Darmowe ebooki » Powieść » Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz



1 ... 124 125 126 127 128 129 130 131 132 ... 143
Idź do strony:
class="annotation" id="annotation-1735">1735. gorze (ze starop. gorzeć: palić się) — biada, nieszczęście, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
1736. zgrzebny — wykonany z szorstkiego, grubo tkanego płótna. [przypis edytorski]
1737. dyć (gw.) — przecież. [przypis edytorski]
1738. Za Jasiem do Śląska — pieśń ludowa spotykana w Wielkopolsce, Małopolsce, na Mazowszu i na Śląsku. [przypis edytorski]
1739. ozwać się (daw.) — odezwać się. [przypis edytorski]
1740. zrazu (daw.) — z początku. [przypis edytorski]
1741. knecht (daw.) — żołnierz piechoty niemieckiej. [przypis edytorski]
1742. blanki — zwieńczenie muru obronnego. [przypis edytorski]
1743. wygolona głowa — mowa o tzw. tonsurze; tonsura, stosowana od roku 633 do 1972, była kręgiem wygolonym na głowie zakonnika, oznaczającym jego przynależność do stanu duchownego. [przypis edytorski]
1744. suknia — szata, ubiór. [przypis edytorski]
1745. komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
1746. Szomberg — nazwisko to, jako zabójcy dzieci księcia Witolda, pojawia się w tekstach pisarza i historyka Karola Szajnochy (1818-1868). [przypis edytorski]
1747. Markwart von Salzbach — komtur krzyżacki, ścięty przez wielkiego księcia Witolda po bitwie pod Grunwaldem, ponoć za krzywdę wyrządzoną Birucie. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że Markwart von Salzbach był wieloletnim doradcą Witolda i współuczestnikiem bitwy nad Worsklą. [przypis edytorski]
1748. terminy (daw.) — wydarzenia, zwł. niepomyślne. [przypis edytorski]
1749. łupki — odłupane kawałki drewna, często wykorzystywane jako prowizoryczne usztywnienie złamanej kończyny. [przypis edytorski]
1750. na współkę — dziś popr. wspólnie bądź na spółkę. [przypis edytorski]
1751. zgrzebny — utkany z grubego, szorstkiego płótna. [przypis edytorski]
1752. zapieniony — piana toczona z pyska psa jest objawem wścieklizny. [przypis edytorski]
1753. przeto (daw.) — więc, zatem, toteż. [przypis edytorski]
1754. graf — tytuł szlachecki w dawnych Niemczech i w krajach od nich zależnych. [przypis edytorski]
1755. skomorocha — wędrowny śpiewak a. aktor, zwł. słowiański. [przypis edytorski]
1756. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
1757. pleczysty (daw.) — o szerokich plecach, silny. [przypis edytorski]
1758. grochowiny (daw.) — słoma z wymłóconego grochu. [przypis edytorski]
1759. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1760. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1761. kęs czasu (daw.) — długo. [przypis edytorski]
1762. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
1763. niedojda — tu: niedorozwinięta. [przypis edytorski]
1764. nie masz (daw.) — nie ma. [przypis edytorski]
1765. bękart — dziecko poczęte poza małżeństwem. [przypis edytorski]
1766. buhaj — byk. [przypis edytorski]
1767. ciżba (daw.) — tłum. [przypis edytorski]
1768. posoka — krew. [przypis edytorski]
1769. kierz (daw.) — krzak. [przypis edytorski]
1770. odyniec — samiec dzika. [przypis edytorski]
1771. razić (daw.) — uderzać. [przypis edytorski]
1772. między Krzyżaki — dziś popr.: między Krzyżakami. [przypis edytorski]
1773. kuna — tu: obręcz. [przypis edytorski]
1774. ćmić — zaćmiewać, zasłaniać. [przypis edytorski]
1775. nowicjusz — osoba przygotowująca się do wstąpienia do zakonu. [przypis edytorski]
1776. komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
1777. tu czuć siarkę — zapach siarki symbolizował piekło. [przypis edytorski]
1778. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1779. knecht (daw.) — żołnierz piechoty niemieckiej. [przypis edytorski]
1780. niepodobna (daw.) — niemożliwe, nie da się. [przypis edytorski]
1781. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
1782. rad (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
1783. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
1784. niski (daw.) — zły, podły, nie zasługujący na szacunek. [przypis edytorski]
1785. walny — mający decydujące znaczenie. [przypis edytorski]
1786. nieodzowny — niezastąpiony. [przypis edytorski]
1787. tedy (daw.) — więc, zatem, wówczas. [przypis edytorski]
1788. zasie — dziś popr.: zaś. [przypis edytorski]
1789. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1790. żywo (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
1791. popoić (daw.) — upić. [przypis edytorski]
1792. niedojda — niedorozwinięta. [przypis edytorski]
1793. wielki szpitalnik — urzędnik zarządzający krzyżackimi szpitalami, a jednocześnie komtur elbląski. [przypis edytorski]
1794. na karb (daw.) — na odpowiedzialność. [przypis edytorski]
1795. kapituła — rada sprawująca władzę w zakonie. [przypis edytorski]
1796. folgować (daw.) — traktować łagodniej. [przypis edytorski]
1797. chuć (daw.) — żądza. [przypis edytorski]
1798. Duch Światłości — być może Sienkiewicz czyni tu aluzję do imienia Lucyfera, pochodzącego od łac. lux ferrens, niosący światło. [przypis edytorski]
1799. wielki szpitalnik — urzędnik zarządzający krzyżackimi szpitalami, a jednocześnie komtur elbląski. [przypis edytorski]
1800. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
1801. komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
1802. warchoł — siejący zamieszanie hulaka a. przestępca. [przypis edytorski]
1803. przechodzić (daw.) — przekraczać. [przypis edytorski]
1804. Ziemowit IV — (ok. 1352–1426) książę płocki, prowadzący samodzielną politykę zagraniczną, długo występował jako przeciwnik Jagiełły, dał się poznać jako dobry administrator. [przypis edytorski]
1805. samosześć (daw.) — w sześciu ludzi. [przypis edytorski]
1806. Ziemowit IV — (ok. 1352–1426) książę płocki, prowadzący samodzielną politykę zagraniczną, długo występował jako przeciwnik Jagiełły, dał się poznać jako dobry administrator. [przypis edytorski]
1807. Władysław II Jagiełło — (ok. 1362–1434), syn wlk. księcia Olgierda, wielki książę litewski, król Polski od małżeństwa z Jadwigą (1386). Dwukrotnie ochrzczony (przez matkę Juliannę w obrządku wschodnim i przez biskupów polskich przed ślubem w obrządku łacińskim), osobiście dowodził w bitwie pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
1808. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
1809. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1810. stropić się — wpaść w zakłopotanie, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
1811. komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
1812. odjąć (daw.) — zabrać. [przypis edytorski]
1813. knecht (daw.) — żołnierz piechoty niemieckiej. [przypis edytorski]
1814. rozgłośny (daw.) — głośny, znany. [przypis edytorski]
1815. poczytać (daw.) — uznać. [przypis edytorski]
1816. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
1817. karmia — dziś popr.: karma. [przypis edytorski]
1818. kasztel (daw.) — zameczek, niewielka twierdza. [przypis edytorski]
1819. piędź — dawna miara długości, ok. 18–22 cm. [przypis edytorski]
1820. wżdy (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
1821. wiano (daw.) — posag. [przypis edytorski]
1822. tedy (daw.) — zatem. [przypis edytorski]
1823. onego (daw.) — tego. [przypis edytorski]
1824. przeto (daw.) — więc, zatem, toteż. [przypis edytorski]
1825. szranki — ogrodzenie placu na turnieju rycerskim. [przypis edytorski]
1826. rękojmia (daw.) — poręczenie, gwarancja. [przypis edytorski]
1827. szranki — drewniane ogrodzenie placu turniejowego a. miejsca pojedynku. [przypis edytorski]
1828. wprzód (daw.) — wcześniej, dawniej. [przypis edytorski]
1829. możny (daw.) — potężny. [przypis edytorski]
1830. mizerykordia — (od łac. misericordia czyli miłosierdzie), krótki, wąski sztylet do dobijania rannych. [przypis edytorski]
1831. odjąć się — tu: uratować się. [przypis edytorski]
1832. gonić na ostre — pojedynkować się konno na ostre, nie zaś stępione kopie a. włócznie. [przypis edytorski]
1833. Zawisza Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego. [przypis edytorski]
1834. ułomek (daw.) — słabeusz. [przypis edytorski]
1835. jakośwa (daw.) — jak żeśmy. [przypis edytorski]
1836. godnie (daw.) — porządnie, solidnie. [przypis edytorski]
1837. w wigilię (daw.) — w przeddzień. [przypis edytorski]
1838. włodyka — rycerz, zwł. biedny lub bez pełni praw stanowych. [przypis edytorski]
1839. chramać (daw.) — kuleć, przen. nie radzić sobie. [przypis edytorski]
1840. boisko — tu: plac boju. [przypis edytorski]
1841. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
1842. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
1843. chycić — dziś popr.: chwycić. [przypis edytorski]
1844. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
1845. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1846. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1847. uradzać (daw.) — radzić, rozmawiać. [przypis edytorski]
1848. onej (daw.) — tej. [przypis edytorski]
1849. truchła (daw.) — trumna. [przypis edytorski]
1850. kasztel (daw.) — zameczek, niewielka twierdza. [przypis edytorski]
1851. zadżgali — dziś popr.: zadźgali. [przypis edytorski]
1852. wolej (daw.) — lepiej. [przypis edytorski]
1853. pątlik — siatka do podtrzymywania włosów. [przypis edytorski]
1854. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
1855. wedle (daw.) — według. [przypis edytorski]
1856. nie był w możności (daw.) — nie miał władzy. [przypis edytorski]
1857. pierwej (daw.) — wcześniej. [przypis edytorski]
1858. kajać się — tu: wyrażać żal za grzechy. [przypis edytorski]
1859. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
1860. krużganek — zadaszenie z kolumnadą obiegające budynek bądź jego wewnętrzny dziedziniec. [przypis edytorski]
1861. czeladź (daw.) — służba. [przypis edytorski]
1862. wykusz — część budynku wystająca z fasady a zaczynająca się na pewnej wysokości nad ziemią. [przypis edytorski]
1863. potnieć — dziś: pocić się. [przypis edytorski]
1864. ozwać się (daw.) — odezwać się. [przypis edytorski]
1865. szranki — ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej rycerski a. pojedynek. [przypis edytorski]
1866. jagody (daw.) — policzki. [przypis edytorski]
1867. szmelcowanie — metoda konserwacji metalu, polega na kilkakrotnym pokryciu go olejem jadalnym i każdorazowo wypaleniu. Powstaje wówczas twarda, szklista powłoka. [przypis edytorski]
1868. Fryz a. Fryzyjczyk — mieszkaniec Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]
1869. skórznie (daw.) — wysokie, skórzane buty. [przypis edytorski]
1870. zadni (daw.) — tylny. [przypis edytorski]
1871. tępa podkowa — autentyczny herb: złoty krzyż pod białą podkową na niebieskim tle. [przypis edytorski]
1872. toporzysko — drewniana rękojeść topora a. siekiery. [przypis edytorski]
1873. następować (daw.) — atakować. [przypis edytorski]
1874. nasamprzód a. najsamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
1875. paliców — dziś popr.: palców. [przypis edytorski]
1876. zdarzyć — tu: obdarzyć. [przypis edytorski]
1877. chmyz (daw.) — słabeusz (często stosowane do zwierząt). [przypis edytorski]
1878. żywo (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
1879. czeladź (daw.) — służba. [przypis edytorski]
1880. puklerz — okrągła, wypukła tarcza. [przypis edytorski]
1881. dosięże — dziś: dosięgnie. [przypis edytorski]
1882.
1 ... 124 125 126 127 128 129 130 131 132 ... 143
Idź do strony:

Darmowe książki «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz