Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖
Krótki opis książki:
By zaprotestować przeciwko germanizacji oraz przypomnieć Polakom o odwadze, waleczności i świetnych wydarzeniach z historii Polski, Henryk Sienkiewicz zastosował w Krzyżakach literacką maskę — przeniósł akcję swojej powieści w realia końca XVI i początku XV wieku.
Jagiellońska Polska uwikłana jest w konflikt z zakonem krzyżackim. Zbyszko z Bogdańca, młody rycerz, zakochuje się w ślicznej, niewinnej Danusi, córce Juranda ze Spychowa. Zbyszko oraz inni rycerze wielokrotnie muszą wykazywac się właściwą postawą i walecznością — Krzyżacy, upokorzeni niegdyś przez Juranda, podejmują kolejne intrygi i ataki. Dla młodzieńca to czas wielu sprawdzianów i prób — nie tylko odwagi.
Powieść Henryka Sienkiewicza ukazywała się najpierw w „Tygodniku Ilustrowanym” (1897–1900), w 1900 roku ukazała się w formie książkowej. Została przetłumaczona na 25 języków.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1430. knecht (daw.) — żołnierz piechoty niemieckiej. [przypis edytorski]
1431. łamanie kołem — forma śrdw. egzekucji. [przypis edytorski]
1432. ochędożny (daw.) — porządny. [przypis edytorski]
1433. prawy (daw.) — prawdziwy. [przypis edytorski]
1434. przygodzić się (daw.) — przydarzyć się. [przypis edytorski]
1435. szelma — osoba sprytna i nieuczciwa. [przypis edytorski]
1436. pójść na haki — forma śrdw. egzekucji. [przypis edytorski]
1437. wisielec — tu: osoba, która zasługuje na śmierć przez powieszenie. [przypis edytorski]
1438. Szomberg — nazwisko to, jako zabójcy dzieci księcia Witolda, pojawia się w tekstach pisarza i historyka Karola Szajnochy (1818-1868). [przypis edytorski]
1439. Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]
1440. kopny — grząski lub sypki, trudny do przebycia. [przypis edytorski]
1441. okiść — przypominający liście śnieg przyrośnięty do gałęzi. [przypis edytorski]
1442. komandoria, komturia — jednostka administracyjna w zakonach rycerskich. [przypis edytorski]
1443. Ulrich von Jungingen — 1360-1410, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, zginął w bitwie pod Grunwaldem. W momencie przedstawianym w książce wielkim mistrzem zakonu był jego brat, Konrad. [przypis edytorski]
1444. zakała — tu: wstyd, hańba. [przypis edytorski]
1445. św. Dionizy — (zm. ok. 250–258) – pierwszy biskup Paryża, męczennik, patron Francji. Według legendy po egzekucji przez ścięcie św. Dionizy wstał i przeszedł przez kilka kilometrów z głową pod pachą, by oddać ją jakiejś pobożnej kobiecie. [przypis edytorski]
1446. żgać (daw.) — dźgać, kłuć. [przypis edytorski]
1447. uważcie — tu: patrzcie, zauważcie. [przypis edytorski]
1448. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
1449. krzyw (daw.) — niechętny, urażony. [przypis edytorski]
1450. krzypota (daw.) — kaszel, u Sienkiewicza konsekwentnie: choroba. [przypis edytorski]
1451. kulbaka — wysokie siodło, przeważnie wojskowe. [przypis edytorski]
1452. pilić — poganiać. [przypis edytorski]
1453. obzierać się — oglądać się za siebie. [przypis edytorski]
1454. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
1455. zmiarkować (daw.) — zorientować się. [przypis edytorski]
1456. komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
1457. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1458. któren — dziś popr.: który. [przypis edytorski]
1459. chwacki (daw.) — odważny, śmiały i zaradny. [przypis edytorski]
1460. sierdzity, częściej sierdzisty — zapalczywy, skłonny do gniewu. [przypis edytorski]
1461. tur — wymarły dziki ssak z rzędu parzystokopytnych. [przypis edytorski]
1462. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
1463. płochy (daw.) — niestały w uczuciach. [przypis edytorski]
1464. śluzy a. ślozy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
1465. rad (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
1466. krzypota (daw.) — kaszel, u Sienkiewicza konsekwentnie: choroba. [przypis edytorski]
1467. dwojaki — dwa połączone naczynia gliniane. [przypis edytorski]
1468. truchła (gw.) — trumna. [przypis edytorski]
1469. chybać (daw.) — lecieć, pędzić. [przypis edytorski]
1470. przepasan — pasowany na rycerza. [przypis edytorski]
1471. miles cinctus (łac.) — rycerz pasowany. [przypis edytorski]
1472. przeto (daw.) — więc. [przypis edytorski]
1473. one (daw.) — te. [przypis edytorski]
1474. starosta piekielny — Lucyfer jako zwierzchnik wszystkich diabłów. [przypis edytorski]
1475. pomazaniec ziemski — król (od użycia olejów świętych w ceremonii koronacji). [przypis edytorski]
1476. hercyński — pochodzący z Gór Hercyńskich. [przypis edytorski]
1477. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1478. prawy (daw.) — prawdziwy. [przypis edytorski]
1479. pątniczy (daw.) — pielgrzymi. [przypis edytorski]
1480. tykwa — naczynie wykonane z twardej skorupy rośliny nazywanej również tykwą. [przypis edytorski]
1481. róża jerychońska — roślina pustynna, w czasie suszy zwijająca się w kulkę toczoną przez wiatr po pustyni. [przypis edytorski]
1482. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1483. roków (gw.) — lat. [przypis edytorski]
1484. znacznie go popuściło — bardzo mu się poprawiło. [przypis edytorski]
1485. frasunek (daw.) — smutek. [przypis edytorski]
1486. przemóc (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
1487. rychło (daw.) — wkrótce. [przypis edytorski]
1488. krzypota (daw.) — kaszel, u Sienkiewicza konsekwentnie: choroba. [przypis edytorski]
1489. folgować (daw.) — traktować łagodniej. [przypis edytorski]
1490. zakon (daw.) — prawo. [przypis edytorski]
1491. sierdzić się (daw.) — złościć się. [przypis edytorski]
1492. opamiętać się — tu: zastanowić się. [przypis edytorski]
1493. krzyw (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]
1494. dyspensa — wydawane w szczególnych przypadkach zwolnienie z obowiązku przestrzegania któregoś z przepisów prawa kościelnego. [przypis edytorski]
1495. bene (łac.) — dobrze. [przypis edytorski]
1496. in articulo mortis (łac.) — w obliczu śmierci. [przypis edytorski]
1497. uręczać — tu: zaręczać. [przypis edytorski]
1498. zaciąć się (daw.) — uprzeć się. [przypis edytorski]
1499. któren — dziś popr.: który. [przypis edytorski]
1500. synod — zebranie duchowieństwa i świeckich, podejmujące decyzje w sprawach kościelnych. [przypis edytorski]
1501. opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
1502. przeto (daw.) — więc. [przypis edytorski]
1503. ochędożnie (daw.) — porządnie. [przypis edytorski]
1504. łuby — kosze; tu: bagaż podróżny. [przypis edytorski]
1505. jaka (daw.) — rodzaj okrycia wierzchniego. [przypis edytorski]
1506. równianka (daw.) — wianek. [przypis edytorski]
1507. czeladna — izba, w której przebywała czeladź (służba). [przypis edytorski]
1508. zasuć (gw.) — zasypać, pokryć. [przypis edytorski]
1509. graba — właśc. gruba: palenisko. [przypis edytorski]
1510. malowania na szybach — witraże. [przypis edytorski]
1511. Ecce Agnus Dei (łac.) — Oto Baranek Boży, słowa wypowiadane podczas Podniesienia. [przypis edytorski]
1512. Domine, non sum dignus (łac.) — Panie, nie jestem godzien. [przypis edytorski]
1513. akwizgrański — Akwizgran a. Aachen to miasto koronacyjne cesarzy niemieckich; w tamtejszej kaplicy cesarz Karol Wielki (ok. 747–814) zgromadził wiele ważnych relikwii. [przypis edytorski]
1514. tum (daw.) — świątynia. [przypis edytorski]
1515. graba — właśc. gruba: palenisko. [przypis edytorski]
1516. przetowłosy (daw.) — jasnowłosy. [przypis edytorski]
1517. mizerykordia — (od łac. misericordia czyli miłosierdzie), krótki, wąski sztylet do dobijania rannych. [przypis edytorski]
1518. bierwiono — polano. [przypis edytorski]
1519. do rania — dziś popr.: do rana. [przypis edytorski]
1520. lutnia (muz.) — dawny instrument strunowy szarpany. [przypis edytorski]
1521. zabaczyć — zapomnieć. [przypis edytorski]
1522. śluzy a. ślozy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
1523. Za Jasiem do Śląska — pieśń ludowa spotykana w Wielkopolsce, Małopolsce, na Mazowszu i na Śląsku. [przypis edytorski]
1524. Ave Maria, gratia plena (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna. [przypis edytorski]
1525. zszerszeniały (daw.) — pokryty szronem. [przypis edytorski]
1526. zasuć (gw.) — zasypać. [przypis edytorski]
1527. szuba (daw.) — płaszcz podbity futrem. [przypis edytorski]
1528. popętać — spętać, związać. [przypis edytorski]
1529. ustalić — tu: utwardzić. [przypis edytorski]
1530. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1531. dymna a. kurna chata — chata bez komina, w której dym wydostawał się przez dach. [przypis edytorski]
1532. Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]
1533. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
1534. toporzysko — rękojeść topora lub siekiery. [przypis edytorski]
1535. pokulbaczyć (daw.) — osiodłać. [przypis edytorski]
1536. starunek (daw.) — opieka, staranie. [przypis edytorski]
1537. przeznać (daw.) — tu: poznać, przejrzeć kogoś. [przypis edytorski]
1538. wolej (daw.) — lepiej. [przypis edytorski]
1539. obierza — sieć myśliwska. [przypis edytorski]
1540. Ojcu wszystkiego chrześcijaństwa — papieżowi. [przypis edytorski]
1541. na odprawę — aby je odprawić, tj. pozbyć się ich. [przypis edytorski]
1542. przygodzić się (daw.) — przytrafić się, tu: znaleźć się. [przypis edytorski]
1543. pierwej (daw.) — wcześniej. [przypis edytorski]
1544. naści (daw.) — masz. [przypis edytorski]
1545. chowany (daw.) — udomowiony. [przypis edytorski]
1546. na podorędziu (daw.) — pod ręką. [przypis edytorski]
1547. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1548. przeciwny (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]
1549. Zawisza Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego. [przypis edytorski]
1550. Mikołaj Powała z Taczewa — (ok. 1380–ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
1551. na ostre — na broń ostrą, przen.: na śmierć. [przypis edytorski]
1552. pewnikiem (daw.) — na pewno. [przypis edytorski]
1553. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
1554. wolej (daw.) — lepiej. [przypis edytorski]
1555. kostera (daw.) — gracz w kości, hazardzista. [przypis edytorski]
1556. markotno — smutno. [przypis edytorski]
1557. krzyw (daw.) — niechętny, niezadowolony. [przypis edytorski]
1558. przystać (daw.) — zgodzić się. [przypis edytorski]
1559. Wilia — Wigilia. [przypis edytorski]
1560. kurniawa — zadymka (z gwary góralskiej, którą Sienkiewicz wykorzystywał do naśladowania języka staropolskiego). [przypis edytorski]
1561. tuman — mgła, tu: zawieja. [przypis edytorski]
1562. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
1563. siła (daw.) — wielu. [przypis edytorski]
1564. niewód — sieć rybacka w formie stożkowatego worka ze skrzydłami do zagarniania ryb. [przypis edytorski]
1565. jasełka — tradycja odgrywania przedstawień w Wigilię Bożego Narodzenia, kolędowanie. [przypis edytorski]
1566. grochowiny — słoma z wymłóconego grochu. [przypis edytorski]
1567. Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
1568. blanki — zwieńczenie muru obronnego. [przypis edytorski]
1569. wiera (daw.) — wierzę, że... [przypis edytorski]
1570. gładki (daw.) — piękny. [przypis edytorski]
1571. przyganić (daw.) — skrytykować. [przypis edytorski]
1572. mruczno mi było (daw.) — byłem niezadowolony. [przypis edytorski]
1573. chycić się czegoś — uchwycić się jakiegoś zamiaru, zdecydować się na coś. [przypis edytorski]
1574. zawdy a. zawżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
1575. wieja — zawieja, zadymka. [przypis edytorski]
1576. rękodajny (daw.) — sługa. [przypis edytorski]
1577. wyrostek (daw.) — chłopak. [przypis edytorski]
1578. kasztelan — średniowieczny urzędnik, odpowiedzialny za ściąganie podatków, obronę i sądownictwo na terenie kasztelanii, to jest jednostki administracyjnej średniego szczebla. [przypis edytorski]
1579. nierad (daw.) — niezadowolony. [przypis edytorski]
1580. odgrześć (daw.) — odgrzebać. [przypis edytorski]
1581. lisiura (daw.) — płaszcz podbity lisim futrem. [przypis edytorski]
1582. z przyrodzenia
Darmowe książki «Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz (gdzie mozna poczytac ksiazki online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)