:

— Chcę z panem pomówić rzeczowo. Jakie ma pan zamiary w stosunku do Niny?

— Ja?...

— Proszę, niech pan nie stara zbyć mnie wykrętami. Sądzę, że powinien pan po męsku i otwarcie postawić kwestię. Przecie nie zaprzeczy pan, że zabiegasz o jej względy. W jakim celu?

Dyzma wzruszył ramionami.

— Chyba nie łudzi się pan, że Nina dla niego porzuci swego męża. Że durzy się240 teraz w panu, to jeszcze niczego nie przesądza.

— Skąd pani wie, że pani Nina durzy się? — zapytał zainteresowany.

— Mniejsza o to. Przyszłam tu, by dowiedzieć się, czy pan jest dżentelmenem, czy też człowiekiem, który zdolny jest do podłego wyzyskania słabości uczciwej kobiety i uczciwej żony. Uważałabym pana za łotra, gdyby pan, korzystając z sytuacji, zrobił z Niny swoją kochankę!

Była wzburzona i głos jej zaczął drgać niemal chrapliwie. Oczy iskrzyły się ciemnym połyskiem.

— Czego się pani mnie czepia — odparł już nieco poirytowany — czy ja wsadzam nos w pani sprawy?

— Tak? Więc mam to rozumieć jako zapowiedź świństwa, do którego pan zmierza? Ach, z jakąż rozkoszą obiłabym pana nahajem241 po tej kwadratowej twarzy!

— Że co? — warknął Dyzma. — Że kogo? Mnie?

— Pana! Pana! — zasyczała z nienawiścią, zaciskając piąstki.

Dyzma był wściekły. Cóż sobie myśli ta smarkata! Przyłazi w nocy i...

Nagle Kasia zerwała się z krzesła i chwyciła go za rękę.

— Nie ruszy pan jej! Słyszy pan! Nie śmie pan jej ruszyć!

Wargi jej dygotały. Nikodem jednym szarpnięciem uwolnił rękę.

— Zrobię, jak zechcę! Rozumie pani? Co mi tu pani ma do gadania!

Przygryzła wargi i odeszła do okna.

— To też coś takiego — doburknął Dyzma.

W gruncie rzeczy wcale nie mógł zorientować się w sytuacji. Wprawdzie mile go połechtało242 to, że pani Nina w nim się durzy, lecz nie rozumiał, dlaczego to tak oburza Kasię, dlaczego przyszła tutaj w nocy, zamiast po prostu podzielić się swoimi podejrzeniami z ojcem. Wiedział, że nienawidziła Kunickiego, lecz dlaczego w takim razie tak namiętnie pilnuje wierności macochy? U tych wielkich państwa zawsze wszystko do góry nogami...

Tymczasem Kasia odwróciła się i Nikodem znowu się zdziwił: uśmiechała się doń z kokieterią.

— Gniewa się pan na mnie? — zapytała z wyraźnym przymilaniem się. — Bardzo?

— Pewno, że bardzo.

— Ale mnie pan nie wyprosi? Można usiąść?

— Czas spać — bąknął niechętnie.

Roześmiała się wesoło i niespodziewanie usiadła na brzegu łóżka.

— Czy pan zawsze noc spędza tak cnotliwie? Tak samotnie?...

Spojrzał na nią zdumiony. Pochyliła się lekko ku niemu. Nad równiutkim rzędem niebywale białych ząbków rozchylały się ciemnowiśniowe wargi, nad nimi niepokojąco poruszały się nozdrza, rumieniec zabarwił brzoskwiniową skórę policzków. Była tak ponętna, jakiej jej dotychczas nigdy nie widział. Tylko oczy nie zmieniły swego pierwotnego wyrazu. Patrzyły zimno i badawczo spod wspaniałego wąskiego łuku zrośniętych brwi.

— Pan na pewno tęskni za Warszawą, gdzie noce nie skazują mężczyzn na samotność tak jak tu, w Koborowie. O, ja rozumiem pana...

— Co pani rozumie? — zapytał niepewnie.

— Rozumiem, dlaczego pan bałamuci243 Ninę.

— Ja nie bałamucę — powiedział szczerze.

Roześmiała się i nagle, pochyliwszy głowę, musnęła policzkiem jego wargi.

„Ot, jaka sprawa — pomyślał Dyzma — to ona przez zazdrość! Ta też leci na mnie!”

— Panie Nikodemie — zaczęła filuternie244 — rozumiem, że pan chce i tu mieć kobietę, ale nie rozumiem, dlaczego właśnie Ninę. Czy ja się panu tak dalece nie podobam?

Kołdra była cienka i czuł przez nią wyraźnie ciepło jej ciała.

— Dlaczego, owszem, pani mi się podoba.

— Jestem młodsza od Niny... Nie jestem też od niej brzydsza. O, niech pan patrzy!

Wstała i podbiegła do kontaktu. Sypialnię zalał potok światła.

— Niech pan patrzy, niech pan patrzy...

Szybkimi ruchami rozpięła pidżamę. Czarny jedwab zsunął się ślisko po smukłym, giętkim ciele i opadł na ziemię.

Nikodem zbaraniał do reszty. Patrzył wytrzeszczonymi oczyma na tę dziwną pannę, która tak bezwstydnie stała przed nim całkiem nago. Stała tak blisko, że mógłby ręką dosięgnąć tej śniadej skóry.

— No co? Co? Podobam się panu?

Kasia wybuchnęła cichym śmiechem.

Dyzma bezradnie siedział z otwartymi ustami.

— Ładna jestem — przechyliła zalotnie głowę — a może chce pan sprawdzić, jaką gładką mam skórę, jak jędrne mięśnie? O, proszę się nie krępować!...

Nie przestając śmiać się, zbliżyła się do samego łóżka.

— No!

W jej śmiechu coś przestraszało Nikodema. Nie mógł zdobyć się na żaden ruch.

— A może pan myśli, że jestem nierządnicą?... Tak? Nie, czarujący panie Nikodemie, upewniam go, że zachowałam dziewictwo, o czym może się pan przekonać, jeżeli to mu bardziej konweniuje245 niż romans z Niną... No!... śmiało!...

Uklękła na łóżku i nagłym ruchem przycisnęła głowę Nikodema do swoich piersi. Uczuł na twarzy ich chłodny, sprężysty dotyk, nozdrza napełniły się zapachem młodego ciała, dziwnie ostrym i podniecającym, a przecież tak subtelnym.

— No!...

— Psiakrew! — wyrzucił przez zaciśnięte zęby Dyzma i zachłannym rzutem zagarnął ją pod siebie.

Twarz Kasi owiał gorący oddech. Źle ogolone wargi zaczęły łapczywie szukać jej ust. Dłonie natrafiły na spoconą włochatą skórę. Ogarnął ją niedający się przezwyciężyć wstręt. Obrzydzenie ścisnęło jej gardło.

— Precz, precz, proszę mnie puścić, ohyda!... Precz!...

Smukłe ciało w spazmatycznych246, rozpaczliwych rzutach usiłowało wyrwać się z grubych łap.

Na próżno.

Teraz zrozumiała, że przeceniła swoją miłość do Niny, zrozumiała, że tego poświęcenia znieść nie potrafi, że woli umrzeć, niż swoimi uściskami okupić tamto uczucie.

Zrozumiała — za późno.

Gdy szybko drżącymi rękoma nakładała pidżamę, Nikodem zaśmiał się:

— Che, che, che... klasa z pani dziewucha.

Obrzuciła go spojrzeniem pełnym nienawiści i pogardy, lecz on tego nie spostrzegł i dodał:

— Dobrze było? Co?

— Bydlę! — rzuciła przez zaciśnięte zęby i szybko wybiegła z pokoju.

Teraz Dyzma już całkiem pojąć nie mógł, o co tej panience chodzi. Przecież sama przyszła, sama chciała, a tymczasem...

Długo nie mógł zasnąć. Rozmyślając o całym zdarzeniu doszedł do przeświadczenia, że Kasia nie udawała obrzydzenia, że z romansu z nią nic nie będzie.

„Oni tu wszyscy fiksum dyrdum” — konkludował247, przypomniawszy Ponimirskiego.

Nazajutrz przy śniadaniu spotkał tylko Ninę, która wyjaśniła, że Kasia leży w łóżku. Z zachowania się Niny wywnioskował, że ta nic nie wie o wybryku Kasi.

Wieczorem wrócił Kunicki i zaanektował Dyzmę aż do późnej nocy.

Dopiero następnego ranka Nikodem spotkał Kasię w przejściu do jadalni. Na jego ukłon odpowiedziała wyniosłym skinięciem głowy. Nina już siedziała przy stole. Obie panie były milczące. Trzeba było zacząć rozmowę. Na pierwszą wzmiankę Dyzmy o ładnej pogodzie, Kasia odpowiedziała z wyzywającą ironią:

— Ach, był pan łaskaw zauważyć to niezwykłe zjawisko.

Gdy zaś wstał, by sięgnąć po wędlinę, i wpakował rękaw w masło, zaśmiała się wyzywająco:

— Takie piękne ubranie! Jaka szkoda! Ślicznie zrobione, z takim smakiem. Czy pan ma krawca w Londynie?

— Nie — odparł po prostu — ja kupuję ubrania gotowe.

Nie odczuł szyderstwa i zdziwił się w duchu, że to ubranie może się aż tak podobać. Nie rozumiał też spojrzenia pełnego wyrzutu, jakim pani Nina próbowała powstrzymać docinki Kasi.

— Widzisz — powiedziała pani Nina — dostałaś dobrą nauczkę od pana Nikodema. Mówiłam ci, że snobizm nie może leżeć w naturze pana, człowieka czynu.

Kasia zmięła serwetkę i wstała.

— Ach, co mnie to obchodzi. Do widzenia!

— Jedziesz do Krupiewa?

— Tak.

— Ale przed obiadem wrócisz?

— Nie wiem. Zobaczę.

Gdy wyszła, Dyzma zapytał ostrożnie:

— Czego się panna Kasia złości?

Nina skinęła głową.

— Ma pan rację. Właśnie złości się... Czy ma pan wolny czas?

— Owszem.

— Może przejedziemy się łódką?

— Dobrze.

Wzięła szal i parasol, gdyż słońce piekło niemiłosiernie.

Szli wąską dróżką wśród ściernisk248, ku nieruchomej tafli jeziora. Nina miała na sobie białą lekką sukienkę, niemal przezroczystą, tak że Nikodem, idąc za nią, wyraźnie odróżniał kształt nóg.

By dojść do łódek, trzeba było przejść przez kładkę nad dość szerokim rowem. Nina zawahała się.

— Wie pan, lepiej przejdziemy dalszą drogą.

— Boi się pani przejść przez kładkę?

— Trochę.

— Nie ma czego. Kładka mocna.

— Ale ja dostanę zawrotu głowy i stracę równowagę...

— Hm... czy warto obchodzić? Ja panią przeniosę.

— Nie wypada! — uśmiechnęła się niemal figlarnie.

Uśmiechnął się i Dyzma. Pochylił się i wziął ją na ręce. Nie broniła się, gdy znaleźli się na kładce, objęła go za szyję i przywarła doń mocno.

— Oj, ostrożnie...

Umyślnie szedł coraz wolniej i postawił ją na ziemi o parę kroków dalej, niż tego wymagała długość przeprawy. Nie zmęczył się, lecz że był nieco zdyszany, Nina zapytała:

— Ciężka jestem? Jak długo mógłby pan mnie nieść?

Nikodem spojrzał w jej rozjarzone oczy.

— Mógłbym ze trzy mile, z pięć mil...

Odwróciła się szybko i szli w milczeniu, aż do łódki. Gdy już odpłynęli dość daleko od brzegu, Nina powiedziała:

— Niech mi pan tego nie weźmie za złe, co powiem. Wydaje mi się, że kobieta nie może być szczęśliwa, jeżeli nie ma kogoś, kto by ją nosił na rękach. Nie w przenośni, nie. Wprost nosił na rękach.

Dyzma złożył wiosła. Przypomniał mu się mały tłuściutki pan Boczek i jego żona, która musiała ważyć co najmniej sto kilo. Boczek na pewno nie nosił jej na ręku — uśmiechnął się — a jednak są szczęśliwi.

— Nie wszystkie kobiety — rzekł głośno.

— Zgadzam się, ale te kobiety, którym tego do szczęścia nie brak, muszą być nieco wynaturzone, zmaskulinizowane249, pozbawione tego, co stanowi treść kobiecości. Na przykład... Kasia.

W jej głosie brzmiała nuta niechęci.

— Co, pokłóciła się pani z panną Kasią?

— Nie to — odparła Nina — ona po prostu złości się na mnie.

— Za cóż to?

Zawahała się.

— Za co?... Ach, czy ja wiem... Może za to, że czuję do pana... sympatię.

— Panna Kasia mnie nie lubi?

— Nie to.

— A jednak nie lubi. Dziś przy śniadaniu takie szpilki mi wsadzała.

— No, ale pan nic sobie z tego nie robi. I odciął się pan znakomicie. Pan tak umie kilku słowami osadzić adwersanta250...

Dyzma roześmiał się. Przypomniał sobie opowiadanie Waredy o krynickim kawale Ulanickiego.

— Czasami — powiedział — można to zrobić i bez słów. Jak byłem w maju w Krynicy, to w moim pensjonacie mieszkał pewien bubek. Wie pani, taki elegant z morskiej pianki. Przy stole siedział naprzeciw mnie i co dzień przez cały obiad gadał i gadał! O czym on nie gadał! Wszystkimi językami! A wszyscy słuchają, zwłaszcza panie! A on czaruje i czaruje.

— Znam typy tego rodzaju — wtrąciła Nina — takie bawidamki. Nie znoszę takich.

— I ja też nie znoszę. Więc jednego dnia już nie mogłem wytrzymać. Kiedy ten już z pół godziny gadał, pochyliłem się raptem251 do niego i jak nie huknę: — Huuuu!...

Nina wybuchnęła śmiechem.

— A on co? — zapytała.

— On? Zamilkł z miejsca i więcej go nie widzieliśmy. Wyjechał czy coś.

Pani Nina zawołała:

— Ach, jakież to świetne. I to takie w pańskim właśnie stylu! Gdyby mi pan nawet nie powiedział, że to pan tak zrobił, na pewno bym odgadła. Świetne!

Dyzma był kontent252 z efektu.

— Wie pan — ciągnęła Nina — nigdy nie spotykałam takich mężczyzn jak pan. I wydaje mi się, że znamy się już od lat. Wydaje mi się, że potrafiłabym już dziś powiedzieć ściśle, co pan w każdym wypadku zrobi, co powie. I to jest zastanawiające, że jednak za każdym razem odkrywam w panu nowe rewelacje, nowe niespodzianki. A przecież pan jest monolitem...

— Kim?...

— Monolitem. Konstrukcja pańskiego charakteru jest matematycznie konsekwentna. Na przykład pański sposób obcowania z kobietami! Fascynuje prostotą. Prawda, może jest nieco surowy, a nawet, powiedziałabym, brutalny. Ale wyczuwa się pod nim głębię przemyśleń. Właśnie człowiek wielkiego czynu, właśnie głęboki intelektualista musi mieć sposób bycia taki wyzwolony z wszelkich werteryzmów253 czy liryzmów, pozbawiony takiej ornamentacji i połyskliwego blichtru254. O, pan nie należy do ludzi, którzy przypominają mi sklep, gdyż wszystkie swoje wartości wystawiają w witrynach. Przepraszam pana za tę metaforę. Pan na pewno nie znosi metafor?

Nikodem nie wiedział, co znaczy słowo, odparł więc na wszelki wypadek:

— Dlaczego... owszem...

— Pan jest uprzejmy. Ale to nie jest pański genre255. W panu nic nie ma z baroku. Trafnie pana określiłam?

Dyzma zaczął się wewnętrznie irytować. Nie